Trump před sudnistwom

wutora, 13. junija 2023 spisane wot:
Miami/Washington (dpa/SN). Něhdyši prezident USA, Donald Trump, dyrbi so afery tajnych knježerstwowych dokumentow dla před sudnistwom wuprajić. Jemu wumjetuja zapřisahanstwo k poćežowanju přepytowanja kaž tež njeza­konske składowanje wysoko sensibelnych informacijow. Póndźelu popołdnju městneho časa přizemi wón ze swójskim lětadłom před sudnistwom w měsće Miami w Floridźe. Do toho bě wón wot swójskeho golfoweho kluba Bedminster w US-staće New Jersey na lětanišćo Newmark­ wotjěł. Wottam wotleća wón na sudniski termin do Floridy, kaž ameriske medije rozprawjeja. Wutoru ma 76lětny swój sudnistwowy termin. Je to prěni raz, zo so bywši prezident USA na zwjazkowej runinje wobskoržuje. Wumjetowanja wón sam wotpokazuje. W metropoli, w Floridźe, liča zamołwići z protestami.

Mortwi při raketowym nadpadźe

wutora, 13. junija 2023 spisane wot:

Krywyj Rih (dpa/SN). Při nowych ruskich nadpadach na Ukrainu su po oficialnych informacijach mjez druhim wjaceposchodowy dom w juhowuchodnym wulkoměsće Krywyj Rih trjechili. Znajmjeńša třo wobydlerjo při tym žiwjenje přisadźichu, 25 dalši so zranichu, wojerski guwerner potrjecheneje kónčiny zdźěla. Krywyj Rih, ródne město ukrainskeho prezidenta Wolodymyra Zelenskeho, je „masiwny raketowy nadpad“ dožiwiło. Tři ruske rakety su wottřělili, dalše pak zrazychu do bydlenskeje štwórće.

Wuswobodźenje wjacorych wjeskow na wuchodźe Ukrainy je Zelenskemu wuspěch dotalneje ukrainskeje ofensiwy přećiwo ruskim jednotkam. „Dźak našim wojowarjam za kóždu ukrainsku chorhoj, kotraž so zaso k swojemu prawotnemu městnu we wuswobodźenych kónčinach wróći“, rjekny wón wčera w swojim widejowym poselstwje. „Wojowanja su wobćežne, ale smy wuspěšni – a to je wažne“, wón doda. Ukraina so mjeztym 15 měsacow ruskemu nadpadej wobara, dźakowano tež wojerskej pomocy zapada.

Młodźi darićeljo kreje pytani

wutora, 13. junija 2023 spisane wot:

Němski čerwjeny křiž kampanju z nowej cilowej skupinu zahajił

Ratingen (dpa/SN). Hdyž chorownje konserwy kreje skazaja, wojuja pacienća častodosć hižo ze smjerću. Tola składy krejnych konserwow běchu naposledk stajnje zaso strašnje prózdne. Zwólniwosć krej darić, hižo wjele lět woteběra. Předewšěm młoda generacija je ćežko docpějomna, fachowcy rjeknu. „Bližimy so kritiskemu dypkej“, warnuje Patric Noha wot Němskeho čerwjeneho křiža. Na Dnju darjenja kreje steja tuž lětsa wosebje młodźi ludźo w srjedźišću. Jich chcedźa z kampanju w socialnych syćach přeswědčić, dokelž njemóžeš krej w medicinje dotal z ničim narunać. „Bjez kreje njebychu wšědnje tysacy ludźi žanu šansu měli, přežiwić“, Nohe potwjerdźi. W lětnikach z mnohimi porodami bě hišće wjele swěrnych, kotřiž darichu štyri, pjeć abo samo šěsć króć wob lěto poł litra kreje. Tola tuta generacije zestarja. Wot měrca je drje starobna mjeza wotstronjena, kiž seniorow wot darowanja kreje wuzamkuje. Tola starši ludźo bědźa so přiběrajcy z chorosćemi, trjebaja medikamenty a so tak jako darićeljo kreje hižo njehodźa.

Nošne rozrisanje trěbne

wutora, 13. junija 2023 spisane wot:
Wot brunicoweho hórnistwa škodowane areale přirodźe abo tež čłowjekej za nowe wužiwanje wróćić, je z dźensnišeje perspektiwy nadawk bjez konkretneho kónca. Jónu nastajene plany za pjelnjenje jednotliwych pohórnistwowych jězorow na přikład njehodźa so dodźeržeć. Wonkowne wuměnjenja prosće tym za čas planowanja wjace njewotpowěduja, wšako woda pobrachuje. Čim bole so ke kóncej wudobywanja brunicy bližimy, ćim jasniša je towaršnosć z prašenjom konfrontowana, kak móhli za renaturěrowanje trěbne financy tež za přichod zaručić. Kóšty wěčnje dale na dawkipłaćerki a dawkipłaćerjow wotwalować, sprawne rozrisanje njeje. Najpozdźišo z předanju łužiskich milinarnjow a brunicowych jamow wot Vattenfalla čěskemu konsorcijej EPH je rěč wo trěbnym nošnym konstrukće za přichod renaturěrowanja pohórnistwowych arealow we Łužicy. Předewzaće móže zbankrotować, a što potom? Wot Zelenych namjetowana zjawnoprawniska załožba móhła tajki nošny konstrukt być. Axel Arlt

Porjedźenka

wutora, 13. junija 2023 spisane wot:
Wječornik Serbske Nowiny je pjatk, 2. junija 2023 přinošk „Na 10. swjedźenju Majówki w Budyšinje na Wisławu Szymborsku spominali“ z pjera Jurja Łušćanskeho wozjewił. W poslednich linkach steji, zo je so awtor mjenowaneho teksta wo přenjesenje basnje Wisławy Szymborskeje „Trzy słowa najdziwniejsze“ do serbšćiny postarał. To pak wěrnosći njewotpowěduje! Iniciatorka a přełožerka basnje sym ja. Knjez Łušćanski je mi jeničce stil nastupajo radźił a je baseń, nota bene, na moju próstwu na zarjadowanju Majówki recitował. Jolanta Bombera-Rječcyna

Pola křižerjow so wobhonił

wutora, 13. junija 2023 spisane wot:
We wobłuku kampanje „Sorbisch? Na klar.“ wobdźělichu so Serbja na přeprošenje Sakskeho ministerstwa za wědomosć, kulturu a turizm předwčerawšim, njedźelu, na dnju wotewrjeneje knježerstwoweje štwórće (Offenes Regierungsviertel) w sakskej stolicy. Mjez mnohimi zajimcami rozmołwješe so tež sakski ministerski prezident Michael­ Kretschmer (CDU) ze serbskimi křižerjemi. Stanij Wowčer rozłoži jemu na­drobnosće a zajimawostki wokoło křižerskich gratow. Nimo toho informowaše so ministerski prezident wo rěč spěchowacych poskitkach Załožby za serbski lud a Rěčneho centruma WITAJ. Foto: Michaela Hrjehorjowa

To a tamne (13.06.23)

wutora, 13. junija 2023 spisane wot:

Britiskeho krosnowarja po fasadach su zajeli, jako spyta, bjez powjaza na 555 metrow wysoki mróčelak w južnokorejskej stolicy Seoulu zalězć. 24lětny krosnowar George King-Thompsom bě so hižo k 72. poschodej předrěł, jako jeho wohnjowa wobora zadźerža. Jeho dowjezechu z liftom technikarjow na třěchu 123 poschodowysokeho Lotte World Towera na juhu města. King-Thompson bě po informacijach hižo chětro wučerpany a ma nětko problemy z policiju. Jemu wumjetuja, zo je bjez dowolnosće wobsedźerja po fasadźe po puću był. Lotte World Tower běchu lěta 2017 wotewrěli.

Sylneho třichanja wosrjedź jězby dla je šofer wosoboweho awta w delnjobayerskim Passauskim wokrjesu z jězdnje zjěł a do płota zrazył. Kaž policija zdźěla, so muž při zražce njedźelu popołdnju snadnje zrani. Wuchowanska słužba dowjeze 79lětneho do chorownje. Na awće nasta škoda 20 000 eurow, porjedźenje płotu płaći znajmjeńša 10 000 eurow.

Dóńt klóštrow

póndźela, 12. junija 2023 spisane wot:

Bonn (B/SN). Ličba klóšterskich wotnožkow w Němskej je so jara pomjeńšiła. Po podaćach Němskeje rjadniskeje konferency za nawodnistwa (DOK) je ličba klóštrow za žony wot 1 627 w lěće 2012 na 964 w lěće 2022 a klóštrow za muži w samsnym času wot 461 na 385 spadnyła. Kónc lěta zastupowaše DOK 10 953 knježnow a 3 349 mnichow.

Z ćežkim dóńtom so rozestajeć

Berlin-Braniborska (B/SN). Sintojo a Romojo bydlachu hač do Druheje swěto­weje wójny w katolskej wosadźe arcy­biskopstwa Berlin/Zehdenick. Njebuchu pak před deportaciju do koncentraciskich lěhwow škitani. Nětko so wosada a slědźerjo z jich wosudami zaběraja. Při zachodźe do cyrkwje připrawja wo­pomjatnu taflu. Dotal je to jenička wo­sada, kotraž so wobšěrnje z dóńtom Sintow a Romow rozestaja a swoje do­póznaća w nabožiny dźěćom spřistupni.

Antisemitizm wuzamknyć

Priwatne armeje porjadować

póndźela, 12. junija 2023 spisane wot:

Moskwa (dpa/SN). Ruske zakitowanske ministerstwo chce wšitke ruske wojerske jednotki dobrowólnych wojowarjow z wukazom pod swoje wojerske rozkaznistwo nuzować. Hač do 1. julija maja wšitke tute jednotki wotpowědne zrěčenje z ministerstwom podpisać, w Moskwje zdźěla. W Ukrainje wojuje mjeztym wjace hač 40 dobrowólnych jednotkow, kotrychž prawniski status chcedźa tak zawěsćić. Šef ruskeje priwatneje armeje Wagner, Jewgenij Prigožin, so spjećuje, tajke zrěčenje z Moskwu podpisać.

Sudniske jednanje přestorčene

Hamburg (dpa/SN). Sudniske jednanje před Hamburgskim krajnym sudnistwom wo skóržbje wotškódnjenja přećiwo zhotowjerjej šćěpiwa přećiwo koronawirusej Biontech dla su přestorčili. Přičina je skóržba prawiznika skoržaceje žony přećiwo sudnikej. Prawiznik sej žada, zo měła komora wo skóržbje jednać a nic jednotliwy sudnik. Žona Biontech wumjetuje, zo je po šćěpjenju wučerpana, mučna a zo njemóže wjace spać. Biontech wumjetowanja wotpokazuje.

Berlusconi 86lětny zemrěł

Aktiwisća skupiny Poslednja generacija su dźensa ze swojimi nadróžnymi blokadami w Berlinje pokročowali. Něhdźe dwanaće wosobow blokowaše w rańšich hodźinach wobchad w centrumje města při Stołpje dobyća. Někotři z nich běchu so na dróze přilěpili. Policisća akciju skónčichu. Blokady běchu tež w druhich městach kraja planowane. Foto: dpa/Kay Nietfeld

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND