Budyšin (SN/bn). Tradicionelnje z wutřělemi pistolow resp. kanonki su intendant Němsko-Serbskeho ludoweho dźiwadła Lutz Hillmann, Budyski wyši měšćanosta Karsten Vogt a krajny rada wokrjesa Budyšin Udo Wićaz (wobaj CDU) wčera 28. Budyske lěćne dźiwadło na Budyskim Hrodźe zahajili. Premjera inscenacije „Spuk unterm Riesenrad – Jetzt ist Bautzen dran“ bě wupředata, nimale tysac přihladowarjow mytowachu wukon na jewišću a za nim skutkowacych z dołho trajacym přikleskom. Po předstajenju dźakowaše so Hillmann swojemu mustwu, wuzběhnywši předewšěm wuhotowarja jewišća Mirosława Nowotneho a rjemjeslnikow, kotřiž jeho „naročne, často překwapjace a hdys a hdys bjezmała kołwrótne ideje zwoprawdźeja“. Jako režiser spektakla pod hołym njebjom wón zjima: „Wuspěšna premjera njeby móžna była, njesměł z absolutnymi profijemi hromadźe dźěłać, na kotrychž móžu so w kóždejžkuli situaciji spušćeć. Za to dźakuju so z cyłeje wutroby.

Johannes Gerstengarbe (nalěwo) je wčera druhi tydźeń lětušeje Kulturneje zahrody Serbskeho ludoweho ansambla zahajił. Hóstnej hudźbnikaj běštaj saksofonist Markus Pötschke (napr.) a organist Tomas Kreibich-Nawka. Dźensa slěduje koncert skupiny Manuela SIE & Band, jutře zahraje Trio Trojka. Njedźelu wustupuja Wólbernosće pod Röhrscheidtowej baštu. Foto: Julija Dórnikowa

Wulki finale a potom – snano – kónc

štwórtk, 06. junija 2024 spisane wot:

Minjene póndźele wotmě so we wobłuku akcije „Happy monday – wjesoła póndźela“ dohromady wosom zarjadowanjow mjez druhim z koncertami, rejemi a přednoškami na wjacorych naměstach Budyšina. „Wulki finale“ wuhotuja organizowace něhdźe 50 towarstwow a iniciatiwow w „trochu rozšěrjenym formaće“.

Budyšin (SN/bn). Na Hłownym torhošću sprjewineho města předstaja přichodnu póndźelu dohromady tři skupiny „pisany program, wopřijimacy indie pop, beat, rock a serbski brass“. Po medijowej zdźělence organizatorow zahraja Šwintuchi – „młodźi hudźbnicy z Chrósćic a wokolnych wsow“ – serbske ludowe spěwy w „dospołnje nowym zwukowym šaće“. Band Die Baumschule, wurostła z dorostoweho spěchowanja towarstwa Kamjentny dom, chce publikum mjez druhim ze swojim hitom „In Bautzen wird die Mate knapp“ zahorić. Prěni raz prezentuje skupina Zynkofunk zwonka lětušeje inscenacije Němsko-Serbskeho ludoweho dźiwadła „Na tamnym boku měsačka – Hercy“ swoje adapcije w 1960ych lětach nastatych spěwow „prěnjeje serbskeje beatoweje skupiny Hercy“.

Wjedźe Nowy Casnik do přichoda

štwórtk, 06. junija 2024 spisane wot:

Njech so ludźo w přichodźe tak za rěč zajimuja kaž tuchwilu za drastu – to přeje sej Katalin Porackojc. 41lětna je wot najnowšeho takrjec oficielnje nowa šefredaktorka Noweho Casnika, funkciju je hižo wot lońšeho komisarisce wukonjała. Zo by so intensiwnišo lubowanej delnjoserbšćinje wěnowała, běše dźowce Martiny Golašojc najsylniši motiw, do redakcije NC zastupić. Žurnalistisce je runja maćeri hižo wjacore lěta za serbski program RBB dźěłała. Běžnje serbowała je pak hakle jako sobudźěłaćerka w běrowje Domowiny w Choćebuzu, čehoždla je tehdomnišemu zastupowacemu jednaćelej třěšneho zwjazka Haraldej Kóńcakej dźakowna, zo wón ze wšěmi konsekwentnje serbowaše.

Kocor kaž torero

srjeda, 05. junija 2024 spisane wot:
„Narodninska torta za Findusa“ rěka nowa kniha, kotruž Ludowe nakładnistwo Domowina dźěćom wot štyrjoch lět do prózdnin poskića. W nowostce z rjadu „Pettersson a Findus“ wjerći so tónkróć wšo wokoło słódneje chłóšćenki, kiž chce starc Pettersson za swojeho kocora Findusa napjec. Tola tak jednore to njeje, a zo by k swojej torće přišoł, ma šwižny kocork kaž španiski torero z bykom wojować. Original Svena Nordqvista je Diana Šołćina zeserbšćiła. Kniha je w Smolerjec kniharni, w internetowym wobchodźe LND kaž tež w dalšich serbskich předawanišćach na předań.

Budyšin (SN/MiP). „Na wulki zjězd chórow“ běchu organizatorojo rjadu póndźelnišich zarjadowanjow „Happy Monday – wjesoła póndźela“ zajimowanych na wčerawše wudaće prosyli. Hačrunjež pochmurjene wjedro a temperatura ze 16 stopjenkami přewšo přićahliwej njebyłoj – něhdźe 300 ludźi běše najebać to na wosme, předposlednje zarjadowanje na Žitne wiki přichwatało.

„Chceš-li zhromadnje spěwać, dyrbiš druheho słyšeć a wědomje wobkedźbować, zo by spěw derje zaklinčał. Kajki to překrasny přikład za zhromadne žiwjenje w našim měsće, w našej towaršnosći“. Z tymle słowami powita Christian Tiede, farar Budyskeje ewangelskeje wosady swj. Pětra, zajimcow a přeprosy jich na zhromadne spěwanje z chórami. Za to běše spěwanska brošurka wupołožena abo digitalnje z pomocu z QR-koda na šmóratku přistupna. W serbskej rěči postrowi publikum w mjenje Rěčneho centruma WITAJ (RCW) kaž tež Domowiny Beata Brězanowa, wjednica RCW.

Jakub Nowak

wutora, 04. junija 2024 spisane wot:
3. smažnika 1864 narodźi so pozdźiši farar, spisowaćel a domiznowědnik Jakub Nowak-Horjanski do burskeje swójby. Na juhowuchodnej kromje ródneje wsy bu na iniciatiwu Moniki Cyžoweje ze susodneje Noweje Jaseńcy 3. meje 2015 zornowcowy kamjeń z wopomjatnej taflu za Jakuba Nowaka-Horjanskeho wotkryty. Takle počesćeny wopyta Serbski seminar w Praze a studowaše w čěskej stolicy a w Kölnje teologiju. Wot 1891 bě pjeć lět kapłan w Radworju a potom do lěta 1902 w Serbskej cyrkwi w Budyšinje a wot 1903 do 1931 wosadny farar w Radworju. Wón zemrě 21. małeho róžka 1938 we Worklecach. Jeho row je w Radworju, hdźež je jako kapłan tež Raiffeisensku lutowarnju załožił. 1888 zastupi do Maćicy Serbskeje. Wón je wjele domiznowědnje slědźił a wo tym, na přikład wo Radworskich stawiznach pisał. Nowak-Horjanski je so tež ze serbskej stenografiju zaběrał. Z jeho pjera su mnohe nowinske přinoški, kniha „Wobrazy z cyrkwinskich stawiznow katolskich Serbow“ a „Pućowanske dopomnjenki“ wo swojich mnohich jězbach po Europje. Dale spisa wón „Přehlad serbskeje mytologije“, činohrě kaž socialnokritisku „Zasonamakane“. Manfred Laduš

Přirunaja rěči

póndźela, 03. junija 2024 spisane wot:
Budyšin (SN). Nowy slědźerski projekt „Typy pochadnych rěčow w přirunanju: hornjoserbšćina a pólšćina w Němskej“ startuje 1. septembra w rěčespytnym wotrjedźe Serbskeho instituta (SI). Němski slědźerski zwjazk DFG spěchuje třilětny slědźerski projekt, kotryž přewjedźe so zhromadnje z uniwersitu w Bochumje, z dohromady 785 500 eurami. We wobłuku projekta chcetej rěčespytnicy dr. Leńka Šołćic (SI) a prof. dr. Tanja Anstatt (uniwersita Bochum) sociolinguistiske kajkosće a wuwiće pólšćiny w Poruhrskej a hornjoserbšćiny we Łužicy přepytować. W hornjoserbšćinje steji wobchadna rěč w katolskej kónčinje w fokusu. Wosebitosć je, zo přirunujetej so wšelakej typaj mjeńšinowych rěčow: serbšćina jako rěč awtochtoneje „stareje“ mjeńšiny w Němskej a pólšćina jako rěč alochtoneje „młodeje“ mjeńšiny w Němskej. „Z projektom chcemy slědźenja k hornjoserbskej wobchadnej rěči w Serbskim instituće rozšěrjeć a skrućeć. Wuslědki chcemy zdobom do wědomostneho konteksta slědźenja k mjeńšinowym rěčam a rěčneje wariacije a změny stajić“, Šołćic zjima.

Lěćne dźiwadło nimale wupředate

pjatk, 31. meje 2024 spisane wot:

Němsko-Serbske ludowe dźiwadło zahaji lětušu sezonu předstajenjow pod hołym njebjom. Hač do 14. julija je dohromady 56 zarjadowanjow na „Dźiwadłowej zahrodźe“ resp. na Budyskim Hrodźe planowanych.

Budyšin (SN/bn). Zazběh twori předstajenje inscenacije Ivany Sajević „Schrebergartenblues – Trügerische Idylle“ dźensa na zahrodźe při wulkim domje NSLDź. Tam chcedźa klankarjo kruch za dorosćenych wjacekróć zahrać. Dźěćom poskićuja mjez druhim hru Astrid Lindgren „Im Land der Dämmerung“ a bajku „Kasper Petruschka“ po ruskich ludowych motiwach.

Zazběh z elektroniskej hudźbu

pjatk, 31. meje 2024 spisane wot:
Matthias Peuker je lětušu Kulturnu zahrodu Serbskeho ludoweho ansambla zahajił. Z cyłej bateriju elektroniskich instrumentow a nastrojow, kotruž sam „mašinu, kotraž je takrjec band“ mjenowaše, předstaji wón wčera adapcije hitow, kaž na přikład „Starfish Coffee“ (Prince) a „Around the world“ (Daft Punk), swójske titule a etno-funkowu wersiju spěwa „Bogi burski“. Dźensa koncertuja pod Budyskej Röhrscheidtowej baštu duwo IndiwiDual, Helena Hejduškec a Jan Brězan, jutře slěduje wustup spěwytwórca Rokotak. Njedźelu zahudźa huslerka Izabela Kałduńska a spěwarka Walburga Wałdźic kaž tež spěwacy husler Paul Geigerzähler, kiž chce mjez druhim swoju nowu EP „Grüße aus der Datscha“ prezentować. Foto: SN/Bojan Benić

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND