Z wudaća: póndźela, 28 nowembera 2022

Awtorske zetkanje w Friziskej

Ljouwert. Lubina Hajduk-Veljkovićowa je serbska wobdźělnica na hišće hač do wutory trajacym zetkanju awtorow dźiwadłowych hrow w mjeńšinowych rěčach we wobłuku mjezynarodneho projekta „Phōnē – mjeńšinowym rěčam hłós dać“ w Ljouwerće (Leeuwarden). Ze zeńdźenjom „ma so proces pisanja hrow oficialnje zahajić“, kotrež chce cyłkownje wosom jewišćow w hrajnej dobje 2023/2024 prezentować.

Kulturnu fabriku wuznamjenili

Wojerecy. Lětuša lawreatka Myta Reginy Hildebrand je Wojerowska Kulturna fabrika. Wona „wuznamjeni so za spěchowanje idejow a projektow w zwisku z towaršnostnej zamołwitosću a za konstruktiwne rozestajenje z wobstajnje měnjacymi so wužadanjemi we Wojerecach“, we wopodstatnjenju rěka.

Z dźewjeć kandidatami

Najstarše serbske towarstwo stawizny, funkcije a wuhlady rozjimało

Budyšin (SN/bn). Maćica Serbska (MS) je ze swojej kónctydźenskej konferencu pod hesłom „Wědu šěrić – Wissen schaffen – Wědu šyriś“ swjedźenske lěto składnostnje 175. róčnicy załoženja towarstwa zakónčiła. „Jubileje su stajnje tež z přiležnosću zhladować wróćo“, předsydka MS Anja Pohončowa něhdźe 40 hosći minjeny pjatk na žurli Budyskeho Serbskeho domu powita, předstajiwši jim program konferency z 15 přednoškami, rozrjadowanymi do třoch blokow „Předstawizny“, „Wozrodźenje a mjezynarodne styki“ kaž tež „Skutkowanje Maćičnych cyłkow“. Štwórty dźěl bě z referatomaj a diskusiju „Wužadanjam do přichoda“ wěnowany. Wšitke přednoški maja so klětu w formje zběrki publikować.

Marian Wjeńka

Njewěm, kak je so wam, lubi čitarjo, minjeny tydźeń šło, hdyž sće na to myslili, zo so nětko adwentny čas započnje. Ja mějach stajnje někak začuće, zo hnydom něchtó wokoło róžka přińdźe a zdźěli, zo tola zaso někajke koronowe wobmjezowanja płaća. Na kóncu pak nichtó přišoł njeje. Po wšěm zdaću mamy lětsa po dwěmaj lětomaj přestawki zaso adwentny čas, kaž běchmy jón do korony zwučeni, z adwentnymi nyšporami a koncertami, adwentnymi wikami, z paslenjom, zetkanjemi wuměnkarjow, z programami dźěći w starownjach a hladarnjach atd. Lisćina hodźała so hišće cyłu chwilu dale wjesć.

Hač pak budźe lětuši adwent woprawdźe tajki, kajkiž smy jón zwučeni? Minjeny pjatk su so w Budyšinje Wjacławske wiki zahajili. W zašłymaj lětomaj wšak běchu je wotprajili. Tuž njejsym sej dwójce kazać dał a so na nich trochu rozhladował. Při tym njebě ćežko spóznać, zo dyrbimy za praženu kołbasku, horce wino a popječene mandle lětsa hłubšo do móšnje přimnyć, hač běchmy to zwučeni, jako so wiki hišće w dokoronowym času wotměchu.

Joker je so wudanił. We wažnej druhej skupinskej hrě přećiwo Španiskej je Niclas Füllkrug (9) Němsku před dalšej poražku při koparskich swětowych mišterstwach zachował. Ze swojimi pózdnimi wrotami w 83. min. je hrajer Werdera Bremena ­bytostnje k tomu přinošował, zo je team zwjazkoweho trenarja Hansija Flicka charakterowy test přećiwo wulkemu strachowemu přećiwnikej Španiskej runje tak wobstał. Ze zhromadnymi mocami je narodne mustwo po španiskim nawjedowanju přez Álvara Moratu w 61. min. remis docpěło. W tamnej skupinskej hrě je Costa Rica Japansku z 1:0 porazyła, to je wulka pomoc Němskej. Foto: pa/AP/Luca Bruno

Přichodnu rjadnu hłownu zhromadźi­znu Domowiny je jeje zwjazkowe předsydstwo za 22. apryl 2023 do Choćebuza zwołało. Z tym slědowaše gremij na posedźenju minjeny pjatk w Serbskim ludowym ansamblu namjetej prezidija. Rezimej skutkowanja serbskich čłonow w radźe Załožby za serbski lud je přitomnym wobsahowje nowe wužadanje připowědźił.

Budyšin (SN/at). Klětu so štyrilětna aktualna wólbna doba serbskich załožbowych radźićelkow a radźićelow skónči. Rezimej jich skutkowanja bě hižo dypk dnjoweho porjada na posedźenju zwjazkoweho předsydstwa 25. septembra. Chorosće předsydki rady dla dyrbjachu tematiku přestorčić. Minjeny pjatk jimachu so nimo předsydki někotři z nich słowa.

Teheran (dpa/SN). Iranske knježerstwo je sej po wosebitym posedźenju rady UN za čłowjeske prawa njedawno němskeho wulkopósłanca Hansa-Uda Muzela ska­zało, rozprawješe dźensa statna powěsćernja Irna. Knježerstwo w Teheranje wumjetowaše Berlinej „interwencionizm“ a „sfalšowane wuprajenja“. Wulkopósłanc bu minjene tydźenje wjacekróć do iranskeho wonkowneho ministerstwa přeprošeny. Rada UN bě trajaceje namocy tamnišich wěstotnych mocow přećiwo měrliwje demonstrowacym ludźom dla njewotwisne přepytowanje wobzamknyła.

Płaćizny wolija spadnyli

Singapur (dpa/SN). Płaćizny wolija dźensa rano sylnje spadnychu a z tym na straty minjeneho tydźenja nawjazachu. K zazběhej tydźenja protesty w Chinje płaćizny wolija wobwliwuja. Demonstracije kónc tydźenja trajachu w mnohich městach druheho najwjetšeho ludoweho hospodarstwa swěta hač do nocy na póndźelu. Protesty měrja so přećiwo krutym naprawam chinskeho knježerstwa w zwisku z koronawirusom.

Klička wótrje kritizował

Na italskej kupje Ischia pokročuja zarjady po zahubnym njewjedrje ze znajmjeńša wosom mortwymi z rumowanskimi dźěłami. Sylny dešć a wichor běštej sobotu rano na sewjeru kupy ćežke škody načiniłoj. Zemja bě so zesunyła a błóto awta sobu do morja torhnyło. Wosebje potrjechenej běštej městnje Casamicciola a Lacco Ameno. Pjeć wosobow je tam přeco hišće zhubjenych a za nimi dale pytaja. Foto: pa/ZUMAPRESS/Ciro Fusco

W Japanskej je policija kocora na wobchadneho policista pomjenowała. Z małym kolesowym nahłownikom na hłowje wustupi dźesaćlětny Pitaro w You­Tube-wideju policajskeho zarjada prefektury Shimane, zo by wobydlerjow pohonjował, jemu runja činić a nahłownik nosyć. Ze swojim něžnym napohladom sposrědkuje Pitaro mužam a žonam kóždeje staroby wulki wuznam wobchadneje wěstoty, rozłoži rěčnik tamnišeho policajskeho zarjada.

Jědnaće lět stary kusk kwasneje torty princa Williama a princesny Kate bu nětko za 390 puntow (dobrych 450 eurow) přesadźeny. To bě mjenje hač trochowana hódnota 400 do 600 puntow. Dalši kusk kwasneje torty Williamoweho nana krala Charlesa III. a jeho mandźelskeje Camille z lěta 2005 njeje sej nichtó kupił. Jasnje wjace pjenjez wunjese porno tomu foto Queen Elizabeth II. a jeje mandźelskeho princa Philipa. Za portret z podpismomaj mjeztym zemrěteho kralowskeho pora je kupc 980 puntow zapłaćił.

Drježdźany (SN). Dźěłarnistwo IG metal a sakski zwjazk dźěłodawarjow VSME stej so na přewzaće pilotoweho wotzamknjenja z Badensko-Württembergskeje dojednałoj. Wobě stronje stej minjeny štwórtk w Drježdźanach tarifowe zrěčenje za něhdźe 180 000 přistajenych metaloweje a elektroindustrije w Sakskej podpisałoj. Z tym dóstanu přistajeni branše dwě stopnjowani mzdy wot cyłkownje 8,5 procentow kaž tež dwě bjezdawkowej płaćeni po stajnje 1 500 eurach. „To je čujomne wolóženje“, zwurazni nawodnica jednanjow ze stron IG metal Irene Schulz, kotraž je zdobom nawodnica wobwoda Berlin-Braniborska-Sakska. „W politisce a hospodarsce ćežkich časach smy dobry wuslědk docpěli. Sobudźěłaćerjo w Sakskej dóstanu trajnje wjace pjenjez. Přidatnje so jónkrótne płaćenja we wobjimje cyłkownje 3 000 eurow netto wo čujomne wolóženje postaraja. Z tym tarifowa politika w Sakskej kupnu móc a konjunkturu podpěra.

Lipsk (dpa/SN). Pod hesłom „Ami go home“ („Amijo, dźi domoj“) su zawčera­wšim w Lipsku wjacore sta ludźi před zwjazkowym zarjadniskim sudnistwom protestowali. Mjez rěčnikami demonstracije bě tež wudawaćel „Compact-magacina“, Jürgen Elsässer. Zwjazkowy zarjad za wustawoškit magacin jako „wopokazane prawicarskoekstremistiske prócowanje“ zastopnjuje. Mjez demonstrantami běchu předewšěm prawicarjo. Tež bywši politikar AfD André ­Poggenburg bě pódla. Rěčnicy kritizowachu postupowanje zwjazkoweho knježerstwa, mjez druhim hladajo na wójnu w Ukrainje.

Po demonstraciji wobdźělnicy po měsće ćehnjechu. Napřećiwni demonstranća su protestowacych ze sedźenskimi blokadami zadźerželi. Na kromje demonstracije dóńdźe přeco zaso k wukročenjam, policija zdźěli.