Washington (dpa/SN). Po smjerći wjacorych wukrajnych pomocnikow w Gazaskim pasmje přez israelske wojerske lětadła je prezident USA Joe Biden Israel raznje kritizował. „To njeje prěni króć“, skoržeše Biden wčera w pisomnym ­stejišću. „Israel dosć nječini, zo by pomocnikow škitał, kotřiž ciwilnu ludnosć z nuznje trěbnymi wěcami zastaraja.“ ­Biden zdobom kritizuje, zo Israel dosć za škit ciwilneje ludnosće nječini. USA běchu Israel wospjet namołwjeli, wojerske akcije přećiwo Hamas wot humanitarneho dźěła dźělić. Biden žada sej spěšnje wujasnjenje smjerće wukrajnych pomocnikow, mjez kotrymiž bě tež staćan USA. Israelski ministerski prezident Benjamin Netanjahu rěčeše we widejowym poselstwje wo „tragiskim padźe njewotpohladneho třělenja wójska na njewinowatych w Gazaskim pasmje“. Zamołwići pad nětko pruwuja, zo njeby so wospjetował. Při nalětach israelskich lětadłow bě sydom sobudźěłaćerjow pomocneje organizacije World Central Kitchen w Gazaskim pasmje žiwjenje přisadźiło. Wobrazy ­pokazuja awto organizacije, do kotrehož bě raketa zrazyła.

Što drje by so stało, by-li raketa israelskeho lětadła w Gazaskim pasmje w awće pomocneje organizacije sydom Palestinjanow moriła? Ničo! Poł lěta dołho israelske wójsko tam w swojim boju přećiwo islamistiskej Hamas přewšo brutalnje postupuje a so wo dóńt ciwilistow scyła njestara. Palestinjenjo liča mjeztym wjace hač 30 000 morjenych ciwilistow, kotřiž su přez bomby zahinyli abo w třěleńcach mjez israelskimi wojakami a wojowarjemi Hamas prosće na puću byli. Wućeknyć sej ludźo tak a tak njemóža, dokelž je ­Gazaske pasmo kaž hoberske jastwo, w kotrymž směš jako Palestinjan sam rozsudźić, hdźe će zatřěla. Nětko pak, hdyž su mjez morjenymi pomocnikami staćenjo z USA, Awstralskeje, Pólskeje a Wulkeje Britaniskeje, je mjezynarodna kedźbnosć wulka. Wójna w Gazaskim pasmje zańdźe do stawiznow swěta jako surowe morjenje cyłeho ludu, kotremuž je mjezynarodna politika – hač na někotre wuwzaća – přihladowała. Marko Wjeńka

Washington (dpa/SN). Wjace hač 200 wuměłcow je so ze zjawnym listom přećiwo znjewužiwanju kumštneje inteligency (KI) w hudźbnej industriji wuprajiło. List podpisali su wuměłcy kaž Billie Eilish, Nicki Minaj, Stevie Wonder, Miranda Lambert, Peter Frampton, Katy Perry, Smokey Robinson a Jon Bon Jovi. Někotre platformy a wuwiwarjo zasadźuja KI, zo bychu kreatiwitu haćili a prawa wuměłcow, spěwotwórcow, hudźbnikow a mějićelow prawow podrywali, w lisće rěka. Iniciatiwu nastorčiło bě zjednoćenstwo ARA, kotrež prawa spěwotwórcow a hudźbnikow w USA zastupuje.

„Hdyž KI njezamołwiće zasadźuja, je wona wulke wohroženje našeje pri­watneje sfery, identity, našeje hudźby a žiwjenskeho zastaranja“ wuměłcy w swojim lisće skorža. Hudźbnicy kritizuja, zo mócne hudźbne předewzaća bjez dowolnosće dźěło wuměłcow wužiwaja, zo bychu modele KI trenowali. Tole ma k tomu słužić, dźěło čłowjeskich wuměłcow z hoberskimi mnóstwami wot KI produkowanych „zwukow“ a „wobrazow“ narunać. Za ludźi, kotřiž su wot swojeje hudźby žiwi, móhło to katastrofalne być.

Do kofejownje na kromje dróhi zrazył je rentnar ze swojim awtom w Magdeburgu – dokelž bě pedalej płuna a borzdźidła zaměnił. Hosćej za blidom so zraništaj. Pomocnicy dowjezechu jeju do chorownje. 70lětny šofer bě w křiwicy runje dale jěł a hakle na terasy kofejownje njedaloko katedrale stejo wostał. Policija wobstejnosće njezboža přepytuje.

Seminary město jastwa w boju přećiwo rasizmej w koparskich stadionach namjetuje slědźer Lorenz Narku Laing. Zakazy, do stadiona přińć, po jeho mě­njenju ničo njewunjesu. Ludźom měli so w seminarach hódnoty kaž empatija, fairnosć, zhromadnosć, wodawanje a dopóznaće posrědkować, zo su so wopak zadźerželi, wón měni. Pozadk su najnowše rasistiske namócnosće w Španiskej ­a Italskej. Na to běchu sej w medijach žadali, rasistow hnydom do jastwa tyknyć.