Z wudaća: štwórtk, 28 nowembera 2019

Hort swjeći 25. róčnicu wobstaća

Radwor. Hort Katolskeho serbskeho dźěćaceho domu „Alojs Andricki“ w Ra­dworju swjeći dźensa 25lětne wobstaće. Do zarjadnišća w nošerstwje Radwor­skeje wosady chodźi tuchwilu 57 dźěći 1. do 4. lětnika. Wot lońšeho maja tam nowu nawodnicu Andreju Henichowu. Wosebitosć přebywanišća je, zo su dźěći wšitke w jednej skupinje zjednoćene.

Na nastupnym wopyće była

Choćebuz. Braniborska ministerka za wědomosć, slědźenje a kulturu dr. Manja Schüle (SPD) wopyta dźensa Braniborsku technisku uniwersitu Choćebuz-Zły Komorow kaž tež Statne dźiwadło Choćebuz a Braniborski Krajny muzej za načasne wuměłstwo pod třěchu kulturneje załož­by Choćebuz-Frankobrod. Po informaciskim přebytku w zarjadnišćach je so dr. Schüle ze zamołwitymi rozmołwjała.

Cyž z wuspěšnej prapremjeru

Wupyšene domy, zahrody a bydlenja pokazuja na to, zo je njedźelu 1. adwent. Mějićelka kwětkarnje „Kostrjanc“ w Ralbi­cach Maria­na Dittrichowa ze swojimi kreacijemi runja mnohim dalšim floristam po wšej Łužicy dožiwjenje dohodowneje atmosfe­ry podpěruje. A wije adwentne wěncy, z kotrychž je kóždy jónkrótny. Foto: SN/Maćij Bulank

Spěchowanske towarstwo za serbsku rěč w cyrkwi bu na 1. wubědźowanju „Serbski pśichod: Łužyca“ za planowane nowowudaće kěrlušow mytowane. Z jeho předsydu dr. Hartmutom Leipnerom je Milenka Rječcyna rěčała.

Z kotreje přičiny je so towarstwo na wu­bědźowanju wobdźěliło?

H. Leipner: Při pěstowanju serb­ske­je ewangelskeje zhromadnosće hraje zhromadne spěwanje wulku rólu: na boho­słužbach, na wosadnym kofejpiću, za chó­­ry a dalše zjednoćenstwa. Spěwać z druhimi je dobry započatk rěč na­wu­knyć, w našim padźe delnjoserbšćinu.

Zwotkel bjerjeće iniciatiwu Duchowne kjarliže, to rěka spěwarske, znowa wudać?

H. Leipner: Wuznamnu rólu hrajachu při tym „Duchowne kjarliže“, wušłe lěta 2007 w Ludowym nakładnistwje Do­mowina. Wone su najwuspěšniša a najbóle předawana kniha w delnjoserbskej rěči. Na wulki wliw mjeztym rozebranych spěwarskich nawjazujo přihotujemy nowy nakład.

Budźe tež něšto nowe zapřijate?

Nazymskej koncertaj tež na nowymaj hrajnišćomaj wabiłoj

Budyšin (SN/bn). Rjad nazymskich koncertow je tež lětsa znowa tójšto zajimcow přiwabił. Cyłkownje něhdźe 700 ludźi je dohromady jědnaće zarjadowanjow – jedne z nich hižo nalěto we Worcynje – w Delnjej, srjedźnej a Hornjej Łužicy wopy­tało. „Hladajo na kapacitu žurlow, skićacych přerěznje 60 hosćom městno, woznamjenja to dosć dobre wućeženje. Sym jara spokojom – z ličbu wopytowarjow runje tak kaž programami wospjet wysokeho wuměłskeho niwowa“, roz­jimuje za koncerty w nadawku Załožby za serbski lud zamołwita Marija Swier­czekowa. Wosebite wjerški nochce wona wuzběhnyć, dokelž „bě kóždy swojorazny a jónkrótny. Wšitcy sobuskutkowacy su so z wulkej prócu a mě­sacy dołho na swoje programy přihotowali. Ći, kotřiž běchu tež hižo loni tajki předstajili, su na to dźiwali so njewospjetować. Jara mje wjeseli, zo su wopytowarjo noweho hrajnišća we Wulkich Ždźarach poskitk tak derje přiwzali. Tež wot tamnišich partnerow namjetowana wuměna Wo­jerowskeje Kulturneje fabriki z Krabatowym młynom w Čornym Chołmcu je so wudaniła.

Budyšin (CS/SN). Třoch zasłužbnych wobydlerjow Budyšina počesći město z čest­nym woponom. To su na swojim wče­rawšim wuradźowanju na rad­nej­ žurli w Budyskej sukelnicy měšćanscy radźićeljo rozsudźili. Druhe najwjetše wu­znamjenjenje sprjewineho města spožča Friedemannej Böhme, Michałej Lorencej a Hansej-Jürgenej Hentschelej.

Prěnjeju mytowaneju běchu Domowina, 1. serbska kulturna brigada a direktor Serbskeho gymnazija Budyšin za wu­znamjenjenje namjetowali. Friedemann Böhme ma wulke zasłužby wo cyrkwinsku hudźbu w Budyšinje a zdobom jako wuměłstwowy nawoda chóra Serbskeho gymnazija, kotryž wšak hižo wot lěta 1996 nawjeduje. Wón je spěwarki a spěwarjow na wysokim niwowje wukubłał a tak zakład za dalše kulturne aktiwity młodostnych połožił, kaž na přikład, zo swójske hudźbne skupiny załožeja.

Budyšin (CRM/SN). W zwisku z tučasnje aktualnej wosebitej wustajeńcu SORBIAN STREET STYLE w Budyskim Serbskim muzeju poskići wčera wječor docentka Eva Howitz z Lipska wědomostny přednošk na temu „Narodna drasta a moda“. W naslědnej diskusiji so wujewi, zo móhła so tale za nas Serbow wosebje zajimawa tema z palacym problemom stać, jeli so předołho dlijimy.

Docentka Eva Howitz je na renoměrowanej Wysokej šuli za wuměłstwo hród Giebichenstein w Halle design, fashion & make-up studowała. Tak wě wobłuki, kotrež su z drastu a modu wusko zwja­zane, z widom wuměłče tež w praksy na­ło­žować a zdobom z wědomostneje perspektiwy rozkłasć. Jako swobodnje dźěłacu wuměłču-designerku, kotraž je zdobom požadana přednošowarka, zaběraja ju tohorunja psychologiske aspekty nošerkow a nošerjow aktualneje mody kaž tohorunja nošerkow a nošerjow narodneje drasty we wšelakich regionach.

Washington (dpa/SN). Demokratiske hibanje w Hongkongu móže wyskać, knježerstwo w Pekingu je roznjemdrjene: USA su demokratiskemu hibanju w chinskim wurjadnym zarjadniskim pasmje rjap skrućili. Prezident USA bě wot kongresa wobzamknjenej zakonjej podpisał, kotrejž matej měsacy trajace protesty w aziskej metropoli podpěrać. China je hnydom reagowała, rěčo wo „nješwarnym měšenju do nutřkownych naležnosćow“ kraja.

Podźěl USA a Němskeje jenaki

Brüssel (dpa/SN). Němska přewozmje přichodnje jenaki podźěl zhromadnych kóštow w NATO kaž USA. Po informacijach powěsćernje dpa je so 29 čłonskich statow w Londonje na to dojednało, dotal płaćiwy kluč rozdźělowanja změnić. Tak ma so podźěl USA na zhromadnych kóštach wot lěta 2021 wot 22,1 na 16,35 procentow pomjeńšić. Němski podźěl rozrosće w samsnym času wot 14,8 na 16,35 proc. Nasta­wacy deficit maja tamne kraje NATO wurunać, z wuwzaćom Francoskeje.

Etat Seehofera wobjednali

Dwaj dnjej po ćežkim zemjerženju w Albanskej pomocnicy z psami dale za přežiwjenymi pytaja, kaž tule w měsće Durrës. Wčera je so poradźiło, 46 přežiwjenych z rozwalinow wućahnyć. Katastrofa bě sej wutoru rano znajmjeńša 39 smjertnych woporow žadała­, něhdźe 650 ludźi so zrani. Bě to najćeše zemjerženje minjenych lětdźesatkow w Albanskej. Foto: dpa/Zhang Liyun

Štyri kamele wosrjedź města su w sewjerorynsko-westfalskim Remscheidźe zasadźenje policije zawinili. Wone přechodźowachu so wčera rano cyle měrnje po měsće a posłužowachu so w zahrodkach. Jich wobsedźer wšak bě spěšnje zwěsćeny: hóstny cirkus. Sobudźěłaćerjo kamele bjez problemow wróćo wjedźechu.

Zelene sportowe črije, kotrež bě bywši lochkoatlet a superstar Usain Bolt při swojich swětowych rekordach wužiwał, je wón nětko Němskemu črijowemu muzejej­ w porynsko-pfalcskim Hauensteinje darił. „Powostanki tartanoweje čary a wobškodźenja póduše dopokazuja, zo je Bolt w črijach woprawdźe běhał“, zdźěli direktor muzeja. Klětu nalěto planuje dom wosebitu prezentaciju črijow prominentnych, tak tež Angele Merkel, Borisa Beckera, Thomasa Gottschalka a wjacekrótneho olympiskeho dobyćerja Bolta.

Strasbourg (dpa/SN). Europski parlament chcyše dźensa „klimowy nuzowy staw“ wukazać. Zapósłancy EU mějachu na posedźenju w Strasbourgu wotpowědny dokument schwalić, kotryž ma přede­wšěm symboliski charakter a ma ćišć wutworić, zo bychu z toho konkretne zakonje wo škiće klimy nastali. Z rozsudom chce Europski parlament po swójskich wuprajenjach podšmórnyć, zo dyrbja kraje změny klimy dla nuznje jednać.

Hač do kónca běchu so wo teksće rezolucije wadźili. Někotři němscy zapósłancy běchu sej žadali, město „nuzoweho stawa“ radšo wo „nuzowym padźe“ rěčeć. Zaso druzy parlamentownicy chcyli wuraz „nuznosć“ wužiwać, předewšěm čłonojo Europskeje ludoweje strony (EVP). „Nuzowy staw“ dyrbjał konsekwency měć, kotrež móhli tež demokratiske prawa ludźi wobmjezować, rjekny wobswětopolitiski rěčnik EVP Peter Liese. Wón ma rezoluciju generelnje za „njetrjebawšu. Dyrbimy so na konkretne dypki na dobro klimy koncentrować.“