Z wudaća: póndźela, 22 meje 2023

Žitawska Greenpeace-skupina je lětsa druhi króć pomhała, twórbu „Pječat mocy słónca“ pólskeje wuměłče Iwony Stypułkowskeje sporjadkować. Milenka Rječcyna je so z předsydu skupiny Clasom Busackom rozmołwjała.

Maće so mjeztym za kmótrow wuměłskeho projekta podłu rěčki Jawora?

C. Busack: Ně, kmótřa njejsmy. Smy skerje partnerojo. Loni kaž tež lětsa staj nas Tomaš Čornak a Hubert Lange přewšo wutrobnje witałoj. A čujemy so tu nimale kaž doma.

Što ćehnje skupinu sem do Miłoćic?

C. Busack: Mamy tu rjany nadawk. Wuměłska twórba wšak steji wo­srjedź přirody a je jasne, zo přez lěta zarosće. Smy tam lětsa kerki wuryli a kamjenje, kotrež mandala zwobraznjeja, wurjedźili.

Kotry zaměr ma Waš angažement?

C. Busack: Wuměłska twórba ma być wot daloka a z bliska widźeć. Wona ma w swojej pyše, w tej, w kotrejž je po do­zhotowjenju była, skutkować. Nam je to wulke wjeselo, dokelž nastawa na te wašnje něšto přewšo pozitiwne.

Planujeće, klětu zaso přijěć? Potom wšak by to rěkało, zo zrodźiće tradiciju.

Na kursu stawiznow byli

Budyšin. Seminar „Serbske stawizny“ w Budyskim Serbskim instituće je zašły pjatk a sobotu pjeć wobdźělnicow a wobdźělnikow přiwabił. Wšitcy su studenća sorabistiki na Instituće za sorabistiku Lipšćanskeje uniwersity. Na naprašowanje zarjadnišća podawa historikarka dr. Lubina Malinkowa, skutkowaca při Serbskim instituće w Budyšinje, w lětnim semestru 2023 wotpowědny kurs.

Lěkar wjelka zasparnił

Budyšin/Kubšicy. Choreho wjelka, kiž bě předewšěm w gmejnje Kubšicy zadomjeny, je skótny lěkar zasparnił. Něhdźe dwulětne muske zwěrjo měješe wjacore chorosće, zdźělichu minjeny pjatk zamołwite zarjady. Wjelk je mjez ludźimi stajnje zaso njewěstosć wubudźił, dokelž bě we wjeskach za cyrobu abo za schowom pytał.

Młody Kamjenčan derby dobył

Sakski statny minister za hospodarstwo, dźěło a wobchad Martin Dulig (SPD) je w ramiku cyłoněmskich Europskich tydźenjow dźensa dopołdnja na prašenja šulerjow 10., 11. a 12. lětnika Budyskeho Serbskeho gymnazija wotmołwił. W běhu zarjadowanja w awli kubłanišća steješe mjez druhim prašenje za škitom prawow mjeńšinow w srjedźišću. Foto: SN/Michaela Dźisławkowa

Jednaćel: „Dźěłakmanosć zaručeć“, zawodna rada widźi „chutny strach“

Budyšin (SN/mb). Přichod Ludoweho nakładnistwa Domowina (LND) słuša do temow dnjoweho porjada posedźenja załožboweje rady jutře w Budyšinje. Tam póńdźe tež wo přiměrjenje mzdow při­stajenych LND niwowej druhich serbskich institucijow, zo by nakładnistwo we wubědźowanju wo personal samsne šansy měło. Hižo sobotu je serbski rozhłós MDR powěsć wo lisće zawodneje rady nakładnistwa wusyłał. W njej su prajili, zo so w LND „personalna situacija dale přiwótřa“. Z lista, kiž drje redakciji rozhłosa předleži, ale nic wjednistwu nakładnistwa, wuchadźa, zo „wopušći w aktualnym a přichodnym kwartalu šěsć dalšich sobudźěłaćerjow a sobudźěłaćerkow nakładnistwo. Wot spočatka 2022 bě LND hižo 15 ludźi zhubiło“, pisaja w lisće dale. Tež běchu připosłucharjo z po­hódnoćenjom konfrontowani, zo hrozy „chutny strach, zo njeje nakładnistwo hižo dźěłakmane“. Po měnjenju zawodneje rady su njedostatki wjednistwa na tym wina.

Dr. Juliane Hundert je sakska społnomócnjena za škit datow a transparencu. Kóžde lěto zestaja wona zhromadnje ze swojim zarjadom dźěłowu rozprawu. Tutu je wona zašły tydźeń přepodała.

Drježdźany (SN/MG). Lońša rozprawa zamołwiteje je něšto wjace hač 230 stronow dołha. W njej rozpisa dr. Hundert dźěłowe wobłuki datoweho škita w Sakskej. Chětro wobšěrne su tute. Na wšěch 1 068 pohórškow w zwisku ze škitom sensibelnych datow zarjad 2022 wobdźěłaše. Tole pak je tróšku snadniša ličba hač hišće předlońšom. Cyłkownje zwěsćichu zastojnicy datoweje swětłownje, zo mějachu z poradźowanjemi a pohórškami mjenje dźěła hač w zašłymaj lětomaj, cyłkownje pak zaběrachu so ze 71 pohórškami. Dwě třećinje tutych mějachu njedowolene zhotowjenje widejowych natočenjow jako temu.

Wčerawši cyłoněmski poskitk, muzeje bjezpłatnje wopytać, je wulku ličbu wopytowarjow tež do Budyskeho Serbskeho muzeja přiwabił. Wosebje zajimowani běchu wopytowarjo na aktualnej wosebitej wustajeńcy „Čej‘ da sy?“, kotraž bu tydźenja wotewrjena. Kuratorka muzeja, Andreja Pawlikowa je wčera popołdnju dwójce po wustajenišću wjedła a na mnohe prašenja wotmołwiła. Wosebje přićahliwe su dokumenty, kotrež swědča wo myslenju młodych ludźi, štož wučinja dosć wulki dźěl eksponatow. Wona skedźbni přitomnych dale na bohaty poskitk zarjadowanjow z přewodźaceho programa. Foto: SN/Michaela Dźisławkowa

Wojerecy (SN/at). Třeća stacija roadshow „Universe on Tour“ budu wot srjedy Wojerecy. Mobilny planetarij akcije zwjazkoweho ministerstwa za slědźenje a jeho partnerow wita zajimcow hač do swjatkowneje njedźele na parkowanišću před Kulturnej fabriku. Wojerecy buchu wupytane, dokelž je tam jednaćelnja Łužiskeho centruma astrofyziki (DZA), nimo Zhorjelca druhe stejnišćo wulkoprojekta.

Na tradicije bohaty Lohrmannowy obserwatorij Techniskeje uniwersity Drježdźany swoje slědźenja za kartu hwězdow w 3 D-formaće we Wojerecach předstaja. Wopytowarjo zhonja ze stron DZA wo přichodźe slědźenja w Budyskim a Zhorjelskim wokrjesu, mjez druhim wo planowanym podzemskim laborje za wuslědźenje grawitaciskich žołmow w gmejnje Ralbicy-Róžant. „We wobłuku roadshow chcedźa wobydlerki a wobydlerjow regiona a předewšěm młodych ludźi informować a za astronomiju a astrofyziku zahorić“, rjekny designowany direktor DZA prof. dr. Günther Hasinger. Wopyt wustajeńcy je darmotny. Dopołdnja hodźa so za šulske rjadownje wot 5. lětnika. Poručene je, so přizjewić pod: .

Berlin (dpa/SN). W zwadźe wo planowany zakoń nastupajo tepjenja je frakciski předsyda SPD Rolf Mützenich (SPD) rozhněwany na zadźerženje koaliciskeho partnera FDP reagował. Hodźiny trajace diskusije wo tym mjeztym tež nawodnistwo frakcije poćežuja. Koalicija chcyła naćisk zakonja hišće tutón tydźeń zwjazkowemu sejmej zapodać. FDP pak chce wo wšelakich dypkach hišće wuradźować. Wot klětu měli wšitke nowe tepjenja 65 procentow ekoenergije wužiwać.

Konserwatiwni wólby dobyli

Athen (dpa/SN). Konserwatiwna strona Nea Dimokratia dotalneho ministerskeho prezidenta Kyriakosa Mitsotakisa je wčerawše wólby parlamenta w Grjekskej ze 40,8 procentami jasnje dobyła. Tole je nutřkowne ministerstwo dźensa rano po wuličenju nimale wšitkich hłosow zdźěliło. Najebać to drje dyrbja ludźo w Grjekskej kónc junija znowa wolić, dokelž ­Mitsotakis koaliciju z lěwicarskej Syrizu wotpokazuje. Ta bě z runje hišće 20 procentami jasnu poražku poćerpjeła.

Braniborski kabinet w Brüsselu

Zwjazkowy kancler Olaf Scholz (SPD) a jeho mandźelska Britta Ernst rěčitaj z Burke Hamiltonom, rozkazowacym oficěrom ­přiměroweje komisije při wopyće demilitarizowaneho pasma na mjezy Sewjerneje Koreje. Po wjeršku G7 je Scholz na wróćo­jězbje z japanskeje Hiroshimy do Berlina na krótki wopyt w Južnej Koreji pozastał. Foto: dpa/Michael Kappeler

Najlěpšeho šofera sněhoweho płuna su w Bayerskej zwěsćili – cyle bjez sněha. W Marktredwitzu nastupi cyłkownje 19 sobudźěłaćerjow zymskeje słužby w mustwach dweju muži. Woni dyrbjachu wšelake nadawki wušiknosće ze swojim jězdźidłom zmištrować. Něhdźe 5 000 ­ludźi je sej spektakl wobhladało. Zmysł zarjadowanja bě, zrozumjenje ludźi za ćežke dźěło zymskeje słužby zwyšić.

Młodu běłu mjedwjedźicu w Hamburgskim zwěrjencu Hagenbeck móža ludźo wotnětka na wobrazowce wobkedźbować. Wot minjeneho pjatka je originalne widejowe wusyłanje zarjadowane. Młodźo waži mjeztym 20 kilogramow.