Z wudaća: póndźela, 18 měrca 2019

Bratislava (SŽ/K/SN). Faworitka je Zu­zana Čaputová drje była, ale zo wona w prěnim kole prezidentskich wólbow 40,6 procentow hłosow nažněje, tola překwapja. Z 18,7 procentami sćěhuje z wulkim wotstawkom naměstny předsyda Europskeje komisije Maroš Šefčovič. Přiwšěm budźe so wón 30. měrca z dobyćerku wo zastojnstwo hłowy stata wubědźować. Něhdyši sudnik Štefan Harabin docpě ze 14,4 procentami třeće městno. Za štwórteho, prawicarskeho ekstremista Mariana Kotlebu, su 10,4 procenty hłosowali. Za tamnych dźewjeć kandidatow saha přihłosowanje wot 5,3 hač k 0,3 procentam. Wólbne wobdźělenje wučinješe 48,7 procentow.

Słowakske medije maja přeswědčiwy wuspěch notarki Zuzany Čaputoveje za wuraz žedźenja ludźi za změnu w kraju po lońšim zamordowanju nowinarja Jána­ Kuciaka a jeho partnerki Martiny Kušníroveje. Dotalny prezident Andrej Kiska wita wuslědk ze słowami: „Zuzana Čaputová je akuratnje ta wosoba, kotraž zamóže Słowaksku z krizy wjesć.“

Myto Leibniza profesorej uniwersity w Frankfurće nad Wódru spožčene

Frankfurt n. W. (RD/SN). Socialny wědomostnik prof. dr. Andreas Reckwitz přija minjeny tydźeń Myto Gottfrieda Wil­helma Leibniza, kotrež spožča Němske slědźenske zjednoćenstwo (DFG). Wón je mjez lětušimi dźesać lawreatami jenički wědomostnik jedneje z wuchodoněmskich wysokich šulow. Nimo toho je z nim prěni króć wědomostnik Europskeje uniwersity Viadrina w Frankfurće nad Wódru tute wulce hódne a wysoko dotěrowane myto dóstał.

Prezident DFG prof. dr. Peter Strohschneider rěčeše při spožčenju myta w Berlinsko-braniborskej akademiji wědomosćow w Berlinje wo „sławjacym připóznaću, zwjazanym z přilubjenjom njewšědneho wědomostneho swobodneho ruma“. Tutón swobodny rum maja wu­znamjenjeni z pjenježnym mytom po 2,5 milionach eurow, kotrež móža přichodne sydom lět za swoje slědźenje wužiwać. Nowu swobodu chwaleše sej tež zwjazkowa ministerka za slědźenje Anja Karliczek (CDU) w swojich postrownych słowach na zarjadowanju.

Ani měsac wjace chwile njeje, zo bychu so tež serbscy zajimcy ze swojim projektom na wubědźowanju „Sakskeho fondsa Čiń sobu“ wobdźělili. Zo Zwjazkowe předsydstwo Domowiny župy a towarstwa namołwja, so tam wobdźělić, je prawje. Samozrozumliwe je, zo płaći to za wšěch Serbow. Wosebita kategorija „Łužica – žiwa dwurěčnosć“ je na „specifiske wužadanja strukturneje změny za serbsku ludowu skupinu“ wusměrjena, kaž we wupisanju rěka. Ideje zapodać potajkim měli Domowinjenjo a Njedomowinjenjo. Wšako trjebamy kóždu mysl. A za to je njewotwisna jury trěbna. Hač je zbožowne, zo mjez šěsć wosobami hnydom tři sakskej Radźe za serbske naležnosće přisłušeja? Předsydka zastupuje gremij po předwidźanym kluču. Zo pak w dwěmaj župomaj angažowanu wosobu nimo pomjenowaneje ze serbskeje rady za sobudźěło w tajkej jury nimaja, zda so znjeměrnjace być. Nadźijam pak so, zo ideja rólu hraje a nic, štó je ju zapodał. Axel Arlt

W błótowskim Radušu su sobotu tradicionalny zapust swjećili. Hinak hač minjene lěta dyrbješe cyłkowje 53 porow lětsa dešćikojte wjedro znjesć. Přiwšěm knježeše jara­ dobra nalada. Na čole swjedźenskeho ćaha kročeše čestny čłon domizniskeho a drastoweho towarstwa Manfred Kliche. Zapustarjo wospjet pozastachu, zo bychu jubilaram gratulowali a so sponsoram dźakowali. Hnydom na čole njesechu tež taflu­ z napisom: „725 lět Raduš“ – pokazka to na dalši wjeršk w Radušu, kotryž chcedźa­ w awgusće woswjećić. Foto: Peter Becker

Budyšin (CRM/SN). Kandidaća strony CDU za Budysku měšćansku radu a wjesne rady su so minjenu srjedu w hotelu „Best Western Plus“ při Serbskich hrjebjach w Budyšinje zjawnosći předstajili. Wjace hač połsta kandidatkow a kandidatow je zwólniwych, pak dale na komunalnej runinje so angažować pak so jako nowačk do tohole čestnohamtskeho skutkowanja zadźěłać.

Dokelž je ličba wobydlerjow Budyšina mjeztym pod 40 000 spadnyła, dyrbi so parlament pomjeńšić. Tak je wězo slogan „Budyšin dyrbi rozrosć“ na městnje.

„Naša lisćina je dosć wobšěrna, štož wězo jara zwjesela. Nažel pak njeje so najebać wosobinske rozmołwy poradźiło, nowych serbskich kandidatow zdobyć“, praji předsyda měšćanskeho zwjazka CDU Tobias Schilling. Dotalnemu čłonej Joachimej Cyžej z Bolborc njejsu so dalši Serbja za kandidaturu měšćanskeje rady w stronje CDU přidružili. Situacija we wjesnych radach Mały Wjelkow, Delnja Kina, Słona Boršć/Bolborcy a Sćijecy pak je trochu lěpša.

Syła wjesnjanow zetka so sobotu rano k lětušej kupanskej akciji Serbskeho rozhłosa při Mosće swj. Marka w delnich Sulšecach.­ Njecyłu hodźinu do wulkeho spektakla zhromadźichu so młodźi a starši k słódnej snědani, zo bychu akciju sćěhowali. Dohromady wosom zmužitych, mjez nimi jedna žona, skoči zhromadnje z Benom Šołtu (naprawo) do pjeć stopnjow zymneje wody Čorneho Halštrowa. Najmłódši z nich bě jědnaće lět. Kupanski spektakl wotmě so mjeztym sedmy raz. Foto: Gloria Žurec

Serbski kulturny centrum w Slepom pokazuje lětsa cyle wosebitu jutrownu wustajeńcu. Tam je prěni raz widźeć jeho swójska zběrka debjenych jutrownych jejkow.

Slepo (JoS/SN). Wot lěta 1998 je Slepjanski Serbski kulturny centrum (SKC) zběrku jutrownych jejkow natwarił, kotraž­ wopřijima 1 165 eksemplarow w znatych debjenskich technikach. Zběrka zestaja so z dweju dźělow. Na wikach serbskich jutrownych jejkow w Slepom wot lěta 1998 žadyn popłatk wot debjerjow njezběraja. Město toho kóždy wobdźělnik jedne debjene jejko přewostaja. Zakład tamneho dźěla je wuslědk wubědźowanja, kotrež přewjedźechu wot 1998 hač do 2013. W tym času je 33 žonow a šěsć muži dohromady něhdźe 500 debjenych jejkow zapodało, kotrež zwostachu we wobsydstwje SKC. Z tymle wobstatkom sobudźěłaćerjo SKC měnjachu, zo móhli nětko swójsku wosebitu wustajeńcu zestajeć a so tónraz hóstnych wustajerjow wzdać, znajmjeńša štož jejka nastupa.

Třo zranjeni po njezbožu

Njebjelčicy. Najskerje bě sylny wichor wina na wobchadnym njezbožu minjeny pjatk něhdźe w 22.30 hodź. na statnej dróze S 94 mjez Miłočanskej a Njebjelčanskej wotbóčku. 41lětny wodźer Passata zajědźe tam na prawy bok jězdnje a suny so po skłoninje do štoma. Wón kaž tež dźěsći w starobje třoch a sydom lět stej so snadnje zraniłoj.

Ludowi wuměłcy w Budyšinje nałožki a swoje wudźěłki prezentowali

Budyšin (SN/bn). Serbske jutrowne wiki su kónc tydźenja 2 500 wopytowarjow do Budyskeho Serbskeho domu přiwabili. To je něhdźe 700 ludźi wjace hač loni. Za zarjadowanje zamołwita Weronika Suchowa ze Spěchowanskeho kruha za serbsku ludowu kulturu zjima: „Wšitcy smy spokojom – my jako wuhotowace towarstwo runje tak kaž wobdźěleni ludowi wuměłcy. Ze stron wopytowarstwa njebě ani jeničkeho pohórška a mam zaćišć, zo je so hosćom jara spodobało.“

Łaz (AK/SN). Dokelž je puć kołowokoło Třižonjanskeho jězora korjenjow štomow dla chětro rozpukany, chce gmejna Łaz nětko najwjetše škody wotstronić dać. Na swojim zašłym posedźenju gmejnscy radźićeljo tuž rozsudźichu, nadawk we wobjimje 35 000 eurow hłubokotwarskej firmje ze Zhorjelskeho wo­krjesa přepodać.

Kołopuć wužiwaja běharjo runje tak kaž kolesowarjo a skaterojo, kotřiž přichadźeja samo z Čěskeje, dokelž wědźa sej runy asfaltowy puć wažić. Zo njebychu tychle dowolnikow zhubili, dyrbja wobškodźene městna wuporjedźeć. To pak je jenož prowizoriska naprawu za lětušu sezonu. W dorěčenju z Łužiskej a srjedźoněmskej­ towaršnosću hórnistwoweho zarjadnistwa (LMBV) chce Łazowska gmejna puć klětu wobšěrnje saněrować.­ Hižo w februaru běchu radźićeljo wobzamknyli so wo wotpowědne spěchowanske srědki starać.