Z wudaća: wutora, 20 februara 2018

Podpěruja koncerny

Drježdźany. Sakska podpěruje skóržbu energijowych koncernow před sudnistwom Europskeje unije přećiwo krućišim hraničnym hódnotam za brunicowe milinarnje. Kaž statna kenclija w Drježdźanach wčera zdźěli, wobzamknjenje EU wo nowych hódnotach, kotrež maja wot lěta 2021 płaćić, po měnjenju skóržbnikow standardy techniki daloko přesahuje. Koncerny njemóža je dodźeržeć.

Mužojo so skerje tłóča

Budyšin. Žony su nastupajo profylaksu zubow mnohim z přikładom. Mužojo so před tym časćišo tłóča. To zwěsći Budyska wotnožka překupskeje chorobneje kasy KKH. Přiwšěm ličba tych, kotřiž so lětnje na profylaksy wobdźěleja, přiběra. W lěće 2016 je 61 procentow zawěsćenych KKH poskitk zubneje kontrole wužiwało. To je dźesać procentow wjac hač lěto do toho.

Nowy šeflěkar maltezow

Wjacore žony z Rownoho a wokoliny su wčera na Rownjanskim Njepilic statoku znowa pjerjo drěli. Pod hesłom „Kak to jo bylo“ wěnowachu so předewšěm čłonki towarstwa Njepilic dwór starodawnemu rjemjesłu, kotrež běchu na wsach přewažnje w zymskim­ času wukonjeli. Drěli su wčera w Rownom pjerjo 32 husycow. Foto: Jost Schmidtchen

„Paradiz w dobrej stwě“ je hłowna serbska inscenacija Němsko-Serbskeho lu­do­­weho dźiwadła w nětčišej hrajnej dobje.­ Minjenu sobotu dožiwi hra swoju premjeru w Budyšinje. Měnjenja přihladowarjow k produkciji běchu zdźěla chětro rozdźělne. Bosćan Nawka je někotre z nich zezběrał.

Roman Dźisławk z Chasowa: Prěni dźěl je so mi derje lubił. Konflikt so natwarja, a sy wćipny, kak dale póńdźe. Tak daloko je wšitko w porjadku. Po přestawce pak je tempo hinaše a nalada chutniša. A nadobo je nimo. Poprawom mam tak mjenowany wotewrjeny kónc za dobry, tu pak wón přejara překwapja, a njewěš tak prawje, na čim sy. Mam zaćišć, zo njeje stawizna hišće dopowědana.

Hańžka Wjeselic z Chrósćic: Kruch je wšo druhe hač zwjeršny a skići tójšto k rozmyslowanju. Byrnjež zabawjace wokomiki dominowali, su runje měrniše, pomałše, druhdy bolostne wobrazy ćim skutkowniše. Tu je wšo realne a wěrne. Hrajerjo su maćiznu přeswědčiwje předstajili. Trochu škoda wšak je, zo njejsu lajko­jo wjace za dźěło měli, sym so nadźijała, zo jich tež rěčeć słyšimy. Štož pak pokazuja, mam za radźene.

3. sakska slawiniada za słowjanske rěče wuknjacych

Budyšin (SN/MiR.) Spočatk měrca wotměje so dwudnjowske cyłosakske wurisanje pod hesłom „Slawiniada – Rěče zwjazuja“. Po prěnich idejach před šty­rjomi lětami chcedźa so młodźi znajerjo słowjanskich rěčow mjeztym třeći króć wubědźować. Přizjewjenych je za to mjez druhim tež dźesać šulerjow serbšćiny. Pje­ćo a narunanski kandidat su z Radworskeje wyšeje šule­ „Dr. Marja Grólmusec“. Fachowa wučer­ka Diana Wowčerjowa šulerjow přihotuje. Z Budyskeho Serbskeho gymnazija wobdźěla so štyrjo šulerjo. Wo jich přihot staratej so fachowa wučerka Sil­wija Šěnowa kaž tež Alena Hiccyna.

Budyšin (SN/bn). Minjenu sobotu zetka so skupina 15 ludźi w Röhrscheidtowej bašće Serbskeho ludoweha ansambla, zo by za kulojtym blidom informelnje wo tym wuradźowała, kak hodźało so serbske žiwjenje wosebje zwonka serbskorěčneho žra wobchować a šěrić. „Asimilacija razantnje postupuje, a druhdy so prašam, hač ma serbske dźěło scyła hišće zmysł“, rjekny sobuiniciator zetkanja Mato Krygaŕ. „A tola njesměmy nakromne kónčiny spušćić. Što pak móžemy či­nić?­­ To rozjimać je wotmysł našeho schadźowanja“, wón rozłoži. Sonja Hrjeho­rjowa, tohorunja sobuorganizatorka, doda: „Chcemy zwonka hižo wobstejacych strukturow a institucijow móžnosć skićić so prawidłownje zetkawać, mysle sej wuměnjeć a wo namjetach diskutować.“

Budyšin (SN/MiR). Rěčnica Budyskeje wotnožki Krajneho zarjada za šule a kubłanje (LaSuB) Angela Ruscher wobkrući na naprašowanje SN, zo so we wobłuku Serbskeje rěčneje šule kurs serbšćiny bórze zahaji. „Rěčny kurs za wučerjow je w zakónčacych přihotach. Wobdźělnicy su wučerjo ze šulow, w kotrychž serb­šći­nu podawaja.“ Mjeztym je znate, zo chcedźa so na nim wobdźělić němscy zajimcy za nawuknjenje hornjoserbšćiny ze wšelakich šulskich družin. Mjez nimi su wuče­rjo ze serbskich kaž tež serbšćinu wuwučowacych šulow z Budyšina a Ra­dworja, z Njeswačidła, Kulowa a Hodźija. 1. měrca ma kurs z dwěmaj hodźinomaj serbšćiny na tydźeń zaběžeć.

Dale Angela Ruscher z LaSuB zdźěli, zo so kwalifikacija wučerki z Čěskeje republiki wotměwa. Wo wobsahowe wu­hotowanje kursa starała je so wědomostnica Serbskeho instituta dr. Jana Šołćina z přednoškami wo serbskich stawiznach a kulturje, wo sociolinguistice a dalšich temach. Hižo srjedu za tydźeń změje jenička wobdźělnica po rěčnym kursu swój prěni přednošk w rumnosćach Rěčneho centruma WITAJ.

Drježdźany (SN/JaW). Młodostni w Sakskej móža dale z 15 lětami jězbnu do­wolnosć za moped złožić. Kaž sakske minister­stwo za hospodarstwo, dźěło a wobchad informuje, je zwjazkowe wobchadne ministerstwo (BMVI) „modelowy projekt ‚Moped z 15‘ wo dalšej lěće podlě­šiło. Projekt předwidźi, zo smědźa młodostni jězbnu dowolnosć klasy AM hižo w starobje 15 lět złožić“, rěka z mi­nisterstwa. Regularnje bychu ju hakle ze 16 lětami dóstali.

Sakski wobchadny minister Martin Dulig (SPD) rozsud wita. „Wjeselu so, zo je BMVI našemu přeću wotpowědowało a projekt dale wjedźe. Smy dotal jara dobre nazhonjenja z projektom zběrali. Přede­wšěm na wsach woznamjenja jězbna dowolnosć za moped młodostnym wjac mobility a zdobom wjac žiwjenskeje kwality“, rjekny Dulig wčera w Drježdźanach.

Modelowy projekt „Moped z 15“ běchu lěta 2013 w Sakskej, Saksko-Anhaltskej a Durinskej zawjedli, pozdźišo tež w Braniborskej a Mecklenburgsko-Předpomorskej. W Sakskej je dotal ně­hdźe 16 000 młodostnych pruwowanje za jězbnu dowolnosć z 15 lětami złožiło.

Berlin (dpa/SN). Strona SPD je dźensa wothłosowanje sobustawow wo wospjetnym zastupje do wulkeje koalicije z CDU a CSU zahajiła. Wšitkich nimale 463 000 čłonow ma wólbne podłožki dóstać. Hromadźe z přisahowym wobkrućenjom maja wólbne listy hač do 2. měrca w póštowym kašćiku stronskeho předsydstwa předležeć. Wočakuja snadnuški wuslědk. Designowana předsydka SPD Andrea Nah­les towaršow namołwja, z uniju wujednanemu dokumentej přihłosować.

Wulka ličba woporow

Damaskus (dpa/SN). Při wobtřělenju kónčiny syriskich rebelow wuchodna Ghuta blisko Damaskusa z lětadłow a artilerije je wčera po informacijach aktiwistow znajmjeńša sto ciwilistow žiwjenje přisadźiło. To je najwjetša ličba woporow na jenož jednym dnju po třoch lětach, kaž Syriska wobkedźbowarnja za čłowjeske prawa dźensa zdźěla. Mjez mortwyni je wjele dźěći a žonow.

AfD čuje so pohonjena

Přistaw na Klětnjanskej stronje Bjerwałdskeho jězora je zaso dospołny. Dźensa dopołdnja su swětłownju na jeje městnje­ znowa zakótwili. Wona bě so loni w oktobrje při wichoru wottorhnyła. Hajo Renker (na foće) z Renkerec firmy w Ribnitzu-Damgartenje je ze swojim 300 psow sylnym čołmom ponton wěsće do přistawa transportował. Tež spočatk sezony wokoło jutrow pak njebudźe­ hišće móžno na ponton ze swětłownju hić. Foto: Joachim Rjela

Zastaranske prawo za třinaće małych dźěći dósta Japanjan w Thailandskej. Swójbne sudnistwo w Bangkoku je 28lětnemu Mitsutokijej Shigeće dźensa dospołne zastaranske prawo za dźěći při­zwoliło. Holcy a hólcow běchu wšelake wupožčene maćerje w jeho nadawku porodźili, wšitkich w lěće 2014. Wjacekrótny milionar, syn bohateho wobchodnika, bě Thailandźankam za to přeličene wjace hač poł miliona eurow płaćił.

Z rekordnej pokutu 208 000 eurow je Mnichowske hamtske sudnistwo muža zasudźiło, kiž njebě za ćelace jatra prawu płaćiznu při kasy zapłaćił. 58lětneho běchu w superwikach w Mnichowje-Haidhausenje lepili. Kaž wón nětko přizna, je loni w decembru štyri razy ćelace jatra do titki za sad přepakował, zo by je při samoposłuženskej kasy jako tuńši wudźěłk wotličił.