Wjelču populaciju regulować
Plahowanje zwěrjatow na pastwach srjedźodobnje njemóžne
Pančicy-Kukow (SN/BŠe). Družinam wotpowědowace plahowanje na pastwach a z tym zwjazowace hladanje krajiny na dobro biologiskeje mnohotnosće njeje srjedźodobnje dale móžne. Wina na tym je přiběrace mnóstwo wjelkow w Sakskej předewšěm w Hornjej Łužicy. Tuž žadaja sej zastupjerjo najwšelakorišich zwjazkow reakciju ze stron zwjazkoweje politiki. Minjeny pjatk su na pastwje wowčerja Gerata Šmita blisko Swinjarnje zjawny list sakskemu ministerskemu prezidentej Michaelej Kretschmerej podpisali a tam zastupjerjam medijow swoje pozicije a stejišća rozjimali. Na zwjazkowej runinje měł so Kretschmer za regulowanje wjelčeho wobstatka zasadźić.
Bamž wopyta Kanadu
Vatikan (B/SN). Pontifeks je přiwzał přeprošenje indigenych zjednoćenstwow w Kanadźe. Wot 24. do 30. julija wopyta wón města Edmonton, Quebec a Iqaluit. Jedna z přičinow jězby je, zo wočakuja zjednoćenstwa zamołwjenje bamža za skutkowanje katolskeje cyrkwje nastupajo njeskutki w Residential Schools w Kanadźe. W 19. a 20. lětstotku su indigenym dźěćom wótcowsku kulturu rubili. Dźěći su čwělowali a znjewužiwali. Nošerjo zarjadnistwow běchu zwjetša cyrkwje. Na wopyće wjacorych indigenych delegacijow kónc měrca w Romje je bamž hižo wo wodaće prosył, ale zjawnje w Kanadźe njeje so hišće zamołwił, štož potrjecheni wočakuja.
Wosady patriarchat wopušćili
Wulke naprašowanje
Berlin (dpa/SN). Němska železnica a wjele wobchadnych zwjazkow Němskeje su dźensa předań jězdźenki za dźewjeć eurow zahajili. Hižo dźensa rano su ludźo na kanalach železnicy 50 000 tiketow kupili, čehoždla bě system zdźěla přećeženy. Z wosebitym tiketom móža sobujěducy we wotpowědnym zapłaćenym měsacu za dźewjeć eurow bliskowobchadne srědki po cyłej Němskej wužiwać. Měsačne poskitki su jenož w juniju, juliju a awgusće móžne.
Straty dale wysoke
London (dpa/SN). Straty ruskeho wójska w Ukrainje su w běhu třoch měsacow hižo tak hoberske, kajkež měješe je čerwjena armeja w dźewjeć lětach wójny w Afghanistanje, trochuja fachowcy britiskeje tajneje słužby. Zdźělenku je dźensa tamniše zakitowanske ministerstwo wozjewiło. A ličby padłych a zranjenych ruskeje ofensiwy na Donbasu dale stupaja. Přičina toho je kombinacija wšelakich faktorow, kaž hubjena taktika, wobmjezowana kontrola w powětře a mało fleksibility.
Zetka so z Kuschatyjom
Čěska přiwótřa rjadowanja ćěkancow dla
Praha (dpa/SN). Čěske knježerstwo je wjacore nowe rjadowanja nastupajo ukrainskich ćěkancow wobzamknyło, kotrež dyrbi parlament hišće schwalić. Štóž je w přebywanišću ćěkancow zastarany, nima přichodnje wjace žane prawo na pjenježnu podpěru. Chorobne zawěsćenje płaći přichodnje jenož hišće 180 dnjow po přichadźe do kraja, Ukrainjenjo, kotřiž maja hišće staćanstwo dalšeho čłonskeho kraja EU, njedóstanu přichodnje scyła žanu podpěru wjace.
Tři swětowe krizy w srjedźišću
Davos (dpa/SN). Miliardarojo swěta su w běhu koronapandemije swoje wobsydstwo dale rozmnožili. Wone je wo 42 procentow rozrostło, zdźěli dźensa organizacija Oxfam. Samsny čas je štwórć miliardy ludźi wohrožene, zo hišće lětsa ekstremnu chudobu poćerpja. Wuslědki přepytowanjow je organizacija dźensa na lětnym zeńdźenju swětoweho hospodarskeho foruma w šwicarskim Davosu předstajiła. Cyłkownje 2 500 ludźi z politiki, hospodarstwa a towaršnosće diskutuje tam wo mjezynarodnych ćežach, při čimž dźe wo balansu mjez hospodarskim profitom a socialnej sprawnosću.
