Z wudaća: srjeda, 14 měrca 2018

Budyšin (SN/bn). Na přepjelnjenej małej žurli Budyskeho Dźiwadła na hrodźe su wčera we wobłuku rjada Friedricha Ebertoweje załožby „Přichod Budyšin“ prašenje „Kak budźe štó tu žiwy“ rozjimali. Diskutanća na podiju běchu intendant Němsko-Serbskeho ludoweho dźiwadła Lutz Hillmann, dr. Birgit Wolter z Berlinskeho Instituta za gerontologiske slědźenje a twarska měšćanostka Budyšina Juliane Naumann. Redaktor a korespondent dźenika Süddeutsche Zeitung za srjedźnu Němsku Cornelius Pollmer je rozmołwu wospjet moderěrował.

Łužiski forum w Běłej Wodźe wočakowanja spjelnił?

Budyšin/Běła Woda (SN/BŠe). Sakski ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU) je minjeny štwórtk na prěni Łužiski forum do Běłeje Wody přeprosył. Něhdźe 300 ludźi je přišło, mjez nimi fachowcy z hospodarstwa, wědomosće a slědźenja, ale tež zastupjerjo wšelakich iniciatiwow a towarstwow. Pisana měšeńca potajkim, kotraž móhła wjele jednanskich polow wobswětlić.

We wjacorych gmejnach hotuja so lětsa na wšelake jubileje. Tak chce Njeswači­dło 750lětne wobstaće wsy swjećić. We Wulkej Dubrawje pak spominaja na 675. róčnicu prěnjeho naspomnjenja. Wustajeńcu, swjedźenski ćah a wosebite přijeće tam planuja. Mje hižo nětko za­jimuje, hač při tym tež serbskosć wobkedź­buja a w kotrej měrje ju do programa při­wozmu. Hačrunjež je na přikład Wulka Dubrawa dźensa industrializacije dla w dalokej měrje přeněmčena, ma wjes tola serbske korjenje. Chcedźa-li tuž wjesne stawizny dospołnje předstajić, njesměli na tónle dźěl zašłosće zabyć. Tohodla so nadźijam, zo su w kruhach přihotowarjow tež ludźo, kotřiž na to skedźbnjeja, tež hdyž njejsu serbske tradicije hižo tak prezentne. Znajmjeńša při tajkich składnosćach dyrbjało so na nje pokazać, zo njebychu so z wědomja wobydlerjow zhubili. Marian Wjeńka

Zastupjerjo narodnych mjeńšin w Europskim parlamenće iniciatiwu Minority SafePack wot wšeho spočatka podpěruja. Do rjadu prěnich entuziastow słuša Pál Csáky, politikar Madźarow w Słowakskej. Wot 30. měrca 2007 běše wón předsyda strony madźarskeje koalicije SMK-MKP, wot lěta 2002 do 2006 naměstny ministerski prezident słowakskeho knježerstwa. Po wólbach w lěće 2006 zaćahny Pál Csáky wospjet jako zapósłanc do parlamenta. 13. junija 2010, dźeń po wólbach tehdyšeho słowakskeho parlamenta, wón wozjewi, zo njebudźe hižo jako předsyda strony SMK-MKP skutkować. W lěće 2014 wuzwolichu jeho za zapósłanca Europskeho parlamenta. Milenka Rječcyna je so z politikarjom wo iniciatiwje Minority SafePack rozmołwjała.

Kak docpěwa madźarska mjeńšina w Słowakskej, zo ludźo Minority SafePack podpěraja?

Wuběrki Budyskeje měšćanskeje rady móža za swoje dźěło wotnětka zaso žurlu w radnicy wužiwać. Minjene poł lěta běchu ju wobšěrnje restawrowali. Tak su nětko na wjelbowanym wjerchu zaso mólby z lěta 1895 widźeć. Drjewjane wuhotowanje sćěnow běchu ponowili a tak zatwarili, zo nastachu kamory za medijowu techniku, přidatne stólcy a kuchničku. Nowe blido za 20 wosobow je z modernej konferencnej techniku wuhotowane. Akustika je so bytostnje polěpšiła, štož skići nětko kmańše wuměnjenja za dźěło radźićelow, zarjadowanja a přijeća. Dohromady inwestowachu 130 000 eurow. Foto: SN/Maćij Bulank

Jaseńca (LZ/SN). Swoju hłownu a wólbnu zhromadźiznu je Jasčanske towarstwo Bjesada minjeny pjatk wotměło. Předsyda Guido Zahrodnik móžeše w swojej rozprawje na wjacore derje wopytane zarjadowanja w lěće 2017 pokazać. Na póstničce bě wjele ludźi, wosebje tež młodych, lětsa tomu bohužel tak njebě. Derje wopytany bě tež swětłowobrazowy přednošk bywšeho Jasčana Marka Nowaka, kiž je z přećelku Anju z kolesom w Americe po puću był. Na mały wjesny swjedźeń je so mjeztym tež Jasčanske chodojtypalenje wuwiło. Wjeršk běše bjezdwěla zaso adwentnička, na kotrejž su wjesnjenjo nowu hru wo hobru Sprjewniku předstajili. W pózdnim nalěću poswjećichu nowe małe sportnišćo-volleyballnišćo. Po tym je Radijo Satkula móžnosć wužiło a w Jaseńcy jednu staciju swojeje turneje po Łužicy zapołožiło. Tež Viktoria Worklecy je swój koparski turněr na sportnišću w Jaseńcy přewjedła. Kulturnu rumnosć Bjesady je tež Serbska murja za swoje spěwne wječorki wužiwała.

Paduši kolesow zaso aktiwni

Budyšin. Bližace so nalěćo někotrehožkuli pohnuwa, nětko swoje koleso z pincy abo garaže wućahnyć. Nic pak jenož wólnočasni sportowcy su zaso aktiwniši, tež paduši kolesow. Tohodla policija wobydlerjow namołwja swoje wobsydstwo škitać. Stabilny zamk měł za kóždy groćany konik samozrozumliwy być. Ale tež koděrowanje kolesa móže pomhać padustwo wujasnić. Z pomocu indiwidualneje kombinacije pismikow a čisłow hodźi so koleso swojemu poprawnemu wobsedźerjej lóšo přirjadować. W Budyskim a Zhorjelskim wokrjesu wšelake towarstwa, na přikład wobchadne straže abo ADFC tajke koděrowanske akcije poskićeja. Prěnja budźe 9. apryla wot 18 do 19 hodź. před hosćencom „Budyska piwarnja“ na Thomasa Mannowej.

Pančicy-Kukow. Dojutrownu rjedźensku akciju při pomniku Ćišinskeho w Lipju přewjedźe Domowinska skupina Pančicy-Kukow sobotu, 17. měrca. Skupinarjo zetkaja so w 9 hodź. Njech sej trěbny grat sobu přinjesu.

Dźiwadło z pěstowarnju

Budyšin. Přichodne předstajenje inscenacije Němsko-Serbskeho ludoweho dźiwadła „Paradiz w dobrej stwě“ njedźelu, 18. měrca, w 15 hodź. na hłownym jewišću budźe z dźiwadłowej pěstowarnju. Je to poskitk młodym serbskim swójbam. Staršej móžetaj sej woměrje předstajenje wobhladać a swoje dźěći w tym času dźiwadłowej pěstowarni přewostajić. Darmotny serwis je za dźěći wot štyrjoch lět.

Njeswačanska gmejnska rada dźěła zaměrnje na hospodarskim planje

Njeswačidło (JK/SN). Po tym zo bě februarske posedźenje Njeswačanskeje gmejnskeje rady chorosće wjacorych radźićelow dla wupadnyło, dachu so woni wčera wječor ćim zaměrnišo do dźěła. Hłowny dypk dnjoweho porjeda bě dalše rozjimanje lětušeho hospodarskeho plana. Komornica Liliana Wetzko rozłoži radźićelam hišće raz aktualne a zdobom nimale wěste róžkowe daty kaž tež móžne statne podpěry kaž klučowe připokazanki, spěchowanske srědki a wězo planowane wudawki a dochody. Mjenje klučowych připokazankow kaž tež dźeń a wjace winowatostnych nadawkow njewostaja přewjele móžnosćow, na dobro gmejny něšto wuskutkować a wurunany plan nastajić. Wosebje wusměrjeja so lětsa na dróhotwar a naprawy za zakładnu šulu a pěstowarnju, kotraž ma so wulkeho naprašowanja dla rozšěrić.

Hamor (AK/SN). Wodosportowa sezona při Bjerwałdskim jězoru so 1. apryla započnje. Za to gmejna Hamor nětko swoje komunalne připrawy kaž přistawnišća, zjawne nuzniki, parkowanišća a informaciski centrum přihotuje. Tež přibrjohi maja so wurjedźić. Hišće do zahajenja sezony nastaja zaměrowy zwjazk łužiskeje jězoriny informaciske tafle. Na nich zapřijaty je tak mjenowany QR-code, z kotrymž dóstawa wopytowar přez handy dalše serbske, jendźelske a čěske informacije wo jězoru a gmejnje, rozłoži Hamorski wjesnjanosta Achim Junker (CDU) zawčerawšim na posedźenju gmejnskich radźićelow. Wobě stanowanišći – hwězdne stanowanišćo w Hamoru a Klětnjanske campingownišćo – zahajitej sezonu hižo 29. měrca. Prěnjej wjerškaj lětušeje wodosportoweje budźetej 28. apryla wiki regionalnych produktow w Hamorskim turistiskim informaciskim centrumje a 29. apryla wot 10 do 16 hodź. dźeń wotewrjenych duri w Klětnjanskim přistawje z wosebitymi wodźenjemi po přistawnej mištrowni. Wobaj terminaj wotmějetej so we wobłuku lětušich jězorinowych dnjow.