Z wudaća: wutora, 18 februara 2020

Grünheide (dpa/SN). Wobswětoškitarjo su wčera po swójskich informacijach teren­ wobsadźili, na kotrymž chcedźa za pla­nowanu fabriku awtotwarca Tesla štomy pušćeć. Najebać zakaz dalšeho pušće­nja přez sudnistwo stej dwě aktiwistce na štom zalězłoj, kaž rěčnica aktiwi­stow na městnje powěsćerni dpa rje­kny. „Žadamy sej, zo lěs stejo wostanje a zo so přechwatane pušćenje pře­torhnje.“ Jedna z aktiwistkow je w běhu dnja zaso ze štoma zalězła, policija zdźěli.

Berlinsko-braniborske wyše zarjadniske sudnistwo je pušćenje štomow na 90 hektarow wulkej płoninje pola Grünheidy južnje Berlina minjeny kónc ty­dźenja zakazało, po tym zo bě wob­swětoškitny zwjazk Zelena liga skóržbu zapodał. Skupina ma ničenje lěsa za nje­zakonske, dokelž twarska dowolnosć za nowu twornju scyła hišće njepředleži.

Erfurt (dpa/SN). Bywši ministerski prezident Durinskeje Bodo Ramelow (Lěwica) je njewočakowano swoju předchadnicu Christine Lieberknecht jako přechodnu nawodnicu knježerstwa namjetował. Politikarka CDU měła po jeho předstawach 70 dnjow hač k nowowólbam „techniske knježerstwo“ zhromadnje z třomi ministrami tworić. Ramelow mjenowaše swój namjet po zetkanju Lěwicy z CDU, SPD a Zelenymi „přinošk k stabilizaciji kraja“. Wón sam nochcył najprjedy raz jako ministerski prezident kandidować. Durinska trjeba knježerstwo, kotrež je jednanjakmane. Zdobom wón potwjerdźi, zo chcył při nowowólbach jako načolny kandidat nastupić.

Dyrbjał-li parlament z wjetšinu dweju třećinow nowowólbam přihłosować, wosta­nje po wustawje 70 dnjow chwile za nowowólby. Po předstawach Ramelowa měła Lieberknecht „z justicnym mi­nistrom, financnej ministerku a šefom statneje kenclije“, najwažniše nadawki w Durinskej rozrisać. Reakcije na namjet Boda Ramelowa su jara rozdźělne.

Nawoda durinskeje AfD Björn Höcke w sakskej stolicy wustupował

Drježdźany (dpa/SN). Přećiwo islamej a wukrajnikam měrjace so hibanje Pegida dyrbješe składnostnje swojeje 200. demonstracije tójšto spjećowanja dožiwić. Po trochowanju wobkedźbowarjow bě so wčera wječor něhdźe 2 500 do 3 000 ludźi na dwěmaj přećiwnymaj demonstracijomaj na Drježdźanskich Nowych wikach před cyrkwju Našeje knjenje zhroma­dźi­ło. Na tamnym boku je so šef durinskeje AfD Björn Höcke, hłowny rěčnik wče­rawšeho zarjadowanja Pegidy, jako sylny magnet wopokazał. Něhdźe 4 000 přiwisnikow Pegidy nawodźe prawicarskeho křidła strony přikleskowaše. Iniciator a předsyda Pegidy Lutz Bachmann pak njeje Höckeho wosobinsce na jewišću witał,­ dokelž sej to zwjazkowe předsydstwo AfD pječa njepřeješe.

Runje w minjenych tydźenjach napadnje, zo su do projektow Budyskeho Kamjentneho domu jako socio-kulturneho centruma tež serbscy młodostni integrowani. Runje tak mamy z našim přidźěłom podźěl na zarjadowanjach, ze serbskej hudźbu, kaž nětko z aktualnym modowym projektom, so hódnje sobu prezentować. To kóždemu pomha: zarjadowarjej runje tak kaž nam Serbam. Wšako kóždy něšto z toho ma. Němscy a pólscy sobuskutkowacy so z našimi hudźbnymi tradicijemi zeznajomjeja a je sobu šěrja. Kamjentny dom ma předwidźane so lětsa na Dnju Saksow w Aue-Bad Schlemje z přinoškom wobdźělić. Zdobom maja w Kamjentnym domje wuběrne wuměnjenja, hač su to rumnosće abo technika, wuměłscy a dalši nawodźa dźěłarničkow – wšo to a wjele wjace nam Serbam pomha, swoje ideje a projekty sobu zwoprawdźić. Jenož ruku w ruce so lěpje a lóšo dźěła, a tak měło to tež­ wostać. Měrćin Weclich

Dale dojednachu so „wulcy třo“ na kon­ferency w Jalće na wobsadniske pasma w Němskej a Awstriskej po skónčenju wójny. Roosevelt namjetowaše, Němsku do pjeć abo sydom statow rozdźělić a tak nowonastaće wulkokraja znjemóžnić, štož pak Stalin wotpokaza. Skónčnje do­jed­nachu so na štyri wobsadniske pasma dobyćerjow w Němskej a Awstriskej a w sto­licomaj Berlin a Wien po kapitulaciji Němskeje. W Berlinje měješe so kontrolna rada aliěrowanych mocow wutworić. Srjedźna Němska z krajemi Sakskej, Durinskej, Saksko-Anhaltskej, Braniborskej a Mecklenburgsko-Předpomorskej měła sowjetske wobsadniske pasmo być, Wulka Britaniska měła sewjerozapadne kraje dóstać, USA južne kraje kaž Bayersku a Hessensku, Francoska Posaarsku a Badensko-Württembergsku. Francosku su tak jako štwórtu wulkodobyćersku móc připóznali. Wobjim reparacijow posta­jichu na 200 miliardow dolarow, kotrež dyrbješe Němska přez wěcne hódnoty, z dźěłom swojich wójnskich jatych a ciwilnych nućenych dźěłaćerjow na­runać.

Waršawa (dpa/SN). Pólski ministerski prezident Mateusz Morawiecki chce so na róčnicy lětadłoweje katastrofy w Smolensku na ruskim wopomnjenskim zarjadowanju za wopory wobdźělić. Při zražce lětadła 10. apryla 2010 bě tež pólski prezident Lech Kaczyński žiwjenje přisadźił. „Haj, chcu do Smolenksa a Katynja jěć, zo bych wopory suroweho sowjetskeho masakra w Katyńskich lěsach a wopory katastrofy pola Smolenska wopominał“, pisaše Morawiecki minjeny kónc tydźenja w interneće.

Při znjezboženju pólskeje knježerstwo­weje mašiny, kotraž so runje lětanišću w Smolensku bližeše, bě 96 ludźi zahinyło. Woni běchu po puću na wopomnjenske zarjadowanje za wopory Katyńskeho masakra, hdźež běchu čłonojo sowjetskeje tajneje słužby NKWD w lěće 1940 wjace hač 20 000 pólskich oficěrow mo­rili. Přičiny njezboža njejsu přeco hišće wujasnjene. Přiwisnicy narodno-konserwatiwneho knježerstwa z toho wuchadźeja, zo jednaše so wo atentat. Dotal předpołožene přepytowanja pólskeho nutřkowneho ministerstwa a ruskich fachowcow rěča porno tomu wo zmylku pilotow.

Wohnjowu woboru wołachu wčera rano do mebloweho zawoda Maja w Brěžkach. Po techniskim defekće bě tam k rozpach­njenju dóšło. Přistajeni zawod bjez zranjenjow wopušćichu. Wobornicy z Kulowa, Mučowa, Sulšec a Salowa su woheń w tech­niskej připrawje zhašeli. Po informacijach ze zawoda jedna so wo „lokalnje wobmjezowany defekt w jednej připrawje“. Policija rozprawja porno tomu wo wěcnej škodźe wjacorych dźesać tysac eurow. Foto: Jens Kaczmarek

Tež Budyski měšćanski lěs je přez šmrěko­weho skórnika akutnje wohroženy. Wo aktualnej situaciji a perspektiwach su zajimcy njedawno za stajnym blidom měšćanskeho zwjazka CDU w Sprjewinej pensiji z kompetentneje strony informacije dóstali.

Budyšin (CRM/SN). Po politiskim přewróće je město Budyšin zaso wobsedźer wjace hač tysac hektarow lěsa. Tak nimo druhich lěsnych ležownosćow nětko zaso Čornobóh, Lubin a Mnišonc zaso městu słušeja. „Na tute krasne lěsy běchmy hordźi, ale nětko nas jich napohlad rudźi“, wobžarowaše wotrjadnica w měšćanskim ležownostnym zarjedźe Bärbel Grajcarek. Wjace hač połojca tuteje pahórkateje krajiny je ze šmrěkami posadźena. Njeběchu to jenož wulke wichory minjenych lět, kotrež zawinichu hobersku škodu. Mjeztym tež skórnik cyły šmrěkowy wobstatk našich lěsow wohroža.

Wjele lět je přichod Budyskeje šulskeje hwězdarnje, najstaršeje tajkeje w Němskej, njejas­ny był. Nětko namakachu roz­risanje, z kotrymž móža wšitcy wobdźě­leni spokojom być.

Budyšin (UM/SN). Po tym zo běchu spočatk lěta Budysku hwězdarnju do zamołwitosće tudyšeje wobdźělenskeje a wobhospodarjenskeje towaršnosće (BBB) pře­po­dali, hlada jeje spěchowanske towarstwo dowěrliwje do přichoda. „Wjele lět njewědźachmy, kak ma z hwězdarnju da­le­ hić. Nichtó so tak prawje zamołwity nječuješe, a jako małe towarstwo z dźeń a staršimi čłonami tajke zarjadnišćo dołho­dobnje zachować njemóžeš“, rozprawja předsyda Rüdiger Hackel. Rozmyslowachu samo wo tym, najstaršu šul­sku hwězdarnju Němskeje, załoženu 1872 na měšćanskim gymnaziju, zawrěć, zo bychu město Budyšin wot lětneje při­ražki 15 000 eurow wolóžili. To drje njewujewi žane wulke rozhorjenje, ale za kulisami poča so něšto hibać. Prěnje swětleško na horiconće bě dar Budyskeje twarskeje firmy Hentschke we wobjimje 25 000 eurow. Tomu přizamkny so BBB z 5 000 eurami. Tak móžachu nuznje trěbne reparatury na wobkedźbowanskej technice přewjesć.

Dźěwin (AK/SN). Runje tak kaž loni ma Dźěwinska gmejna tež tónraz 5 000 eurow za spěchowanje towarstwow w swojim hospodarskim planje zapisane. Kak chcedźa sumu rozdźělić, to su gmejnscy radźićeljo na swojim zašłym posedźenju schwalili.

Tak dóstanje Brězowske domizniske towarstwo lětsa 1 500 eurow a tamniše towarstwo historiskich wohnjowych woborow a ratarskeje techniki 1 000 eurow. Dźěwinski młodźinski klub smě so nad 500 eurami wjeselić. Po 400 eurach dóstanu w Dźěwinje karnewalowe, třěl­cowske, sportowe, mjetelowe a jěchanske towarstwo. Srědki pak dóstanu towarstwa hakle, hdyž budźe hospodarski plan wobkrućeny, rěka we wobzamknjenej předłoze. Wjesnjanosta Helmut Krawc (SPD) namołwješe, mjez Brězowskimi towarstwami tež Domowinu wobkedź­bować. Tamniša wjesna skupina je hižo wjele lět aktiwna. Mjez druhim angažuje so za kóždolětne wiki jutrownych jejkow, kotrež so stajnje bołmončku wotměwaja.