To a tamne (12.11.19)
We wopačnym měsće plakaty lěpiło je wabjenske předewzaće. Nětko wabitej dwaj hoberskej plakataj w hessenskim Fürthu za předstajenje Moskowskeho baleta w měšćanskej hali, byrnjež tam scyła žanu tajku njeměli. Měnjeny bě Fürth pola Nürnberga. „To je čłowjeski zmylk, kotryž nětko skorigujemy“, zdźěli zamołwita wabjenska agentura. W měsće so tomu směja, wšako su tež w radnicy zwučeni, zo dóstawaja stajnje zaso póštu, kotraž słuša poprawom do Fürtha w Bayerskej.
Sydom kilogramow skaženeje a smjerdźateje kruwjaceje kože su cłownicy na Düsseldorfskim lětanišću sćazali. Smjerdźaty kófer bě zastojnikam hižo zahe napadnył. Pućowaca žona rjekny, zo jedna so wo delikatesu z afriskeho Kameruna, kotruž chce jeje swójba jěsć. Z toho pak ničo njebudźe: Cłownicy plastowej měškaj sćazachu, a kožu nětko zniča.
Zhromadne dźěło hódnoćił
Berlin (B/SN). „Skutkowanje towarstwow za křesćansko-židowske zhromadne dźěło je w zańdźenych 70 lětach dobre płody njesło“, rjekny biskop dr. Ulrich Neymeyer, předsyda podkomisije Němskeje biskopskeje konferency za nabožinske poćahi k židowstwu. Wón dźakowaše so za tutón angažement, z kotrymž su cyrkwje swój poměr k židowstwu minjene lětdźesatki zasadnje změnili.
Bamž jako předmysler
Z widom na serbsku wustawu
Bórkowy (SN/at). Serbski sejm prócuje so wo wustawu serbskeho ludu kaž tež wo statne zrěčenje nastupajo wujasnjowanje prawow a winowatosćow nutřkowneho samopostajowanja a nastupajo wobšěrne sobupostajowanje we wobłuku skutkowneje kubłanskeje a kulturneje awtonomije. Na sobotnym posedźenju w Bórkowach je sejmowy wuběrk za wustawu a prawo koncept předstajił, zo bychu tónle zaměr docpěli.
W prěnjej kročeli chcedźa so hač do nalěća na serbske institucije wobroćić. Z nimi zhromadnje je wotpohladane, na zakładźe swójskich a přidźěłanych tezow naćiskaj statneho zrěčenja a wustawy zdźěłać. Z workshopa z politikarjemi a fachowcami za statne prawo w juniju 2020 docpěte pokiwy přijmu potom do naćiskow. Na to je přez lěćo wobšěrna diskusija předwidźana, kaž w nowinskej zdźělence Serbskeho sejma rěka. „Při zdźěłanju wustawy wuchadźamy z dlěšeho trěbneho procesa, docpěć nutřkoserbski konsens, doniž njemóžemy naćisk za finalne ludowe wothłosowanje předpołožić“, sejmarjo pisaja. Woni su koncept schwalili. Proces nětko zahaja.
Zahubne wohenje w Awstralskej
Sydney (dpa/SN). Zahubnych lěsnych wohenjow w Awstralskej dla su we wuchodnym zwjazkowym staće New South Wales nuzowy staw wukazali, kotryž ma cyły tydźeń płaćić. „Zdalujće so božedla kerčiny a lěsow“, warnowaše ministerska prezidentka wobydlerjow kraja. Njewšědna horcota a sylny wětřik wohenjam polěkujetej. Po informacijach wohnjoweje wobory njeje 40 z cyłkownje 60 wohenjow hižo pod kontrolu. Znajmjeńša třo ludźo su dotal žiwjenje přisadźili, sto dalšich je so zraniło.
Morales chce wotstupić
La Paz (dpa/SN). Po 13 lětach na čole kraja je prezident Boliwiskeje Evo Morales swój wotstup připowědźił. Wotpowědny spis pósła wón parlamentej, kaž lěwicarski prezident w telewizijnej narěči připowědźi. Do toho bě wón namjetował, wjele diskutowane prezidentske wólby před třomi tydźenjemi wospjetować. Organizacija ameriskich statow bě w nachwilnej rozprawje manipulacije zwěsćiła. Tež opozicija raznje přećiwo Moralesej protestuje, kotremuž je Mexiko mjeztym politiski azyl poskićił.
Wólby dobył, ale bjez wjetšiny
Kak dale?
Budyšin (ChPi)/SN). Pod hesłom „Kak dale?“ zetka so sobotu na Michałskej farje w Budyšinje 15 ewangelskich křesćanow. Woni wuradźowachu wo přichodźe serbskeho wosadneho žiwjenja w Budyšinje a wokolinje. Přeprosyłoj běštej Serbske ewangelske towarstwo a Serbski wosadny zwjazk. Pozadk dźěłarnički su planowane přestrukturowanja w cyrkwinskim wobwodźe Budyšin-Kamjenc kaž tež wotchad superintendenta Jana Malinka na wuměnk w juliju 2020.
Wo zakładnej renće so dojednali
Berlin (dpa/SN). Po wčerawšim knježerstwowym kompromisu nastupajo zakładnu rentu su politiske strony dźensa wo wuslědku wuradźowali.
Prezidij bayerskeje CSU je kompromisej mjez uniju a SPD hižo přihłosował, kaž předsyda Markus Söder dźensa rano informowaše. „Kompromis je fairny a wuwaženy. Nam je wosebje wažne było, dochody wobšěrnje pruwować. To je krok do praweho směra“, Söder pisa.
Wčera wječor běchu so wodźacy zastupnicy SPD a CDU/CSU po hodźiny trajacych jednanjach na kompromis nastupajo zakładnu rentu dojednali. Z tajkej maja rentnarjo wot lěta 2021 připłatk dóstać, su-li 35 lět přinoški do rentoweje kasy płaćili a maja-li najebać to jeno 30 do 80 procentow přerěznych rentowych dochodow.
Zwjazkowy minister za dźěło Hubertus Heil (SPD) sej namakany kompromis chwali. „Mamy zakładnu rentu, kotraž sej swoje mjeno zasłuža.“ Jemu je wažne potrěbnych njewottrašić a njetrjebawšej běrokratiji zadźěwać.
„Najwjetši zhromadny wukon“
Sakscy politikarjo wuznam politiskeho přewróta 1989 wuzběhnyli
Drježdźany (dpa/SN). 30. róčnicu powalenja murje njejsu jenož w Berlinje wopominali. Tež w Sakskej a Bayerskej ju swjećachu. Sakski ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU) je na swjedźenskim zarjadowanju sobotu w Plauenje přinošk wobydlerjow k měrniwej rewoluciji wuzběhnył. Wón dźakowaše so ludźom za zmužitosć, na protestach so wobdźělić. Hišće do historiskeje Lipšćanskeje póndźelneje demonstracije 9. oktobra běchu ludźo w Plauenje za demokratiju demonstrowali. Dnja 7. oktobra 1989, na 40. róčnicy załoženja NDR, bě tam z oficialnje organizowaneho „ludoweho swjedźenja“ spontana demonstracija nastała.
Zwjazkowy minister za nutřkowne naležnosće Horst Seehofer (CSU) dopominaše so z wulkim wjeselom na politiski přewrót. „Jednota Němskeje bě mi najrjeńše politiske dožiwjenje, kotrež sym w 50 lětach w politice měł“, rjekny wón w hornjofrankskim Hofje. Po tym poda so do Plauena, zo móhł so tam tohorunja na swjatočnosćach wobdźělić.
Na pogromowe podawki zas a zaso dopominać
Budyšin (CRM/SN). „Stajnje znowa so dopominać na pogrom před 81 lětami, to je jedyn ze zaměrow kóždolětneho wopominanja. Ale dopomnić chcemy so tohorunja na to, zo su stron cyrkwjow tehdy často mjelčeli“, podšmórny Petra Kaulfürstowa. Přeprosył běše na modlersku hodźinu znowa kruh Židowstwo kubłanskeho doma w Smochćicach. A tón po mnohich lětach zaběry z temu měni, zo hodźi so runje tónle wotrězk němskich stawiznow ćežko předźěłać.
To a tamne (11.11.19)
Trójce pjaneho za wodźidłom lepili su policisća 68lětneho muža w Neubrandenburgu, a to w běhu štyrjoch dnjow. Kónc tydźenja měješe wón znowa tři promile alkohola w kreji. Jězbnu dowolnosć su zastojnicy jemu hižo minjeny štwórtk wzali, po tym zo jeho z 1,8 promilemi zadźeržachu. Dźeń do toho běchu pěšcy chabłacemu mužej klučiki awta wotewzali a policiju wołali, jako chcyše tón z 1,7 promilemi wotjěć.
Cyły cigaretowy awtomat pokradnyli su paduši w bayerskim Hofje minjeny pjatk w hosćencu, hdźež je samsny čas něhdźe 60 ludźi jědło a piło. Wjacori skućićeljo awtomat z chódby lokala wotnjesechu, bjeztoho zo by to někomu napadnyło. Škodu akcije trochuje policija na dohromady něhdźe 2 000 eurow.
Přewšo wulki zajim za serbski wječork w Židźinom
Potrjeba je wulka, rěčeć wo problemach nastupajo serbske dźěło we Wojerecach, wosebje pak na wokolnych wsach. Tohodla přiwabi wčerawši serbski wječork na Židźinskej starej šuli nimale 40 ludźi. Z jich nastorkow su předsyda Domowiny Dawid Statnik, župan Marcel Brauman a nowa regionalna rěčnica Domowiny Sonja Hrjehorjowa tójšto nadawkow sobu wzali.
