Z wudaća: srjeda, 29 julija 2020

Hižo žane infekcije

Budyšin. Połoženje nastupajo infek­ciju z koronawirusom je w Budyskim wokrje­su dale stabilne. Nichtó njeje tuchwilu schorjeny a w minjenych sydom dnjach njejsu ani jeničku infekciju zwěsćili. Posledni test bě póndźelu. Dwacećo su hišće w karantenje. Dohromady je Budyski wokrjes dotal 503 infekcije zwěsćił, 483 ludźi je so wustrowiło.

Testować so dać

Drježdźany. Wot 1. awgusta chce Sakska na woběmaj lětanišćomaj Lipsk/Halle a Drježdźany dobrowólne a bjezpłatne testy na koronawirus zmóžnić. Testować dać móža so ludźo, kiž so z jězby wróća a kotřiž w Sakskej bydla. Testy poskićeja wosebje tym, kotřiž so z rizikoweje kónčiny nawróćeja a dyrbja do karanteny. Hač do 72 hodźin po nawróće móžeš so tež na lokalnym strowotniskim zarjedźe darmotnje testować dać.

Tež iniciatiwa namołwja

Lipsk (SN/pdź). Wotnětka smědźa so Lipšćan­scy serbscy studenća zaso w swojej „Centrifuze“ zetkawać. „Centrifuga“ je klubowa rumnosć w studentskim by­dlenskim domje „Handrij Zejler“ na Arna Nitzschowej w Lipšćanskej štwórći Lößnig. Tam bydla na sedmym a wosmym poschodźe přewažnje Serbja. K „Centri­fuze“ na wosmym poschodźe maja tuž jeničce woni a přećeljo přistup. W zašłych měsacach pak bě tež hłowne zetkawanišćo studentskeho towarstwa Sorabija Lipsk koronapandemije dla zawrjene.

„To bě wězo chětro škoda. Wšako so tam w normalnym padźe prawidłownje zetkawamy, zhromadnje swjećimy a swoje zarjadowanja planujemy kaž tež přewjedujemy“, informuje Michał Donat, předsyda Sorabije. Jeje tradicionelnej zarjadowani w lěćnym semestrje – chodojtypalenje a mejemjetanje – dyrbjachu tuž lětsa wupadnyć dać. Swoju hłownu zhromadźiznu njepřewjedźechu Sorabičenjo po zwučenym wašnju w Serbskim internaće, ale pola Donatec w Chrósćicach. Zasadnje wšak bě w tym semestrje stajnje mało serbskich studentow w Lipsku. Wjetšina z nich je móžnosć online-studija z Łužicy sem wužiwała.

Idejowe wubědźowanje sakskeho fondsa­ „Čiń sobu!“ je we wosebitej kate­goriji „Žiwa dwurěčnosć“ znowa tworićelskosć na dobro našeje maćeršćiny po­zbudźiło. W serialu Serbske Nowi­ny tule rjad drobnych a małych projektow předstajeja.

Prochnawe a roztłate drjewo je. Barba na du­bowych deskach so pušća. Motiw „Braška a njewjesta“ – w lěće 2004 bě ju Běłochołmčanka Maren Beh­rens molowała a wot Łazowskeje gmejny na prědnim Drěwčaskim křižowanišću při wohnjowobornym domje nastajić dała – chcedźa nětko wobnowić. Domizniske towarstwo Drěwcy 99 z. t. dósta za to z fondsa „Čiń sobu“ něhdźe 900 eurow. „Nam dźe wo wjetše hódnoćenje wjes­neho srjedźišća a turizma. To sej woby­dlerjo přeja“, měnitaj iniciatoraj Frank Linge a Werner Bunk, wobaj wot lěta 1993 čłonaj Drěwčanskeje wjesneje rady. Werner Bunk běše dlěje hač lětdźesatkaj nawoda tamnišeje wohnjoweje wobory. Frank Linge skutkuje wot lěta 2017 jako wjesny předstejićel za Drěwcy a Lipiny.

Flensburg (SN/pdź). Jedyn z hłownych nadawkow młodźinskeho towarstwa Pawk je wobstajna wuměna z tamnymi europskimi mjeńšinami. K tomu přinošuja prawidłowne zetkanja a zhromadne akcije. Tak su tež tučasnje zaso delegacije Němcow z Danskeje, Danow z Němskeje a Serbow zhromadnje po puću, a to na płachtaku kołowokoło danskich kupow w Baltiskim morju. Skupina młodostnych startowaše póndźelu w Flensburgu. Mjez nimi je tež 18lětna Helena Hejduškec z Hory.

„Jako přeprošenje dóstach so na jónkrótnej wuprawje wobdźělić, njetrjebach dołho rozmyslować, hač je přiwozmu“, lětuša maturantka rozprawja. „To je fantastiska móžnosć, nowych přećelow zeznać­ a dyrdomdej dožiwić.“ Płachta­kowanje njeje dźě jenož wočerstwjenje, ale zdobom wužadanje. Tak je městno na čołmje wobmjezowane a kóždy dyrbi při rjedźenju, warjenju a płachtakowanskich manewrach sobu pomhać. „To skruća zhromadnosć mjez wobdźělnikami. A připódla wězo tež wjele nawuknješ, wo płachtakowanju a wo swojich sobu­čłowjekach“, Helena Hejduškec wuswětla. Zajutřišim, pjatk, so młodostni zaso do Flensburga wróća.

W Čornochołmčanskim Krabatowym młynje su wčera wječor dźěći wot šěsć lět­ po puću byli, ručež započa so ćmič­kać. Zarjadowanje pod hesłom „Wodźenje ze swjatojanskej mušku“ běše­ premjera.

Čorny Chołmc (SN/MiR). Ideju za poskitk wječorneho pućowanja wuwiła je zamołwita za dźěło z dźěćimi a młodźinu we wobłuku kulturne dźěło w Kra­batowym młynje Magdalena Schaffer. „Mamy hižo dlěje poskitk za dorosćenych, kotřiž změja zaso wot nazymy składnosć, sej po wječorach młyn a ležownosć wotkryć. Po miłych lětnich wječorach pak nětko dźěći a jich swójbnych sem wabimy.“ Poskitk za wopytowarjow wot šěsć lět bě spěšnje wuknihowany. Zajim­ bě samo tak wulki, zo dyrbjachu někotrym wotprajić. Jich pak přeprosy „Maggie“, kaž Magdalenje rěkaja, na přidatne wodźenje přichodnu wutoru. Potom změja jenož hišće jedne dalše za čas lětnich prózdnin, a to 25. awgusta.

Budyšin (SN). Gerald Svarovsky njebudźe nawoda šulskeho zarjada wokrjesa Bu­dyšin. To je wokrjesny sejmik na swojim nje­zjawnym a wurjadnym posedźenju póndźelu w Budyšinje rozsudźił. Kaž wjacore regionalne medije rozprawjeja, njeje Svarovsky wjetšinu hłosow wokrjesnych radźićelow dóstał. Gremij tuž rozsudźi městno znowa wupisać. To je trjeba, dokelž bě dotalny nawoda Georg Richter spočatk junija do Budyskeho krajneho zarjada za šule a kubłanje wotešoł. Mat­thias Knaak wobłuk tuchwilu komisa­risce nawjeduje. Kaž SN zhonichu, bě so pjeć požadarjow wo městno prócowało. Poprawom chcychu Svarovskeho hižo 13. julija do zastojnstwa wolić. Na znapřećiwjenje frakcije AfD pak bu dnjowy dypk šmórnjeny. Tež do póndźelneho wuradźowanja bě strona we wozjewjenjach přećiwo wuzwolenju Svarovskeho wustupowała. Wona faworizuje powołanje Matthiasa Knaaka. Wón „přeswědča ze swojim korektnym dźěłom a fachowej wědu“, w zdźělence AfD mjez druhim rěka.

Hannover (dpa/SN). W padźe zhubjeneje Maddie McCann je policija dźensa rano jednu z małozahrodkow w Hannoveru dale přepytała. Při tym zasadźichu tež mały bager. Dźěła steja po informacijach statneho rěčnistwa w zwisku z lěta 2007 z dowoloweho objekta w Portugalskej zhubjenej tehdy třilětnej. Podhladny je 43lětny Němc, kiž sedźi tuchwilu w Kielskim jastwje. Wón bydleše 2007 w Hannoveru.

Statne rěčnistwo přepytuje

Düsseldorf (dpa/SN). Po sypnjenju domskeho w Düsseldorfje z jednym mortwym dźěłaćerjom je statne rěčnistwo přepytowanja zahajiła. Při tym chcedźa zwěsćić, hač bě něchtó sypnjenje zawi­nował. Dotal njewědźa, hač wšitke twarske dowolnosće předležachu. Twarjenje je so póndźelu sypnyło. Něšto pozdźišo dźěłaćerja pod rozwalinami mortweho namakachu. Za dalšim zhubjenym dźěłaćerjom intensiwnje pytaja.

Schröder: Trump ma šansy

Chětro napjate je połoženje tuchwilu w přepjelnjenych lěhwach ćěkancow na juhu Italskeje. Jeničce w juliju je tam 5 300 nowych migrantow dojěło. W lěhwach, kotrež steja koronapandemije dla pod karantenu, dochadźa stajnje zaso k njeměram. Z lěhwa w přistawje města Porto Empedocle (hlej wobraz) je so póndźelu 520 tuneziskich migrantow wudobyło. Foto: dpa

Swój lóšt na burger a pomfritki změja třo Awstralčenjo nětko chětro droho zapła­ćić. Policija je jich lepiła, jako běchu za čas koronapandemije najebać razny zakaz, dom wopušćić, w zwjazkowym staće Victoria k hosćencej McDonald‘s po puću. Napołožili su młodostnym nětko pokutu 5 000 awstralskich dolarow. Při kontroli awta dyrbješe policija zwěsćić, zo so přećeljo priwatnje zetkachu, byrnjež kóždy něhdźe druhdźe bydlił.

Hoberski kruh w žitnišću w hornjobayerskim Pählu dźeń a wjace ludźi přiwabja. Štó bě kruh z akuratnymi for­ma­mi a symetrijemi stworił, dotal njewědźa. Ratar, kiž polo wobhospodarja, je so­ mjeztym z tym wotnamakał, zo drje tam lětsa ničo žnjeć njebudźe. Na samsnym polu nańdźechu lěta 2007 hižo raz tajku wuměłsku twórbu, kotruž maja někotři za produkt zwonkazemskich.

Berlin (dpa/SN). Dźěćacy pjenjez wot přichod­neho lěta wo 15 eurow zwyša, kaž zwjazkowe knježerstwo dźensa wobzamkny. Je to centralny dźěl zakonja wo wo­lóženju swójbow. Po tym ma so tež bjezdawkowy dźěćacy podźěl wo 500 na cyłkownje 8 388 eurow powjetšić. Hižo w koaliciskim zrěčenju 2018 běchu zwyšenje dźěćaceho pjenjeza wo cyłkownje 25 eurow zakótwili. Po prěnim zwyšenju wo dźesać eurow spočatk 2019 jón wot 1. januara wo dalše 15 eurow zwyša.

Wobzamknyli su dźensa tež nowo­rjadowanje za wulkorězarnje, kaž bě to zwjazkowy dźěłowy minister Hubertus Heil (SPD) připowědźił. Tak smědźa rězar­nje přichodnje jenož hišće ze swójskimi dźěłowymi mocami skót rězać a ro­zebrać. Zasadźenje špatnje płaćenych pož­čenych dźěłowych mocow chcedźa zakazać a kontrole w zawodach zesylnić.