To a tamne (20.06.23)

wutora, 20. junija 2023 spisane wot:

Wjace hač 25 000 wopytowarjow ewakuować dyrbjeli su wčera z wólnočasneho parka w badensko-württembergskim Rusće. Akcija traješe něšto wjace hač dwě hodźinje, po tym zo běchu ludźi ­wohenja dla alarmowali. Ewakuowanje wotběža bjez problemow, park zdźěla. Woheń bě w rumnosći techniki jedneje z atrakcijow parka wudyrił. Wohnjowi wobornicy płomjenja podusychu.

K namócnemu rozestajenju z wjace hač 40 wobdźělenymi je njedźelu popołdnju w lěsnej kupjeli w badensko-württembergskim Mannheimje dóšło. Při tym so 24lětny po kałanju z nožom zrani. Dalši wobdźěleni so snadnje zranichu. Njeznataj běštaj 12lětneho do wody storčiłoj a podnuriłoj. Jako hólc bratromaj wo podawku rozprawješe, so wonaj do nje­znateju daštaj. Druzy so do zwady měšachu. Na kóncu so 40 ludźi biješe.

Hordy podawk stawiznow

póndźela, 19. junija 2023 spisane wot:

Zwjazkowy kancler Olaf Scholz ludowy zběžk 17. junija 1953 wuzběhnył

Berlin (dpa/SN). Po zapisach w aktach bě 35lětny Willi Göttling prěni, kotrehož su po ludowym zběžku 17. junija 1953 zatřělili. Minjenu sobotu bě swójbny nan z Berlina tuž prěni, kotrehož su we wob­łuku zarjadowanja za wopory poraženeho zběžka wopominali. Cyłkownje štyri dóńty tehdyšeho časa su šulerjo na pohrjebnišću Seestraße w bywšim zapadnym ­Berlinje w tym zwisku předstajili, doniž njeje zwjazkowy kancler Olaf Scholz po­dawki tehdyšeho časa wuzběhnył.

„Ludowy zběžk 17. junija 1953 w NDR bě jedyn z najwažnišich a tež najhordźišich podawkow stawiznow boja wo swobodu našeho kraja“, rjekny politikar SPD před zhromadźenymi wodźacymi politikarjemi stata. Mjez nimi běchu zwjazkowy prezident Frank-Walter Steinmeier, prezidentka zwjazkoweho sejma Bärbel Bas, prezident Zwjazkoweje rady Peter Tschentscher a prezident Zwjazkoweho wustawoweho sudnistwa Stephan Harbarth.

Faeser w Tuneziskej

póndźela, 19. junija 2023 spisane wot:

Tunis (dpa/SN). Druhi dźeń jeje wopyta w Tuneziskej wočakowaštaj němsku nutřkownu ministerku Nancy Faeser (SPD) dźensa prezident Kais Saied a jeje kolega w zastojnstwje Kamel Fekih k rozmołwam wo prašenjach migracije a boju přećiwo terorizmej. Při tym chcychu wo tym rěčeć, kak móhli migrantow spěšnišo zaso do arabskeho kraja wotsunyć. Na druhim boku chcyše Faeser tuneziskim dźěłowym mocam přistup k němskim dźěłowym wikam wolóžić, kaž zdźělichu.

Pechstein zakituje narěč

Berlin (dpa/SN). Claudia Pechstein je ­kritiku nastupajo swój wustup na zarjadowanju CDU w policajskej uniformje wotpokazała. Spěšnosmykarka rjekny nowinarjam, zo njeje z čłonom CDU, ale zo bě hósć na zarjadowanju strony – ­„jako sportowča, zastojniča a zwjazkowa policistka“. Wotpowědujo policajskim słužbnym předpisam je tež zwonka słužby dowolene, uniformu nosyć, wona rjekny. Wustup Pechstein bě diskusije zbudźił. Zwjazkowa policija pad pruwuje.

Radnicu přećiwo AfD zakitował

Němsko-chinske konsultacije

póndźela, 19. junija 2023 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Do němsko-chinskich knježerstwowych konsultacijow chcyše so zwjazkowy kancler Olaf Scholz (SPD) dźensa wječor z chinskim ministerskim prezidentom Li Quiangom k zhromadnej wječeri zetkać. Je to prěnja wukrajna ­jězba noweho chinskeho knježerstwo­weho šefa po toho nastupje zastojnstwa w měrcu. Dźensa rano bě jeho zwjazkowy prezident Frank-Walter Steinmeier w Berlinskim hrodźe Bellevue witał. Li wostanje hač do srjedy w Němskej. Nimo politiskich rozmołwow w Berlinje je tež wopyt w Mnichowje planowany. Jězba ma „přećelske styki mjez krajomaj skrućić a zhromadne dźěło pohłubšić“, rěka we wozjewjenju chinskeho ministerskeho prezidenta. Toho přewodźa dźewjeć ministrow. Z němskeho boka wobdźěli so nimo Scholza wosom ministrow na wuradźowanjach. Při tym póńdźe předewšěm wo hospodarske prašenja.

Nawalny znowa před sudnistwom

póndźela, 19. junija 2023 spisane wot:
Moskwa (dpa/SN). W dwělomnym procesu ekstremizma dla přećiwo zajatemu kritikarjej Krjemla Aleksejej Nawalnyjej bě dźensa prěni dźeń sudniskeho jednanja předwidźany. Moskowske měšćanske sudnistwo schadźowaše so po informacijach prawiznicy Nawalnyja w chłostanskim lěhwje 260 kilometrow sewjerowuchodnje stolicy we Wladimirskej kónčinje. Prominentnemu přećiwnikej prezidenta Wladimira Putina hrozy dalšich 30 lět jastwa w chłostanskim lěhwje. Žurnalisća njesmědźa wo procesu přećiwo Nawalnyjej rozprawjeć.

Habeck: Kapka přewjele była

póndźela, 19. junija 2023 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy minister za hospodarstwo Robert Habeck (Zeleni) je zmylki w zwisku z přesadźenjom noweho zakonja wo tepjenju přiznał. We wusyłanju „Anne Will“ wón rjekny, zo drje su sej mnozy we wokomiku wozjewjenja zakonja hižo myslili, zo je kriza zemskeho płuna dla přewinjena. Rjemjeslniske zmylki w zwisku ze zdźěłanjom zakonja pak wón wotpokaza.

Habeck we wusyłanju na to skedźbni, zo bě časowy ćišć na zamołwitych hoberski. „Nochcu so tule sam wuwinyć.“ Při­wšěm je zakoń po jeho měnjenju w porjadku. Najwjetša starosć Habecka bě, „zo njezmějemy w zymje dosć płuna“. Po tym zo bě Němska zymu dosć derje zmiš­trowała, běchu ludźo měnjenja, zo dalši zakoń nětko woprawdźe njetrjebaja. Tute nastajenje pak njebě Habeck spó­znał, wón rjekny. Z tutoho zmylka su dalše zmylki nastali. „Bě to kapka noweho zakonja přewjele“, Habeck rjekny. Wón so nadźija, zo so połoženje zaso změruje. Zwjazkowy sejm chce so štwórtk z nowym zakonjom tepjenja dla zaběrać.

Starosća so wo Helenu Fischer

póndźela, 19. junija 2023 spisane wot:
Hannover (dpa/SN). Wulke to wustróženje za Helenu Fischer, jeje mustwo a tysacy fanow: Šlagrowy star je so na jewišću zranił – tak jara, zo dyrbjachu koncert wčera wječor w Hannoveru přetorhnyć a skónčić. Wopytowarjo koncerta so starosćachu, jako 38lětna jewišćo krawjo wopušći. Spěwarku dyrbjachu lěkarsce zastarać, rěčnica zarjadowarja informowaše. Dźensa rano zdźělichu, zo dźe so Fischer wotpowědujo wobstejnosćam zaso lěpje a zo je chorownju mjeztym wopušćiła. Kajke zranjenja je 38lětna poćerpjeła, njeje dotal znate. Medije rozprawjeja, zo je sej Fischer po zražce ze swojim partnerom nós zraniła. Fischer je za swoje akrobatiske wustupy na jewišću znata. Te je wona ze swojim partnerom akribisce nazwučowała. Hakle w měrcu bě sej wona při probach rjebło złamała. Na to dyrbjachu wjacore koncerty přestorčić. Fischer bě so pola swojich fanow zamołwiła. „Nadźijam so, zo wěsće, kak žel mi toho je.“ Fischer je swoju nowu turneju w nalěću zahajiła. Koncert w Hannoveru bě mjeztym 42. w tutej turneji. W arenje ZAG w Hannoveru ma cyłkownje 14 000 ludźi městno.

To a tamne (19.06.23)

póndźela, 19. junija 2023 spisane wot:

Na pustym wječoru wotućena žona w Ekuadorje je nětko tola zemrěła. Po sydom dnjach na intensiwnej staciji chorownje je žona wudychała, lěkarjo zdźěleja. W chorowni běchu ju wobšěrnje ­lěkarsce zastarali a prawidłownje pře­pytowali. Žonu bě 9. junija Boža ručka ­zajała. Słužbuwukonjacy lěkar bě smjerć žony zwěsćił. Jako chcychu so přiwuzni na pustym wječoru ze zemrětej rozžohnować, so 76lětna nadobo hibaše.

Na wšě pjeć hodźin w motorowej rumnosći awta wutrała je mała kóčka na jězbje z Madźarskeje do Awstriskeje. Kocor bě so tam schował a cyły čas sobu jěł, organizacija za škit zwěrjatow zdźěla. ­Šofer bě žałosćace zwěrjo po jězbje wuhladał a do zwěrjatownje dowjezł. Něšto měsacow stare zwěrjo bě wustróžane, ale nje­zranjene. Nětko chcedźa w Awstriskej ­noweho wobsedźerja namakać.

Chcedźa planowanja pospěšić

pjatk, 16. junija 2023 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Zwjazk a zwjazkowe kraje chcedźa zasadnje dawno dojednane pospěšenje planowanjow na přikład za wobchadne puće, milinowe trasy abo industrijne připrawy skónčnje zwoprawdźić. Tole je zhromadna wola, procesy rozsudow w Němskej pospěšić, zo bychu spěšnišo rozsudy docpěli, rjekny zwjazkowy kancler Olaf Scholz (SPD) w Berlinje po wuradźowanjach z ministerskimi prezidentami.

Scholz: Zarjady digitalizować

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy kancler Olaf Scholz (SPD) zwjazkowe kraje pozbudźuje, zarjady za wukrajnikow dospołnje digitalizować. Tole pomha, sej daty wuměnjeć a přehlad wo migraciji w Němskej wobchować a ju wodźić, rjekny wón po wuradźowanju z nawodami krajow w Berlinje. Digitalizacija móhła zamołwitym při rozsudach pomhać. Za wotpowědne wobzamknjenje ministerskich prezidentow so Scholz wuraznje dźakowaše.

Pašowarjow ludźi zajeli

Tornado je městačko Perryton w zwjazkowym staće USA Texasu zapusćił. Znajmjeńša třo wobydlerjo su žiwjenje přisadźili, dźesatki ludźi so zranichu. Wohnjowi wobornicy za někotrymi wobydlerjemi hišće pytaja. Wokolne wsy Perrytona z 8 000 wobydlerjemi su mjeztym pomoc organizowali. Po prěnim trochowanju je tornado něhdźe 200 swójbnych domow a wjacore wobchody zničił. Foto: pa/AP/David Erickson

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND