Žony dale mjenje zasłuža

srjeda, 01. februara 2023 spisane wot:

Berlin/Podstupim (dpa/SN). Žony su loni w Berlinje a Braniborskej přerěznje šěsć do dźesać procentow mjenje na hodźinu zasłužili hač mužojo. Rozdźěl njeje tak wulki kaž w cyłozwjazkowym přerězku, hdźež registrowachu statistikarjo w Berlinje diferencu wot něhdźe 18 procentow. Po informacijach statistiskeho zarjada zasłužichu žony loni přerěznje 22,54 eurow brutto na hodźinu, mužojo dóstachu 25,02 eurow. W Braniborskej je mzdowy rozdźěl mjeńši. Žony dóstachu zasłužbu 18,58 eurow na hodźinu, štož je něhdźe šěsć procentow mjenje hač jich kolegojo (19,71 eurow). Najwjetše mzdowe rozdźěle su fachowcy w starobnej skupinje 45 do 49lětnych dźěławych zwěsćili. Žony w Berlinje dóstachu 17 procentow mjenje mzdy hač mužojo. W Braniborskej su to 15 procentow mjenje.

Po Zwjazkowym statistiskim zarjedźe so rozdźěl mjez splahomaj hižo někotre lěta pomjeńša. W lěće 2006 zwěsćichu statistikarjo hišće diferencu 23 procentow. Dale woni informuja, zo su rozdźěle předewšěm pola dźělnych přistajenjow a powołanjach, kotrež zwjetša žony wukonjeja.

Protesty renty dla

srjeda, 01. februara 2023 spisane wot:

Paris (dpa/SN). W mnohich francoskich městach su ludźo znowa přećiwo planowanej reformje rentow prezidenta Emmanuela Macrona protestowali. Na přikład w Toulouse, Rennesu a Grenoble ludźo wčera dopołdnja demonstrowachu. Cyłkownje něhdźe 11 000 policistow su po cyłym kraju zasadźeni.

Francoske knježerstwo chce regularnu starobu, hdźež móža so ludźo na wuměnk podać, krok po kroku wot 62 na 64 lět zwyšić. Tuchwilny system njehodźi so dołhodobnje hižo financować. Nimo toho ma so ličba lětow, kotrež su za rentu trěbne, powyšić. Lěpšiny za wěste powołanske skupiny maja so wotstronić.

Tuchwilu móža so wobydlerjo Francoskeje z 62 lětami na wuměnk podać. Tole pak je často wo wjele pozdźišo. Štóž njeje mjenujcy dołho dosć přinoški do rentoweje kasy płaćił, zo móhł połnu rentu dóstać, dźěła dlěje. Ze 67 lětami pak je hranica docpěta, tak zo móža ludźo rentu zahajić, bjeztoho zo so jim pjenjezy šmórnu. Tole chce knježerstwo wob­chować. Měsačna minimalna renta ma so zdobom na něhdźe 1 200 eurow powyšić. Dźěłarnistwa maja reformu za ­njesprawnu a su tohodla k stawkam ­namołwjeli.

To a tamne (01.02.23)

srjeda, 01. februara 2023 spisane wot:

Zwada mjez susodkomaj rumowanja sněha dla je so w Spiesen-Elversbergu pola Saarbrückena přiwótřiła. Tak je 39-lětna žona swoju 59lětnu susodku ze sněhowej łopaču nadpadnyła a ju na hłowje zraniła. Mandźelski 59lětneje chcyše pomhać a bu tohorunja zranjeny. Policija je přepytowanja přećiwo woběmaj žonomaj zahajiła.

W južnoafriskej hospodarskej metropoli Johannesburg je druhi raz w běhu dweju tydźenjow tiger ćeknył. Rubježne zwěrjo su ludźo zawčerawšim rano na wobstražowanskim wideju běrowoweho kompleksa wuhladali. Nětko tam za tigrom pytaja. Srjedź januara bě hižo raz tiger z wobhrodźenja ćeknył. Zwěrjo je muža nadpadnyło a wjacore zwěrjata moriło. Po štyrjoch dnjach tigra popadnychu. ­Tigry njejsu w Africe w přirodźe žiwe, ale so na priwatnych farmach plahuja.

Wólby kaž planowane wotměja

wutora, 31. januara 2023 spisane wot:

Karlsruhe (dpa/SN). Wólby do Berlinskeho domu zapósłancow móža so kaž planowane 12. februara přewjesć. Zwjazkowe wustawowe sudnistwo je w chwatnym jednanju rozsudźiło, zo so wothłosowanje njepřestorči. Tole zdźělichu dźensa sudnicy w Karlsruhe. Wjace hač 40 ludźi, mjez nimi tež zapósłancy, su přećiwo wusudej Berlinskeho wustawoweho sudnistwa z lońšeho nowembra skoržili.

Zaso wjace bjezdźěłnych

Kamjenica (dpa/SN). Bjezdźěłnosć w Sakskej je spočatk lěta dale přiběrała. W januaru bě nimale 130 900 ludźi bjez dźěła. To je něhdźe 8 700 wosobow wjace hač loni w decembru, zdźěli regionalna direkcija Zwjazkoweje agentury za dźěło dźensa w Kamjenicy. Kwota bjezdźěłnosće je wot 5,8 na 6,2 procenty stupała. Wuwiće je hladajo na sezonu normalne. Najwjace bjezdźěłnych w Sakskej bydla z 8,5 procentami w Zhorjelskim wokrjesu, najnišu kwotu registrowaše zarjad we wokrjesomaj Rudne horiny a srjedźna Sakska.

Mjenje padow pandemije dla

Z demokratijuso bóle zaběrać

wutora, 31. januara 2023 spisane wot:
Drježdźany (dpa/SN). Dźěći a młodostni w Sakskej maja so bóle z demokratiju zaběrać, při čimž měła so praksa zapřijeć. „Šula njesmě zawrjeny wuknjenski kosmos być“, wuswětli wčera sakski kultusowy minister Christian Piwarz (CDU). Tak dyrbjeli šulerjo w přichodźe sudnistwa wopytać. Tohorunja měli justicni sobudźěłaćerjo w šulskej wučbje natwar a nadawki prawniskeho stata posrědkować. „Dyrbimy so kóždy dźeń znowa za swobodu, tolerancu, měr a demokratiju zasadźeć“, Piwarz wuzběhny. Při tym ma šula wažnu rólu hrać. Zaměr praktiskeho kubłanja je, zo měli sej šulerjo na zakładźe faktow swójske měnjenje wutworić a je tež zastupować. Na bazy kooperacije mjez kultusowym a justicnym ministerstwom maja so wotpowědne wučbne materialije wuwić. Tež wučerjo móža so dale kubłać. Dale chcedźa zamołwići šulerjow wo powołanjach w justicnym wobłuku informować.

Maja kandidata

wutora, 31. januara 2023 spisane wot:
Lipsk (dpa/SN). Wólby intendanta za rozhłosowy sćelak MDR su 13. měrca předwidźane. To bu wčera na posedźenju rozhłosoweje rady w Lipsku wozjewjene. Mjeztym maja jednoho kandidata. Zarjadniska rada namjetowaše rozhłosowej radźe njedawno managera MDR Ralfa Ludwiga. 54lětny je wot 2015 zarjadniski direktor zjawnoprawniskeho sćelaka ARD. Za MDR je diplomowy překupc wot lěta 1999 hižo we wšelakich funkcijach skutkował. Kaž zarjadniska rada dale informuje bě 29 požadanjow za městno intendanta dóšło. Tuchwilna intendantka MDR Karola Wille so wo třeću hamtsku periodu njeprócuje. Jeje zrěčenje lětsa kónc oktobra wuběži. 63lětna je wot nowembra 2011 šefina sćelaka.

Podlěšenje njemóžne

wutora, 31. januara 2023 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Doba za wotedaće deklaracijow za ležownostny dawk dźensa kónči. Jeničce něšto wjac hač dwě třećinje wobsedźerjow imobilijow abo płoninow su hač do minjeneje njedźele podłožki ­financnym zarjadam pósłali. Poprawny termin wšak bě hižo loni kónc februara. Dokelž njejsu dosć deklaracijow zarjadam dóšli, bu doba hač do dźensnišeho podlěšena. Hišće raz tomu tak njebudźe.

Kaž zastupjerjo zwjazkowych krajow informuja dóstanu potrjecheni, kotřiž njejsu deklaraciju wotedali, list z financneho zarjada z wotpowědnej namołwu, tole nachwatać. W nuznych padach móža so jednotliwcy sami wo podlěšenje prócować, trjebaja pak za to konkretnu přičinu.

Štóž dale na namołwy njereaguje, ma z chłostanskim pjenjezom ličić. Štóž dale swoje podłožki njezapoda, dyrbi z tym ­ličić, zo sobudźěłaćerjo financnych za­rjadow hódnotu ležownosće trochuja. W tym padźe je móžno, zo so hódnota wopak postaji. To skónčnje woznamjenja, zo maja ludźo w přichodźe wyši ležownostny dawk na komuny płaćić.

„Zelena milina“ z Łužicy

wutora, 31. januara 2023 spisane wot:

Energijowy koncern zaměrnje dale po nowych pućach kroči

Choćebuz (dpa/SN). Předewzaće Łužiska energija a milinarnje (LEAG) tłóči hladajo na zmilinjenje wuhla dale a bóle na produkciju „zeleneje miliny“ ze słónca a wětřika. Tohodla energijowe předewzaće swoju „gigafactory“ dale wuwije, z kotrejž maja so w přichodźe po wobličenjach LEAG štyri miliony domjacnosćow wěsće z ekologiskej milinu zastarać. Hižo lětsa chcedźa prěnje fotowoltaikowe připrawy na pohórnistwowej płoninje blisko Janšojc twarić započeć. Poprawom bě tole hakle klětu předwidźane. „Smy jara optimistiscy, zo móžemy w lěće 2026 gigantny solarny park k milinowej syći přizamknyć“, wuzběhny šef předsydstwa LEAG Thorsten Kramer němskej powěsćerni dpa. Energijowe stejnišćo ma so dale zaměrnje přetwarić.

Za dypkowne roznošowanje

wutora, 31. januara 2023 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Nakładnistwa, kotrež wudawaja časopisy, sej wot Němskeje póšty spušćomniše dodawanje swojich magacinow žadaja. Zwjazkowy jednaćel ­medijoweho zwjazka swobodnych nowinarjow (MVFP) Stephan Scherzer napřećo powěsćerni dpa zwurazni, zo je wjace hač 90 procentow nakłada časopisow na póštu pokazane. Předewzaće měło zamołwiće jednać, předewšěm tež hladajo na swój monopol. W Němskej wšak nima póšta telko konkurency, tak zo njetrjebaja so wubědźować. „Stajnje zaso su ćeže w zwisku z dodawanjom wudźěłkow. ­Tole dyrbi so polěpšić. Domjacnosće maja z dypkom swoje časopisy dóstać.“ Nimo toho sej Scherzer žadaše, zo měli wšitke dźěłowe dny tež roznošowanske dny wostać a zo dyrbja so płaćizny posłužbow moderatnje zwyšić. Minjene měsacy je so Němska póšta wótrje kritizowała. Pola zwjazkoweje syćoweje agentury je so telko wobydlerjow kaž hišće nihdy do toho na předewzaće hóršiło. Rěčnik póšty wčera zwurazni, zo chce tuta kwalitu jasnje polěpšić. Mjeztym wuměnja so předewzaće z nakładnistwami, tak zo su produkty w prawym času pola kupcow.

To a tamne (31.01.23)

wutora, 31. januara 2023 spisane wot:

Při Mnichowskim lětanišću z wačoka pućowaceho wuswobodźeny běły aligator bydli mjeztym w Sewjerorynsko-Westfalskim zwěrjencu. Kaž stacija za reptilije w Mnichowje wčera zdźěli, je zwěrjo srjedź januara do noweho domicila w Rheinbergu přećahnyło. Mała Ophelia je so tam derje zažiwiła. Cłownicy su běłeho aligatora w septembru při přepytowanju kófrow we wačoku pasažěra nama­kali. Zwěrjo bě dospołnje do folije zawite.

Wopušćene wosoby móža k dnjej Walentina škabry po swojim něhdyšim žiwjenskim partneru pomjenować. K tomu je zwěrjenc w Texasu namołwjał. Škabry z mjenom chcedźa potom na zwěrjata picować. Ludźo po cyłym swěće móža so na akciji wobdźělić.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND