Mokwa/Kijew (dpa/SN). Moskwa namjetuje, wot njeje nadpadnjenju Ukrainu mjez Ruskej a Europskej uniju rozdźělić. Wicešef ruskeje wěstotneje rady, bywši ministerski prezident Dmitrij Mjedwjedew, je minjenju nóc scenarije za móžny kónc wójny rysował. Wuhlady na měr wobsteja jenož potom, jeli sej Ruska wulki dźěl susodneho kraja přiswoji. Koncept, kiž ma Mjedwjedew za najlěpši, předwidźi přirjadowanje zapadnych kónčin Ukrainy wjacorym čłonskim statam EU, wuchodne kónčiny připadnu Ruskej.

Z tutym rozrisanjom „skónči so konflikt z dosahacymi garantijemi, zo so dołhodobnje wjace njezahaji“, piše Mjedwjedew internetnje. Dyrbjał-li porno tomu zwostawacy njewotwisny dźěl Ukrainy EU abo NATO přistupić, bychu wojowanja dale šli. Při tym hrozy strach, zo so boje „na Trěću swětowu wójnu rozšěrja“, twjerdźi dowěrnik ruskeho prezidenta Wladimira Putina. Mjedwjedew z toho wuchadźa, zo Ukraina wójny z Ruskej dla dospołnje rozpadnje a zo měła so tuž mjez Ruskej a zapadnej Europu rozdźělić.

Najwyše žohnowanje

pjatk, 26. meje 2023 spisane wot:
Zo klimowi aktiwisća skupiny Poslednja generacija ze swojimi lěpjatymi akcijemi raz kedźbnosć generalneho sekretara UNO Antónia Guterresa zbudźa, sej drje sami myslili njebychu. Po dospołnej přehnatej policajskej akciji bayerskeho kriminalneho zarjada a statneho rěčnistwa předwčerawšim, srjedu, pak su aktiwisća nětko takrjec „najwyše žohnowanje“ z New Yorka dóstali. Móžu sej derje předstajić, zo tole dalšich młodostnych pohonjuje, so hibanju přizamknyć a sej wot zwjazkoweho knježerstwa hnydomnu změnu klimoweje politiki žadać, bjez toho zo bychu konkretnje rjekli, kak měło to wupadać. Žadanje wjacorych politikarjow CDU a CSU, skupinu wot wustawoškita wobkedźbować dać, zdawa so pod tutym wuwićom skerje směšne. Ale što móžeš w tutym kraju scyła hišće chutnje brać? Njeby mje dźiwało, bychu-li wo wobydlerjach Němskeje něhdy pisali: Spodźiwny ludźik, kiž swoje moderne milinarnje zawrěje a so na dróhach přilěpi. Marko Wjeńka

Kamjenc (aha/SN). Něhdźe 70 ludźi bě na wčerawšim zarjadowanju w Kamjenskim měšćanskim dźiwadle přitomnych. Bywši NDRski politikar a Drježdźanski wyši měšćanosta z časa towaršnostneho přewróta dr. Wolfgang Berghofer předstaji wobsah swojeje knihi „Zwischen Wut und Verzweiflung“.

Kompetentna moderacija wyšeho měšćanosty Kamjenca Rolanda Dantza tomu přinošowaše, zo Berghofer z wjele přeswědčacymi přikładami ze swojeje noweje knihi kritiske wotličenje z kapitalistiskim systemom poda. Awtor knihi, wróćo zhladujo na swoje wosomdźesaćlětne žiwjenje, je poł swojeho časa w socializmje, tamnu w kapitalizmje skutkował. Wón słuša k nahladnym akteram politiskeho přewróta 1989.

To a tamne (26.05.23)

pjatk, 26. meje 2023 spisane wot:

Zo móhli dale dobru pitnu wodu poskićować, su wodarnje w južnofrancoskim Toulousu njewšědny pospyt zahajili: chcedźa wobydlerjow kubłać, zo bychu pitnu wodu woptali a posudźowali. Zajimcam poskićuja dalekubłanje nastupajo słód a wóń wody. Potom měli nowi fachowcy pitnu wodu doma posudźować a wuslědk internetnje zapisać. W Francoskej pija wjele wody ze zjawneje syće. Tež w hosćencach je z wašnjom, hosćom darmotnje pitnu wodu přewostajić.

Emocije zbudźaca kompjuterowa hra je w schleswigsko-holsteinskim Plönje zasadźenje policije zawinowała. Wobydlerjo informowachu policiju, zo něchtó wótře wo pomoc woła. Policija zwěsći skupinu hłuboko do hry zanurjenych młodostnych: Jedyn z nich wołaše z wočinjenym woknom a słuchatkami na hłowje wo pomoc – wočiwidnje přewótře.

„Zwada je žro kóždeje demokratije“

štwórtk, 25. meje 2023 spisane wot:

W ramiku „Šmochćičanskeho foruma“ přednošowaše dr. Christoph Meißelbach, docent na wysokej šuli sakskeje policije, wčera wječor wo wšelakich zakładnych aspektach temy „Je to hižo ekstremizm?“

Hospodarstwo z minusom

štwórtk, 25. meje 2023 spisane wot:

Wiesbaden (dpa/SN). Hospodarstwo Němskeje je minjenu zymu krizu poćerpjeło. Nutřkokrajny bruttoprodukt – suma wšěch nadźěłanych materielnych hódnotow – je prěni kwartal lěta wo 0,3 procenty porno poslednjemu kwartalej lońšeho lěta woteběrał. Dokelž bě bilanca hižo druhi kwartal za sobu negatiwna, rěča ekonomojo wo techniskej recesiji. Při wšěm je miła zyma hišće hóršemu hospodarskemu wuwiću zadźěwała. Njedostatk płuna by hospodarstwo zlemił.

Pjenjezy za pomoc znosyli

New York (dpa/SN). Na konferency darićelow UNO w New Yorku na dobro krajow na juhu Afriki su něhdźe 2,2 miliardźe eurow humanitarneje pomocy nazběrali. Z pjenjezami chcedźa ludźom w Keniji, Etiopiskej a Somaliji pomhać, kotřiž ćerpja suchoty, konfliktow a hospodarskich krizow dla, zjednoćene narody zdźěleja. Cyłkownje je tam wjace hač 30 milionow potrěbnych. Wojowanja w Sudanje su kónčinu na juhu Afriki přidatnje wosłabili, rjekny generalny sekretar UNO António Guterres. Kriza móhła so na katastrofu wuwić, wón rjekny.

Po wšěm swěće žaruja lubowarjo hudźby wo spěwarku Tinu Turner – kaž tule na sławnym Hollywoodskim Walk of Fame w Los Angelesu, hdźež je „Queen of Rock’n’Roll“ hižo wot awgusta 1986 ze swojim mjenom zwěčnjena. Turner bě wčera 83lětna po dołhej chorosći w swojim domje w Šwicarskej zemrěła. Foto: pa/AP/Chris Pizzello

Moskwa (dpa/SN). Šef ruskeje priwatneje armeje Wagner, Jewgeni Prigošin, je swoju kritiku nastupajo postupowanje Ruskeje we wójnje přećiwo Ukrainje potwjerdził a před poražku Ruskeje warnował. „Dyrbimy so na jara ćežku wójnu přihotować“, rjekny wón Krjemlej přichilenemu politoloze Konstantinej Dolgowej, kiž je widejo rozmołwy z Prigošinom w nocy na srjedu wozjewił.

Zo njeby Ruska wójnu přěhrała, dyrbjała wona hnydom wójnski staw wukazać a cyłe hospodarstwo na produkciju municije přestajić. „Trjebamy nowu mobilizaciju wojakow“, rjekny dowěrnik ruskeho prezidenta Wladimira Putina. Wšitcy měli za wójnu dźěłać.

Prigošin dopominaše w rozmołwje z Dolgowom hišće raz na poražki ruskich jednotkow, kiž běchu so před Kijewom a Chersonom „do cholowow zmazali“ a ćeknyli. 61lětny nimo toho rjekny, zo njeje wón „wojersku specialnu operaciju“ zahajił, ale druzy. Putin bě wójnu 24. februara 2022 přikazał.

Lipsk/Berlin (dpa/SN). Něhdźe 200 ludźi je po raciji a přepytowanjach w bydlenjach aktiwistow skupiny Poslednja generacija wčera w Lipsku demonstrowało. Kaž Lipšćanska policija zdźěla, bě zwjazk Fridays for Future k solidaritnemu zarjadowanju na dobro klimowych aktiwistow namołwjał. Demonstracija wosta po informacijach policije měrniwa.

Blokady klimu škitaceje skupiny Poslednja generacija chcedźa po posudku Berlinskeje nutřkowneje politikarki SPD w prěnim rjedźe prowokować. Wčerawšu raciju policije su aktiwisća „wotpohladnje prowokowali“ rjekny předsydka nutřkowneho wuběrka Berlinskeho Domu zapósłancow Melanie Kühnemann-Grunow Berlinskim rozhłosownikam. „Prowokować je wšak jedyn ze zaměrow skupiny.“ Při wšěm bě racija bayerskeho statneho rěčnistwa po jeje měnjenju „dospołnje přehnata“. Zaměry škitarjow klimy njejsu kriminelne, jenož metoda nuzowanja, wona rjekny. So rozhorić a jich chłostać, nikomu ničo njepomha. „Dyrbimy z demonstrantami rěčeć.“

Wjace dźěći podpěrować

štwórtk, 25. meje 2023 spisane wot:

Ministrojo wuradźuja w Podstupimje wo zakładnym zawěsćenju

Podstupim (dpa/SN). Ministrojo za młodźinu a swójby Zwjazka a zwjazkowych krajow su dźensa w Podstupimje wo trěbnych naprawach w zwisku z planowanym zakładnym zawěsćenjom dźěći wuradźowali. We wobłuku amploweje koalicije maja w tym zwisku hišće dosć rozdźělne předstawy. Braniborska socialna ministerka Ursula Nonnemacher (Zeleni) je zwjazkowe knježerstwo namołwjała, předewzaće zahajić. „By dobry signal był, bychu-li na zwjazkowej runinje wotpowědny signal dali, byrnjež hišće wšitko dozrawjene njebyło“, rjekny wona powěsćerni dpa. Nonnemacher zhromadnje z braniborskim ministrom za młodźinu, Steffenom Freibergom (SPD) konferencu nawjeduje.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND