Z wudaća: srjeda, 14 awgusta 2019

Berlin (dpa/SN). Dźěćom hladanja potrěbnych staršich chcedźa přichodnje pomhać. To předwidźi naćisk zakonja, kotryž je zwjazkowe knježerstwo dźensa wobzamknyło. Njedosahaja-li pjenjezy potrěbnych a srědki hladanskeho za­wě­sćenja, dyrbja dźěći dotal připłaćić. To ma přichodnje hakle wot lětneje bruttozasłužby 100 000 eurow tak być. Tajka wolóžaca pomoc je „dawno trěbna“, rje­kny zwjazkowy minister za dźěło Hubertus Heil (SPD) nowinarjam.

Socialny zwjazk VdK nowy zakoń zasadnje wita, dokelž wón staršim ludźom z ćežkeho połoženja pomha, prezidentka Verena Bentele rozłoži. „Mnozy njeńdu do starownje – byrnjež jich dźěći doma wjace porjadnje zastarać njemóhli –, zo njebychu dźěćom z přidatnej ćežu byli.“ Komuny liča z přidatnymi wudawkami wjacorych miliardow eurow a skedźbnjeja na princip solidarity w socialnym zakoniku. Hłowny jednaćel zwjazka městow a gmejnow Gerd Landsberg praji: „Zasadnje je přicpějomne, zo sej dźěći a starši mjez sobu pomhaja. To měło tak wostać.“

Do mnohich aktiwitow do wólbow nowe­ho Krajneho sejma Braniborskeje zarja­dujetej so tež Domowinska župa Delnja Łužica a braniborska serbska rada­. Wonej stej wčera wječor do Choćebuskeho Serbskeho domu přeprosyłoj na wólbny forum z direktnymi kandidatami we wólbnych wokrjesach, kotrež leža w serbskim sydlenskim rumje.

Choćebuz (HA/SN). Zajim bě wulki, wjace hač 50 ludźi móžeše dwě hodźinje jara­ wěcownu diskusiju z pjeć kandi­datami dožiwić. Braniborska ministerka za wědomosć, slědźenje a kulturu Mar­tina Münch SPD, Roswitha Schier (CDU) z Lubnjowa, Katrin Danneberg (Lěwica) z Kalawy, Heiko Selka (Swobodni wolerjo) z Choćebuza a Steffen Kubitzki (AfD) z Turnowa, kiž nastupi w swojim wólbnym wokrjesu přećiwo ministerskemu prezidentej Dietmarej Woidce (SPD), su na prašenja wotmołwjeli. Zeleni a FDP njejsu žanoho direkt­neho kandidata pósłali.

Choćebuz (HA/SN). Kaž Serbske Nowiny wčera rozprawjachu, je Domowinska župa Delnja Łužica šěsć kandidatow za nowu Radu za naležnosće Serbow w Bra­niborskej namjetowała. Su to Uta Henšelowa, nawodnica Šule za delnjoserbsku rěč a kulturu w Choćebuzu, Wylem Janhoefer, župan župy Delnja Łužica, Birgit Kaufhold z Grodka, kotraž je zdobom kandidatka Lěwicy za nowy braniborski sejm, Delia Münchowa, mějićelka krawcownje w Žylowje, Katrin Šwjelina, při­stajena Domowiny, a Dieter Freihoff, dotal­ny čestnohamtski społnomócnjeny za serbske naležnosće we wokrjesu Dubja-Błóta. Namjetowani chcedźa so nětko zjawnje předstajić, mjez druhim je w septembrje wólbny forum w Choćebuzu planowany. Hižo 3. septembra budźe w Gołbinje (Gulben), gmejna Gołkojce, serbski wječork na temu „Rěč a politika“.

Kaž wólbny wuběrk zdźěli, je so dotal 360 zajimcow do wolerskeje lisćiny zapisać dało, štož je tež hišće hač do 21. septembra móžno. Tydźeń pozdźišo potom maja wšitke podłožki listowych wólbow wuběrkej předležeć.

Tójšto dźěła mějachu nowowuzwoleni čłonojo Radworskeje gmejnskeje rady na swojim wčerawšim konstituowacym posedźenju, po tym zo běchu přisahu złožili.

Radwor (SN/MKWj). Na 20 dypkow wo­při­­jacym dnjowym porjedźe stejachu najprje­dy raz wólby w srjedźišću. Tak měja­chu gmejnscy radźićeljo w tajnych wólbach wo tym rozsudźić, štó gmejnu přichodnje w zaměrowym zwjazku Sprjewica, w gmejnskim zwjazku z Wulkej Dubrawu a Malešecami kaž tež w Radworskej šulskej konferency zastupuje.

Na spočatku posedźenja měješe wjesnjanosta Wincenc Baberška česć, přitomnych 16 radźićelow spřisahać. Serbscy radźi­ćeljo złožichu slub na dobro gmejny w swojej maćeršćinje. Za zastupowa­ceho wjesnjanostu wuzwolichu Pětra Klimana, kiž tele zastojnstwo hižo wjele lět wukonja.

Brětnja-Michałki (SiR/SN). Z koncertom dujerskeje kapały Horjany su minjenu njedźelu 42. němsko-serbske wjesne swje­dźenske hry w Brětni-Michałkach skón­čili. Organizatorojo běchu na třoch dnjach znate programowe dypki zašłych lět runje tak do programa zapřijeli kaž nowe ideje.

Tak njezarjadowachu pjatk kaž zwu­če­ne turněr dwójneje hłójčki, ale korčmowy kwis. Prašenja, kotrež Ringo Kloß a Jan Kregelin 14 wobdźělenym mustwam stajištaj, běchu žortne, napjate a zwjetša nic lochke. Najwjace prawych wotmołwow wědźeše runje mustwo „Bjezradni“. „Běchmy překwapjeni, kak zabawna móže tajka hodźina być“, měnješe Ringo Kloß. Sobota steješe cyle w znamjenju zabawnych hrow młodostnych. Njedźelu pak zahajichu ze zhromadnymi kemšemi w bróžni Metaschkec swójby.

Z Lkw-jom awto a płót skóncował

Hózk. Njemału škodu načinił je wodźer nakładneho awta zawčerawšim w Hózku. Při wróćostorkanju zajědźe wón do wosoboweho awta a stłóči jón na štom. Jako Lkw zaso doprědka jědźeše, šmórny so wón metaloweho płota a jón tohorunja wobškodźi. Byrnjež něhdźe 8 000 eurow škody načinił, so wodźer Lkw-ja zhubi. Swědcy pak spomjatkowachu sej čisło jězdźidła a informowachu policiju. Šofer změje so nětko ćeknjenja z městna nje­zboža dla zamołwić.

Tež Njeswačanscy nowi gmejnscy radźićeljo dźěłać započeli

Njeswačidło (JK/SN). K swojemu konstituowacemu posedźenju je so wčera nowowuzwolena Njeswačanska gmejnska rada zešła. Wjesnjanosta Gerd Schuster (CDU) witaše dotalnych kaž tež nowych radźićelow, mjez nimi dohromady štyri žony, tak zo wučinja jich podźěl na mejnskej radźe nětko 30 procentow. Po tym zo bě wjesnjanosta radźićelam hłowne wobsahi dźěła rady w minjenych štyrjoch lětach do pomjatka zwołał, zawjaza jich do noweho zastojnstwa. Při tym skedźbni na to, zo smědźa tež serbsce spřisahać, štož pak nichtó nječinješe. Do to­ho je so Schuster přitomnym ně­hdyšim čłonam gmejskeje rady z wopismom a kwěćelom za jich wuspěšne skutkowanje w parlamenće dźakował.

Lětoń (CS/SN). Budyske lětarske dny, kotrež su minjeny kónc tydźenja 13 000 wopy­towarjow na Lětońske lětanišćo při­wa­bili, su tež pilotam stajnje dobra adresa. To móžetaj Wilfried Brauckmann a jeho kopilot Bernd Huke wobkrućić. Wobaj běštaj hižo třeći króć pódla. Z oldiejowym lětadłom typa Beech D 18 S staj wonaj z Braunschweiga přilećałoj.

Napadne čerwjene lětadło bu 1946 w USA twarjene. Wilfried Brauckmann bě je w lěće 2014 kupił a je sej z nim són spjelnił. W mašinje ma nimo dweju pilotow šěsć pasažěrow městno. Wona ma 450 PS sylny motor a pjeć tankow, tak zo tež­ dlěše čary zmištruje. Lětadło běchu swój čas wot Seattla přez Kanadu a Grönlandsku do Braunschweiga přewjezli. Posledni čwak z Jendźelskeje sedźeše Wilfried Brau­ckmann sam za wodźidłom. Wosebitostka mašiny je, zo hodźi so w jeje „nosu“ kamera instalować. Firma Boeing je na te wašnje swoje pasažěrske mašiny w powětře fotografowała.