Ukrainu pod dohlad UNO stajić?
Murmansk (dpa/SN). Ruski prezident Wladimir Putin namjetuje, Ukrainu pod dohlad UNO stajić a tam nowowólby přewjesć. „Tajka praksa je principielnje móžna. Dyrbimy dohladowanje z pomocu UNO a USA, europskimi krajemi a swojimi partnerami a přećelemi dorěčeć“, rjekny Putin namórnikam při wopyće noweho atomoweho podnurjaka w Murmansku. We wójnskich časach su wólby w Ukrainje runje tak kaž w Němskej po wustawje zakazane.
Zaměr namjeta su demokratiske wólby, po kotrychž móhło jednanja kmane knježerstwo móc w kraju přewzać. „Z nim zahajimy jednanja wo měrowym zrěčenju a podpisamy dokumenty, kotrež su stabilne a po wšěm swěće připóznate“, Putin rjekny.
Jednanja wo měrowym zrěčenju za Ukrainu tuchwilu njepokročuja. Dotal su so na to dojednali, zo Ruska energijowu syć Ukrainy dale njenapaduje. Ukraina Ruskej wumjetuje, zo přiměr rani.
To a tamne (28.03.25)
Nachwilnje do chorownje zapokazać dyrbjeli su britiskeho krala Charlesa III. Přičina su wšelake wuskutki terapije přećiwo rakej, Buckinghamowy palast zdźěla. Wšitke terminy su po namjeće lěkarjow wotprajili. Kral je mjeztym zaso na swojim Londonskim kuble Clarence House. 76lětny bě w februaru 2023 zdźělił, zo je na rak schorjeł. Wot toho časa jeho lěkuja.
Njekedźbliwe zadźerženje wužiwarjow e-scooterow je přičina mnohich wobchadnych njezbožow. Tole su slědźerjo Göteborgskeje uniwersity při přepytowanju zwěsćili. Najčasćišo wobkedźbuja, zo jědu ludźo jenož z jednej ruku, zo hibaja so w skupinach abo zo maja mobilny telefon w ruce. Wosebje překwapiło je fachowcow zwólniwosć wužiwarjow, so do strašnych situacijow podać. Štóž roler sam njewobsedźi, nječini sej starosće wo móžnych sćěhach a škodach, w rozprawje rěka.
Trump cła na awta wukazał
Washington (dpa/SN). Prezident USA Donald Trump je cła we wysokosći 25 procentow na awta wukazał, kotrež z wukraja do USA přiwjezu. „Hdyž swoje awto w zjednoćenych statach twariće, njetrjebaće cło zapłaćić“, republikan w Běłym domje rjekny. Z wukazom Trump wikowanski konflikt mjez USA a Europskej uniju dale přiwótřa. Prezidentka komisije EU Ursula von der Leyen chce wo móžnych přećiwnych reakcijach EU wuradźować.
Kupuja wjace ruskeho płuna
Brüssel (dpa/SN). Najebać wójnu Ruskeje přećiwo Ukrainje je EU loni zaso wjace zemskeho płuna z Ruskeje importowała. Bě to 18 procentow wjace hač 2023, institut Ember zdźěla. Při tym bě EU po zahajenju ruskeho nadpada sankcije přećiwo Ruskej wobzamknyła a připowědźiła, hač do lěta 2027 import ruskeho płuna dospołnje skónčić. Wosebje Italska, Čěska a Francoska mjeztym zaso wjace płuna w Ruskej kupuja.
Jězbu wotprajić dyrbjała
Hoberski nawal knježeše dźensa rano při zachodźe Lipšćanskich ...
Macron: Rusku wottrašić
Paris (dpa/SN). Europske wojerske jednotki w Ukrainje změja po słowach francoskeho prezidenta Emmnauela Macrona w prěnim rjedźe nadawk, wažne města a strategiske zepěranišća škitać. Njeje zaměr, zo jednotki na fronće steja a přećiwo ruskim jednotkam wojuja, Macron rjekny. Přez swoju prezencu maja Rusku wot dalšich nadpadow na Ukrainu wottrašić. W padźe noweje agresije pak su wojacy kmani, na to reagować, rjekny Macron po rozmołwje z ukrainskim prezidentom Wolodymyrom Zelenskym.
Dźensa wočakowachu zastupnikow 31 krajow k wuradźowanju „koalicije zwólniwych“ w Parisu. Při tym póńdźe wosebje wo wěstotne garantije na dobro Ukrainy w padźe přiměra z Ruskej.
Wo awtowej industriji diskutowali
Drježdźany (dpa/SN). Sakski krajny sejm je so na swojim dźensnišim posedźenju w Drježdźanach z hrožacym zničenjom dźěłowych městnow w awtomobilowej industriji zaběrał. Temu běchu na próstwu Lěwicy na dnjowy porjada stajili. Po tym wuradźowachu po woli CDU wo naprawach k zaručenju šulskeje wučby. W tutym šulskim lěće su dotal 9,4 procenty hodźin wupadnyli. Posledni dypk aktualneje hodźiny je wuwiće kraja. AfD chce wo tym rěčeć, dokelž je měnjenja, zo so Sakska dale njewuwiwa.
Wčera su mjez druhim wo tak mjenowanym sakskim fondsu wuradźowali. Opozicija na to tuka, zo chce knježerstwo zwonka etata kraja přidatne srědki składować a bjez přihłosowanja parlamenta zasadźeć, předsydka frakcije Zelenych Franziska Schubert zwurazni. Frakciski a stronski předsyda SPD Hennig Homann fonds zakitowaše. „Wurjadne zamóženje je runje to, štož Sakska nětko trjeba. Z nim je hakle dołhodobne planowanje inwesticijow hač do dźesać lět móžne“, wón argumentowaše.
„Ludźo tola hłupi njejsu“
Ministerski prezident Wüst za sprawnu analyzu wólbneho wuslědka CDU
Köln (dpa/SN). Měsac po wólbach zwjazkoweho sejma je ministerski prezident Sewjerorynsko-Westfalskeje Hendrik Wüst (CDU) swoje přesłapjenje hladajo na wólbny wuslědk swojeje strony zwuraznił. „Njemóžemy jako unija z cyłkownym wólbnym wuslědkom spokojom być. Smy sej wjace předewzali“, rjekny wón předwčerawšim, wutoru w sćelaku ARD. CDU a CSU běštej z wólbow 23. februara zhromadnje jako najsylniša móc wušłoj. Zo su strony amploweje koalicije SPD, Zeleni a FDP přirunujo z lětom 2021 nimale 20 procentow přisadźili, unija pak runje štyri procenty přidobyła, „njeje žadyn dobry wuslědk“, Wüst rjekny. „Friedrich Merz je sam wo 35 procentach a wjace rěčał, kotrež dyrbjeli móžne być.“
Trjebamy pomjatk
8. meja dźeń wopominanja
Drježdźany (dpa/SN). Sakski krajny sejm je prěni króć w swojich młódšich stawiznach naćisk zakonja, kiž bě opoziciska Lěwica zapodała, tež z hłosami CDU schwalił. Z nim budźe 8. meja přichodnje dźeń wopominanja. Wón ma na wuswobodźenje wot nacionalsocializma a na kónc wójny 8. meje 1945 dopominać. Naćisk zakonja podpěrowaše nimo mjeńšinoweje koalicije CDU/SPD a Lěwicy tež BSW. AfD hłosowaše přećiwo tomu. 8. meju wuzběhnyć, je stare žadanje Lěwicy.
Za CDU bě přihłosowanje naćiskam Lěwicy po znowawutworjenju parlamenta po zjednoćenju Němskeje 1990 njemóžne. Hač do dźensnišeho je za CDU zasadneho stronskeho wobzamknjenja dla zhromadne dźěło z Lěwicu wuzamknjene. Nětko pak je so mjeńšinowe knježerstwo CDU/SPD z opoziciskimi frakcijemi BSW, Zelenych a Lěwicu dorozumiło. Dokelž pobrachuje koaliciji w krajnym sejmje dźesać hłosow k wjetšinje, chce knježerstwo opoziciju dočasnje do swojich předewzaćow zapřijeć a je tak w parlamenće přesadźić. AfD nochce so na tak mjenowanym konsultaciskim mechanizmje wobdźělić.
