Z wudaća: pjatk, 21 septembera 2018

Dźesać młodych bykow je sej zahrodu jednoswójbneho domu w Friziskej za nowu pastwu wuzwoliło. Wobydler we Va­relu nochcyše wčera rano swojimaj wočomaj wěrić, jako byki na zahrodźe ležo ­wuhlada. Wone běchu w nocy z pastwy ćeknyli a susodne zahrody přečušlili. Alarmowany wobsedźer je skoćata pozdźišo z připowěšakom zaso na poprawnu pastwu dowjezł. Jich zawostajenstwa na zahrodźe dyrbješe wězo tež zrumować.

Rozestajenje mjez sydomlětnym a jeho maćerju porjada w dźěćacej stwě dla je w badensko-württembergskim Weilu zasadźenje policije wuskutkowało. Mać bě hólčeca namołwjała, skónčnje stwu zrumować. Tón pak to nochcyše a so z maćerju wurěčowaše, při čimž wospjet wótře wo pomoc wołaše. Susod alarmowaše zastojnikow, kotřiž wobeju prošachu wěcku ­woměrje rozrisać.

Salzburg (dpa/SN). Europska unija wukonja dale wulki časowy ćišć na tuchwilne jednanja wo wustup Wulkeje Britaniskeje z Europskeje unije. Kaž na wjeršku w Salzburgu potwjerdźichu, měli jednanja hač dosrjedź oktobra wotzamknjene być. Přiwšěm njejsu sej w rozsudnych prašenjach scyła hišće přezjedni. Hłowny zadźěwk je prašenje, kak móhli tomu zadźěwać, zo nastanje mjez čłonom EU Irskej a britiskej Sewjernej Irskej kruta mjeza. Nimo toho so dale wo britiskich namjetach wo dołhodobnych hospodarskich poćahach a wo cłownym partner­stwje wadźa. Britiska premierministerka Theresa May njeje so dotal ze swojimi předstawami přesadźić móhła.

Zhorjelc (AK/SN). Wokrjes Zhorjelc planuje tuchwilu dwójny etat za lěće 2019/2020 z jasnje lěpšimi wuměnjenjemi hač w zašłosći. „Financny wurunanski zakoń mjez Swobodnym statom Sakskej a komunalnymi wodźacymi zwjazkami běchu zamołwići w podlěću znowa wujednali“, zdźěli komornik wokrjesa Thomas Gampe na posedźenju wokrjesneho sejmika předwčerawšim w Zhorjelcu. „Z komunalneho wida docpěchmy dobry jednanski wuslědk. We wažnych dypkach smy so přesadźili.“

W lětomaj 2019 a 2020 móže Zhorjelski wokrjes z jasnje wjace powšitkownymi klučowymi připokazankami sakskeho knježerstwa ličić. Lětsa dósta 628 706 eurow. Klětu ma to 670 670 eurow być, w lěće 2020 samo 705 080. „Dale pozitiwne je, zo Sakska pawšalu wokrjesam za zastaranje požadarjow azyla zwyši. Lětsa wučinješe pawšala 9787 eurow na wosobu, klětu budźe to 12 551 eurow. Jako wurunanje wulkeho poćežowanja w lěće 2016, w kotrymž je wjele ćěkancow do Zhorjelskeho wokrjesa přišło, dóstanje wokrjes nětko tři miliony eurow.

Medije analyzuja wopyt pólskeho prezidenta we Washingtonje

Waršawa. Politiscy komentatorojo njejsu sej přezjedni, hač bě wopyt pólskeho prezidenta Andrzeja Dudy we Washingtonje wuspěšny abo nic. Duda bě wutoru ze swojej mandźelskej Agatu na statnym wopyće pola prezidenta USA Donalda Trumpa. Na termin pak dyrbješe dohromady tři lěta čakać. Wotpowědnje tomu je medijam wopyt jako tajki hižo wulki wuspěch. Wšitke pólske nowiny mějachu foto z prezidentomaj a mandźelskimaj před Běłym domom na titulnej stronje.

Wospjet smy so minjene dny w našim wječorniku temje prěnjeje pomocy wěnowali. To ma wězo z tym činić, zo chcemy na tuchwilny „tydźeń znowawožiwjenja“ skedź­bnjeć. Logiske prašenje na redaktora je, kak sam z naležnosću wobchadźa. Wuswědčenje wo wuspěšnym wobdźělenju na kursu prěnjeje pomocy mam přeco hišće w listowce, hromadźe z wupokazom a jězbnej dowolnosću. Njeprašejće pak so mje božedla za datumom kursa! Wožiwić před lětdźesatkami přiswojenu wědu wo prěnjej pomocy by za mnje dawno na rjedźe było, jeno zeskutkownił to dotal njejsym. Što pak so stanje, dyrbju-li njejapcy pomhać, hdyž sym jenički w bliskosći znjeboženeje wosoby? To njetrjeba přeco jeno zranjeny wobchadneho njezboža być, kotryž spěšnu pomoc trjeba, tež susod na zahrodźe móže po­trjecheny być. Wěm, zo w tym nastupanju sam njejsym. Wěm pak, zo dyrbju a budu so w prěnjej pomocy wukmanjeć. Axel Arlt

„Wupućowanja z Litawskeje, Letiskeje a Estiskeje do zapada přewobroćeja Baltikum do najspěšnišo pustnjaceho teritorija w Europskej uniji. Wosebje wotchad młodych ludźi změje bolostne wuskutki na přikład na rentowe systemy w tutych krajach.“ Takle dramatisce rysuje korespondent čěskeje nowiny Mladá fronta dnes w litawskim Kaunasu nětčiše połoženje spomnjenych třoch baltiskich statow. Mjez druhim wón zwěsća, zo je Litawska po lěće 1991 – po rozpadnjenju Sowjetskeho zwjazka zaso samostatny kraj – třećinu swojeho wobydlerstwa zhubiła. Při tym je najwjetši dźěl ludźi wotešoł po lěće 2004, po tym zo bě so Litawska z čłonom EU stała. Hdyž ličba wobydlerjow njewulkeho kraja w běhu dwaceći lět wot 3,7 milionow na 2,9 milionow woteběra, ma baltiski kraj ćim wjetši problem, hdyž běštej dwě třećinje wotchadnikow ludźo w starobje 20 do 40 lět – generacija to, kotraž by ze swojimi dźěćimi populaciju poprawom zestabilizować měła. Město toho zbywaca ludnosć hladajcy zestarja. „A tych, kotřiž rentu za seniorow financuja, je spochi mjenje“, cituje nowinar bjezradneho staršeho Litawčana.

Wiesbaden (dpa/SN). Dźakowano njewšědnje ćopłemu nalěću liča plahowarjo sadu w Němskej z bohatymi žnjemi jabłukow a krušwow. Lětsa našćipaja drje 1,1 milion tonow jabłukow. To je nimale 17 procentow wjace hač přerězk minjenych lět, zdźěla Zwjazkowy statistiski zarjad we Wiesbadenje. Pola krušwow wočakuja rozrost 18 procentow na cyłkownje 46 800 tonow.

Přirunujo z lońšimi špatnymi žnjemi, hdyž je zyma w aprylu kćenjam sadowcow zeškodźała, je rozrost lětsa hišće jasniši: pola jabłukow wo 82 procentow. Krušwow změja lětsa dwójce telko kaž ­loni, su fachowcy wuličili.

Hilža Handrikowa z Wojerec zwuraznja swoje wosobinske­ měnjenje:

Smy abonenća kónctydźenskeho wudaća Serbskich Nowin a Katolskeho Posoła. Hačrunjež mam z 83 lětami tež hižo ćeže z čitanjom, tutej serbskej publikaciji jara rady čitam. Mjeztym zo nimale wšitke přinoški w Posole přečitam, so pola Serbskich Nowin druhdy dźiwam a prašam, hač je to poprawom čěski, pólski abo serbski dźenik. To jenož připódla prajene, dokelž chcu dźensa w prěnim rjedźe pochwalić wšelake jara zajimawe artikle w tutej nowinje. Runje mjenujcy sym na přikład přečitała w młodźinskej přiłoze SN wot Marije Zahonec „Mjez fjordami w Norwegskej po puću“ a wot Glorije Žurec „Publikum zapřijaty był“ a běch zahorjena. Wša chwalba tajkim młodym dopisowarjam. Bjezdwěla su tež přinoški ze susodneje Pólskeje a Čěskeje přewšo zajimawe.

Čitała sym njedawno tež knihu „Z Francom po swěće“. Je tak lochce spisana, zo sym so wjele smjała a na kóncu samo někotružkuli sylzu wuroniła, jako pytnych, kak wažna wandrowskemu jeho serbska domizna je a kak ju lubuje.

Dypkownje spočatk nazymy kiwa čitarjam najnowši lětnik Serbskeje protyki. W Budyskej Smolerjec kniharni prezentuje ­nawodnica Annett Šołćic tutón přewšo woblubowany knižny kalendarij. W srjedźišću klětušeho steji z čěskej stolicu Prahu ­dalši króć wulkoměsto, z kotrymž njejsu Serbja jeno ze stawiznow wusko zwjazani. Foto: SN/Maćij Bulank

Pjatk 21.9. 19:00 Přepodaće Zejlerjoweho myta w Kamjenskej klóšterskej cyrkwi

  20:00 Čitanska turneja LND: Knižna premjera antologije Róžeńčan kružka pisacych „Zornjatka na puću“ w gmejnskim zarjedźe

  20:00 Předstajenje noweje CDje „Die Hoyerswerdaer Platte“ we Wojerowskim wobydlerskim centrumje Piwarska

Sobotu 22.9. 9:00 Fachowa konferenca Serbskeho šulskeho towarstwa w Budyskim Serbskim domje

  9:00 Kubłanska jězba Domowinskeje župy „Jan Arnošt Smoler“ do Wojerec

  9:00 Pjenježna bursa numismatikarjow w foyeru Wojerowskeje Łužiskeje hale

  9:00 Kolesowanje do kraja tysac hatow ze Stróžanskeho Domu tysac hatow

  10:00 Sadźenje rostlin družiny miscanthus při Miłočanskej skale

  10:00 Dźeń wotewrjenych duri Wojerowskeje powołanskeje wohnjoweje wobory w Kinajchće

  10:00 Zahajenje Łužiskich rybowych tydźenjow a karpoweje sezony w Rakecach

  10:00 Dworowy swjedźeń w Brětni/Michałkach

  11:00 Dožiwjenski camp při Němskopazličanskim wulkohaće

  12:00 Wulět motorskich ze zbrašenymi z klóštra Marijineje hwězdy

  14:00 Superkokot w Běłej Górje

  14:00 18. běh kołowokoło Butroweje hory (zetkanje při hosćencu)