Quo vadis AfD?

pjatk, 23. junija 2023 spisane wot:
Njespokojnosć rosće. To njeje jenož subjektiwne začuće, ně, to je fakt. Na čim to spóznaju? – Na dźewjatnaće procentach hłosow, kotrež měła AfD, bychu-li njedźelu wólby byli. AfD ma nětko oficialnje dwaj procentnej dypkaj wjace hač „ludowa“ strona SPD. Nětko so čłowjek wězo praša, na čim móhło to zaležeć? Trend pokazuje na móžne fiasko: Knježerstwowe strony zhubja konstantnje na podpěrje z ludu. Zesylnjenej stej CDU a AfD. Zajimawe to, ­wšako mějachmy za čas knježerstwa CDU a SPD samsny trend: Opozicija přidobudźe a CDU masiwnje na hłosach zhubi. Je to potajkim „normalita“ politiskeho rjemjesła? Ludnosć, tak so mi zda, je přeco njespokojom z knježerstwom, wšojedne, štó nětk dokładnje w nim sedźi. Wšědna politika je mjenujcy stajnje wo tójšto wostrózbnjaca hač přilubjenja we wólbnym boju. Runje wony efekt AfD znjewužiwa. Hišće ženje njejsu knježerstwu přisłušeli a móža tak njespokojnosć za sebje wužić. MaximilianGruber

Dorost w Drježdźanskim zwěrjencu

pjatk, 23. junija 2023 spisane wot:
Zwjeselaca powěsć je z Drježdźanskeho zwěrjenca dóšła: Žónka koale Eerin, kiž bě hakle před poł lětom z Duisburgskeho zwěrjenca do Drježdźan přišła, je młodźato zrodźiła. Eerin smědźeše minjene měsacy pola muskeho koale Mullayja bydlić. Prawdźepodobnje wobsteješe mjezsobny zajim. Nošny čas tutych zwěrjatow traje runje 32 do 34 dnjow. Po porodźe zalěze młodźo samostatnje do měška při brjuše maćerje a tam z jeje mlokom wotrosće. Hakle po wjacorych měsacach so młody ­koala z měška zwaži. Hladar je młodźo w měšku mjeztym wuhladał. Nětko chcedźa dokładnje wobkedźbować, kak so mały koala wuwije. Foto: Jürgen Männel

Zentendorf (dpa/SN). Pozdatny pašowar ludźi je ze swojim transporterom, w kotrymž sedźeše dwanaće syriskich ćěkancow, minjenu nóc před policiju ćeknył a w Zentendorfje w Zhorjelskim wokrjesu do štoma zrazył. Kaž zwjazkowa policija w Zhorjelcu zdźěli, so při tym třo mužojo zranichu. Jich dowjezechu do chorownje. Do toho chcyše patrulja policije we wsy Ungunst njedaloko mjezy Pólskeje transporter kontrolować. Tón pak ani na módru swěcu ani na napominanja zastojnikow njereagowaše. Šofer ćěkaše do 16 kilometrow zdaleneho Zentendorfa ze spěšnosću 150 km/h. Tam zrazy awto do štoma. Šofer a sobujěducy ćeknyštaj do lěsa. Dwanaće muži w starobje mjez 19 a 31 lětami lěkarsce zastarachu.

To a tamne (23.06.23)

pjatk, 23. junija 2023 spisane wot:

Pancerowane kolesate třělcowske jězdźidło pólskeje armeje je we Wrócławju do wosoboweho awta zrazyło. Wjace hač 20 tonow ćežki kolos je na křižowanišću do awta prasnyło. Prawdźepodobnje ­njeje wojak za wodźidłom wojerskeho jězdźidła předjězbu wosoboweho awta wobkedźbował. Šofer awta so zrani. Jeho dowjezechu do chorownje. Jězdźidło ­armeje bě po puću k Wrócławskej Hali lětstotka, hdźež chcychu je we wobłuku zarjadowanja wustajić.

Bager brunicoweje jamy wobsadźili su wobswětowi aktiwisća z Čěskeje, Pólskeje a Němskeje w čěskej brunicowej jamje Bílina. Demonstranća protestuja přećiwo podlěšenju słužbneje dowolnosće jamy hač do lěta 2035, rěčnik organizacije Greenpeace zdźěli. Bílina leži 35 kilometrow južnje Drježdźan. Aktiwisća chcedźa 24 hodźin na bagrje wutrać.

Wjace singlowych bydlenjow

štwórtk, 22. junija 2023 spisane wot:

Wiesbaden (dpa/SN). Změna towaršnosće wotbłyšćuje so tež we wašnju bydlenja: Wot lěta 1950 je so ličba jednowosobowych domjacnosćow w Němskej wjace hač podwojiła. Loni bydleše w nimale 41 procentach wšěch 40,9 milionow bydlenjow w Němskej jenička wosoba, Zwjazkowy statistiski zarjad dźensa zdźěli. Lěta 1950 bě to mjenje hač 20 procentow. Ličba domjacnosćow z pjeć wosobami je wot 16 procentow 1950 na ani štyri procenty 2022 woteběrała, zarjad zdźěla.

Wjeršk přećiwo chudobje

Paris (dpa/SN). Zastupnicy wjace hač sto krajow, mjezynarodnych financnych institucijow a wuwićowych organizacijow wuradźuja wot dźensa w Parisu wo solidarnym financnym systemje. Tón ma polěpšenja w swět wopřijacym boju přećiwo chudobje a zmištrowanju klimowych krizow zmóžnić. Mjez wobdźěl­nikami wot francoskeho prezidenta ­Emmanuela Macrona organizowaneho wjerška su mjez druhim prezidentka komisije EU Ursula von der Leyen a generalny sekretar UNO António Guterres.

