Z wudaća: srjeda, 24 meje 2023

Kijew/Moskwa (dpa/SN). Po wojowanjach w ruskim regionje Belgorod njedaloko ukrainskeje mjezy je połoženje dale napjate. Tak rěča zamołwići w Ruskej wo nadpadźe truta, při kotrymž pak bu jenož awto wobškodźene. Guwerner po­trjecheneje kónčiny Wjačeslaw Gladkow je hněwny na prašenje nowinarjow reagował, kak je so cuzym wojowarjam poradźiło, ukrainsko-rusku mjezu přewinyć. „To bych rady wot zakitowanskeho ministerstwa zhonił. Nochcu pak na tutym městnje nikomu winu dawać.“

Po ruskich informacijach su w Belgorodskej kónčinje wot póndźele přećiwo „zastupnikam ukrainskich wojerskich jednotkow“ wojowali. Při tym su wjace hač 70 „ukrainskich teroristow“ morili a wjacore wojerske jězdźidła zničili. Kijew twjerdźi, zo nima z nadpadami na ruskim teritoriju ničo činić. Po ukrainskich informacijach jedna so wo z rus­kich staćanow wobstejace jednotki dobrowólnych. Njewotwisne přepruwo­wanje tutych zdźěla spřećiwjacych so ­informacijow njeje móžne.

Marek Krawc rozprawja wo aktualnje rozjimanych temach w Čěskej

Praha. Antonína Dvořákowy archiw a zběrku geografiskich kartow němskeho diplomata Bernharda Paula Molla chcedźa do lisćiny swětoweho herbstwa UNESCO přiwzać. Minjeny tydźeń přizwoli eksekutiwna rada kulturneje a wědomostneje organizacije na swojim posedźenju zapis 64 tajkich a podobnych za swět wažnych dokumentow. Archiw ­Antonína Dvořáka wobsahuje zawostanjenstwo wuznamneho čěskeho kom­ponista 19. lětstotka. Tak budu kopije a prěnje wudaća jeho składbow, wulki dźěl jeho notoweho materiala kaž tež wšelake listy, diplomy a čestne titule bórze na lisćinje UNESCO stać. Dvořákowe dokumenty su tuchwilu w Čěskim Narodnym muzeju. Zemjepisne karty kaž tež zwobraznjenki městow a krajinow su wobstatki Paula Molloweje zběrki. Wona ma swoje městno w Morawskej krajnej bibliotece a je zajimowanym pod adresu přistupna.

„Małe ludowe wothłosowanja“ je politiska strategowka Antje Hermenau w rozmołwje z našim wječornikom Serbam za rozsudźenje wažnych narodnych prašenjow namjetowała (hlej wčerawše wudaće). Wčera wječor su w Budyskim Serbskim domje zaso dalši mjezystaw najwjetšeho serbskeho projekta wšěch časow, „Serbskeho foruma wěda na Lawskim arealu“, předstajili. Hač by so přewažnje wjesny serbski lud w ludowym wothłosowanju za to rozsudźił, nimale 50 milionow eurow na měšćanskim ladźe do noweho stejnišća dweju institucijow a hišće njejasnych efektow za serbsku towaršnosć inwestować dać, wězo nichtó njewě. Hdyž Antje Hermenau swoje wotmołwy w awće diktowaše, běše runje słužbnje w Šwicarskej po puću. Tam je z wašnjom, zo ludnosć wo tajkich naležnosćach direktnje wothłosuje. Je najwjetši čas za wjac direktneje demokratije tež w Serbach – to by wažny projekt za woprawdźitu „změnu strukturow“ był. Marcel Brauman

Berlin (dpa/SN). Hladajo na wjele diskutowanu reformu systema chorownjow w Němskej je minister za strowotnistwo Karl Lauterbach (SPD) rozprawy medijow wo hrožacym zawrjenju kóždeje druheje chorownje wotpokazał. „Ně, to njetrjechi“, rjekny Lauterbach dźensa w rańšim magacinje ARD. „Smy z reformu na dobrym puću. Wona dowola mnohim chorownjam, kotrež bychu ze swojeho dźěła wutłóčene byli, tola hišće přežiwić.“ Po­trjechene chorownje dyrbjeli potom wjace ambulantneho dźěła wukonjeć a bychu tak dale trěbne byli“, politikar SPD potwjerdźi. Nowina Bild bě wčera wječor rozprawjała, zo by planowana reforma w někotrych zwjazkowych krajach kóždu druhu chorownju zničiła. Bjezposrědnje po tym bě Lauterbach reagował, mjenujo powěsć „wopačnu informaciju“.

Z reformu chorownjow chcedźa fi­nancowanje a strukturu chorownjow w Němskej znowa rjadować a runočasnje kwalitu polěpšić. Mjez druhim planuja sylniše specializowanje klinikow. Jadro reformy je změna dotalneho wašnja financowanja, kotrež staja chorownje pod masiwny ekonomiski ćišć.

Bórkowy (PB/SN). Dźěłarničku z cyłkownje dźesać wobdźělnikami na temu fotografowanje su minjeny kónc tydźenja w Bórkowach a wokolinje přewjedli. Šula za delnjoserbsku rěč a kulturu bě work­shop organizowała. Při tym njesteješe jenož prawe wobchadźenje z kameru w srjedźišću, ale tež prawy wid na motiw a wotpowědne fotografiske přesadźenje. Zamołwitym dźěše wo to pokazać, zo technika sama žane dobre fota nječini. Samo z mobilnym telefonom su dźensa wuběrne fota móžne, hdyž na přikład „złote třihanje“ wobkedźbuješ abo perspektiwu fotografowanja změniš. Dokelž słušeja k foće tež rjane motiwy, su dźěłarničku z organizowanymi scenami błótowskich bajow a stawiznow wobohaćili. Z kolesom poda­chu so wobdźělnicy z Raduša do Bórkowow na statokaj Lierschojc a Möbertojc swójbow, kotrejž wobdźělnikam zmóžništej, tam fotografować. Pola Lierschojc steješe žiwjenje we wjesnych kónčinach w srjedźišću. W Möbertojc hornčerni wjerćeše so wšitko wokoło připołdnicy. Wottam měrjachu so kolesowacy kursis­ća na Lipje.

16 čłonow Ralbičanskeje dobrowólneje wohnjoweje wobory je minjene dny zwučowało, kak móža ze znjezboženeho awta za­tłusnjene wosoby wuchować. Za to podachu so do Schönbrunna pola Biskopic, hdźež je jim předewzaće za wotwlečenje awtow demolěrowane jězdźidło přewostajiło. Na nim nowačkojo a nazhonići wobornicy zwučowachu, kak móža w nuzowym padźe z hydrawliskimi nastrojemi pomhać. Při tym Erik Měrćink jako powołanski wohnjowy wobornik kolegam swoju wědu ­sposrědkowa. Po třoch hodźinach běchu sej přezjedni, zo měło so tajke realistiske zwučowanje wospjetować, zo móhli ­Ralbičanscy wobornicy spěšnje a profesionelnje pomhać. Foto: Dominik Suchy

Slepo (CK/SN). Wo přepodaću ćěsliskich dźěłow za nowu Rownjansku pěstowarnju „Milenka“ je Slepjanska gmejnska rada tele dny rozsudźiła. We wupisanju je wosom firmow swoje zdźěla jara rozdźělne poskitki wotedało. Najtuńši z 89 300 eurami bě wot předewzaća z Rózborka, najdróši poskitk płaćeše 155 000 eurow. Rózborske předewzaće bě hižo na nowym socialnym twarjenju při gratowni Slepjanskeje wohnjoweje wobory sobu dźěłało. „Hinak hač z druhimi rjemjesl­nikami tam z ćěslemi žane problemy njemějachmy“, rjekny Slepjanski twarski nawoda Steffen Seidlich. Tuž radźićeljo jednohłósnje přihłosowachu, zo ma Rózborski zawod nadawk dóstać, ale hakle hdyž je financowanje zaručene.

Róžant. Hnydom tři parlamenty gmejnow zarjadniskeho zwjazka Při Klóšterskej wodźe so jutře, štwórtk, k wuradźowanju zetkaja. Wot 18.30 hodź. zaběra so gmejnska rada Ralbic-Róžanta w Róžeńčanskej gmejnskej sydarni z dalšimi nadawkami za nowotwar Ralbičanskeje pěstowarnje, mjenujcy za třěchikryjerske dźěła, lift a za meblěrowanje. Dale póńdźe wo twarske wustawki za Róžant.

Chrósćicy. Skerje skromny je porno tomu dnjowy porjad zjawneho wuradźowanja Chróšćanskich radźićelow, kotřiž zetkaja so w 19 hodź. w swojim gmejnskim a kulturnym centrumje. Tam póńdźe wo stejišćo k twarskej próstwje a wo lisćinu namjetow přisydnikow za hamtsku dobu 2024 do 2028.

Worklecy. Worklečanskej gmejnskej radźe předstaja wot 19.30 hodź. w tamnišej šuli projekt kupy, hdźež ma nowe kulturne a towarstwowe srjedźišćo wsy nastać. Dale wobzamknu radźićeljo lětne wotličenje 2016 Worklečanskeje gmejny. Na wšitke posedźenja su wobydlerjo wutrobnje přeprošeni.

Zastojnikej do rukow běžał

Budyšin. Z tym drje paduch póndźelu popołdnju w Budyšinje ličił njebě. W kupnicy na Kamjentnej bě wón twory w hódnoće pjeć eurow spakosćił. Kedźbliwa swědka jeho wobkedźbowaše a personal informowaše. Jako chcyše přistajeny 41lětneho muža zadźeržeć, tón jeho storči a ćekny. W tym wokomiku pak wón njewědźeše, zo před durjemi zastojnik Budyskeho policajskeho rewěra steješe, kiž tam runje priwatnje bě. Wón hnydom prawje reagowaše, skućićela ­zadźerža a hromadźe z přistajenym kupnicy přewiny. Wobsadka policajskeho awta chwataše swojemu koleze na pomoc a cyłu naležnosć skónčnje přewza. Policisća zahajichu přepytowanje rubježneho padustwa dla. Kriminalna policija pad nětko dale přepytuje.

Wo wustawkach za žarowansku halu kontrowersnje diskutowali

Njeswačidło (JK/SN). Na Njeswačanskim gmejnskim zarjedźe je tuchwilu stajny pruwowar prezentny, kotryž ma kónclětne wotličenja gmejny lětow 2014 a dalšich hač do 2021 přehladać. Při tym pak namaka tež te abo tamne misnjenje gmejny w minjenych lětach. Tak je mjez druhim wuslědźił, zo je na kóždy pad trěbne, zo gmejna za žarowansku halu, kotruž wona na Njeswačanskim pohrjebnišću wudźeržuje, najspěšnišo nowe a aktualne wustawki nastaji. Hač dotal je gmejna wudawki za wobhospodarjenje žarowanskeje hale w lětach 2012 do 2022 z dochodow gmejny zwjedła. To pak po měnjenju pruwowarja być njesmě a wón gmejnje tohodla radźi, rjadować dochody za wužiwanje hale z pomocu wustawkow, kotrež wšitke móžne pozicije popłatkow wobsahuja a kotrež modality k wužiwanju hale jasnje rjaduja.