Z wudaća: srjeda, 18 oktobera 2017

Drježdźany (SN). Sakski hospodarski minister­ Martin Dulig (SPD) je tuchwilu z politikarjemi a zastupjerjemi towaršno­sćow w Nižozemskej. Ćežišćo jězby je, wobstejace zwiski skrućeć a nowe wu­tworić. Tole potrjechi wobłuki turizm, mobilita a inowacija. Tak poda so sakska delegacija mjez druhim do Amsterdama, ’s-Hertogenbosch, Eindhovena a Helmonda. Nimo wopytow předewzaćow a wědomostnych institucijow su tež rozmołwy z oficialnymi zastupjerjemi a partnerami towaršnosćow předwidźane, zdźěli sakske hospodarske ministerstwo.

„Jězba je přiležnosć, swobodny stat jako turistiske, hospodarske a wědomostne stejnišćo prezentować. Sakska a Nižozemska matej tójšto zhromadnosćow. Wote­wrjenosć nowemu napřećo – hač mobilitu, industriju abo towaršnosć nastupajo – je w Nižozemskej wulka. Tohodla sym na rozmołwy­ chětro wćipny“, Martin Dulig­ w předpolu jězby wuswětli.

Barcelona (dpa/SN). Dźesaćitysacy ludźi protestowachu wčera w Barcelonje přećiwo zajeću dweju wodźaceju aktiwistow katalanskeho hibanja wo njewotwisnosć. Z parolemi „Wy njejsće sami“, „Španiska justica won“ abo „Europa pomhajće nam“ ludźo swój protest zwuraznichu. Policija města trochowaše wobdźělnikow na něhdźe 200 000.

K protestam namołwjałoj staj woby­dlerska iniciatiwa katalanskeje narodneje zhromadźizny a kulturne towarstwo Omnium Cultural. Prezidentaj organizacijow Jordija Sàncheza a Jordija Ciuxarta bě policija póndźelu na přikaz sudnicy zajało. Jimaj wumjetuja „zběžkarske zadźerženje“. Z tym hrozy mužomaj 15 lět jastwa.

W Berlinje zahaja dźensa skónčnje sonděrowanske rozmołwy

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) a předsyda CSU Horst Seehofer maja ju za wažnu. Tež Zwjazk 90/Zeleni a FDP chcetej so temje wěnować: socialnym problemam Němskeje. Jamaika chce najebać wulke rozdźěle to tematizować, štož ludźi woprawdźe zaběra.

Dźensa zahaja w Berlinje skónčnje sonděrowanske rozmołwy k Jamaika-koaliciji, a zwjazkowa kanclerka připowědźi, zo je najwažniši wobłuk koaliciskeho zrěčenja socialna a towaršnostna politika. Tola zaměry přichodnych partnerow Unije, FDP a Zelenych so stajnje njekryja a budu tójšto diskusijow wuwabić.

Problemy w Němskej su wulke. 15,7 procentam ludźi hrozy chudoba. Rentowy niwow ma so wot tuchwilu 47,8 procentow na 41,6 procentow znižić. Toho­runja pobrachuja tysacy hladarjo chorych a starych. Podruže w městach so eksploziwnje wuwiwaja. Ličba ludźi, kotřiž maja wjacore dźěłowe městna, přiběra.

Nastupajo předležacy nowy naćisk Serbskeho šulskeho postajenja kraja Braniborskeje je ćežko rozumić, što so we hłowach sobudźěłaćerjow ministerialneje běrokratije wothrawa. Město toho, zo dźe zaměrnje doprědka, su woni nowe konfliktnišćo wutworili. Přichodnje so wot dźěćaceho dnjoweho přebywanišća hač k abiturje jeničce na projekt Witaj zepěrać chcyć, je wězo chwalobny wotpohlad. Ale wuměnjenja za to dawno docpěte njejsu. W Delnjej Łužicy trjebaja kóžde jednotliwe dźěćo, kotrež po kotrym puću tež přeco serbsku rěč nawuknje. Wšědna praksa kaza, zo so při tym na to zepěraš, štož je so dotal jako směrodajnje wupruwowało. Tohodla woprawdźitosći scyła njewotpowěduje, zo so přichodnje w Braniborskej dźěći bjez předznajomosćow wot 1. lětnika na wučbje delnjoserbšćiny wobdźěleć njesmědźa. Za ministerialnych rěka to nadawk njespjelnjeny, hišće raz! Axel Arlt

Před něšto dnjemi roznjese so powěsć, zo je Erich Plack 9. oktobra zemrěł. Wón bě wot lěta 1959 čłon Rownjanskeje Domowinskeje skupiny.

Plack narodźi so 20. januara 1934 w Rownom. Čas žiwjenja wón na wšelakich runinach a w rozdźělnych zamołwitosćach za serbsku kulturu skutkowaše. Mjez druhim słuša wón k załožićelam Slepjanskeje swaŕby, Serbskeho kulturneho centruma w Slepom a Njepilic dwora w Rownom. Wjele lět bě sam z čłonom předsydstwa tychle cyłkow kaž tež župneho předsydstwa. Wosebite zasłužby bě sej ze swojim akribiskim přeslědźowanjom wjesnych stawiznow zdobył. Tež knihu wo wokrjesu Delnjošleska-Hornja Łužica bě sobu spisał a hišće naposledk dźěłaše jako wjesny chronist sobu na Rownjanskej chronice. Tuchwilu ju ćišća, tuž ju hotowu hižo widźeć njemóže.

W pomjatku nam wostanje, kak je Erich Plack jako Slepjanski družba-braška skutkował, wopytowarjow po Rownjanskej domizniskej stwě wodźił a so wo nju starał. Wobdźiwajomne bě, kak je hosćom zajimawosće posrědkował. Za swój angažement dósta lěta 2005 Myto Domowiny.

Sedmjo sobustawojo komunikaciskeje skupiny Młodźiny europskich narodnych skupin MENS zetkachu so wot zašłeho štwórtka do njedźele w Budyskim Serbskim domje. Zeńdźenje bě Serbske młodźinske towarstwo PAWK organizowało. Čłonojo aktuali­zowachu a produkowachu wjacore wideja za MENS, zjimachu aktualne informacije čłonow organizacije a dźěłachu na nowej mjeńšinowej kuchinskej knize. Připódla zeznajomichu­ so hišće z wosebitosćemi Serbow a města Budyšina. Dźěłowe skupiny MENS zetkaja so jónu wob lěto. Zašły raz běše komunikaciska skupina w Flensburgu pola tamnišeje Danskeje mjeńšiny w Němskej z hosćom. Foto: Jakub Wowčer

W Radworskej gmejnje je Ludwig Sachsa (2. wotlěwa) ze šulerjemi we wobłuku cyłodnjowskeho poskitka minjene lěta wjele noweho­ stworił, předewšěm ławki k sedźenju. Wčera nastajichu blisko Radworja drjewjanu žerdź za pazoraki. Tež jednaćel Radworskeho­ agrarneho předewzaća Sven Graff a tamniši wjesnjanosta Wincenc Baberška (CDU, wotprawa) iniciatiwu­ chwa­leštaj. Foto: SN/Maćij Bulank

Njeswačidło (JK/SN). K horcej, ale při­wšěm wěcownej diskusiji dóńdźe na wčerawšim posedźenju Njeswačanskeje gmejnskeje rady. Hižo třeći króć běše delegacija Koslowčanow na posedźenje přichwatała, zo by žadanja wjesnjanow, wobnowić a zawěsćić wjesne wobswětlenje kaž tež zaručić wěsty a rjadowany wobchad přez wjes, potwjerdźiła.

Hižo wot apryla wočakuja, haj žadaja sej Koslowčenjo wotpowědne naprawy, kotrež gmejna dotal zwoprawdźić njemóžeše. Po słowach wjesnjanosty Gerda Schustera (CDU) su móžnosće gmejny tuchwilu wobmjezowane. Wjesne wobswětlenje hodźało so jenož přechodnje zaručić. Nastupajo wobchad přez wjes a hubjeny staw dróhi chcedźa tak spěšnje kaž móžno z wokrjesnym zarjadom za wobchad a dróhotwar na městnje wo tym rěčeć, kak móhła so naležnosć na dobro Koslowčanow rozrisać.

Křesćanska lubosć k blišemu je w Hodźiju nětko na zornowcowej tafli dokumentowana, a z tym tohorunja wotrězk serbskich stawiznow wokoliny.

Hodźij (CK/SN). Wopomnjensku taflu za 140lětne skutkowanje spomóžerskeho domu su minjenu sobotu na Darinskej dróze 3 w Hodźiju wotkryli. Wot 1877 hač do 1941 namakachu tam wosyroćeni a wohroženi hólcy nowe doma. „Zo je tónle dom ze srjedźizny křesćanskeho wobydlerstwa nastał, na to směmy hišće dźensa hordźi być“, rjekny Hodźijski farar Christoph Rummel. Wo druhich so starać je po jeho słowach jedna z najwjetšich hódnotow křesćanskeje etiki.

Ideju za taflu měješe čłon Hodźijskeho domizniskeho towarstwa Klaus Kanzler, kiž so wo zwoprawdźenje projekta zaměrnje prócowaše. Stawizny spomóžerskeho domu su ze 150lětnym diakoniskim dźěłom w Hornjej Łužicy wusko zwjazane. W zwisku z jubilejomaj chce Hodźijske domizniske towarstwo klětu dokumentaciju wudać.

Jedne z dohromady 24 předstajenjow hry Němsko-Serbskeho ludoweho dźiwadła „Čmjeła Hana chce pomhać“ su tele dny dźěći pěstowarnje „Lutki“ na Horach pola Wojerec dožiwili. Z Katku Pöpelec w titulnej a jeničkej róli inscenacije holcy a hólcy spěwachu, na špundowanje dumpachu a z njej tež płakachu. Po hrě mějachu mali přihladowarjo składnosć, elewce NSLDź cyle blisko přińć a sej mjez druhim jeje kostim­ dokładnje wobhladać. Přichodnej předstajeni budźetej jutře w Pančičanskej a zajutřišim w Kulowskej pěstowarni CSB, stajnje w 9.30 hodź. Foto: Gernot Menzel