Z wudaća: wutora, 13 měrca 2018

Moskwa (dpa/SN). Ruska je wuprajenja britiskeje premierministerki Theresy May k móžnemu splećenju Ruskeje nastupajo nadpad z jědom na něhdyšeho dwójneho agenta Sergeja Skripala jako „směšne“ wotpokazała. Jedna so wo politisku kampanju, kotraž ma poćaham mjez Moskwu a Londonom zeškodźeć, zdźěli ruske wonkowne ministerstwo. „To je cirkusowe předstajenje w britiskim parlamenće“, zwurazni rěčnica Marija Sacharowa. May bě w parlamenće rjekła, zo je Ruska „z wulkej wěstosću“ za atentat zamołwita, a žadaše sej wujasnjenje hač do dźensa wječora. „Typiske to postupowanje: Žane dopokazy, ale na wšěm je Ruska wina“, rjekny Sacharowa.

Lipsk (dpa/SN). Tuchwilna žołma gripy a nazymnjenjow w Sakskej krejdarowanske centrumy přiběrajcy poćežuje. Dokelž njesmědźa schorjeni sami krej darować, so składy kreje w centrumach přiběrajcy nachileja, zdźěli krejdarowanska posłužba Haema w Lipsku. „Wšědnje wjace konserwow přetrjebujemy, hač ­nowych dóstawamy. Wobstatk je dźeń a mjeńši“, rjekny zamołwity posłužby za transfuziju­ José Rivero nowinarjam. Darićeljo dyrbja po schorjenju přestawku zapołožić. Hladajo na bližacy so jutrowny čas dyrbjała so situacija spěšnje zaso polěpšić, wšako potom po dotalnych nazhonjenjach mjenje darjeneje kreje dochadźa. Na žołmu gripy njemóža so darowanske centry přihotować, dokelž su krejne preparaty jenož wěsty čas wužiwajomne.

Wulke wočakowanja na knježerstwowe zdźělenje ministra Piwarza

Drježdźany/Budyšin (SN/MiR). Sakski statny minister za kultus Christian Piwarz (CDU) chce jutře na 68. posedźenju krajneho sejma podać fachowe knježerstwowe zdźělenje z impulsami za Saksku jako kraj kubłanja.

Situacija na sakskich šulach je dramatiska. Wšako liča w šulskim lěće 2018/2019 z tym, zo budźe 2 000 wučerjow pobrachować. A přichodnje póńdźe wob lěto něhdźe 1 300 na wuměnk abo wopušći słužbu w šulstwje. Tomu wotpomhać ma po předstawach kultusa zastojnistwo za wučerjow. „Trjebamy zasadne rjadowanje ze stron Zwjazka, runostajenje ma so zasadnje, a to cyłostatnje rjadować“, wuswětla nawoda Budy­- ske­ho Serbskeho gymnazija a čłon předsydstwa Serbskeho šulskeho towarstwa René Wjacławk, „jenož tak hodźa so dalše wotchady młodych ludźi do druhich zwjazkowych krajow wotwobarać resp. jich nawrót do Sakskeje podpěrać.“

Njeje hižo žaneje šansy za Serbski sejm, a iniciatiwa nima žadyn zwisk k ludej. To stej jasnej wuprajeni rěčnika rady starostow za Delnju Łužicu dr. Hartmuta Leipnera. Jednomu je to „woda na młynske koła“, tamnemu sylny tobak a dalši su prosće přesłapjeni. Rozumju, zo su mnozy podpěraćeljo iniciatiwneje skupiny Serbski sejm znjeměrnjeni. Ale budźmy sprawni: Wjele Serbow runje tak mysli a měni, zo je iniciatiwa izolowana skupina serbskich intelektualnych z jara snadnym zwiskom k ludej. To wobkrućeja mi tež změny w skupinje samej. Mnozy entuziasća prěnjeje hodźiny su so mjenujcy wróćo sća­hnyli, dokelž nimaja puć iniciatiwnikow hižo za prawy. Na tamnym boku su wšitke dotalne prócowanja iniciatiwy, ze zastupnikami Domowiny rěčeć, zwrěšćili. Domowina wo iniciatiwnej skupinje prosće ničo wědźeć nochce. Prašam so, na čim drje to zaleži? Janek Wowčer

Košice (SŽ/K/SN). Posledni prezident ZSSR Michail Gorbačow je wot spočatka měrca oficialnje čestny měšćan wuchodosłowakskeje metropole Košic. Dokelž njemóžeše počesćeny strowotnych přičin dla dekret na městnje přijimać, přepoda jón jemu wulkopósłanc Peter Priputen na 83. narodninach w Moskowskim słowakskim wulkopósłanstwje. Čestne měšćanstwo dósta Gorbačow za swoje ideje wo swobodźe a demokratiji, kotrež su zeskutkownjene dowjedli k politiskim a towaršnostnym změnam, kaž tež za swoje poselstwo měra. Košice maja w swójbje Gorbačowa wosebite městno. Jeho nan běše oficěr w tej sowjetskej armeji, kotraž je město 1945 wuswobodźiła.

