Z wudaća: pjatk, 10 julija 2020

Paris (dpa/SN). Němska a Francoska stej znowa spytałoj, přetorhnjeny dialog mjez Serbiskej a jeje južnym susodom Kosowom wožiwić. W běhu dnja chcychu k tomu widejowy wjeršk přewjesć a při tym tež zastupnikow EU zapřijeć. W regionje wšak žane nadźije z wjerškom njezwjazuja. Dialog mjez Serbiskej a Kosowom wot lěta 2018 praktisce wjace njeeksistuje. Kosowo bě tehdy chłostanske cła na serbiske twory wukazało. Dźensa nimale jenož hišće wot Albanjanow wobydlene Kosowo bě so lěta 2008 za njewotwisne deklarowało. Hižo 1999 bě kraj serbiski stat wopušćił. Do toho běchu lětadła NATO – tež němske – Serbisku bombardowali.

Drježdźany (dpa/SN). Koronakriza je po posudku Drježdźanskeho instituta ifo w prěnim połlěće masiwny łamk konjunktury na wuchodźe Němskeje zawinowała. Tak je nutřkokrajny bruttoprodukt – hódnota wšěch nadźěłanych tworow – tu wo 5,9 procentow woteběrał, kaž zastupowacy nawoda instituta Joachim Ragnitz wčera w Drježdźanach zdźěli. W Sakskej je so hospodarski wukon wjetšeho podźěla industrije dla samo wo 6,4 procenty znižił. Po wšej Němskej wočakuje institut ifo nutřkokrajny bruttoprodukt nastupajo minus 6,7 procentow. Koronapandemija a naprawy k jeje wobmjezowanju su němske hospodarstwo do „najhłubšeje recesije w powójnskich stawiznach“ storčili. Po­trjechene su wšitke kónčiny zwjazkoweje republiki. Zo njeje škoda na wuchodźe cyle tak wulka kaž na zapadźe, ma ze strukturu hospodarstwa činić: Wuchodoněmske hospodarstwo je mjeńše a nima telko wulkich industrijnych zawodow.

Spodźiwnej telewizijnej duelej do prezidentskich wólbow w Pólskej

Waršawa. Poslednje dny do rozsudneho koła wólbow pólskeho prezidenta zajutřišim, njedźelu, dožiwjeja ludźo kurio­zne dźiwnostki, kotrež cyle wěsće do stawiznow kraja zańdu. Wuchadźišćo tychle spodźiwnych podawkow bě „mjezsobne wotprajenje“ wobeju kandidatow – mějićela zastojnstwa Andrzeja Dudy a napřećiwneho kandidata Rafała Trzaskowskeho –, k telewizijnemu duelej so zetkać. Jako prěni bě Duda poskitk Trzaskowskeho wotpokazał, dokelž nochcyše do komercielneho sćelaka TVN přińć. Město toho prezident chcyše, zo wotměje so telewizijne rozestajenje w statnym sćelaku TVP, kotryž je jemu přichileny a hdźež njetrjeba so njepřijomnych prašenjow bojeć. To pak Trzaskowski zaso nochcyše.

Powěsć zwjazkoweho knježerstwa, nadhódnotowy dawk znižić, derje klinči. Wšako maja kupcy konjunkturu pohonjeć a zaso wjace pjenjez wudawać. Štož derje klinči, pak wobchodam a kupnicam wjele dźěła napara. Tak maja předewzaćeljo přidatne pjenjezy nałožić, zo móhli kasy přestajić. Wosebje mjeńše wobchody maja z tym swoju lubu nuzu. Na spočatku koronapandemije dźě běchu wone cyły čas zawrjene. Nětko maja škitne naprawy dodźeržeć, zo móhli scyła zaso dźěłać. Porno tomu je mjez wulkimi discounterami bój wo płaćizny wudyrił. Tak dóstanu kupcy přidatne procenty na twory darjene. Mjeńše wobchody pak njemóža tomu wotpowědować, dokelž je kóždy wudźěłk dokładnje kalkulowany. Boja mjez discounterami dla, kotrež móža samo hišće přidatnje wulke sumy pjenjez za wabjenje wudać, mamy tež přěhračkow. Njezabudźmy tuž na regionalne wobchody a podpěrajmy je! Bianka Šeferowa

Marko Grojlich z Bukec piše:

Wot 8. do 10. julija 1950 bě Budyšin ­hosćićel třidnjowskeho Zjězda Serbow, na kotrymž so něhdźe 150 000 ludźi wobdźěli. Ličba wšak dopokazuje, zo njeběchu jeno Serbja přichwatali, ale zo běchu wjetšina hosći Němcy z Łužicy. Na němskim plakaće, kotryž za wopyt zjězda wabješe, steješe tuž w němskej rěči: „Kulturne zetkanje Serbow w znamjenju Nacionalneje fronty“. Plakat ry­sował bě Měrćin Nowak-Njechorński. Na nim widźeć běchu młoda Serbowka we Wojerowskej drasće z młodym pioněrom, starši Serb z typiskej čapku z přityknjenymi kwětkami a pachoł z mejskej žerdźu. Zjězd Serbow organizowała je narodna organizacija Domowina zhromadnje z Nacionalnej frontu.

W Zarěčanskej Konsumowej galeriji pokazuja tuchwilu wustajeńcu „Lětni són“ z twórbami Sabiny Kambachoweje (na foće). Wopyt­ rumnosće je pod do­dźerženjom wěstotnych prawidłow wot póndźele do pjatka wot 16 do 20 hodź., sobotu, njedźelu a swja­te dny wot 10 do 20 hodź. móžny. Přehladka je hač do 30. septembra přistupna. Foto: Hagen Kambach

Lipsk (SN/MiR). MDR je wčera w rozhłosu, telewizy a online zahajił tydźenski program ze serbskimi temami. W telewizy pokazaja mjez druhim 13. julija premjeru hrajneho filma DEFY z titulom „Žedźba“. Wot 13. do 17. julija rozprawja Olenka Pilz we wusyłanjomaj „MDR um 2“ a „MDR um 4“ mjez druhim z Njebjelčic, Slepoho, Čorneho Chołmca a Wor­klec. Danko Handrik poda so w magacinje MDR AKTUELL na slědy Serbow w Čěskej. Magacin „Umschau“ wotkrywa Błóta jako turistisku atrakciju. SACHSENSPIEGEL zaběra so mj. dr. z digitalizaciju serbskeje rěče, akceptancu serbskeho w zjawnym žiwjenju a ze serbskimi młodymi hudźbnikami. We wusyłanju „glaubwürdig“ jutře wječor dožiwiće Benedikta Dyrlicha. Radijo MDR Sakska wěnuje so serbskim cyłkam w Drježdźanach a Lipsku. Wusyłać chcedźa portret dźiwadźelnicy Gabriele Marije Šmajdźineje. Kulturne radijo rozprawja wo Serbskim muzeju w Budyšinje a poda so na slědy potomnikow Krabata. Wšelake přinoški budu widźeć mj. dr. na Facebooku a Instagramje. Pod www.mdr.de/serbski-program podawaja za wužiwarjow programowy přehlad temoweho tydźenja.

Pjatk 10.7. 19:30 Historiske wodźenje po Budyšinje pod hesłom „Jako Budyšin hišće Budissin rěkaše“; zetkanišćo: studnja na Hłownym torhošću

  20:00 Kino „Perfektna kandidatka“ w Budyskim w Kamjent­nym domje

Sobotu 11. a 12.7.   Srjedźowěkowski kónc tydźenja „Z mosaza late“ w Dešnjanskim Domizniskim muzeju

Sobotu 11.7. 19:00 Swójbne dźiwadło we Wojerowskej Kulturnej fabri­ce

Njedźelu 12.7. 13:00 Swjedźeń k zakónčenju šulskeho lěta w Kamjenskej­ hudźbnej šuli na Macherowej

  21:30 Filmowe nocy w Čornochołmčanskim Krabatowym­ młynje: „Njewidźomny“

Wutoru 14.7. 9:30 Wodźenje za swójby po Koćinskim Krabatowym mlokowym swěće (přizjewjenje trěbne)

  12:00 Pišćelowa hudźba k připołdnju w Budyskej tachant­skej cyrkwi

Srjedu 15.7. 15:00 Wotewrjenje wustajeńcy z kreatiwnymi wudźěłkami chowancow Budyskeho Serbskeho gymnazija pod hesłom „Korona-impresije“ w Budyskej Serbskej kulturnej informaciji

Štwórtk 16.7. 17:30 Knižna premjera „Zelena radosć“ w Splóšćanskej (Pielitz) Čerwjenej korčmje

  21:30 Filmowe nocy w Čornochołmčanskim Krabatowym­ młynje: „Potajne žiwjenje štomow“

Pjatk 17. do 19.7.   Wjesny swjedźeń w delnich Sulšecach

njedźelu hornjoserbsce

11:00 Łužica tutón tydźeń, mjez dru­him­ z powěsćemi tydźenja

11.20 Portretowe wusyłanje: Micha­e­la Dźisławkowa

12:00 Nabožne wusyłanje

 (farar Beno Jakubaš)

po tym zbožopřeća

delnjoserbsce

12:30 Aktualny magacin z postrowom za dźěći, powěsćemi a aktualnymi přinoškami

13:00 Tematiske wusyłanje: Narodne mjeńšiny w Transkarpaciskej

13:40 Nabožne wusyłanje

 (Bernd Pittkunings)

po tym hudźba tydźenja a zbožopřeća