Pod raznymi wěstotnymi naprawami su dźensa mjeztym 56. Mnichowsku wěstotnu konferencu zahajili. Policija kontrolowaše ­ludźi před zachodom tamnišeho hotela „Bayrischer Hof“. W nim schadźuje so 800 wobdźělnikow, mjez kotrymiž je 40 statnych a knježerstwowych šefow a sto wonkownych ministrow. Policija zasadźuje kónc tydźenja 4 000 zastojnikow. Foto: dpa/Sven Hoppe

Warnuje před zničenjom demokratije

pjatk, 14. februara 2020 spisane wot:

Drježdźany (dpa/SN). Zwjazkowy pre­zident Frank-Walter Steinmeier je před tym warnował, demokratiju w parlamentach zničić. Bjez toho, zo by najnowše šmjatki w Durinskej a wokoło AfD direkt­nje mjenował, rjekny wón wčera w Drježdźanach: „Dožiwjamy, kak někotři prawniski stat a demokratiske insti­tucije wusměšuja a jich reprezentantow ranja a nadběhuja“. W swojej narěči k 75. róčnicy bombardowanja Drježdźan rjekny Steinmeier dale: „Hdyž woleni zapósłancy dźensa parlamenty, w kotrychž sedźa, zjebaja a blamuja, potom je to pospyt, demokratiju wotnutřka zničić.“

W Durinskej běchu spočatk februara politikarja FDP Thomasa Kemmericha za ministerskeho prezidenta wolili. Tole je so jenož poradźiło, dokelž tež AfD za njeho hłosowaše, byrnjež swójskeho kandidata měła. Podawk je w Erfurće ćežku politisku krizu zbudźił – z wuskutkami hač do Berlina.

Merz chcył zamołwitosć přewzać

pjatk, 14. februara 2020 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Bywši předsyda frakcije CDU/CSU w zwjazkowym sejmje Friedrich Merz (CDU) je zwólniwy, zamołwitosć přewzać. Na wčerawšim forumje srjedźostawskich předewzaćow wón indirektnje potwjerdźi, zo chcył so wo zastojnstwo předsydy CDU prócować. Konkretnemu prašenju, hač chcył tež za zastojnstwo zwjazkoweho kanclera kandidować, so wón wuwiny. Wiceprezident hospodarskeje rady CDU rjekny, zo liči hač do lěća z rozsudom. Po aktualnym woprašowanju ma Merz nastupajo kanclerskeho kandidata najlěpše wuhlady. 40 procentow woprašanych je měnjenja, zo by 64lětny Merz dobry kanclerski kandidat był. Přiwšěm je tež 42 procentow napřećiwneho měnjenja. Bayerskeho ministerskeho prezidenta Marcusa Södera (CSU) ma 31 procentow za dobreho kandidata. Ministerski prezident Sewjerorynsko-Westfalskeje Armin Laschet ma 30 procentow a strowotniski minister Jens Spahn 24 procentow přiwisnikow.

Tesla smě štomy pušćeć

pjatk, 14. februara 2020 spisane wot:
Podstupim/Grünheide (dpa/SN). Twarc elektroawtow Tesla z USA smě najebać tuchwilnych wobswětoprawniskich jednanjow za nowu twornju w Grünheide hižo započeć, štomy pušćeć. Krajny zarjad za wobswět je dowolił, dočasnje z pušćenjom 92 hektarow wulkeho lěsa započinać, braniborske wobswětowe ministerstwo zdźěla. Ministerstwo na to skedźbnja, zo dźěła Tesla „na swójski riziko“, dokelž jemu ležownosć hišće njesłuša. Tuchwilu čakaja hišće na njewotwisny posudk fachowcow, što je teren za nowu twornju woprawdźe hódny.

To a tamne (14.02.20)

pjatk, 14. februara 2020 spisane wot:

Z wotmachom do kerčiny susoda: Při wróćostorkanju z ležownosće je žona we west­falskim Ahlenje ze swojim awtom do kerčiny zajěła a bě krótki čas w awće zajata. Wohnjowi wobornicy dyrbjachu motorowu piłu zasadźić, zo bychu ju wuswobodźili. Čehodla bě žona kontrolu nad awtom zhubiła a na tamny bok dróhi jěła, njewědźa. Policija na to tuka, zo bě přesylnje na pedal płuna stupi­ła. Nichtó so njezrani.

Rozhłosowe studijo w tramwajce za­rjadowali su w estiskej stolicy Tallinnje. Tam zjawnoprawniski rozhłós nětko wšědnje mjez 7 a 18 hodź. wusyła. Pa­sažěrojo móža přihladować, kak rozhłosownicy wšelake programy zestajeja a moderěruja. Akciju přewjedu składnostnje swětoweho dnja radija. Tak chcedźa na to skedźbnić, zo je radijo najbóle rozšěrjeny masowy medij na swěće.

Merz chce być předsyda CDU

štwórtk, 13. februara 2020 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Jako prěni je Friedrich Merz, bywši předsyda frakcije CDU/CSU w zwjazkowym sejmje, připowědźił, zo chcył so z předsydu CDU stać. Tole je powěsćernja dpa w kruhu najwušich sobuwojowarjow Merza zhoniła. 64lětny Merz je sej wěsty, zo ma bazu strony za sobu a čuje so hladajo na najnowše woprašowanja posylnjeny, kaž rěkaše. Hač chcył wón tež za zastojnstwo zwjazkoweho kanclera kandidować, njeje dotal wěste.

Von der Leyen před wuběrkom

Berlin (dpa/SN). Bywša zakitowanska ministerka Ursula von der Leyen (CDU) bě dźensa w Berlinje před wuběrk skazana, kiž přepytuje afery poradźowarjow dla. Z woprašowanjom chcedźa po dobrym lěće słyšenje swědkow wotzamknyć. Wuběrk přepytuje, po kajkich pućach běchu za čas zastojnstwa von der Leyen jako ministerka eksternym poradźowarjam nadawki přepodali, štož płaćeše swój čas wjace hač 200 milionow eurow. Dotal su so 30 swědkow prašeli a wjace hač 4 000 aktow přeslědźili.

Wirusa dla so zetkali

Strach před wójnu w Němskej přiběra

štwórtk, 13. februara 2020 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Kóždy štwórty so starosća, zo móhła Němska do wojerskeho rozestajenja splećena być. Kaž z „Wěstotneho reporta 2020“ wuchadźa, njebě strach před wójnu wot spočatka woprašowanja za kóždolětnje wuchadźacu rozprawu w lěće 2011 hišće nihdy wjetši.

Po wčera wozjewjenym přepytowanju je 66 procentow ludźi w Němskej měnjenja, zo wuchadźa najwjetše wohroženje swětoweho měra přichodne lěta z Irana. Na druhim městnje na lisćinje krajow, kotrež maja ludźo za tajke wohroženje, steja USA (61 procentow). Slěduje Sewjerna Koreja, Turkowska a – na pjatym městnje – Ruska. Při tymle prašenju móžachu ludźo wjacore kraje mjenować.

Runočasnje ma 39 procentow ludźi w Němskej USA dale za najwažnišeho wojerskeho zwjazkarja Němskeje. Tule pak su jasne rozdźěle mjez zapadnej a wuchodnej Němskej widźomne: Mjeztym zo ma 41 procentow zapadnych Němcow USA za najwažnišeho zwjazkarja, je jich na wuchodźe runje 30 procentow. Po tutych informacijach ma 34 procentow zapadnych a 37 procentow wuchodnych Němcow Francosku za najwažnišeho wojerskeho partnera.

Wopominaja zničenje Drježdźan

štwórtk, 13. februara 2020 spisane wot:

Drježdźany (dpa/SN). Z mnohimi zarjadowanjemi wopominaja w Drježdźanach dźensa zničenje města před 75 lětami na kóncu Druheje swětoweje wójny. Popoł­dnju wočakowachu zwjazkoweho prezidenta Franka-Waltera Steinmeiera, kiž chcyše w Kulturnym palasće rěčeć.

Britiscy a ameriscy bombowcy běchu 13. februara 1945 a dny po tym centrum metropole nad Łobjom nimale dospołnje zničili. Hač do 25 000 ludźi bě tehdy zahinyło. Wo dokładnych ličbach woporow so hač do dźensnišeho wadźa.

Zwjazkowy prezident Steinmeier chce so wječor zhromadnje z wobydlerjemi Drježdźan a hosćimi z Wulkeje Britaniskeje na čłowjeskim rjećazu wobdźělić, kotryž tam kóžde lěto jako znamjo přećiwo znjewužiwanju podawka přez prawicarjow wutworja. Nalěty prawicarscy ekstremisća prawidłownje instrumentalizuja, zo bychu winu Němskeje na wójnje a złóstnistwa­ nacionalsocialistow relatiwizowali. We wokomiku prěnjeho nalěta wokoło 21.45 hodź. maja zwony wšitkich Drježdźanskich cyrkwjow zwonić.

Spektakularny rozsud BASF

štwórtk, 13. februara 2020 spisane wot:

Chemijowy koncern chce w Carnym Gózdźu baterije za e-awta twarić

Ludwigshafen/Podstupim (SN). Chemijowy koncern BASF chce w swojim zawodźe w Carnym Gózdźu (Schwarzheide) nowu produkciju za baterijowe materialije natwarić. Tam chcedźa předprodukty finskeje wotnožki BASF předźěłać, předewzaće wčera w swojej centrali w Ludwigshafenje zdźěli. Po informacijach medijow planuja při tym inwesticije 500 milionow eurow.

W Carnym Gózdźu chcedźa baterije twarić, z kotrymiž móža něhdźe 400 000 elektroawtow wob lěto wuhotować. Nowa připrawa ma dźěl wjaceschodźenkoweho inwesticiskeho plana za natwar cyłoeuropskeje syće za produkciju elektroawtow być. Wo planach za natwar baterijoweje produkcije běchu loni prěni króć rozprawjeli. Pozadk zasydlenja je rozsud komisije EU, po kotrymž móhła so produkcija baterijow z najwjace 3,2 miliardomaj eurow spěchować. Na projekće wobdźěla so sydom krajow. Němska smě najwjace 1,25 miliardow eurow dóstać. W lěće 2022 chcedźa prěnje baterije twarić.

To a tamne (13.02.20)

štwórtk, 13. februara 2020 spisane wot:

Nowy pospyt k wuchowanju krokodila: Awstralčan chce w Indoneskej krokodilej pomhać, wobruč motorskeho, kotruž ma reptil hižo wjacore lěta wokoło šije, wotbyć. Za to chce so telewizijny fachowc za zwěrjata Matt Wright na kupu Sulawesi podać. Dotal běchu wšitke pospyty zwrěšćili, krokodil wuchować. Nětko chce Wright, znaty z wusyłanja „Outback Wrangler“, swoje zbožo pospytać.

60 hodźin bjez spara wutrać dyrbja wobdźělnicy telewizijneho wusyłanja sćelaka ProSieben, kiž chcedźa 14. měrca prěni króć originalnje wusyłać. Při show „Štóž spi, tón přěhraje“ nastupi šěsć prominentnych ze wšelakimi hrami wušiknosće a kedźbliwosće přećiwo sebi. Při tym fachowcy dokładnje wobkedźbuja, hač je sej něchtó wusnył. Štóž najdlěje předźerži, je dobył. Dotal njeje znate, štó chcył so jako kandidat na to zwažić.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND