Próstwu pola NATO zapodałoj

srjeda, 18. meje 2022 spisane wot:
Brüssel (dpa/SN). Šwedska a Finska stej oficialnje próstwu wo přiwzaće do NATO zapodałoj. Wulkopósłancaj wobeju krajow staj dźensa rano generalnemu sekretarej Jensej Stoltenbergej w Brüsselskej centrali wojerskeho zwjazka wotpowědne dokumenty přepodałoj. Šwedska a Finska starosćitej so wo swoju wěstotu, po tym zo bě Ruska Ukrainu nadpadnyła. Krajej běštej dotal konsekwentnje neutralnej. Nětko ma so rada NATO z próstwu zaběrać. Turkowska so dotal spjećuje, próstwje přihłosować, dokelž krajej pječa teroristow podpěrujetej.

Dalšich wojakow wuchować

srjeda, 18. meje 2022 spisane wot:

Kijew (dpa/SN). Po ewakuowanju něhdźe 260 ukrainskich wojakow z woclownje „Azow“ w Mariupolu je połoženje tam hišće přebywacych wojowarjow dale njejasne. Prezident Wolodymyr Zelenskyj je minjenu nóc zdźělił, zo je mjezynarodnych posrědkowarjow zasadźił. Ukrainscy wojacy, kotřiž běchu w nocy na wutoru woclownju wopušćili, su mjeztym w ruskej wójnskej jatbje. W Kijewje so nadźijeja, zo móža jich pozdźišo za ruskich wójnskich jatych wuměnić.

Ruska je potwjerdźiła, zo chcyła wobsadźene kónčiny pola města Cherson na juhu Ukrainy dołhodobnje na so wjazać. Region wokoło přistawneho města ma „dostojne městno w našej ruskej swójbje“ zabrać, rjekny zastupowacy ministerski prezident Marat Chusnullin na wopyće w Chersonje. Ruska je w tutej kónčinje 1. meje rubl jako oficialne płaćidło zawjedła.

EU energijowy plan předstajiła

srjeda, 18. meje 2022 spisane wot:

Brüssel (dpa/SN). Komisija EU je dźensa wobšěrny plan předpołožiła, kak móhła so Europa dołhodobnje bjez fosilnych paliwow z Ruskeje z energiju zastarać. Nimo lutowanja chcedźa zamołwići wobnowjomne energije masiwnje wutwarić, powěsćernja dpa rozprawja. Tak chcedźa podźěl wobnowjomnych energijow w EU hač do lěta 2030 město dotal planowanych 40 procentow na 45 procentow rozšěrić. Zdobom namjetuja, přetrjebu energije hač do kónca lětdźesatka wo znajmjeńša 13 procentow znižić a nic kaž dotal planowane wo dźewjeć procentow. Wobmjezowanje spěšnosće na awtodróhach njeje předwidźane.

Cyłkownje chce EU za zwoprawdźenje swojich planow hač do 2027 něhdźe 195 miliardow eurow inwestować, zo by so njewotwisna wot ruskeje energije stała. Tak chcedźa ličbu solarnych milinowych připrawow hač do 2028 podwojić. Komisija chce, zo maja wšitke industrijne twarjenja solarne připrawy na třěše.

To a tamne (18.05.22)

srjeda, 18. meje 2022 spisane wot:

Radikalna to naprawa za škit ptačkow: Wobsedźerjo kóčkow we Walldorfje w Porynsko-Neckarskim wokrjesu smědźa swoje lubuški wotnětka cyłe lěto jenož hišće w bydlenju dźeržeć. Zo by wot wotemrěća wohroženeho chocholika (Haubenlerche) škitał, je krajnoradny zarjad wotpowědne postajenje wukazał. Po tym njesmědźa domjace kóčki hač do kónca awgusta a přichodne tři lěta wot apryla hač do awgusta wjace před durje. Towarstwo za škit zwěrjatow chce přećiwo wukazej wokrjesa skoržić.

Z nowej barbu je w Mietingenje pola ­Ulma připowěšak na samsnym městnje wotstajeny stał, hdźež běchu jón nje­znaći před měsacom pokradnyli. Kaž policija zdźěla, su pobóčne sćěny nětko módre lakěrowane a wóska čerwjena. Při­wšěm pobrachuje, štož bě na wozu nakładowane: wjacore tony pěska.

Prěnje rozmołwy wo koaliciji

wutora, 17. meje 2022 spisane wot:

Kiel (dpa/SN). Ministerki prezident Schleswigsko-Holsteinskeje Daniel Günther (CDU) je dźensa ze Zelenymi prěnje sonděrowanske rozmołwy k wutworjenju noweho knježerstwa zahajił. Delegaciji wobeju stron zetkaštej so rano w jednym z Kielskich hotelow. Popołdnju chcyše so Günther ze zastupnikami FDP zetkać. Günther chcył móžnosće dalewobstaća jamaiskeje koalicije tutych třoch stron pruwować.

Hrozy „katastrofalny hłód“

Sanaa (dpa/SN). Najwjetši dowožowar pšeńcy w Jemenje je hladajo na raznje přiběrace płaćizny žita před „katastrofalnej hłodowej nuzu“ w kraju – w kotrymž hižo sydom lět wobydlerska wójna knježi – warnował a wo mjezynarodnu pomoc prosył. „Hewak njemóžemy slubić, zo katastrofje přichodne měsacy tola hišće zadźěwamy“, rjekny wikowar Nabil Hajil Anam. W Jemenje nima po informacijach UNO hač do 19 milionow ludźi dosć k jědźi. Płaćizny žita su gigantiske.

Biden přijědźe do Buffalo

Michael Kretschmer (CDU, naprawo) je so dźensa zhromadnje ze sakskim wobswětowym ministrom Wolframom Güntherom (Zeleni, nalěwo) na skale Bastaji pola nawody Narodneho parka Sakska Šwica, Ulfa Zimmermanna wo ćežišćach dźěła wobswětoškitarjow w narodnym parku wobhonił. Na Bastaji wotmě so dźensa posedźenje knježerstwa. Foto: dpa/Robert Michael

Prěni wojacy z woclownje

wutora, 17. meje 2022 spisane wot:
Kijew (dpa/SN). Po tydźenje trajacej blokadźe je něhdźe 260 ukrainskich wojakow woclownju Azov w Mariupolu wopušćiło. Mjez nimi je 53 ćežko zranjenych, ukrainski generalny stab zdźěla. Tamnych 211 ukrainskich wojowarjow su do wot ruskich jednotkow wobsadźenych městow dowjezli. Jich chcedźa pozdźišo we wuměnje z ruskimi wójnskimi jatymi zaso pušćić. „Dźakowano zakitowarjam Mariupola smy wažny čas za nastajenje rezerwow a za přerjadowanje mocow dóstali“, rjekny zastupowaca zakitowanska ministerka Hanna Maljar w telewiziji. Zakitowarjo su wšitke nadawki spjelnili. Bohužel njebě móžno, woclownju wojersce wuswobodźić. Ukrainski prezident Wolodymyr Zelenskyj rjekny w telewizijnym poselstwje, zo trjeba Ukraina swojich wojowarjow žiwych. Na ewakuowanju běštej tež Mjezynarodny čerwjeny křiž a UNO wobdźělenej.

Habeck ma plan

wutora, 17. meje 2022 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy minister za hospodarstwo Robert Habek namołwja doraznje milinu lutować a je wotpowědny dźěłowy plan předpołožił. Energiju lutować a dale a wjace wobnowjomnych wužiwać, je „zhromadny narodny nadawk, při kotrymž měli politika, industrija, předewzaća a přetrjebarjow pomhać, zo by so to radźiło“, rjekny politikar Zelenych nowinarjam. Druhe połlěto chcedźa zakoń wo energijowej eficiency twarjenjow změnić. Potom ma zatwar solarnych připrawow na třěchach zakonsce předpisany być. Wot 2024 dyrbja nowe abo wuměnjene tepjenja k 65 procentam wobnowjomne energije wužiwać.

Stockholm (dpa/SN). Hladajo na ruski wojerski nadpad na Ukrainu je so Šwedska za historisku kročel rozsudźiła a chce so přichodnje swojeje wjele lětdźesatkow trajaceje neutrality wzdać a zhromadnje z Finskej wo zastup do NATO prosyć. „Wopušćimy dobu a zastupimy do noweje“ rjekny ministerska prezidentka Magdalena Andersson wčera w Stockholmje.

Zastupowacy wonkowny minister Ruskeje Sergej Rjabkow rěčeše hladajo na planowany přistup Šwedskeje a Finskeje do NATO wo „ćežkim zmylku z daloko sahacymi sćěhami“. Andersson porno tomu planowany přistup k NATO zakitowaše. „Čłonstwo Šwedskeje w NATO zwyša zadźěwk wojerskich konfliktow w Šwedskej a blišej wokolinje“, rjekny Andersson, pokazujo na to, zo njebě rozsud lochki.

Zasćinjene je historiske wuwiće wot zwady we wobłuku NATO. Turkowski prezident Recep Tayyip Erdoğan Finskej a Šwedskej wumjetuje, zo w Turkowskej zakazanu kurdisku dźěłaćersku stronu PKK podpěrujetej a „teroristow“ w swo­jimaj krajomaj chowatej.

Nowe a hoberske wužadanje

wutora, 17. meje 2022 spisane wot:

Srjedźoeuropski forum Sakskeho krajneho sejma w Litawskej so zešoł

Drježdźany/Vilnius (SN). Srjedźoeuropski forum Sakskeho krajneho sejma je so minjeny kónc tydźenja w parlamenće Litawskeje republiki we Vilniusu zešoł. Mjezynarodnu konferencu pod hesłom „Němska, srjedźna Europa a wuchodne susodstwo“ su w zhromadnym dźěle z litawskim Seimasom organizowali. Mjez wobdźělnikami bě tež zapósłanc CDU w sakskim sejmje Marko Šiman.

nowostki LND