Jan Nuk z Radworja so praša: Seksizm tež w Serbach?

Tučasnje jewja so w medijach wospjet diskusije wo diskriminaciji žonow na wšěch runinach towaršnostneho žiwjenja. Žony žadaja sej runoprawosć: samsnu mzdu za samsne dźěło, móžnosće nastupajo karjeru w politice, zarjadach abo w hospodarstwje abo tež runoprawnu narěč na bankowych přepokazankach.

Krajej Awstriska a Kanada stej samo swoju hymnu změniłoj, tak zo so nětko wobkedźbuje neutralita splahow. Zwjazkowa ministerka za runostajenje Kristin Rose-Möhring žada sej změnu němskeje hymny. Wša jednostronska, na muski splah wusměrjena formulacija ma so změnić. Z „Vaterland“ ma nastać „Heimatland“ z „brüderlich mit Herz und Hand“ ma rěkać „couragiert mit Herz und Hand“.

Kak pak je to z našej serbskej hymnu? Snano su naše serbske žony skludniše hač němske. Ale běda nam, hdyž wotuća a žadaja sej změnu našeje narodneje hymny. „… Ow, zo bychu z twojeho klina wušli mužojo, hódni wěčnoh wopom­njeća.“

Minjeny kónc tydźenja je chór Budyšin swoje kóždolětne zwučowanske lěhwo přewjedł. Lětsa podachu so spěwarki a spěwarjo ze swojim dirigentom Michałom Jancu do Ochranowa, zo bychu tam nowy program nazwučowali. Sobotu do jutrow chcedźa w Budyskim Serbskim muzeju nalětni koncert wuhotować. Časej wotpowědnje budu to nalětnje spěwy a wurězki z oratorija „Nalěćo“. Proby běchu wuspěšne, a wuhlady na rjany koncert nětko tež maja. Foto: Jurij Helgest

Hłowna lětna zhromadźizna Worklečanskeje wohnjoweje wobory minjenu sobotu w sydarni derje wuhotowaneje gratownje wotbłyšćowaše swědomitu dźěławosć kameradow.

Worklecy (aha/SN). Kedźbnosć zbudźi ­jadriwa dźěłowa rozprawa hakle 34lětneho nawody wobory, wyšeho wohnjoweho mištra Bosćija Riedela. Mjeztym šěsć lět steji wón na čole 17 aktiwnych čłonow w přerěznej starobje 44 lět a štyrjoch čestnych čłonow. Pokazujo na spjelnjenje winowatostnych nadawkow w minjenym lěće naliči Riedel dobre ­wukubłanje kameradow, stajnu hotowosć w nuzowym padźe a jara dobre techniske wuhotowanje. Kritisce wupraji so wón nastupajo njedypkownosć abo samo njewobdźělenje bjez zamołwjenja na zwučowanjach. Cyłkownje buchu wobornicy w rozprawniskej dobje štyri razy alarmowani, a to dwójce k hašenju a dalšej razaj pomocy po wobchadnym nje­zbožu dla. Časowy limit zasadźenja bě stajnje dobry. Po jeno štyrjoch mjeńšinach bě hašenska hotowosć we Worklecach dotal stajnje zaručena.

Gmejna chce wotwodźowanje wopłóčkow w Trjebinku planować

Trjebin (AK/SN). Swobodny stat Sakska chce wot wudobywanja brunicy wosebje potrjechenu Trjebinsku gmejnu wolóžić. Z tak mjenowaneho wosebiteho fondsa za małe komuny ma Trjebin lětsa a přichodnej lěće stajne 70 000 eurow dóstać. „Hišće do lětnjeje přestawki ma wotpowědny zakoń płaćiwy być. Wuhlady za to su dobre“, podšmórny dr. Jens Albrecht, nawoda hospodarskeho referata w sakskej statnej kencliji, na zašłym posedźenju Trjebinskeje gmejnskeje rady. Podpěra je nuznje trěbna, wšako chce gmejna centralne wotwodźowanje wopłóčkow w Trjebinku planować. Tónle wjesny dźěl njeje hižo wot wotbagrowanja potrjecheny a wostanje. „Za připrajenje swobodneho stata smy jara dźakowni“, praješe wjesnjanosta Waldemar Locke (CDU). „Tak mamy za přichodne tři lěta planowansku wěstotu.“

Budyšin (SN). Za dobu wot lěta 2019 do 2023 pyta Budyski wokrjes čestnohamtskich młodźinskich přisydnikow za Wojerowske, Kamjenske a Budyske hamtske sudnistwo. Zastojnstwo wukonjeć móža wobydlerjo wokrjesa, kotřiž we wobwodźe wotpowědneho sudnistwa bydla a su 1. januara 2019 znajmjeńša 25 a maksimalnje 69 lět. Požadanski formular nadeńdu zajimcy pod www-landkreis-bautzen.de/598.html. Požadanje maja woni hač do kónca měrca na krajnoradnym zarjedźe wotedać.