Palestinjenjo morjeni

Móžnu hawariju Drježdźanskeje wisateje železnicy su wohnjowi wobornicy sakskeje stolicy zhromadnje ze sobudźěłaćerjemi wobchadnych zawodow předwčerawšim, wutoru přezwučowali. Při tym dyrbjachu sobujěducych z kabinow wuswobodźić a z powjazami­ 13 metrow do hłubiny pušćić. Wisata železnica je mjeztym 122 lět stara. Foto: Jürgen Männel

Lědma nadźije na wuchowanje

štwórtk, 22. junija 2023 spisane wot:
Boston (dpa/SN). Wjace hač tři dny po tym, zo je so podnurjak „Titan“ po puću k 1912 podnurjenej pasažěrskej łódźi ­Titanic w Atlantiku zhubił, so nadźija na wuchowanje pjeć dyrdomdejnikow poněčim pominje. Kislik w małej kapsli dosaha drje jenož hišće něšto hodźin. Wuchowanske mustwa su swoje prócowanja hišće raz zesylnili a koncentruja so na kónčiny, w kotrychž běchu do toho swojorazne zwuki klepanja registrowali. Zwuki běchu wčera rano nadźiju zbu­dźili, podnurjak ze swojej wobsadku tola hišće namakać. Dotal pak njemóžachu zwuki jasnje přirjadować. Móžno tež je, zo pochadźeja wot druhich łódźow w potrjechenej kónčinje. W podnurjaku „Titan“ je pjeć wosobow w přewšo wuskich rumnostnych wobstejnosćach. Jenička nadźija wobsteji jich hišće žiwych namakać, je-li so podnurjakej poradźi, so sam na powjerch morja předrěć.

Prezident prosy za Afghanistan

štwórtk, 22. junija 2023 spisane wot:
Biškek (dpa/SN). Zwjazkowy prezident Frank-Walter Steinmeier je nawodnistwo Kirgistana prosył, swoje móžnosće wužić a wliw na móžne polěpšenje połoženja w Afghanistanje wukonjeć. „Tuchwilne połoženje w Afghanistanje pod Talibanami njeje akceptabelne“, rjekny Steinmeier dźensa na zhromadnej nowinarskej ­konferency z kirgiskim prezidentom Sadyrom Šaparowom. To potrjechi wosebje systematiske potłóčowanje žonow a holcow a humanitarne nuzowe połoženje wulkich dźělow wobydlerstwa. Dotalne prócowanja Kirgistana Steinmeier witaše.

Rakety Ukrainy na Krimski móst

štwórtk, 22. junija 2023 spisane wot:

Moskwa (dpa/SN). Ruscy wobsadnicy na juhu Ukrainy rozprawjeja wo pozdatnym nadpadźe ukrainskeho wójska na wažny móst k wot Ruskeje přiswojenej połkupje Krim. Móst „Čongar“, kiž zwjazuje Krim z krajom w kónčinje Cherson, bu při nadpadźe wobškodźeny. Škody pak móža zaso wuporjedźeć, rjekny šef ruskeje wobsadniskeje mocy Chersona Wladimir Saldo. Nichtó njebu zranjeny. Saldo prezentowaše fota, na kotrychž běchu wjetše dźěry na dróhach widźeć.

Ukrainske jednotki, kotrež so tuchwilu z ofensiwu na Chersonsku kónčinu měrja, zasadźuja po informacijach Salda rakety typa Storm Shadow, kotrež z pomocu nawigaciskeho systema swój cil sami namakaja. W Kijewje njejsu so dotal k podawkej wuprajili. Wulka Britaniska bě Ukrainje rakety typa Storm Shadow, kotrež něhdźe 250 kilometrow daloko leća, přewostajiła. Rakety zmóžnja nadpady daloko za frontu. Ruska bě sej poł­kupu Krim lěta 2014 přiswojiła. Z kupy wjedu tři mosty na susodny kraj. Mosty su stajnje zaso zaměr nadpadow.

„Trjebamy dalše inwesticije“

štwórtk, 22. junija 2023 spisane wot:

Ministerscy prezidenća wuchodnych krajow so zeńdu

Kamjenica (dpa/SN). Sakski ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU) widźi wuchodoněmske kraje w mnohich politiskich prašenjach zjednoćene. Tole pokazuje so wosebje w konferency ministerskich prezidentow krajow, rjekny politikar CDU powěsćerni dpa. Kretschmer konferencu tuchwilu nawjeduje, wona schadźuje so dźensa ze zwjazkowym kanclerom Olafom Scholzom (SPD) w Kamjenicy. Jej přisłušeja knježerstwowi šefojo Mecklenburgsko-Předpomorskeje, Berlina, Braniborskeje, Saksko-Anhaltskeje, Sakskeje a Durinskeje. Knježerstwowe konstelacije pak su rozdźělne.

„Gremij je so jako dobry wopokazał, tu přińdu zajimy wuchodoněmskich krajow na blido“, rjekny Kretschmer. Zwjetša rěča z jednym hłosom. Aktualnje dźe ­wosebje wo dalše hospodarske wuwiće. Skrótšenje srědkow za zhromadny nadawk k polěpšenju regionalneje hospodarskeje struktury wotpokazuja. Planowane je, srědki za to w zwjazkowym ­etaće za klětu wot 650 milionow na 350 milionow eurow skrótšić.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND