Z wudaća: pjatk, 13 septembera 2019

Zettwitz Zhorjelc wopušći

Zhorjelc. Decernentka Zhorjelskeho wokrjesa Heike Zettwitz budźe nowa społnomócnjena wokrjesa Dubja-Sprjewja. Předwčerawšim je ju tamniši wo­krjesny sejmik ze 44 ze 46 móžnych hłosow wuzwolił. Nowe zastojnstwo chce wona w nowembru nastupić. W Zhorjelskim wokrjesu nawjedowaše Zettwitz wobswětowy, twarski, lěsniski a wokrjesny wuwićowy zarjad kaž tež zarjadnistwo za nadróžny wobchad a porjad.

Wjesnjanostow witali

Radwor. Na žurli Radworskeho hosćenca „Meja“ přewjedźechu dźensa kóždolětne posedźenje přirady energijoweho zastaraćela Enso a Drježdźanskeho zastaraćela Drewag. Wjesnjanosta Wincenc Baberška móžeše měšćanostow a wjesnjanostow ze wšeje wuchodneje Sakskeje witać. Na spočatku rozłoži Tomaš Rječka přitomnym Radworske centralne tepjenje.

Filmy zapodać

W oktobru zahaja w čěskim měsće projekt hoberskeho rozměra

Budyšin/Liberec (SN/JaW). Projekt njesłyšaneho rozměra wotměje so wot lětušeho oktobra hač daloko do lěta 2021. Rěč je wo Serbskim kulturnym lěće w čěskim Liberecu pod hesłom „Serbja su zaso w Liberecu“. Wčera su zamołwići projekta zhromadnje ze zastupnikami Domowiny, kotraž prócowanja sylnje podpěruje, w Budyskim Serbskim domje pozadki a detaile předstajili.

Pětr Dźisławk

Jako sym před něšto měsacami zhonił, zo chce Worklečanska wyša šula „Michał Hórnik“ nazwučować serbski šulerski musical, mějach to wot prěnjeho wokomika sem za zajimawu ideju. Na tamnym boku pak běch skeptiski. Wšako njemóžach sej předstajić, kak maja Diana Šołćina, Beno Hojer a Syman Bjarš, je­ničce třo wučerjo, z nimale 80 šulerjemi wobšěrnu wuměłsku twórbu nazwučować. Častodosć dźě sam dožiwich, kak su štyrjo abo pjećo wučerjo kontrolu nad wjele mjeńšej skupinu zhubili. Po wšěm zdaću pak tajke problemy we Worklecach nimaja. Na štwórtym předstajenju musicala minjenu wutoru dožiwich homogeny cyłk, absolutnje zahorjeny za najskerje najwjetši projekt swojeho šulskeho časa. Zapal šulerjow běše w kóždej scenje widźomny. Dobrowólnje sobuskutkowacy ze wšelakich rjadownjow, z wučerskeho kolegija a dalši agěrowachu wot spočatka hač do kónca kaž zahraty team. Kaž móžach w rozmołwach z wobdźělenymi zhonić, zaleži to na intensiwnym přihoće. Něhdźe lěto běchu šulerjo a wučerjo hłownje w swobodnym času hrajne sceny a serbske popowe a rockowe spěwy zwučowali.

Kino za wjesne dźěći. Kajke to dožiwjenje za najmłódšich a jich staršich wčera w Malešanskim „Wódnym mužu“. Samo popcorn su za prawu kinowu atmosferu předawali.

Malešecy (SN/at). Z błyšćatymi wočemi su dźěći a starši wčera do žurle Malešanskeho „Wódneho muža“ zastupili. Kino na wsy za swójby je njewšědne. Wotpowědnje wulke bě wjeselo ně­hdźe třicećoch, kotřiž so – z titu popcorna kaž we wulkim kinje – na to tam zesydachu. Domowinska župa „Jan Arnošt Smoler“ bě we wobłuku swojeho projekta ze sakskeho wubědźowanja „Čiń sobu!“ k wožiwjenju tradiciskeho hosćenca jako zetkawanišćo Serbow a Němcow přeprosyła.

Kulow (SN/BŠe). Kulowski mebletwarc Maja a dźěłarnistwo IG metal wuchodneje Sakskeje stej so zawčerawšim na zhromadnu bazu dorozumiłoj, tarifowe zrěčenje sakskeje drjewoweje a kumštneje industrije w předewzaću zwoprawdźić. Zhromadnje chcetej jednotliwe dypki zrěčenja wotwažować a so dojednać.

„We wobłuku strukturneje změny smy motiwowani hižo wobstejace stejnišća na tarif zwjazać“, zwurazni prěni społnomócnjeny dźěłarnistwa IG metal we wuchodnej Sakskej Jan Otto. „Po inten­siwnych a konstruktiwnych jednanjach dorozumichmy so na jězbny plan. Hižo 28 lět Kulowski zawod wobsteji a słuša k najwjetšim sakskeje mebloweje industrije. Za našich sobudźěłaćerjow je dojednanje wažny krok do přichoda. Z inowaciju chcemy so na strukturnej změnje aktiwnje sobu wobdźělić“, zdźěli jednaćel předewzaća Maja Uwe Gottschlich.

Premjeru publikacije „kaskady kaskaden“ Maje Nageloweje je wčera w Budyskej Smolerjec kniharni něhdźe 30 ludźi dožiwiło. Rodźena Budyšanka Nagelowa (srjedźa) předstaji ju z Jörgom Sperlingom (naprawo), kotrehož teksty nowostka nimo tych serbskeje basnicy Róže Domašcyneje wobsahuje. Kniha je njedawno w Ludowym nakładnistwje Domowina­ wušła a wobswětla tworjenje minjenych lětdźesatkow wuměłče ze serbskimi korjenjemi, wěnowaceje so tež načasnym a mytiskim temam. Zdobom rysuje wuměłstwowe wuwiće na zakładźe wjacorych stow grafikow, akwarelow a mólbow, kotrež je Sperling sobu wupytał. Foto: SN/Hanka Šěnec

Houston (dpa/SN). Kandidaća Demokratiskeje strony USA za zastojnstwo prezidenta kraja su minjenu nóc mjeztym třeći­ króć w telewizijnym wusyłanju live debatowali. Cyłkownje dźesać kandi­datow je so w texaskim Houstonje zjawnosći prezentowało. Najlěpše wuhlady, so z prezidentskim kandidatom stać, maja­ bywši wiceprezident Joe Biden, senatorka­ Elizabeth Warren a senator Bernie­ Sanders. W srjedźišću wčerawšeje debaty steješe strowotniska politika.

„Zahubne wuwiće“ na šulach

Frankfurt n. M. (dpa/SN). Hladajo na dale a wjetši njedostatk wučerjow liči Zwjazk zakładnych šulow ze „zahubnym wuwićom“. Bertelsmannowa załožba wěšći,­ zo budźe w lěće 2025 znajmjeńša 26 300 wučerjow pobrachować. „Kwalita wučby je wohrožena“, podšmórny rěčnik zwjazka dźensa w Frankfurće nad Mohanom. Deficit z přidružnikami pjelnić je „šicofrene“, wón rjekny. W měsće zahaja kongres zakładnych šulow, dokelž je tale šulska forma lětsa runje sto lět stara. Swjedźenski rěčnik je zwjazkowy prezident Frank-Walter Steinmeier.

Železnica ma minus

Marina Zudina, wudowa zemrěteho wuměłskeho nawody Moskowskeho wuměłskeho dźiwadła Olega Tabakowa (1935–2018) wobhlada sej dźensa w staciji Moskowskeje podzemskeje železnicy wosebity ćah metro, kotryž běchu na česć Tabakowa z wuměłskej instalaciju wuhotowali. Foto: dpa/Wjačeslaw Prokofjew

Berlin (dpa/SN). Tydźeń do rozsudneho posedźenja klimoweho kabineta su wodźace gremije SPD a CDU/CSU dźensa za kompromisami w boju přećiwo woćoplenju zemje pytali. W kanclerskim zarjedźe w Berlinje dźěše mjez druhim wo to, kak wustork klimje škodźacych płunow we wobchadźe a při tepjenju podróšić. 20. septembra chce klimowy kabinet pod nawodnistwom kanclerki Angele Merkel (CDU) wulki paket naprawow předpołožić, zo móhła Němska narodne a mjezynarodne zawjazowace klimowe zaměry hač do lěta 2030 spjelnić. Dotal njeje hišće jasne, kak móhli diesel, bencin, tepjenski wolij a zemski płun podróšić. Předstawy wo tym su rozdźělne.

Do rěki zajěł je małotransporter w předpomorskim Löcknitzu pola Greifswalda. Kaž policija zdźěli, bě na snadnej skłoninje parkowany transporter naraz preč, jako so žona po wobstaranjach nawróći. Awto bě w tym času do rěki Randow jěło. Niłkeho stawa wody dla njeje so na zbožo dospołnje podnuriło, tak zo móže­štej je wohnjowa wobora a traktor wućahnyć. Šoferka wšak twjerdźi, zo bě ručne spinadło přićahnyła a chód zapołožiła.

Bjez čriji a bjez fungowacych borzdźi­dłow je šofer nakładneho awta na awtodróze A 20 po puću był, jako jeho policisća zadźeržachu. 44lětny transportowaše 21 tonow zorna w měchach. Při kontroli so wukopa, zo bě Lkw hižo w meji při TüVje přepadnył a njeby scyła wjace jěć směł. Tak dyrbješe jón muž stejo wostajić a měchi na druhe awto překładować. Na šofera čaka nětko bolostna pokuta.