Z wudaća: srjeda, 06 nowembera 2019

Naćisk kónc měsaca předleži

Chrósćicy. Wo aktualnym stawje přiho­tow za diskusiju wo změnje wustawkow Domowiny je Katrin Suchec-Dźi­sław­­kowa, předsydka wuběrka za politiske a prawniske naležnosće, na njedawnym posedźenju zwjazkoweho předsyd­stwa w Chrósćicach informowała. Wona z toho wuchadźa, zo naćisk na přichodnym wuradźowanju Zwjazkoweho předsydstwa Domowiny 29. nazymnika předleži.

Nowa CD z pomocu Leadera

Chróstawa. „CONCERTI PER L’ORGANO“ rěka nowa CD, kotruž staj Drježdźanski barokowy orchester na historiskich instrumentach a Lucas Pohle na Chróstawskich Silbermannowych pišćelach nahrawałoj. Zynkonošak bu z programa Leader spěchowany. Cejdejku móža­ sej zajimcy mjez druhim w Šěrachowskim ewangelsko-lutherskim farskim běro­wje kupić.

Wupokaz hižo za šěsćlětnych

Štó a što tči za serbskimi projektami, kotrež buchu we wobłuku wubědźo­wanja Sakskeho fondsa „Čiń sobu!“ myto­wane? W serialu Serbskich Nowin je předstajamy.

Za wabjenje swojich poskitkow skići inter­net mnoho móžnosćow. To wě tež towarstwo Serbski kulturny turizm. Zaměrnje wužiwaše wone za to minjeny čas socialnu syć Facebook, štož je so wuda­niło. „Mjeztym móžachmy nowych čłonow w towarstwje witać“, wuswětla předsyda Serbskeho kulturneho turizma z.t. Pětr Brězan.

To wšak dawno hišće njedosaha. Tež nowe digitalne srědki su za ludźi dale a wažniše. Prěnjorjadnje je to wězo moderna homepage, kotraž aktualne informacije zjednoća a zajimcam spřistupnja. Za čestnohamtske towarstwo je chětro ćežko tajki poskitk zwoprawdźić. Jako pak sobustawojo wo programje „Čiń so­bu!“­ sakskeho knježerstwa zhonichu, bě jasne, zo tam wo spěchowanske srědki požadaja. Tak su hnydom tři ideje zapodali, a dwě stej myto dobyłoj.

Budyšin (SN/MiR). Serbski gymnazij Budy­šin přeproša lětsa prěni króć cyle wědomje wšitkich šulerjow 3. a 4. lětnika serbskich zakładnych šulow z wosebitym poskitkom na dźeń wotewrjenych duri 19. nowembra. Za nich započnje so tón dźeń na gymnaziju hižo připołdnju. Šu­le­rjo přijědu z busami, kotrež je gym­nazij skazał, do Budyšina. Přihotowali su tež­ wosebity program z wuknjacymi tuchwil­neho 5. a 11. lětnika. Popołdnju budźe gymnazij runje tak kaž Serbska wyša šula přistupna staršim, dźěćom, młodostnym, wučerjam z druhich kubłanišćow a dalšim zajimcam.

„Přičina, zo zakładnych šulerjow k nam přeprosymy, je, zo chcemy za sebje jako jenički serbski gymnazij wabić a wo sebi přeswědčić“, rozłožuje nawoda gymnazija na Serbskim šulskim a zet­kawanskim centrumje René Wjacławk. „Mnozy starši so rozsudźeja słać swoje dźěćo po wuchodźenju zakładneje šule na dale wjeduce kubłanišćo, a to často na gymnazij druhdźe, na přikład w Kamjencu abo Wojerecach, nic pak na naš. Jenož na Serbskim gymnaziju pak móža dźěći swoje kmanosće w serbskej rěči opti­malnje wuwiwać.“

W Hornjej Łužicy je hišće 371 wukubłanskich městnow njewobsadźenych. To je 120 wjace hač před lětom, kaž ze sta­tistiki Budyskeje agentury za dźěło nastupajo wukubłanske wiki wuchadźa.

Budyšin (CK/SN). Pytajo wukubłanske městno běchu so lětsa 3 304 młodostni registrować dali, 140 mjenje hač loni. To je wuraz demografiskeho wuwića a wotbłyšćuje woteběracu ličbu porodow spočatk 2000tych lět, zwěsći Thomas Berndt, hač do kónca oktobra šef Budyskeje agentury za dźěło. Nimale dźesać procentow požadarjow póńdźe na wyše kubłanišćo abo na studij.

Njezastaranych je hišće 70 młodych ludźi. Dźěłaja „intensiwnje na tym, młodostnym, kotřiž chcedźa so wukubłać dać, zastup do powołanskeho žiwjenja zmóžnić“, rjekny bywši šef dźěłoweje agentury. Wonych 66 požadarjow, kotřiž su jako ćěkancy němski šulski system absolwowali, je so po słowach Berndta „woprawdźe etablěrowało“. Ličba poskićenych wukubłanskich městnow wotpowěduje z 2 893 nimale lońšej.

W twarjenju Domowiny na Wojerowskej Drježdźanskej maja serbske towarstwa a Domowinske skupiny nowu partnerku. Sonja Hrjehorjowa je 1. nowembra nowe wužadanje jako rěčnica třěšneho zwjazka za teritorij Wojerowskeje župy „Handrij Zejler“ přewzała, wšako bě so předchadnica Christina Šołćina na wuměnk po­dała. Nachwilnje pak tam nowu rěčnicu cyły čas njezetkawamy, dokelž ma najprjedy swoje skutkowanje jako projektowa managerka Domowiny dokónčić.

Budyšin (SN). Marcel Brauman budźe nowy nowinski rěčnik a referent za zjawnostne dźěło Domowiny a naslěduje 1. januara 2020 Borboru Felberowu, kotraž­ póńdźe kónc lěta na wuměnk. Wo tym je třěšny zwjazk serbskich župow a towarstwow wčera informował.

Marcel Brauman, kiž dźěła w samsnej funkciji wot lěta 2000 za frakciju Lěwicy w Sakskim krajnym sejmje, narodźi so 1963 w Hamburgu a přisłušeše tři lěta katolskemu rjadej „misionarow z Mariannhilla“. Wobšěrne powołanske nazhonjenja přiswoji sej mjez druhim jako swobodny žurnalist, reporter a nawoda redakcijow we Würzburgu a Berlinje, jako­ awtor dalšich publikacijow a jako w dwurěčnej Łužicy znaty blogowar Piwarc. Brauman je jako čłon Zwjazko­weho předsydstwa a prezidija Domowiny, před­syda kubłanskeho wuběrka a wot lěta­ 2018 župan Wojerowskeje župy w serbskim žiwjenju hłuboko zakótwjeny.

W Domowinje česća sej jeho kompetencu, kreatiwnosć a angažement přede­wšěm na polu nowych medijow.

Nowowobsadźenje městna bě Domowina w lěću wupisała.

Berlin (dpa/SN). Předsyda młodźinskeje organizacije SPD Kevin Kühnert chce na stronskim zjězdźe SPD w decembru wo tym wothłosować dać, hač wotstronja wšitke chłostanja pola Hartza IV. Potom chcyli sej młodźi socialdemokraća žadać, zo staja SPD město toho spěchowanje a zakonske prawo na kwalifikaciju do srjedźišća, rjekny Kühnert nowinarjam. Zwjazkowe wustawowe sudnistwo bě rozsudźiło, zo razne skrótšenja přiražkow Hartza IV wustawu ranja.

Kontrole na mjezy zesylnić

Berlin (dpa/SN). Po ilegalnym nawróće hakle njedawno do Libanona wotsunjeneho čłona libanonskeho clana do Němskeje chce zwjazkowy nutřkowny minister Horst Seehofer (CSU) pomjezne kontrole zesylnić. Zwjazkowa policija ma wot dźensnišeho nadawk, fleksibelne kontrole přewjesć a za ludźimi pytać, kotřiž najebać zakaz do Němskeje zapućuja. Do Libanona wotsunjeny čłon clana bě před dnjemi w Bremenje próstwu wo azyl zapodał.

Britiski parlament rozpušćeny

Drježdźany (dpa/SN). Ličba wjelčich črjódow w Sakskej dale přiběra. W aktualnym lěće přepytowanja su přirunujo z minjenej dobu pjeć nowych črjódow zličili, zdźěli zamołwity zarjad wčera w Drježdźanach. Dokelž je so jedna, Nišćanska, zminyła, su cyłkownje jeno štyri črjódy wjace hač dotal. Cyłkownje mamy nětko w swobodnym staće 22 wjelčich črjódow.

Wjace wjelkow wjedźe pak tež k wjetšim stratam mjez skotom na pastwach. Hač do kónca oktobra su wjelki 342 zwěrjatow zakusali a 75 zranili. 56 skoćatow je zhubjenych. Potajkim bě cyłkownje 473 skoćatow potrjechenych. Loni bě jich 383, zwjetša wowcy a kozy. Wjelki nadpadnychu pak tež ćelata a w jednym padźe štrusa.

Prěni króć po dołhim času je so w lěću poradźiło wjelkomaj sćelak přičinić. Na wojerskim zwučowanišću Hornja Łužica móžachu dwě młodej wjelčicy popadnyć a jimaj pask ze sćelakom přiwjazać, kotryž so po lětomaj zaso pušći. Sćelaki dawaja wažne daty wo pućowanju wjelkow.

Choćebuski jedyn z nawjedowacych filmowych festiwalow swěta

Choćebuz (SN/CoR). W přitomnosći patrona 29. Choćebuskeho filmoweho festiwala (CFF), zwjazkoweho ministra financow a wicekanclera Olafa Scholza (SPD), su wčera wječor w tamnišim statnym dźiwadle lětušu filmowu přehladku zahajili­. Z hosćom běštaj nimo toho tež předsyda­ kuratorija CFF Matthias Platzeck a filmowy team wotewrjen­skeho paska „Smuggling Hendrix“ wo­koło re­žisera Mariosa Piperidesa.

„Kónc zymneje wójny bě zdobom započatk Choćebuskeho filmoweho festiwala. Wot lěta 1991 je so wón na jedyn z nawjedowacych festiwalow swěta wuchodoeuropskeho filma wuwił“, praji Olaf Scholz. „Hoberske změny w krajach wuchodneje Europy su na dotalnych filmowych lětnikach runje tak wulki zaćišć zawostajili kaž so na hnujace wašnje wotbłyšćowali. Tež lětuše přinoški dadźa přihladowarki a přihladowarjow znowa intensiwnje so wobdźělić na žiwjenju protagonistow na mjezy wuchoda a zapada 30 lět po powalenju murje.“