Z wudaća: pjatk, 12 januara 2018

Berlin/Karlsruhe (dpa/SN). Načolne komunalne zwjazki žadaja sej wot přichodneho zwjazkoweho knježerstwa a wot krajow spěšnu reformu ležownostneho dawka. Přichodnu wutoru chce Zwjazkowe wustawowe sudnistwo wo prašenju jednać, hač tuchwilne rjadowanje k wobličenju ležownostneho dawka hišće zakładnemu zakonjej wotpowěduje. K tajkej reformje njeje alternatiwy, rjeknychu hłowni jednaćeljo zwjazka městow Němskeje, zwjazka wokrjesow a zwjazka gmejnow wčera w Berlinje. Aktualne wobličenje złožuje so na hódnotu ležownosćow, kotrež płaćachu 1965 w zapadnej a 1935 we wuchodnej Němskej. Ležownostny dawk wunjese komunam kóžde lěto 13 miliardow eurow a je tak wažne žórło dochodow.

Berlin (dpa/SN). Při sonděrowanskich jednanjach k wutworjenju noweje wulkeje koalicije su so CDU, CSU a SPD dojednali. Předsydźa a frakciscy šefojo předstajichu swojim delegacijam dźensa rano 28stronski dokument dojednanja, powěsćernja dpa rozprawja. Do toho běchu so třo předsydźa Angela Merkel (CDU), Horst Seehofer (CSDU) a Martin Schulz (SPD) dojednali, zo swojim stronam namjetuja oficialne koaliciske jednanja zahajić. W běhu dopołdnja bu znate, zo su wšitke wobdźělene sonděrowanske skupiny tomu přihłosowali. Socialdemo­kraća trjebaja hišće přihłosowanje stronskeho zjězda přichodny tydźeń.

Mjez druhim su wobzamknyli, solidarny připłatk znižić a dźěćacy pjenjez zwyšić. Ličba nowych migrantow ma so na 180 000 do 220 000 wobmjezować. Wotpokazali su namjet SPD, najwyšu dawkowu sadźbu wot 42 na 45 procentow zwyšić. Tež druhe dawki nochcedźa zwyšić. Niwow renty ma hač do lěta 2025 pola 48 procentow wostać. Tole bě jedne z centralnych přećow SPD.

Njewočakowane přetworjenje pólskeho knježerstwa přewažnje witane

Waršawa. Zasadne přetworjenje knježerstwa Pólskeje přez noweho ministerskeho prezidenta Mateusza Morawieckeho minjenu wutoru je ludźi wulce zadźiwało. Přiwšěm najwjetši dźěl medijow njewo­čakowanu kročel wita.

Hłuboko sahace přetworjenje pólskeho knježerstwa přez noweho premiera Mateusza Morawieckeho zdawa so na prěni napohlad zmužite a konsekwentne. Wón je runje tych ministrow wotwołał, kotřiž běchu minjeny čas na europskej runinje najwjace škody načinili a zastupnikow EU wosobinsce ranili. Prawdźepodobnje to tež Jarosław Kaczyński, najsylniši muž w tamnišim politiskim systemje, takle widźeše. Přiwšěm njeje změna knježerstwa ničo druhe hač fasada. Pólska je sej takrjec čas zdobyła. Na dwělomnych reformach so ničo njezměni. Dawno je wulka ličba knježacym njelubych sudnikow pušćena. Justicny minister Zbigniew Ziobro jako generalny statny rěčnik sudnikow direktnje kontroluje. Tež to ma tak wostać. Hdyž je so kur wokoło změny knježerstwa pominył, drje tež w Brüsselu spóznaja, zo bě spektakularna kročel pólskeho premiera jenož taktika. Marko Wjeńka

Stani Statnik z Ralbic ma kritiske přispomnjenje k rozprawnistwu Serbskich Nowin z 9. januara 2018 wo „wažnych“ temach:

Wutorne wudaće Serbskich Nowin měješe na titulnej stronje dosć wobšěrny přinošk (nimale třećina strony) wo hwězdnym pochodźe přećiwo „wuhlowej politice“ z markantnym (a tu měnju kwalitu wobraza) a wulkim titulnym wobrazom. Dokelž sym słužbnje hižo dlěši čas w potrjechenych kónčinach po puću, zwěrju sebi prajić – bjez toho zo chcył wosobinske dóńty potrjechenych złahodnić –, zo znaju mjeztym wobě stronje měnjenjow k problematice. Tohodla bych sebi přał wot redaktora přinoška wotmołwy na prašenja: Kelko z wulkeje syły trochowanych 300 wobdźělnikow je woprawdźe z potrjechenych wsow było? Abo bě traš wjetšina „aktiwistow“ ze zdalenišich (njepotrjechenych) kónčin, kaž njedawno wokoło wjelčeje problematiki we Łazku?

Njeje tu samsny zjaw, zo spyta absolutna mjeńšina (hlej wuslědki lońšich wólbow) swoje zajimy z pomocu politiskich lobbyistow přesadźić?

Budyšin (CRM/SN). Wusměrjenje města Budyšina ma so na iniciatiwu měšćanskeho zarjadnistwa znowa sformulować. Markus Gießler, referent wyšeho měšćanosty Alexandera Ahrensa (SPD), předstaji srjedu wječor za stajnym blidom CDU w piwarni na Budyskej Thomasa Mannowej wukonjane předdźěło. Za­jimowani wobydlerjo města, a to předewšěm­ ći w towarstwach najwše­lakorišeho razu aktiwni, maja nětko pilnje swoje wizije přinošować. Akcent ma ležeć na pozitiwnym wuwiću města.

K sobudźěłu běchu hižo loni w nowembru wjace hač 200 towarstwow a zjednoćenstwow najwšelakorišeho razu pisomnje přeprosyli. Do nich słušeja tohorunja Domowina, Załožba za serbski lud a Zwjazk serbskich wuměłcow, kaž referent wobkrući. Tak móža wšitcy wobydlerjo města sobu postajeć, kajki realny wobraz móhło město w lěće 2030 a hišće dale hladajo skićeć. „Tu jedna so wuraznje wo wizije, kotrež maja samo­zrozumliwje z faktami podkładźene być“, referent potwjerdźi. A wón pokaza na to, zo njejedna so při tym snadź wo detaile wuwićoweho plana města. Hižo třistronski spis móhł dosahać.

We Wojerowskim zwěrjencu maja wot wčerawšeho kmóta za jednoho z tamnišich flamingow. Drogerijowy wobchod dm na­přećo zwěrjencej je so za to zwólniwy wuprajił. Z rukow nawodnicy ptačeho rewěra coowa Caroliny Adler přija šefowka wob­choda Nadine Kummrich (wotlěwa) kmótřiske wopismo. Foto: Stefanie Jürß

Z pjenježnym darom 205 eurow su wotchadnicy Ralbičanskeje wyšeje šule pomocny projekt w afriskim Malawiju podpěrali a mi přepodali. Tele pjenjezy wužiwam za dweju mótkow, dwójnikow Andrewa a Alexandera Mitaye ze wsy Madisi, kotrajž běštaj w mojim 5. lětniku šulskeho lěta 2012/2013, jako sym sama we wobłuku pomocneho projekta na šuli St. Francis dźěłała a jeju wuwučowała. Wot toho časa jeju podpěruju. Dokelž mataj jenož hišće mać, jimaj tež wyšu šulu z pjenjezami spěchuju. Wobaj staj mudraj hólcaj, čehoždla so nadźijam, zo z dobrymi znamkami za swój lěpši přichod dźěłataj. Wudawki za šulu w Malawiju su so lětsa zaso podróšili, tak zo wučinjeja­ wone nětko na wosobu lětnje 270 eurow. Z wutroby so wjeselu, zo mi lońši Ralbičanscy wotchadnicy pomhaja, dźěl šulskich pjenjez za woneju hólcow zwjesć.

Budyšin. Pod hesłom „Wohrožena mnohotnosć – naše dźiwje pčołki a jich škit“ přednošuje dr. Andreas Scholz jutře, ­sobotu, w 15 hodź. w Budyskim měšćanskim muzeju. W Sakskej je něhdźe 400 najwšelakorišich družin dźiwich pčołkow. Přednošk skići dohlad do jich mnohotnosće, do jich ­žiwjenskich wašnjow a podawa tohorunja pokiwy zajimowanym zahrodkarjam.

Sprjewine město za čas NDR

Budyšin. Z hosćom w rjedźe „Łužiske literarne dopołdnjo“ njedźelu, 14. januara, w 11 hodź. w Budyskim Dźiwadle na hrodźe budźe Drježdźanski awtor Dietmar Sehn. Wón je swoje dźěćatstwo blisko Budyšina přežiwił a na Lipšćanskim literarnym instituće studował. Loni je jeho kniha „Wěš hišće? – stawizny z Budyskeho wšědneho dnja NDR“ wušła. W njej wopisuje wón mjez druhim nakup w bywšim Domje mody na Naměsće Čerwjeneje armeje, rozdźělne bydlenske poměry, wopyty w hosćencach a wuchodźowanja po měsće. Wopytowarjo po­dadźa so na časowu jězbu do Budyskeje zańdźenosće.

Předawaja lisćiki

Tež Dźěwinskaj radźićelej w dźěłowej skupinje

Dźěwin (AK/SN). W dźěłowej skupinje „Škit před imisiju“ staj nětko tež čłonaj Dźěwinskeje gmejnskeje rady zastupjenaj. Tole je tamniši parlament na swojim wčerawšim posedźenju jednohłósnje schwalił. Dźěłowa skupina rozestaja so w Slepjanskej wosadźe z wulkimi poćeženjemi přez proch a haru Wochožanskeje brunicoweje jamy dla. Dotal wobsteješe wona ze zastupjerjow Trjebinskeje a Slepjanskeje gmejny kaž tež LEAG. Z wčerawšim rozsudom Dźěwinskeje gmejny delegowachu do skupiny gmejnskeho radźićela Jensa Hanuscha z Brězowki a jako jeho zastupjerja radźićela Olivera Peta, tohorunja z Brězowki.

Kaž wjesnjanosta Helmut Krawc (SPD) rjekny, běchu sej w zašłej rozmołwje z LEAG žadali, zo je tež Dźěwinska gmejna zastupjena. „Škit před imisiju trjebamy runje tak tule na městnje, přede­wšěm w Brězowce. Tohodla je derje, zo smy w dźěłowej skupinje zapřijeći.“­