Z wudaća: pjatk, 20 měrca 2020

Drježdźany (dpa/SN). Sakski ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU) je hladajo na dalše rozšěrjenje coronawirusa na rozum wobydlerjow w swobodnym staće apelował. „Budźće kedźbliwi, budźće solidariscy, budźće zmužići a kedźbujće na so. Dźe wo našich lubych přiwuznych“, podšmórny wón wčera w narěči ludej, kotruž je sćelak MDR wusyłał. „Smy přeswědčeni, zo ličba schorjenych přichodne dny dale přiběra. Hakle po 14 dnjach so naprawy, kotrež smy nětko wukazali, wuskutkuja. Hdyž widźimy, zo su wone wuspěšne, potom tež wěmy, z kotrymi instrumentami mamy přichodnje dźěłać.“ Hdyž so to njeporadźi, dyrbi stat dale sahace naprawy wukazać, Kretschmer připowědźi. Nadrobnosće k tomu njeje žane zdźělił.

Nětko je jasne, na čož běchu mnozy z nas hižo dawno čakali. Za junij pola Korutanskich Słowjencow planowane mišterstwa koparskich wubrankow narodnych mjeńšin – europeada – su přestorčene. Rozumny to rozsud zarjadowarja Federalistiskeje unije europskich narodnych mjeńšin hladajo na to, kak razantnje so coronawirus tuchwilu po wšej Europje, haj po wšěm swěće wupřestrěwa. Strowota kóždeho jednotliwca je nětko najwažniša. Dyrbimy so tuž chcyjo nochcyjo škitać. Za někotre tydźenje a měsacy budźe połoženje zaso cyle hinaše, a mam krutu nadźiju, zo budźe lěpje. Při wšěch njeličomnych špatnych powěsćach, kotrež nas njepřestawajcy a w njepředstajomnej spěšnosći doc­pěwaja, pak je tež dobra powěsć. W Bu­dyskim wokrjesu je čłowjek, kiž bě z coronawirusom inficěrowany, zaso wustrowjeny. To je tola woprawdźe powěsć, kotraž nas wšěch pozbudźa a namołwja so dale po wukazach zarjadow měć, abo? Janek Wowčer

Pólscy politikarjo z krizu coronawirusa dla rozdźělnje wobchadźeja

Waršawa. Kriza coronawirusa dla so tež w Pólskej raznje wuskutkuje. Towaršnostne žiwjenje je mjeztym w dalokej měrje zlemjene. Šule, uniwersity, biblioteki, dźiwadła, kina, opery, kulturne domy, płuwanske hale a dalše zarjadnišća su zawrjene. Nimale tysac ludźi je so z wirusom natyknyło, pjećo su dotal zemrěli. Polacy su oficialnje namołwjeni, dobrowólnje dwaj tydźenjej doma wostać. Zarjadowanja z wjace hač 50 wobdźělnikami su zakazane.

Politikarjo z pandemiju dosć rozdźělnje wobchadźeja. Wrócławski wyši měšćanosta Jacek Sutryk na přikład so kóždy wječor wosobinsce na swojej internetnej stronje přizjewja, zo by na prašenja ludźi wotmołwjał a pokiwy dawał, kak měli so prawje zadźeržeć. Sam wón z awtom po měsće jězdźi a so chětro hněwa, hdyž widźi wobydlerjow na přikład zhromadnje grilować abo šulerjow w barach so zetkać. Naležnje Sutryk wšitkich namołwja, to wostajić.

20. měrca 1990 wozjewi kaž wšitke dźeniki NDR tež Nowa doba nachwilny wuslědk wólbow Ludoweje komory NDR. Dwaj dnjej do toho, 18. měrca, móžeše 12 426 443 staćanow prěni króć po towaršnostnym přewróće w NDR swobodnje wolić. Z nich je 11 604 418 ludźi swój hłós wotedało. To wučinješe 93,22 procentow, a swědčeše wo njewšědnje wulkim wobdźělenju. 11 541 155 płaćiwych hłosow wólbni pomocnicy wuličichu.

W Korzymje dyrbjachu wčera wječor wohnjowu woboru wołać: W tamnišim tekstilnym zawodźe bě so mašina zapaliła. Bjezposrědnje na to su wohnjowi wobornicy płomjenja hašeć započeli. Hladajo na wjacore wohenje minjeneho časa w kónčinje wukazachu zamołwići wulkoalarm a pósłachu wšitke wokolne wohnjowe wobory z tójšto wobornikami do Korzymja. Jednoho z dźěławych zawoda dowjezechu do chorownje, dokelž bě jědojty kur zadychał. Hašenske dźěła dźensa rano přeco hišće trajachu, kaž zamołwići zdźělichu. Foto: Jens Kaczmarek

Chětro njewšědny wobraz skići zajimcam tuchwilu dospołnje wopušćeny Gózdź (Haidemühl) njedaloko Blunja. Tam su bagry, kotrež z jamy Wjelcej-juh brunicu wudobywaja, wsy – tam steja jenož hišće někotre twary bywšeje škleńčernje; wšitke jednowójbne domčki, šula a dalše twarjenja su dospołnje zwottorhane a bywše sydlišćo sylnje zarosćene – chětro bliske a z kromy ­jamy derje widźeć. Tón abo tamny cyle wćipny raz trochu dale do jamy pohladnje. Foto: Janek Wowčer

Radwor (SN). Njedźelu wusyłatej Serbski rozhłós a jednotliwc serbske kemše z Radworja přez rozhłós, DAB+, přez livestream a zdobom tež na internetnej platformje Youtube. Farar Beno Jakubaš wita słucharjow a přihladowarjow doma při kompjuterach dypkownje w dźewjećich. Cyrkej pak wostanje zawrjena.

Za Youtube budźe wosadny z Radworja Božu mšu wusyłać. Jeho Budyske studijo SAEK „zdaloka poradźuje“, rjekny našemu wječornikej na naprašowanje nawoda studija Michał Cyž. „Škitne naprawy hladajo na coronawirus su přiběrali a mjeztym tak krute, zo njesměmy hižo z teamom dźěłać.“ Nadawk, kemše z kameru natočić a runočasnje wusyłać, ma tuž na městnje jenož jenička wosoba sama zmištrować. Wšako su po wukazu sakskeho knježerstwa, kotryž wot wčerawšeho hač do 20. apryla płaći, wšitke zhromadźizny, njehladajo na ličbu wobdźělnikow, zakazane a cyrkej zawrjena. W Chrósćicach budźe cyrkej njedźelu tohorunja začinjena a wottam tež žane kemše njewusyłaja.

Budyšin (SN/JaW). Jedna struchła powěsć tele dny tamnu honi, a to wšo małeho wirusa z mjenom corona dla. Nětko je tež Budyski Serbski muzej wot škitnych naprawow přećiwo rozpřestrěwanju coronawirusa potrjecheny a je hač do 19. apryla za wšo wopytowarstwo zawrjeny. Wo tym informuje nawodnistwo muzeja Christina Boguszowa naš wječornik w nowinskej zdźělence.

„Prosymy wo zrozumjenje, hdyž so tuchwilneho wohroženja přez coronawirus dla zarjadowanja w Serbskim muzeju njewotměwaja. To potrjechi w prěnim rjedźe wosebitu wustajeńcu ‚Jutry w Serbach‘“, rěka w zdźělence. Nimo toho su wšitke wustajeńcu přewodźace programowe dypki kaž wodźenja, dźěłarnički debjenja jutrownych jejkow, kaž tež ­kompletny jutrowny program wotpra­jene.

njedźelu hornjoserbsce

9:00 Kemše z fararjom Benom Jakubašom live z Radworja

11:00 Łužica tutón tydźeń – powěsće tydźenja a aktualki

11:20 Jan Michał Budar – prěnja serbska załožba

12:00 Nabožne wusyłanje

 (Christoph Rummel)

po tym zbožopřeća

delnjoserbsce

12:30 Aktualny magacin, mjez druhim nowosće wo połoženju coronawirusa dla

13:00 Nekrolog Dieter Redo

13:40 Nabožne wusyłanje

 (Christiana Piniekowa)

po tym zbožopřeća

Minjeny tydźeń je z Dieterom Redom zemrěł njesměrny prócowar za serbskosć w Slepjanskim regionje. Njeboćički bě jedyn ze sobuzałožerjow Slepjanskeho towarstwa Kólesko, kotrež so ­ze slědowacym spominanjom ze swojim dobrym přećelom rozžohnuje. ­­Z česćownosće před zemrětym smy so rozsudźili spominanje w originalnej ­rěči – w slepjanšćinje – wozjewić:

Dyž jo pcołaŕ humrěł, da se ći nas w Slěpjańskej wósadźe do kuždego kólca tśi raz zaklapa a se praji: „Pcołki, wy njedrićo forthyć, waš góspodaŕ dźo fort.“

Dieter Reddo jo wótejšeł. Njebudźo wěc swóje lubowane pcoły widźeć, a tež my jogo wěcej njehuglědamy. Jogo pćijaćelske naradźenja budźeje nam felować a tež jogo krute procowanje ho zdźeržanje serbskich tradicijow. Kritika a chwalba stej z jogo guby wažyłej jenak wjele.