Sćěhi wójny w Ukrainje budźe zetkanje přichodne dny chětro wobwliwować, wšako je wona nimo klimoweje krizy a koronapandemije tuchwilu třeća skutkowaca kriza. Tak chcedźa wobdźělnicy wo dodawanskich rjećazach, energijowym zastaranju a zežiwidłowej wěstoće diskutować. Na dźensnišim zahajenju rěči mjez druhim ukrainski prezident Wolodymyr Zelenskyj, kotrehož chcedźa digitalnje z Kijewa na zarjadowanje witać.
Što chce Lipsk być?
Wjace pjenjez za wodźik
Kamjenca (dpa/SN). Planowany narodny wodźikowy centrum w Kamjenicy dóstanje lětsa 12,5 milionow eurow spěchowanskich srědkow wjace hač dotal předwidźane. Etatowy wuběrk zwjazkoweho sejma je zwyšenje schwalił, sakske hospodarske ministerstwo minjeny pjatk zdźěli. Zwyšenje srědkow je wuslědk intensiwneho naprašowanja, rjekny hospodarski minister Martin Dulig (SPD) w zdźělence. „Nětko mamy 72,5 milionow eurow k dispoziciji, to je hoberski wuspěch za Saksku jako centrum wodźika. Tak móžemy wšitke pola nas planowane projekty w narodnym wodźikowym centrumje zwoprawdźić“, Dulig rjekny. Wuraznje dźakowaše so wón społnomócnjenemu zwjazkoweho knježerstwa za wuchodne kraje Carstenej Schneiderej a Kamjeničanskemu zapósłancej zwjazkoweho sejma Detlefej Müllerej (wobaj SPD), kotrajž běštaj so spochi za Kamjenicu zasadźałoj.
W Kamjenicy ma nimo bayerskeho Pfeffenhausena a Duisburga wodźikowy centrum nastać. Ćežišćo slědźenja je nałožowanje wodźika na dróhach a kolijach a natwar wotpowědneje industrije.
To a tamne (23.05.22)
Z jězbu na starej seklowej čarje je danska kralowna Margrethe II jubilej poł lětstotka na trónje woswjećiła. Zhromadnje ze šefinu wólnočasneho parka Tivoli w Kopenhagenje Susanne Mørch Koch a tamnymi hosćimi je wona z wulkej spěšnosću křiwicy zmištrowała. Do toho su kralownu z chorhojemi a balonami w parku witali.
Wulke dźiwje swinjo je zawčerawšim klientow w kosmetiskim salonje pólskeho města Kraków wustróžiło. Skoćo bě so do salona zadobyło, při čimž personal a klienća strachoćiwje z wobchoda ćeknychu a durje zawrěchu. Na to dźiwje swinjo w salonje chětro zachadźeše. Hakle wohnjowym wobornikam, zwěrjećim wuchowarjam a skótnemu lěkarjej so poradźi je popadnyć. Skónčnje dowjezechu swinjo zaso na wěste město zwonka Krakowa.
56 lět žiwjenja swojim pacientam wěnował
Zrudźaca powěsć je so spočatk tydźenja w Hornjej Łužicy rozšěriła, zo je woblubowany fachowy lěkar za nutřkownu medicinu, wyši medicinalny rada dr. Beno Bulank w žohnowanej starobje, w 98. lěće žiwjenja, 13. meje, w Budyšinje na prawdu Božu wotešoł. 22. wulkeho róžka 1925 bě so wón jako sedme z dźesać dźěći do swójby pjekarskeho mištra we Wotrowje narodźił.
Katarski emir pola Scholza
Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy kancler Olaf Scholz (SPD) je dźensa Katarskeho emira, šajcha Tamima Bin Hamada Al Thanija na rozmołwu witał. Po tym chcyštaj zjawnosć na nowinarskej konferency informować. Emir kraja nad Persiskim zaliwom je na wjace dny trajacej jězbje po europskich krajach. Němska so nadźija, so z pomocu židkeho płuna z Katara w dalokej měrje z wotwisnosće wot ruskeho zemskeho płuna wuswobodźić móc.
Za spěšniše dowolnosće
Berlin (dpa/SN). Plany amploweje koalicije nastupajo wutwar připrawow za židki zemski płun su dalši zadźěwk přewinyli. Zwjazkowy sejm je wčera zakoń wobzamknył, z kotrymž hodźa so wšelake zarjadniske kročele nastupajo dowolnosć za tajke připrawy wobeńć. Zwjazkowa rada dyrbi hišće přihłosować. Z nowym zakonjom njetrjebaja zamołwići wjace „wobswětoškitnu znjesliwosć“ tajkeho terminala pruwować. Wobswětoškitarjo noworjadowanje raznje kritizuja.
Wolóženja wobjednawali
