Mjeńšiny dale ćerpja
Strasbourg (SN). Poradźowacy wuběrk Europskeje rady je so spočatk februara z narodnymi mjeńšinami Azerbajdźana zaběrał a rozprawu podał. W njej rěka, zo ćerpja mjeńšiny tam pod dale a wjetšimi wobmjezowanjemi demokratije, pod pobrachowacym zakonjedawstwom a pod přiběracej hidu a šćuwanjom. Powšitkownje drje knježi toleranca w towaršnosći, a mjeńšiny dóstawaja na přikład podpěru zarjadow, zo móhli swoju narodnu identitu zwuraznjeć. Nimo toho je stat naprawy sensibilizacije młodych ludźi za multikulturnosć a tolerancu zahajił. Přiwšěm pobrachuja zakonje a mechanizmy, kotrež su nuznje trěbne, mjeńšiny zachować.
Petry najprjedy raz mjelči
Drježdźany (dpa/SN). Podhlada wopačneje přisahi dla wobskoržena bywša předsydka strony AfD Frauke Petry chce w procesu najprjedy raz mjelčeć. To zdźěli wčera jeje prawiznik Carsten Brunzel na zahajenju jednanja před Drježdźanskim krajnym sudnistwom. Petry wumjetuja, zo je w nowembru 2015 před wólbnym přepytowanskim wuběrkom wopačne informacije dawała.
Mandźelski 43lětneje, europski zapósłanc Marcus Pretzell, bu na zahajenju procesa jako jeje zastupnik akceptowany a smě za čas jednanja pódla njeje sedźeć.
Hnydom na spočatku jednanja prošeše prawiznik Petry wo prawnisku rozmołwu. Tale forma wuswětlenja hodźała so jeno zjawnje přewjesć, sudnistwo wujasni. Toho pak so Brunzel wzda.
Jako prěni swědk bu zastojnik sakskeho kriminalneho zarjada słyšany, kiž bě pad přepytował. Tež předsydu wólbneho přepytowanskeho wuběrka Marka Šimana (CDU) a sakskeho kultusoweho ministra Christiana Piwarza (CDU) su na wčerawše jednanje jako swědkow přeprosyli.
Wólbny bój bjez kanclerki?
Berlin (dpa/SN). Do wólbow krajnych sejmow na wuchodźe Němskeje a do europskich wólbow je diskusija wo wólbnobojowych wustupach zwjazkoweje kanclerki Angele Merkel (CDU) wudyriła. Šef CDU w Durinskej Mike Mohring je za to, zo so Merkel do wólbnych bojow zawjaza. „By hłupe było CDU-kanclerku před ludnosću chować“, wón podšmórny.
Přiwšěm je tež dosć skeptiskich hłosow. „Wustup zwjazkoweje kanclerki njebudźe nam w pomhać“, wuzběhny prezident Sakskeho krajneho sejma Matthias Rößler (CDU). Braniborski šef CDU Ingo Senftleben widźi to trochu hinak, a nadźija so podpěry zwjazkoweje politiki.
Mjeztym zaběra so strona z organizaciju europskich wólbow. Hižo 25. měrca chcetej gremijej CDU a CSU zhromadny wólbny program wobzamknyć. Zhromadny start boja za europske wólby 26. meje je kónc apryla. Hakle po meji chcedźa so zamołwići z wólbami krajnych sejmow w Durinskej, Sakskej a Braniborskej zaběrać. Překwapjenka budźe, koho drje bóle do wólbneho boja zawjazaja, předsydku CDU Annegret Kramp-Karrenbauer abo Angelu Merkel.
To a tamne (19.02.19)
Nimale měsacaj po hodźoch přeco hišće wobswětleny hodowny štom w saksko-anhaltskim Merseburgu zdaše so pasantce njedźelu trochu dźiwny być. A kaž so wukopa, bě jeje starosć woprawnjena. Wona informowaše policiju, kotraž nańdźe mějićelku jednoswójbneho domu mortwu w pincy. Po wšěm zdaću bě so 76lětna hižo před dlěšim časom z woporom njeskutka stała. 51lětneho syna njeboćičkeje nablaku zajachu.
Italske awto w hódnoće 250 000 eurow měć, ale žane pjenjezy za ćěriwo – tak zeńdźe so w oberfrankskim Bergu 65lětnemu šoferej, kiž njeje zličbowanku tankownje zapłaćił, ale radšo dale jěł. W Bayreuthu jeho policija zadźerža. Při přepytowanju zastojnicy zdobom zwěsćichu, zo njeje awto ani zawěsćene a zo za mužom hižo z chłostanskim wukazom pytachu. Wón njebě mjenujcy pokutu dźesać eurow zapłaćił.
Kak žiwjenje ludźi škitać
Berlin (B/SN). Wot 4. do 11. meje wotměje so lětuši ekumeniski Tydźeń za žiwjenje. Jeho hesło rěka „Žiwjenje škitać. Ludźi přewodźeć. Suicidam zadźěwać“. Rozłožić chcedźa tam móžnosće poradźowanja wobeju cyrkwjow, kak hodźi so sebjemordarstwu zadźěwać. Hladajo na to, zo registruja w Němskej kóžde lěto 10 000 sebjemordarstwow a mnohe pospyty, ma zarjadowanje pokazać na přičiny depresijow, smjertnych přećow, ale tež puće prewencije a skutkowniše zastaranje na suicid wohroženych ludźi.
Maja najćešu bibliju swěta
Spěšnik znjezbožił
Basel/Berlin (dpa/SN). Z Němskeje jěducy ICE je wčera wječor z něhdźe 240 sobujěducymi pola Basela znjezbožił. Zranił so na zbožo nichtó njeje, zdźěli rěčnik Němskeje železnicy. Spěšnik z Berlina chcyše do šwicarskeho Interlakena jěć. Detaile k njezbožu dotal žane znate njejsu. Hišće hač do jutřišeho liči Němska železnica z haćenjemi, dokelž bu dźěl čary nachwilnje zaraćeny. Potrjecheni su wšitcy ći, kotřiž chcedźa z Němskeje přez Basel do Züricha abo Berna jěć.
Přiwisnicy IS do Iraka ćeknyli
Washington (dpa/SN). Wjac hač 1 000 přiwisnikow teroristiskeje milicy Islamski stat (IS) je ze Syriskeje do Iraka ćeknyło. Wo tym rozprawješe dźensa rano sćelak CNN a poćahowaše so na informacije zastupjerjow wójska USA. Kurdiske jednotki tuchwilu přećiwo poslednjej twjerdźiznje IS na wuchodźe Syriskeje wojuja. Tam chowaja so po wšěm zdaću tež mnozy wukrajnicy. Mjeztym Kurdojo twjerdźa, zo je syriske sydlišćo Baghus přez tunl z Irakom zwjazane.
Płaćizna drjewa niska
Z hwězdnym pochodom a ćichim spominanjom su Choćebuženjo minjeny ...
Krajny sejm chcył peticiske prawo polěpšić
Drježdźany (dpa/SN). Sakski krajny sejm chcył peticiske prawo a zdobom wobdźělenje wobydlerjow sylnić. Tak móža so zajimcy přichodnje internetnje wobhonić, kotre peticije tuchwilu wobjednawaja a kak daloko z nimi su, rjekny politikar SPD Jörg Vieweg minjeny pjatk w Drježdźanach. Nimo lěpšeho zjawnostneho dźěła chcedźa tež terminy wuběrka na městnje wunošniše sčinić. Tak chcedźa zapodawaćelow peticijow na přikład dosahajcy z informaciskim materialom zastarać. Na kóncu měł po woli SPD nowy peticiski zakoń nastać, kotryž mjez druhim wobydlerskeho społnomócnjeneho za peticije předwidźi. Viewegej je to „mała kročel“, kaž wón rjekny. Po jeho informacijach je ličba zapodatych peticijow krajnemu sejmej minjene lěta woteběrała. Lěta 2010 běchu 888 spisow jako peticiju zastopnjowali, 2016 jenož hišće 485. Lěto na to je ličba zapodaćow zaso snadnje přiběrała, přiwšěm trend spaduje.
Mocy wjazać
Proces přećiwo Petry zahajeny
Drježdźany (dpa/SN). Bywša šefina strony AfD ma so tuchwilu na Drježdźanskim krajnym sudnistwje zamołwić. Dźensa dopołdnja bu proces podhlada wopačneje přisahi w nowembru 2015 před wólbnym wuběrkom Sakskeho krajneho sejma dla zahajeny. Srjedźišćo konflikta tehdy bě financowanje wólbneho boja AfD-kandidatow krajneho sejma. Petry je mylenje přiznała, ale zdobom twjerdźiła, zo njeje wědomje wopačne informacije dawała.
Mało městna dla su zamołwići proces do jedneje z wěstotnych žurlow Wyšeho krajneho sudnistwa přepołožili. Rumnosć je poprawom za jednanja přećiwo pozdatnym teroristam zarjadowana, hdźež maja wosebite wěstotne předpisy dodźeržeć. Na tym so jenož Frauke Petry njepostorkuje. Wona ma proces za politisce motiwowany.
Drježdźanske krajne sudnistwo předwidźi najprjedy raz jednanske terminy hač do 13. měrca, na kotrež je cyłkownje 27 swědkow přeprošenych. Medije proces z wulkim zajimom sćěhuja.
