Mobilny wobchod rady wužiwaja

srjeda, 10. septembera 2025 spisane wot:
Mały wobchod na kolesach mějićela Ulricha Geisa kóždu wutoru dopołdnja před bydlenskim kompleksom seniorow na Kalawaskej dróze w Choćebuzu pozastanje. Wobydlerjam je tole witana składnosć za zrjadowanje swojeho tydźenskeho nakupa. Monika Werner a Hildegart Günter (wotprawa) słušatej k swěrnym kupcam a hižo čakatej, doniž wobchod na kolesach njedojědźe. Ulrich Geis zastaruje ze swojim ­mobilnym wobchodom nimale wšitke objekty seniorow w Choćebuzu. Nimo toho pozastanje předewzaćel na 60 stacijach we wokolnych wsach – tam, hdźež wjesnych wobchodow wjace nimaja. Wšudźe je wón rady widźany. Foto: Michael Helbig

Frakcije unije planuja hromadźe

srjeda, 10. septembera 2025 spisane wot:

Mödlareuth (dpa/SN). Frakcije unije w Bayerskej, Sakskej a Durinskej chcedźa přichodnje wo wjele wušo hromadźe dźěłać a so při tym zhromadnje za kraje přesahowace wobchadne projekty a lěpše mjezy přesahowace strowotniske zastaranje zasadźeć. Na to su so wodźacy zastupnicy frakcijow CDU a CSU w mjenowanych krajach na zetkanju w Mödlareuthće při bywšej němsko-němskej mjezy dojednali. We wobzamknjenej zhromadnej deklaraciji rěka: „W duchu aliancy swobodnych statow chcemy ­swoje zhromadne zajimy druhim zwjazkowym krajam a Zwjazkej w Berlinje ­jednotnje a doraznje zwuraznić.“

To a tamne (10.09.25)

srjeda, 10. septembera 2025 spisane wot:

Čas jastwa je Boris Becker w swojej nowej knize „Inside“ předźěłał. Najhórše bě nócne wołanje sobujatych, „jako by něchtó wo pomoc wołał“, 57lětny piše. Wusud sudnistwa w Londonje za Beckera kónc apryla 2020 běštej dwě lěće a šěsć měsacow w jastwje. Wón njebě w insolwencnym jednanju swoje zamóženje ­korektnje dokumentował. Tole je tež w Němskej njesměrnu kedźbnosć zbudźiło.

Sylna nadwaha dźěći a młodostnych je mjeztym wjetši problem na swěće hač hłód. Po najnowšej rozprawje dźěći zastupowaceje organizacije UNICEF je podźěl wuhłódnjenych w starobje mjez pjeć a 19 lětami wot lěta 2000 na 9,2 pro­centaj woteběrała. Samsny čas je podźěl sylnych a přećežkich dźěći na 9,4 procenty rozrostł. W Němskej je kóžde štwórte dźěćo přesylne. Hłowna přičina je, zo ­zežiwja so ludźo přiběrajo z fastfood.

Sylne zliwki na zapadźe kraja

wutora, 09. septembera 2025 spisane wot:

Offenbach (dpa/SN). Ćežke njewjedra a sylne zliwki su wosebje na zapadźe Sewjerorynsko-Westfalskeje tójšto zasadźenjow wohnjoweje wobory a policije zawinowali. Po informacijach policije je woda pincy a bydlenja zapławiła. Pomocnicy su wobydlerjow z bydlenjow a šoferow z awtow wuchowali. Potrjechena bě tež dolina rěki Ahr. Wjedrarjo pak z toho wuchadźeja, zo njebudu zliwki tak razne kaž lěta 2021, jako tam 140 ludźi zemrě.

Nowe sankcije přećiwo Ruskej

Brüssel (dpa/SN). Němska so zhromadnje z Francoskej za nowe sankcije přećiwo Ruskej zasadźuje. Ze zhromadneho dokumenta wuchadźe, zo wabitej krajej za hišće konsekwentniše postupowanje přećiwo ruskemu energijowemu wobłukej. Z tutymi dochodami ruski prezident Wladimir Putin wójnu přećiwo Ukrainje financuje, we wobkrućenju namjeta rěka. Pismo su wšitkim čłonskim krajam ­EU pósłali.

Postrowy Trumpa wozjewili

Fachowcy policije steja při znjezboženym busu w měsće Atlacomulco w Mexiku. Tam běštej wčera bus a nakładny ćah do so ­zrazyłoj. Při tym je znajmjeńša dźesać ludźi žiwjenje přisadźiło. Dźesatki so zranichu. Po informacijach policije bě bus při ­železniskim přechodźe zastał. Potom pak jědźeše dale, byrnjež so ćah jara spěšnje bližił. Foto: dpa/Mercado Valdes

Macron dyrbi spěšnje jednać

wutora, 09. septembera 2025 spisane wot:

Paris (dpa/SN). Francoska pyta za nowym ministerskim prezidentom, po tym zo je dotalne knježerstwo wčera zwrě­šćiło. Prezident Emmanuel Macron je dźensa wotwoleneho premierministra Françoisa Bayeroua witał a toho próstwu wo wotstup přiwzał. Hižo přichodne dny ­postaji Macron naslědnika. Dokelž knježi w kraju politiska kriza z hrožacej žołmu stawkow a protestow, steji tež Macron pod wulkim politiskim ćišćom.

Bayerou bě wčera w parlamenće swojeho wjele diskutowaneho lutowanskeho plana dla prašenje dowěry stajił. Opozicija je přećiwo njemu hłosowała a předewzaće tak powaliła. Politiske lěhwa w Francoskej su pačene. Nichtó nima wjetšinu. Koalicije kaž w Němskej njejsu tam z wašnjom.

Ludźo dyrbjaz Gazy ćěkać

wutora, 09. septembera 2025 spisane wot:

Gaza/Tel Aviv (dpa/SN). Israelske wójsko je wobydlerjow Gazy oficialnje namołwjało, zo maja ćeknyć. Wone chce město dospołnje wobsadźić. Ludźo maja so swójskeje wěstoty dla do Al-Mawasi na juhu pasma podać, w arabsce wozjewjenej namołwje rěka. Israelske wójsko chce w Gazy „z wulkim rozmachom“ postupować a Hamas zničić. Hižo wčera bě israelski ministerski prezident Benjamin Netan­jahu wobydlerjow Gazy namołwjał, zo maja město wopušćić. „Smy was warnowali, zmińće so wot tam“, wón rjekny.

Israelske wójsko je wčera w Gazy ně­hdźe 30 wysokodomow zničiło, zo by infrastrukturu Hamas wotstroniło a wojakam puć do města runało. W Gazy bydli něhdźe milion Palestinjanow.

Zelenskyj za lěpši powětrowy škit

wutora, 09. septembera 2025 spisane wot:

Kijew (dpa/SN). Do dźensa so zahajaceho zetkanja kontaktneje skupiny na dobro Ukrainy je ukrainski prezident Wolodymyr Zelenskyj klučowe zaměry za rozmołwy postajił. „Zesylnjenje powětroweho škita je najwažniši zaměr tutoho ‚Ramsteinoweho zetkanja‘ a scyła našich kontaktow z Europu a USA“, rjekny Zelenskyj w swojim wječornym widejowym poselstwje. Na konferency wobdźěli so ukrainski zakitowanski minister Denys Šmyhal. Nimo toho wočakuja němskeho zakitowanskeho ministra Borisa Pistoriusa (SPD) a jeho britiskeho kolegu ­Johna Healeyja.

Ruska je kónc awgusta swoje powětrowe nadpady z trutami a raketami na objekty w Ukrainje zesylniła a při tym njedostatki ukrainskeho powětroweho zakitowanja wotkryła. Hakle předwčerawšim, njedźelu, bě raketa typa Iskander do třěchi hłowneho twarjenja ukrainskeho knježerstwa zrazyła a woheń zawinowała. Stolica Kijew pak je wosebje škitana. Němska je jim wulki dźěl rakety wotwobaracych systemow přewostajiła.

Choćebuz a Žitawa poručenej

wutora, 09. septembera 2025 spisane wot:

Nowy „Marco Polo 2026“ chwali sej nowe a mało znate dowolowe kónčiny

Ostfildern (dpa/SN). Choćebuz ze swojim Liškowskim jězorom a Žitawske ho­riny poručuje nowy pućowarski pře­wodnik „Marco Polo Trendguide 2026“ jako dowolowej cilej. Wobě městnosći stej mjez 15 najlěpšimi pućowanskimi po­kiwami w nowym lěće w Němskej, ­Awstriskej a Šwicarskej.

Kniha „Dokal pojědźemy 2026“ předstaja 40 móžnosćow pućowanja po wšěm swěće. Jedyn z kriterijow nowych pokiwow je fakt, zo su městnosće hišće w dalokej měrje nowe a njewotkryte abo zo zmóžnjeja nowy wid na staroznate.

W Choćebuzu chwala sej fachowcy ­turizma nowy kumštnje zapołoženy Liškowski jězor (Ostsee). Tule je so přeborkana a zničena přiroda zaso wočerstwiła. „Powostanki wudobywanja brunicy su pjeć lět z wodu Sprjewje pjelnili. Nětko ma tule najwjetši kumštny jězor Němskeje nastać. Přichodne lěta natwarja nad Liškowskim jězorom maritimny měšćanski kwartěr: přibrjohi, přistawy za čołmy kaž tež kolesowarske a pućowanske šćežki.

Drohi a dołhi proces

wutora, 09. septembera 2025 spisane wot:
55 mjeńšin wot nětka! Wjele wuspěcha! To su poslednje słowa pruwowarja, na spočatku praktiskeho pru­wowanja za jězbnu dowolnosć, kotrež rozsudźi wo swobodźe abo dalšej wotwisnosći pruwowaneho. Přepadnješ-li, ­płaćiš dale, čakaš měsacy na nowy termin a sy dale wotwisny wot staršeju a busow. Jězbna šula płaći mjeztym wjacore tysac eurow – za młodostnych su to hoberske sumy. K tomu přidruži so čas, kotryž dyrbiš ­inwestować. Wšako su jězbne šule přepjelnjene a pruwowarjo faluja. Zo ­matej Zwjazkowa wobora abo policija z personalom wupomhać, mam za nje­zmysł. Tež woni maja přemało ludźi. Měnju, zo dyrbja pruwowarjo cyły čas jězbneje šule sobu do hódnoćenja zapřijeć a nic jenož dźeń pruwowanja. To by wjele mło­dostnym ćišć pomjeńšiło a kwotu přepadnjenych zni­žiło. Mobilita njesmě ­dlěje wot móšnje a wot jeničkeho pruwowanja wotwisna być, ale za kóždeho realizujomna. Celina Knopec

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND