Wojacy USA bórze stajnje w Pólskej

štwórtk, 09. junija 2022 spisane wot:
Poznań (RD/SN). W małkej wsy Powidz pola Poznanja „nastanje prěnje stajne wojerske zepěranišćo Američanow w Pól­skej“. Tole wozjewi tele dny medijowy portal polskatimes.pl, poćahujo so jako žórło na „wosobu z pólskeho knježerstwa“. Tuta je pječa zdźěliła, zo chcedźa rozsud na přichodnym wjeršku NATO, kiž wotměje so 29. a 30. junija w španiskej stolicy Madridźe, oficialne wozjewić. W Powidzu je mjez druhim wojerske lětanišćo, kotrež ma najwjetšu čaru za wotlět a přizemjenje lětadłow wšeje Pólskeje. Dlěje hač tři kilometry dołha a 60 metrow šěroka pista hodźi so samo za najwjetše transportne lětadła USA typa „Hercules“. Hižo do wójny w Ukrainje su Američenjo lětanišćo za transporty wužiwali. Byrnjež hišće njewědźa, kelko wojakow chcedźa USA w Powidzu zaměstnić, by rozsud zasadnje wažny był. Dotal płaći dojednanje z Ruskej z lěta 1997, po kotrymž nimaja USA žane zepěranišća we wuchodnych čłonskich krajach NATO. Po nadpadźe Ruskeje na Ukrainu Pólska na stajnym zepěranišću USA wobstawa.

Daty korony lěpje wuhódnoćić

štwórtk, 09. junija 2022 spisane wot:

Rada fachowcow poruća so na móžne poćeženje strowotnistwa hotować

Berlin (dpa/SN). W boju přećiwo koronapandemiji trjeba Němska z wida zwjazkoweje lěkarskeje komory nuznje lěpši datowy zakład. „Smy minjenej lěće nastupajo daty runjewon slepy lět dožiwili, kiž njebě žadyn dobry zakład racionalnych rozsudow“, rjekny prezident komory Klaus Reinhardt dźensa nowinarjam. Jenož hdyž wobsteji jasnosć wo woprawdźitym infekciskim połoženju, je móžno wućeženje łožow w chorownjach a na intensiwnych stacijach realistisce posudźować. Zwjazkowe knježerstwo dyrbjało tuž skónčnje radźe fachowcow wotpowědować a systematisce daty wo dynamice infekcije, wo ćežkosći chorosće a wo poćežowanju strowotniskeho systema zběrać a wuhódnoćić.

Podobnje kaž Reinhardt wupraji so tež šef předsydstwa towaršnosće chorownjow Němskeje Gerald Gaß. Wón politiku namołwješe, prašenje rozrisać „štó kóšty za nuznje trěbne inwesticije na digitalnym polu“ přewozmje.

To a tamne (09.06.22)

štwórtk, 09. junija 2022 spisane wot:

„Pomhajće! Smy nadpadnjeni“ – z tutym tekstom na displayju je bus po badiskim Endingenje po puću był. Wjacori šoferojo policiju wo tym informowachu. Po tym zo běchu zastojnicy bus zadźerželi, zwěsćichu, zo je šofer busa powěsć mylnje aktiwizował. Po informacijach policije ma najwjace busow za nuzowy pad knefl, kotryž ćichi alarm zawinuje.

Powostanki hoberskeho dinosawriera su slědźerjo na britiskej kupje Isle of Wight namakali. Je to jedyn z najwjetšich hdy w Europje namakanych rubježnych dinosawrierow scyła. Wón bě dlěši hač dźesać metrow. Namakane fosilije – kosće pónoje a rjapa – pochadźeja wot dwunohateho dinosawriera z hłowu krokodila. Namakanka podpěruje hypotezu, zo pochadźa „Spinosawrus“ ze zapadneje Europy. Z pomocu wědomostnych metodow chcedźa nětko starobu zwěrjeća zwěsćić.

„Łužica je wosrjedź Europy“

srjeda, 08. junija 2022 spisane wot:

Łužiski cyrkwinski dźeń wot 24. do 26. junija w Zhorjelcu Serbow kruće zapřija. Serbski centrum namakaš direktnje na Delnim torhošću. Chór Łužyca z Choćebuza a Serbski superintendent Christoph Rummel z Hodźija zahajensku božu słužbu na Hornim torhošću sobu wuhotujetaj.

Zhorjelc (AK/SN). Tele aspekty stej Theresa Rinecker, generalna superintendentka w Zhorjelskej wulkowosadźe Ewangelskeje cyrkwje Berlin-Braniborska-šleska Hornja Łužica (EKBO), a Antje Pech, superintendentka w cyrkwinskim wobwodźe Lubij-Žitawa Ewangelsko-lutherskeje krajneje cyrkwje Sakskeje, wčera při prezentaciji programa podšmórnyłoj.

Awto do ludźi zrazyło

srjeda, 08. junija 2022 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). W zapadnym Berlinskim nutřkownym měsće je dźensa awto do skupiny ludźi zrazyło. Při tym je znajmjeńša jedna wosoba žiwjenje přisadźiła, 30 ludźi je so zraniło. K njezbožu dóńdźe dopołdnja na Kurfürstendammje njedaloko Cyrkwje wopominanja. Policija spočatnje njewědźeše, hač jednaše so wo njezbožo abo wo nadpad. Šofera awta su zajeli. Na samsny městnje bě 2016 ke krawnemu atentatej dóšło.

Wo ukrainskim žiće rěčałoj

Istanbul (dpa/SN). Ruski wonkowny minister Sergej Lawrow a toho turkowski kolega w zastojnstwje Mevlüt Çavuşoğlu staj so dźensa w turkowskej stolicy Ankara zetkałoj. Při tym dźěše mjez druhim wo transport ukrainskeho žita. Ruska w zwisku z wójnu ukrainske přistawy blokuje. Dokelž je Ukraina jedyn z najwjetšich dodawarjow žita, fachowcy mjeztym před globalnej krizu žiwidłow a wulkej hłodowej nuzu w mnohich dźělach swěta warnuja. Płaćizny žita raznje přiběraja.

Ruska ze swójskim manewrom

Zwjazkowy kancler Olaf Scholz (SPD) je wčera němskich wojakow zasadźenskeje jednotki NATO w Litawskej wopytał. Jeho přewodźeše litawski prezident Gitanas Nauseda (naprawo). Scholz je Litawskej přidatnu wojersku podpěru k zakitowanju přećiwo móžnemu ruskemu nadpadej přilubił. W Litawskej je tuchwilu tysac němskich wojakow. Foto: dpa/Michael Kappeler

Merkel: Ničo wopak nječiniła

srjeda, 08. junija 2022 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Bywša němska zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) je swoju politiku Ruskej napřećo za čas swojeho 16lětneho zastojnstwa jako nawodnica knježerstwa naležnje zakitowała. W tym zwisku wona wčera wječor w Berlinje wotpokaza, so za tutu politiku zamołwić, wšako jej mnozy wumjetuja, zo je so napřećo ruskemu prezidentej Wladimirej Putinej přełahodnje zadźeržała. Bě to jeje prěni wulki interview po wotchadźe ze zastojnstwa loni 8. decembra. Nadpad Ruskeje na Ukrainu Merkel z jasnymi słowami zasudźi. Je to ranjenje ludoweho prawa, kotrež njeje wodajomne a nimo toho „wulka tragika“, Merkel w Berlinskim Ensemblu rjekny. Hladajo na eskalaciju mjez Ruskej a Ukrainu bě sej Merkel wěsta, zo je dosć přećiwo tomu činiła a zo nima sej ničo wumjetować. „Je jara zrudźace, zo njeje so to poradźiło. Hewak pak njejsym ničo wopak činiła.“

Žiwidła so dale podróša

srjeda, 08. junija 2022 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Wójna w Ukrainje so na němske ratarstwo „masiwnje wuskutkuje“. To je prezident ratarskeho zwjazka Joachim Rukwied Passauskim nowinarjam připowědźił. „Płaćizny energije su so podwojili, hnojidła su štyri króć dróše hač do wójny, tež pica je dróša“, wón rjekny. Ludźo měli so na dale přiběrace płaćizny žiwidłow nastajić. Zastaranje ludźi ze žiwidłami je hač do prěnjeho kwartala přichodneho lěta zaručene. Njezměje-li industrija dale płun, zo móhła dusyk jako hnojidło produkować, drje wunoški na polach jara spěšnje woteběraja.

Sudźa wukrajnych wojowarjow

srjeda, 08. junija 2022 spisane wot:

Donjeck (dpa/SN). Separatisća w kónčinje Donbasa su proces přećiwo třom wukrajnikam w rjadach ukrainskeje armeje zahajili. Najwyše sudnistwo separatistiskeje Ludoweje republiki Donjeck je dweju Britow a Marokkočana wobskoržiło, ruska statna powěsćernja Ria Nowosti rozprawja. Statne rěčnistwo je mjeztym zdźěliło, zo je móžno, zo wšitkich třoch wobskorženych k smjerći zasudźa.

Na wideju je widźeć, kak so třoch muži za lěsycami z pomocu tołmačerjow prašeja, hač skóržbu znaja a hač něšto přećiwo tomu maja, zo móže so proces zahajić. Wobskorženi tomu přihłosowachu.

Na ukrainskej stronje tójšto wukrajnikow přećiwo ruskim zadobywarjam wojuje. Ukraina sama bě jich wołała. Moskwa mjenuje jich „wukrajnych zóldnarjow“. Rěčnik zakitowanskeho ministerstwa Igor Konašenkow rjekny, zo jich jako regularnych wojakow njewobhladuja a zo mjezynarodne konwencije nastupajo wobchadźenje z wójnskimi jatymi za nich njepłaća. Tohodla dyrbjeli woni „w najlěpšim padźe“ z wjele lět trajacej jatbu ličić. Separatistej běchu wospjet hrozyli, zo chcyli wukrajnikow wotprawić.

Tójšto njeskutkow šćěpjenja dla

srjeda, 08. junija 2022 spisane wot:

Drježdźany (dpa/SN). W zwisku z koronapandemiju su w Sakskej tójšto chłostajomnych njeskutkow přećiwo šćěpjenskim centram a druhim městnosćam šćěpjenja registrowali. Wot januara 2021 hač do apryla 2022 su po informacijach nutřkowneho ministerstwa w Drježdźanach cyłkownje 81 tajkich podawkow zličili, kotrež su přepytowanske jednanja zawinowali. Zwjetša dźe wo wobškodźenja, ranjenja domjaceho měra, wohroženja a padustwa, ale tež ranjenja, wočornjenja a zapalerstwa su mjez deliktami. Předewšěm Zhorjelski wokrjes (15 padow), krajna stolica Drježdźany (dźewjeć) a Vogtlandski wokrjes (wosom) při tym wosebje napadnu.

Njeskutki z wotpohladom, personalej abo pacientam zeškodźeć, su „samozrozumliwje“ policiji přizjewili, zdźěli rěčnik Němskeho čerwjeneho křiža, kiž wobhospodarja 13 šćěpjenskich centrow w kraju. Tak běchu njeznaći spytali, šćěpjenski centrum we vogtlandskim Eichachu zapalić. W Drježdźanach su praskotaki do centruma mjetali. Na wonkownych sćěnach wjacorych šćěpjenskich centrumow su móranja namakali.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND