Z wudaća: pjatk, 01 julija 2022

Berlin (dpa/SN). Hladajo na nazymu a z tym zwisowacymi wjele infekcijemi z koronawirusom knježi wulka njewěstosć. Tuž čaka zwjazkowe knježerstwo njesćerpnje na wuhódnoćenje komisije fachowcow, kotřiž so z postajenymi wobmjezowanjemi zaběrachu. Amplowa koalicija je wobzamknyła, posudk wočaknyć, prjedy hač wo nowych naprawach w nazymje rozmysluja. Strowotni ministrojo zwjazkowych krajow chcychu dźensa hišće we wosebitej konferency k tomu wuradźować. Komisija fachowcow, kotraž je stajnje po połojcy ze zastupjerjemi zwjazkoweho knježerstwa a zwjazkoweho sejma wobsadźena, přisłušeja wědomostnicy wšelakich fachowych wobłukow. Kaž wottam hižo rěka, njemóžachu hač do kónca junija wšitke naprawy přepytować.

Berlin (dpa/SN). Płaćizny w twarstwje dale razantnje přiběraja. Štóž sej dom twari, dyrbi za to w Braniborskej nimale pjećinu (19,4 procentow) wjace zapłaćić hač před jednym lětom. W Berlinje płaća twarske wukony wo 17,8 procentow ­wjace, zdźěli wčera zarjad za statistiku Berlin-Braniborska. To je dotal najwyši registrowany rozrost. Hłowna přičina situacije je, zo dyrbja předewzaća jasnje wjace za surowizny a energiju wudawać. Tež hladajo na hospodarstwo, hladanje a dróhotwar fachowcy dwucyfrowe přirosty płaćiznow zwěsćichu. Štóž chce dom twarić, dyrbi nimo toho wjace za kredity wudawać. Dań za dźesaćlětne financowanje je prěni raz po wjace hač dźesać lětach zaso wo wjac hač tři procenty stupała.

Serbske mustwo, olé! Tole bě wčera w Korutanskim Šmihelu a w hotelu łužiskich koparjow stajnje zaso słyšeć. Ale tež we Łužicy su přiwisnicy wulkotny wukon swojeho serbskeho mustwa swjećili a so njesměrnje radowali: Prěni raz w stawiznach wubědźowanja steji serbske mustwo w poł­finalu europeady! Wuběrny tole wukon. Tuž sym wjacorym koparjam a zamołwitym mustwa wosobinsce k docpěću połfinala gratulował. Přispomnju pak, zo njejstej wuspěchej jenož widejowej powěsći wobeju ministerskeju prezidentow Sakskeje a Braniborskeje Michaela Kretsch­mera a Dietmara Woidki a fanojo na kromje trawnika přinošowali, ale po mojim měnjenju předewšěm derje zestajane mustwo z koparjow z Hornjeje kaž tež z Delnjeje Łužicy. A tale z wobeju Łužicow zestajana wubranka so lětsa prěni raz na europeadźe wobdźěli a je hnydom chětro wuspěšna. Tuž mam tele hromadu zrosćene mustwo za woprawdźity recept wuspěcha a njech za nje jězba dale dźe! Janek Wowčer

Po jednym měsacu wobchadne zwjazki wuskutki bilancuja

Berlin (dpa/SN). Miliony ludźi su w prěnim měsacu płaćiwosće dźewjećeurowski tiket kupili. Z tym je so tež powołanski wobchad na dróhach polěpšił. Po informacijach zwjazka němskich wobchadnych předewzaćow (VDV) su po cyłym Zwjazku něhdźe 21 milionow wosebitych jězdźenkow předali. „Hromadźe z něhdźe dźesać milionami abonentkami a abonentami, kotřiž potuńšeny tiket awtomatisce dóstanu, njeje z tym prjedy wot branše kalkulowana ličba 30 milionow tiketow wob měsac jenož docpěta, ale ­samo zlochka překročena“, zdźěli prezident VDV Ingo Wortmann. Ličby poćahuja so jenož na junij.

VDV wuchadźa z toho, zo budu ličby w juliju podobne. Tiket woprawnja kupcow, za stajnje dźewjeć eurow w měsacach junij, julij abo awgust w bliskowobchadźe po cyłej Němskej jězdźić. Abonenća móža swoje jězdźenki kaž dźe­wjeć­eurowski tiket ­wužiwać a dóstanu diferencu za tři ­měsacy wupłaćenu.

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy minister za dźěło Hubertus Heil (SPD) chce z nowym zakonjom wo připućowanju přećiwo pobrachowacym fachowcam w Němskej reagować. „Nazymu budźemy moderny připućowanski zakoń předpołožić“, wuswětli politikar dźensa w pjatkownym rańšim magacinje ZDF. Detaile wón žane njemjenowaše. Zwjazkowa nutřkowna ministerka Nancy Faeser (SPD) je před někotrymi tydźenjemi naćisk za zawjedźenje tak mjenowaneho šansoweho přebywanskeho prawa předstajiła. Z tym maja migranća, kotřiž pjeć lět abo dlěje w Němskej přebywaja, móžnosć stajny přebywanski titul dóstać. Koaliciski partner FDP je krok ministerki witał, ale sej zdobom tež zakoń wo zapućowanju žadał, kotryž wobšěrnu migraciju do dźěłowych wikow dowola.

Budyšin (CS/SN). Njeje wysoko dosć hódnoćić, zo je centrala přetrjebarjow nětko wosrjedź Budyšina na Serbskej hasy 1. To je jednohłósne měnjenje wšitkich, kotřiž wobdźělichu so wčera na swjatočnym poswjećenju serwisoweho centruma. Přetož tak móža zarjadnišćo, kotrež bě dotal na Martina Hoopowej zaměstnjene, radu pytacy wobydlerjo wjele lěpje docpěć. Tohorunja je centrala lóšo přistupna, dokelž je za zbrašenych rampa instalowana. Nimo toho je w stejnišću nětko wjace personala. Město dotal je­nož jednoho sobudźěłaćerja zastarujetej centralu nětko dwě sobudźěłaćerce, mjenujcy Steffi Meißner a Katrin Pötschke. Planowane je, hišće dalšeho sobudźěłaćerja přistajić. Po potrjebje móža so dalši poradźowarjo přidružić, tak na přikład Anne Winde nastupajo energijowe prašenja a Silva Milde, kotraž ludźi nastupajo zežiwjenje poradźuje.

K wjerškam skutkowanja Serbskeho Sokoła hač do lěta 1933 słuša wobdźělenje na IX. Wšosokołskim zlěće 1. do 6. julija 1932 w Praze. Delegacija 42 Sokołow a dźesać Sokołkow bu 2. julija na dwórnišću ze serbskej hymnu witana. 25 zwučowarjow předstaji na druhim dnju w Strahovskim stadionje wot Měrćina Mjeltki zestajanu scenu wo wojowanju Serbow wo swobodu. Před zwučowarjemi bě za chorhoju Hrodźišćanskeje jednoty dźesać žonow w narodnych drastach do stadiona zaćahnyło. Wo wustupje pisaše potom 4. julija Praska nowina Večer mjez druhim tole: „A hdyž přińdźe na hoberske zlětnišćo mała horstka Łužiskich Serbow ze swojej chorhoju a rěčnik wołaše ‚Zwučuja bratřa Łužiscy Serbja’, zaćahny do štwórće ... njezapřimliwe spodźiwanje ... A potom zarža přiklesk, dźesaći tysac přikiwachu z rubiškom 25 rjekam, kotřiž njeběchu so ničeho nastróžili, kotřiž běchu wšo woprowali, zo bychu so na sokołskim swjatku wobdźělić móhli.“ Serbja wobdźělichu so tohorunja na swjedźenskim ćahu po měsće a na dalšich zarjadowanjach.

Z podijow k serbskimaj temomaj na Łužiskim cyrkwinskim dnju w Zhorjelcu

Kónc tydźenja leži za nami, na kotrymž su zhromadnosć a zetkawanja mjez protestantami a katolikami, Serbami a Němcami, Delnjoserbami a Hornjoserbami w srjedźišću stali. Tak piše Baršćanski farar Tobias Pawoł Jachmann jako zamołwity wšitkim tym, kotřiž su k poradźenju Serbskeho centruma na Łužiskim cyrkwinskim dnju minjenu sobotu w Zhorjelcu přinošowali. Nimo tam zastupjenych institucijow a towarstwow ma tež spisowaćel Křesćan Krawc swój podźěl. Wón čitaše w němskej rěči ze swojeje knihi „Was wir in uns tragen“. Po ličenju Tobiasa Jachmanna su poskitki Serbskeho centruma na Delnich wikach něhdźe 400 ludźi přiwabili. Jim přidruža so ći njeličeni, kotřiž dožiwichu na Hornich wikach program z chórom Łužyca. Wyši krajny cyrkwinski rada dr. Thilo Daniel z Drježdźan wopyta po Serbskim ewangelskim cyrkwinskim dnju w Bukecach tu Serbow znowa. Forum wo mjeńšinowej politice je wón kedźbliwje sćěhował.

Na Łužiskim cyrkwinskim dnju su so za pochadom a jónkrótnosću w regionje prašeli.

DOMIZNA na nazhonjenjach a dopomnjećach bazuje. Identita husto z dalepo­srědkowanych nazhonjenjow wobsteji. To je stawiznar Dr. Lars Arne Dannenberg z Kinsporka minjenu sobotu w Zhorjelcu na Łužiskim cyrkwinskim dnju podšmórnył. Wón bě hromadźe z Dešanskej fararku Katharinu Köhlerowej, serbskim superintendentom Krystofom Rummelom a pólskim fararjom Cezarym Kroeliwi­czom (Zgorzelec, Lubań) w podiju foruma „Štó je tu poprawom žiwy? Łužiske identity“. Wojerowski farar Jörg Michel moderěrowaše jón w Starej synagoze w Centrumje žiwa Łužica. Tónle forum bě jedyn z tam dohromady pjeć. „Teje łužiskeje identity njeje. Husto so identity kaž staćan NDR, Hornjołužičan, Serb kryja ...“, wuwjedźe historikar Dannenberg. „Łužičan móže na kóždy bok a wašnje wjacore identity w sebi zjednoćić.“

„Što sej na swójbje wosebje wažu“ je prašenje, na kotrež wčera w Budyskim žónskim centrumje wotewrjena wustajeńca „Meine Familie(n)“ z dohromady 65 wobrazami a rysowankami wotmołwja. Přehladka twori zazběh rjadu zarjadowanjow a akcijow, kotrež maja „pokazać, kak rozdźělnje hodźi so hesło ‚swójba‘ rozumić“. Foto: Carmen Schumann