Poskitk Němskeje wotpokazuja

wutora, 01. junija 2021 spisane wot:

Zastupnicy Hererow a Namow w Namibiji chcyli znowa jednać

Windhuk (dpa/SN). Zwjazk włodykow ludo­wych skupin Herero a Nama w Namibiji je wot Němskeje namjetowane zrěčenje wotpokazał, z kotrymž zwjaz­kowe knježerstwo złóstnistwa němskeje kolonialneje mocy před wjace hač sto lěta­mi w dźensnišej Namibiji jako ludomordarstwo připóznawa. Woni sej žadaja, zo so planowana ceremonija podpisanja mjez Němskej a Namibiju přestorči.

Wot zwjazkoweho knježerstwa namjetowane wupłaćenje cyłkownje 1,1 miliardy eurow přez 30 lět je „šokowace wu­znaće njezamóžnosće“, „njeakceptabelne“ a „afront přećiwo našej eksistency“, zdźělichu zastupnicy wot namibiskeho knježerstwa připóznateje rady włodykow we wčera wozjewjenym stejišću. „Ranjacu sumu pjenjez“ woni wotpokazuja.

Bumerang so nawróći

wutora, 01. junija 2021 spisane wot:
Komu je dźensa hišće wědome, zo bě Něm­ska­ jónu třeći najwjetši kolonialny impe­rij po Britaniskej a Francoskej? Zo smy na to zabyli, zawěsće na tym zaleži, zo bě sprěnja kolonialna doba za Němsku z kóncom Prěnjeje swětoweje wójny nimo a zo smy sej zdruha z holocaustom šamałe prěnje městno na polu ludomordarstwa w stawiznach zdobyli. Zo smy za – oficialny – prěni genocid na ludomaj Herero a Nama w Namibiji runje tak zamołwići, tež lědma štó wě. Bumerang so nětko po lětstotku nawróći. Kak móhli zničenje čłowjekow wotrunać, njewěm. Ale prašam so, kak mó­že­my so dźensa ze swědstwami tehdyšich złóstnistwow pyšić. Tak słuša Lufowy čołm k atrakcijam Humboldto­weho foruma w Berlinje. Historikar Götz Aly je hrózbne stawizny tohole jónkrótneho čołma na­pi­sał. Němcy su wjetšinu wobydlerjow kupy­ Luf 1882 zatřělili a sej po tym žadali, zo zbywacy tradicionalny čołm twarja. Dźeń a wjace historiskich bumerangow so nawróća. Cordula Ratajczakowa

Köpping warnuje

wutora, 01. junija 2021 spisane wot:
Drježdźany (dpa/SN). Sakska ministerka za strowotnistwo Petra Köpping (SPD) je ludźi namołwjała, hladajo na dalše wolóženja nastupajo bój přećiwo koronawirusej rozumni wostać. W druhich krajach, w kotrychž su ze šćěpjenjom hižo dale hač w Němskej, wjedu nowe wirusowe mutacije k přiběracej ličbje infekcijow. Wot wčerawšeho płaća za wikowanje, wólnočasne institucije a sport nowe rjadowanja. Tak smědźa kupjele a wólnočasne parki zaso wotewrjene być. Wot 14. junija planuja dalše wolóženja.

Wobčušlenje njeakceptabelne

wutora, 01. junija 2021 spisane wot:

Kopenhagen (dpa/SN). Po rozprawach wo zhromadnym dźěle danskeje tajneje wojerskeje słužby FE z ameriskej tajnej słužbu NSA při wobčušlenju zwjazkoweje kanclerki Angele Merkel (CDU) a dalšich wodźacych politikarjow je so knježerstwo w Kopenhagenje wot tuteje praksy wotposkanja distancowało. Zakitowanska ministerka Trine Bramsen rjekny na na­prašowanje powěsćernje dpa, zo ma „systematiske wobčušlenje wuskich zwjazkarjow za njeakceptabelne“.

Rešeršowy zwjazk wokoło danskeho rozhłosoweho sćelaka DR kaž tež NDR, WDR a Süddeutsche Zeitung bě, powo­łujo so na anonymne žórła, rozprawjał, zo je NSA z pomocu Danskeje mjez 2012 2014 zaměrnje europskich wodźacych politikarjow wotposkała. K wobčušlenym słušachu nimo Merkel tež dźensniši zwjazkowy prezident Frank-Walter Steinmeier, bywši kanclerski kandidat SPD Peer Steinbrück kaž tež načolni politi­karjo Šwedskeje, Norwegskeje a Francoskeje. Whistleblower Eduard Snowden bě hižo­ w lěće 2013 masowe a swět wopři­jace čušlenje NSA wotkrył. Njewotwisne přepytowanja su to nětko wobkrućili.

To a tamne (01.06.21)

wutora, 01. junija 2021 spisane wot:

Spěšneje reakcije dźesaćlětneho dla je policija w Düsseldorfje ćeknjeneho zawinowarja njezboža zwěsćić móhła. Hólčec bě wobkedźbował, kak małotransporter do parkowaceho awta zrazy a je tak do dalšeho jězdźidła storči. Hólčec sej čisło na tafličce awta spomjatkowa a nana na­moł­wi, policiju informować. Ta móžeše 41lětneho šofera transportera spěšnje zwěsćić a sćaza jemu jězbnu dowolnosć. Dźesaćlětnemu pachołej radźa, so pozdźišo na kóždy pad z policistom stać.

Paduši hromaka su na polu w južnej Hessenskej na šěsć kilometrach hromak „žnjeli“ a so z rubiznu 300 kilogramow zminyli. Po informacijach policije běchu njeznaći pakostnicy w nocy na njedźelu profesionalnje postupowali, jako hromak korektnje kałachu a nastate dźěry w nasypach zaso porjadnje zamjetachu. Škoda wučinja 3 000 eurow.

Hólči seminar wućehnje

póndźela, 31. meje 2021 spisane wot:

Vatikan (B/SN). Na lěta 1956 załoženym „Preseminario Pio X.“, jeničkemu kubłanišću z internatom we Vatikanje ze statnje připóznatym šulskim wotzamknjenjom, přihotuja so hólcy tež jako ministranća na bohosłužby w Pětrowej cyrkwi, hdźež k wołtarjej słuža. Dotal bydli něhdźe 30 hólcow we Vatikanje. W sudniskim procesu pak přepruwuja nětko seksualne znjewužiwanje, šikany a zanjechanja dohladowarskeje słužby w lětach 2006 do 2012 přez wyšich ministran­tow a pozdźišich měšnikow. Něhdyšemu 71lětnemu rektorej zarjadnišća wumjetuja, zo je skućićelow krył. Bamž Franciskus so kategorisce za přećah internata zwonka Vatikanskich murjow do města Roma zasadźa, zo bychu přichodni chowancy we wjetšej transparency žiwi byli. Najpozdźišo w septembrje ma seminar přeměstnjeny być.

Židow lěpje škitać

Bórze 90 procentow šćěpjenych

póndźela, 31. meje 2021 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy minister za strowotnistwo Jens Spahn (CDU) wočakuje, zo budźe hač dosrjedź julija něhdźe 90 procentow wšitkich zwólniwych přećiwo koronawirusej šćěpjenych. To je wón wčera wječor w telewiziji ARD připowědźił. Spahn z toho wuchadźa, zo je 70 do 75 proc. dorosćenych zwólniwych so šćěpić dać. Zdobom pokaza tež na dynamiku šćěpjenja w Němskej: Bě-li k jutram dwanaće proc. ludźi šćěpjenych, je jich nětko 40 procentow.

Lětadło přepytali

Schönefeld (dpa/SN). Njeplanowane přizemjenje pasažěrskeho lětadła předewza­ća Ryanair na Schönefeldskim lětanišću měješe po informacijach medijow wěstotne přičiny. Mašina po puću z irskeho Dublina do Krakowa bě minjenu nóc w Schönefeldźe přizemiła, po tym zo bě powětrowa wěstotna kontrola wobsadku lětadła informowała. Na lětanišću su pasažěrow a jich wačoki kontrolowali. Pječa bě něchtó telefonisce hrozył, zo je bomba w lětadle. Namakali pak ničo njejsu.

Ruska podpěruje Běłorusku

Kaž tule w porynsko-pfalcskim Ahrweileru ličby koronainfekcijow dale woteběraja. Pod wěstymi wuměnjenjemi móžachu hosćen­cy wčera při najrjeńšim słónčnym wjedrje ludźi pod hołym njebjom zaso posłužować. Wostanje-li wuwiće dale tajke pozitiw­ne, budźe tam tež nutřkowna gastronomija bórze zaso móžna. Foto: pa/Goldmann

Testowarjow bóle kontrolować

póndźela, 31. meje 2021 spisane wot:
Mnichow (dpa/SN). Po wotkryću dalšich padow wobšudnistwa w testowanskich centrumach Bayerskeje a Sewjerorynsko-Westfalskeje připowědźa předsyda konferency strowotniskich ministrow Klaus Holetschek (CDU) konsekwency. „Štóž chce so w koronapandemiji z krimi­nel­nymi akcijemi wobohaćić, tón ma kon­sekwentnje chłostany być“, rjekny bayerski minister za strowotnistwo do dźensa planowaneho wuradźowanja strowot­niskich ministrow zwjazkowych krajow ze zwjazkowym ministrom Jensom Spahnom­ (CDU). Bayerska so za to zasadźa, „wšitke wumjetowanja spěšnje wujasnić.“ Móžne wobšudnistwa při wotličenju přewjedźenych testow so mjeztym dale rozšěrjeja. Wotkryli su tajke pady dotal w Bayerskej a Sewjerorynsko-Westfalskej. Spahn je mjeztym potwjerdźił, zo budu priwatni poskićerjo testow na koronawirus bóle kontrolowani.

Wuchod chabłacy

póndźela, 31. meje 2021 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Społnomócnjeny zwjazkoweho knježerstwa za naležnosće wuchodneje Němskeje Marco Wanderwitz (CDU) ma ludźi we wuchodnej Němskej při wólbach za skerje prawicarskoradikalnym stronam přichilenišich hač na za­padźe. „Mamy z ludźimi činić, kotřiž su dźě­la w diktaturje socializowani, tak zo njejsu tež po 30 lětach hišće w demokratiji dóšli.“ Dźěl wobydlerstwa ma po sło­wach Wanderwitza „skrućene antidemokratiske nahlady“. Po jeho posudku je móžno, dźěl wolerjow AfD zaso „wróćo zwołać“, při čimž trjebamy wjele kubłanskeho dźěła a „nadźiju na přichodnu generaciju“.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND