Nowy Casnik – wažny za cyłu Łužicu

štwórtk, 14. septembera 2023 spisane wot:
Jednaćel Ludoweho nakładnistwa Domowiny (LND), Syman Pětr Cyž (naprawo), a wotrjadnik LND za nowiny a časopisy, Marcel Brauman (2. wotlěwa), pobyštaj wčera w redakciji Noweho Casnika (NC) w Choćebuzu. Nimo komisariskeje šefredaktorki NC, Katalin Porackojc (srjedźa) widźiće na wobrazu Annu Günikerowu a Olka Derepaska (wotprawa). Dale do teama słušeja: Konstanze Kušcyc, Jill-Francis Ketlicojc a Heiko Lobert. W štyrihodźinskej rozmołwje su praktiske kročele dalšeje kooperacije NC a Serbskich Nowin dorěčeli. Brauman princip decentralizacije wuzběhny: resursy lěpje hromadźe wužić a w Choćebuzu dale awtonomnje rozsudźić. Foto: Nowy Casnik

Čitajće Nowy Casnik!

štwórtk, 14. septembera 2023 spisane wot:
Serbske Nowiny maja tež w Delnjej Łužicy abonentow, a Nowy Casnik (NC) je mnohim Hornim Serbam zwučena lektura. Dźenik a tydźenik tworitej z měsačnikom Rozhlad trójku nowin a časopisow w našim nakładnistwje. Zdobom pěstujemy dobre partnerstwo z Katolskim Posołom a časopisom ewangelskich Serbow, Pomhaj Bóh. W koncerće serbskich medijow wězo na serbskej redakciji RBB a MDR njezabudźemy, wšako so wšitcy serbscy žurnalisća mjez sobu inspiruja. A kaž n. př. w Zwjazkowym předsydstwje Domowiny njech je standard, zo so hornjoserbsce a delnjoserbsce rěčacy a pisacy bjez problemow rozumja, wšako smy jedyn lud. Tomu tyje, hdyž prawidłownje hornjo- a delnjoserbske teksty čitaš – 26,40 eurow za lětne abo NC tola přewjele njeje. Tež tuta dwurěčnosć je wažna. Najwjetše zhromadne wužadanje SN a NC je zajimawy žurnalizm, kiž so tabuwow njeboji, w žiwej serbšćinje, kotruž by tež bjeze znajomosćow němčiny derje zrozumił. Marcel Brauman

Redakcija našeho wječornika: Kathrin Spiesec

wutora, 12. septembera 2023 spisane wot:

Tež dźensa je wona na tutu a třeću stronu aktualneho wudaća našeho wječornika hladała, doniž njeje so nowina na puć do čitarstwa podała. 31lětna layouterka ma nimo stron wšědneho dźenika tež Dźěćiznak, nawěški a Rozhlad nic jenož optisce na starosći. Wšako hlada maćernorěčna Serbowka tež sobu na napisma a teksty, zo by k rěčnej kwaliće přinošowała. Tak hdys a hdys njezrozumliwe sady markěruje, zo bychmy při přehladanju stron a korekturach artiklow hnydom widźeli, hdźež dyrbimy so hišće wosebje gratu přimać.

Zo so Kathrin z wosebitym zapalom zestajenju rozprawow wo sporće wěnuje, njeje žanoho dźiwa: Wona je horliwa sportowča a hraje mjeztym dźesać lět wolejbul w towarstwje Viktoria Worklecy. Kathrin běše sobuzałožerka holčeho mustwa „Dźiwje micki“. Hdyž ličba hrajerkow hižo njedosahaše, su před pjeć lětami z cyłkom z Pančic fuzioněrowali. Dwě lěće trenowaše mustwo holčeho dorosta. So wě, zo w lěću rady bičwolejbul hraje. To pak njeje wšo: Kathrin ma c-licencu sudnicy, z kotrejž smě samo na krajnej runinje hwizdać.

Redakcija našeho wječornika: Milan Pawlik

wutora, 05. septembera 2023 spisane wot:

Do redakcije Serbskich Nowin loni nazymu zastupiwši je Milan Pawlik započał, sej cyle staru wosobinsku žiłku znowa wotkryć. Hižo na šuli běše jemu najlubša zaběra, w serbšćinje a němčinje při pisanju nastawkow swoje myslički do logiskeho a formalneho porjadka přinjesć. Najprjedy pak wjedźeše jeho puć po maturje 1991 na tehdom hišće „Serbskej rozšěrjenej wyšej šuli“ do Ratingena blisko Düsseldorfa. Milan bě so za ciwilnu město wojerskeje słužby rozsudźił a dźěłaše jako pomocny hladar w geronto-psychiatriskej chorowni. Po tym so do Berlina poda. Multikulturna metropola inspirowaše młodeho Serba, formy wosobinskeho wuměłskeho wuraza wuspytować. To so wosebje w molerstwje a rysowanju kaž tež na polu grafiki a elektroniskeje hudźby na kompjuteru stawaše. Swoje žiwjenje financowaše z dźěłom w domjacym zastaranju chorych.

Štóž na mejlowu adresu w impresumje Serbskich Nowin pisa, ma ju jako prěnju čitarku: Claudia Koskowa rozdźěluje posyłki čitarjow, swobodnych awtorow a dalšich ludźi, kotřiž so na naš wječornik wobroćeja, w redakciji. Wona so tež wo wobličenje honorarow za teksty a fota a zapisanje terminow do protyčki stara. To stej móličkej dźělej mnohostronskeje dźěławosće Budyšanki. Pjatk budźe tomu 35 lět, zo je swoje wukubłanje w Ludowym nakładnistwje Domowina (LND) jako pisarka a stenotypistka započała. Tehdom je wšě wotrjady LND zeznała. Wot lěta 1993 dźěła jako sekretarka w Serbskich Nowinach. Tule je Claudia tež knjeni předstwy mjeztym štwórteho šefredaktora. Njezapomnity je čas Benedikta Dyrlicha. Běše napinacy, haj wužadowacy, ale přiwšěm dobry čas, kotryž parować nochce. Wjele je nawuknyła – to najwažniše: „Trjebaš w redakciji dźenika dobre čuwy a njesměš přejara čućiwa być.“

Jeho korjenje w redakciji sahaja hač do staroby šulerja, jako dźensa 62lětny Marko Wjeńka w młodźinskej redakciji skutkowaše. Po maturje pak je najprjedy w elek­tro-pórclinowni we Wulkej Dubrawje wuknył a so na mištra kwalifikował. W nalěću 1989 nawabichu jeho do „Noweje doby“ a tam „wichor politiskeho přewróta“ dožiwješe, kaž wo wonym času praji. Něšto měsacow do němskeje jednoty 1990 je so na dalekubłanje na Hohenheimskej uniwersiće w Stuttgarće podał. Z wulkim elanom so wróćiwši zwěsći, zo su „stare struktury w Budyšinje krute byli“. Tohodla je rady poskitk Serbskeho ludoweho ansambla přiwzał, hdźež wjacore lěta jako disponent dźěłaše.

Wjeršk běše folklorny festiwal 1996 w USA. Cyły čas skićeše Markej Wjeńce šansu, wjele po puću być, sej nowy swět na zapadźe Němskeje wotkrywać a wězo rjane turneje organizować a přewodźeć.

Pětra Dźisławka (23) z Chasowa znaja čitarjo našeho wječornika hižo jako studenta mediciny, kiž jich prawidłownje wo tym informuje, kak móžeš chorosćam zadźěwać resp. je lěkować. A wězo wo wšěch serbskich słowach, kotrež serbski pacient za rozmołwu ze serbskim lěkarjom trjeba. W redakciji je z časa po złoženju matury w lěću přeco zaso rady widźany „hóstny redaktor“, wšako mnohostronsce derje pisa a stajnje sep idejow přinošuje. Lětsa nas student we 8. semestrje, kiž w serbskim internaće w Lipsku bydli, redakciju tež jako stilizator-korektor podpěruje.

We wólnym času zaběra so wjele z pisanjom a z hudźbu. Pětr je čłon wš­elakich towarstwow: Sorabija Lipsk, ­Radworski młodźinski klub, Zwjazk serbskich wuměłcow, Maćica Serbska a nic naposledk Serbska Murja. Rady rapuje tež jako Lil Handrij w hiphopowej trójce Nowa Doba.

Do redakcije je přišoł „připadnje jako wupomhacy lajski stilizator“, kaž sam praji. Druhdźe bychu jeho „wuběrne pjero“ mjenowali. Tola naš w Stralsundźe rodźeny a dźensa w Budyšinje bydlacy kolega Bosćan Nawka radšo druhich do swětła zjawnosće staja hač sebje samoho. Přiwšěm je hižo jako šuler Serbskeho gymnazija w Budyšinje na jewišću młodźinskeho dźiwadła při Němsko-Serbskim ludowym dźiwadle stał, hdźež wón tež do kruha elewow činohrajneho studija słušeše. Tež hudźbje běše wot časa młodosće wusko zwjazany, najprjedy jako redaktor a moderator formata „Hudźba wot młodych – hudźba za młodych“ w tehdom rano wusyłanym předchadniku Radija Satkule Serbskeho rozhłosa. Pozdźišo jako hudźbnik na bijadle abo ze sequencerom (elektroniska připrawa abo software za tworjenje hudźby ze zdźěłanjom datow) mjez druhim w skupinomaj stoned hajtzer a PŠŠ („Pjeć šibali štyrjo“). Rady měšeše žanry wot death metala přez jazz a „klasisku hudźbu“ hač k eksperimentalnym elektroniskim zynkam.

Njeby wona sčasom na prawy kneflk tłóčiła, njebyšće Serbske Nowiny čitać móhli: Bettina Młynkowa, rodźena Lukasec z Chrósćic, je jako „layouterka“ knjeni nad poslednjej staciju do wotedaća ­datajow ­ćišćerni resp. po tym woteběraćelam pdf-abonementa. Zdobom pak je hižo cyle na spočatku redakciji poboku, hdyž wo to dźe „strony zapołožić“, ramik za přinoški. A potom nimo wobdźěłanja fotow cyły proces produkcije přewodźa – ze sylnymi čuwami a njepowalnej dobrej ­naladu. Za čas dowola druhich ma dalše dźěławosće na starosći, na přikład w sekretariaće.

Čehodla serbske mjeno nima?

srjeda, 02. awgusta 2023 spisane wot:

Budyšin (SN/MiR). So z filmowanjom zaběrać je něšto, štož dźěći, młodostnych a dorosćenych puta, wosebje hdyž su zajimy zwjazane z praktiskim zaměrom. Tajki slěduje projekt towarstwa Wuchodna Sakska změni z.t. „Sym hižo dlěje wo tym rozmyslował, z kotreje přičiny nima wjes Schwosdorf, njedaloko Kamjenca, w kotrejž bydlu, serbske mjeno. Susodne wsy pak to maja, serbske a němske mjeno“, powěda čłon towarstwa Ronny ­Böhme. To je jeho k tomu pohnuło ­projektowu ideju za krótkofilm naćisnyć a wo financielnu podpěru prosyć. Z financielnymi srědkami we wysokosći 2 500 eurow, kotrež je towarstwu Sakska kulturna załožba přewostajiła, je so njedawno skupina dźěći wot sydom do dwanaće lět w studiju LUCIJA, kotrež je w nošerstwje Serbskeho šulskeho towarstwa, z techniku filmowanja zaběrała. „To pak běše jenož jedyn wobłuk třidnjowskeho projekta“, praji tamniši projektowy koordinator, medijowy pedagoga a zamołwity za studijowu produkciju Michał Cyž. „Sym hólcam a holcam wědu wo filmowej technice sposrědkował a smy tež cyle praktisce dźěłali.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND