Znowa kamjenje padali

pjatk, 01. septembera 2017 spisane wot:

Bondo (dpa/SN). W šwicarskim kantonje Graubünden je wčera wječor a dźensa rano­ dalša lawina kamjenjow a błóta do doła šła. Nimo wsy Bondo bě tónraz tež wjes Promotogno potrjechena. Wjacore domy su zničene. Dotal hišće žane informacije nastupajo zhubjene abo zranjene wosoby njepředleža. Połoženje je chětro njepřewidne.

Junckerej zličbowanku pósłał

Budapest/Brüssel (dpa/SN). Ministerski prezident Madźarskeje Viktor Orbán je list komisariskemu prezidentej Europskeje unije Jeanej-Claudej Junckerej na­pisał, w kotrymž sej žadaše, zo ma EU płót na mjezy k Madźarskej zapłaćić. Zličbowanka wučinja 400 milionow eurow, štož je połojca cyłkownych kóštow. Tole zdźěli wčera tamniši minister kanclerskeho zarjada János Lázár w Budapesće. Madźarska bě płót nazymu 2015 na mjezy k Serbiskej a Chorwatskej připrawiła, zo by ćěkancam znjemóžniła so do Europy dóstać.

Wěstosć wobdźělenych zaručić

Elektroniska přehladka IFA je dźensa zjawnemu publikumej wrota wotewrěła. Šěsć dnjow smědźa sej wopytowarjo nětko techniske inowacije wobhladać, kaž na přikład wosebite wirtualnorealne nawoči a 3D-ćišćaki. 1 800 wustajerjow na 159 000 kwadratnych metrach tam swoje wudźěłki předstaja. Foto: dpa/Kay Nietfeld

Telewizny duel je šansa

pjatk, 01. septembera 2017 spisane wot:
Berlin/Hamburg (dpa/SN). Najebać wulki předskok hłosow CDU/CSU porno SPD widźi zwjazkowy wonkowny minister Sigmar Gabriel (SPD) móžnosć, uniju hišće přesćahnyć. To rjekny wón wčera powěsćerni­ dpa. SPD leži po woprašowanjach 13 do 18 procentnych dypkow za uniju. Tak přińdu socialdemokraća z kanclerskim kandidatom Martinom Schulzom tuchwilu na 22 do 24 procentow hłosow, unija ze zwjazkowej kanclerku Angelu Merkel na 37 do 40 procentow. 24. septembra budu wólby zwjazkoweho sejma. Wobsahowych diferencow dla Gabriel nowu wulku koaliciju z CDU/CSU wotpokazuje a nadźija so na njedźelny telewizny duel mjez Merkel a Schulzom. „20 milionow přihladowarjow su wulka šansa za SPD“, wón zwurazni.

Skóržba wotpokazana

pjatk, 01. septembera 2017 spisane wot:
San Francisco (dpa/SN). Awtowy koncern VW je so w USA drohemu riziku w zwisku z wotpłunowym skandalom wuwinył. Tak je sudnistwo skóržbu zwjazkoweho stata Wyoming přećiwo ranjenju wobswětowych zakonjow wčera wotpokazało. Rozsud je směrodajny, wšako móhł druhdźe přikład być a VWjej kóšty po miliardach zalutować. Sudnik Charles Breyer w San Franciscu wujasni, zo je skandal naležnosć wobswětoweho zarjada EPA. Tele wopodstatnjenje je awtotwarcej wosebje wažne, dokelž móhło wone skóržbam w tamnych zwjazkowych krajach zadźěwać. Skóržbu EPA móžeše VW mjenujcy hižo z kompromisom wuspěšnje wotwobarać. Cyłkownje měješe koncern w USA dotal hižo 22,6 miliardow eurow sudniskich kóštow.

Delegacija z Ruskeje Łužicu wopytała

pjatk, 01. septembera 2017 spisane wot:

Grodk (SN). Delegacija pod nawodom Aleksandera Kriwolapowa z ruskeho regiona Kursk je njedawno Grodk a gmejnu Sprjewiny Doł wopytała. Dalši politikarjo kaž tež zastupjerjo z hospodarstwa a kultury wužiwachu štyri dźěłapołne dny we Łužicy za rozmołwy,­ za skontaktowanje a wodźenja.

Towaršnosć za hospodarske spěchowanje a projektowy přewod (ASG) organizowaše rozmołwy k přichodowemu projektej „Čorna Pumpa II“ mjez druhim z ruskim předewzaćom. Wone zaběra so z industrielnym zhotowjenjom proteinow z pšeńcy.

Koncern Łužiska energija a milinarnje (LEAG) pokaza wulki zajim na kooperaciji ruskeje firmy Metaloinwest, mjez druhim we wobłukach inženjerotechniske posłužby, mašinotwar, geologija, wodowe hospodarstwo a rekultiwowanje.

Nimo hospodarstwa je so delegacija z Ruskeje tež dalšim temam wěnowała. Někotři hosćo wopytachu na powołanje orientowacu wyšu šulu, hdźež běchu wot wuwučowanskich­ metodow a wuknjenskich wuměnjenjow zahorjeni. Hižo klětu planuja šulersku wuměnu mjez gymnazijom města Železnogorsk a Erwina Strittmatterowym gymnazijom Grodk.

To a tamne (01.09.17)

pjatk, 01. septembera 2017 spisane wot:

Pjeć złoćanych ručnych wobručkow w hódnoće 4 000 eurow we wobwjazach schowałoj stej mać a jeje dźowka. Cłownikam Mnichowskeho lětanišća pak ćežkej tobołce napadnyštej. Žonomaj w starobje 20 a 47 lět tuž ničo druhe njezby hač 800 eurow dawkow zapłaćić. Bjez wulkeho wobaranja to tež činještej. Při­wšěm matej wonej nětko z chłostanskim jednanjom ličić.

Ze spěšnosću jenož 15 kilometrow na hodźinu po puću bě njedawno Lkw. Wodźerjo­ dalšich awtow na awtodróze w Francoskej wołachu tuž policiju. A ta zwěsći pola šofera nakładneho awta při kontroli w kreji wjac hač dwaj promilej alkohola. Nimo toho nańdźechu hišće wjacore bleše alkohola w kabinje 52lětneho, kiž pochadźeše z Litawskeje

Brüssel (dpa/K/SN). Za papjery, kotrež je Wulka Britaniska dotal nastupajo wustup z EU předpołožiła, ma prezident komisije­ EU Jean-Claude Juncker zaničacy posudk. „Wšitke papjery (…) sym sej z trěbnej dokładnosću přečitał, ale žana jenička mje prawje njespokoja.“ Wjele prašenjow je hišće wotewrjenych, rjekny Juncker w Brüsselu. Wot Britow stajene žadanje, zdobom wo brexiće a wo zrěčenju wo přichodnych poćahach jednać, wón wotpokaza.

Fabrika móhła rozbuchnyć

Washington (dpa/K/SN). Chemiskej fabrice w sydlišću Crosby, ležanym něhdźe 40 kilometrow sewjerowuchodnje texaskeho města Houston, hrozy hladajo na powodźenja přez wichorisko Harvey rozbuch. W fabrice wužiwane chemikalije su so woćoplili, po tym zo je chłódźernja po wupadźe miliny dźěłać přestała. Organiski produkt peroksid, kiž w tworni zhotowjeja, dyrbja při niskich temperaturach składować. Tole hižo móžno njeje, tuž su ludźi, bydlacych w bliskej wokolinje fabriki, do wěstych kónčin přeměstnili.

Diskusija přeniskich mzdow dla

Bywši nawoda dźěłarnistwa Solidarność a něhdyši statny prezident Lech Wałęsa je mnohim Polakam symbolna figura. Dźensa je wón při pomniku łódźnicy w Gdańsku k 37. róčnicy awgustowskeho zrěčenja kwětki połožił. 1980 běchu tam 41 protestowacych dźěłaćerjow zatřělili. Jich nawoda bě tehdy Wałęsa, kiž je žonje na wobrazu dale z přikładom. Foto: pa/Michał Fludra

Prawa Makedonjanow škitać

štwórtk, 31. awgusta 2017 spisane wot:

Tirana (SN). Sobustaw Federalistiskeje unije europskich narodnych mjeńšin (FUEN), makedonske zjednoćenstwo Ilinden z Tirany, chce škitać prawa Makedonjanow bydlacych w Albanskej. Zjednoćenstwo sej wot albanskich zarjadow žada, dokumenty identity w makedonšćinje wuhotować.

Kaž FUEN nětko zdźěli, je předsyda zjednoćenstwa Ilindow Nikola Gjurgaj wotpowědnu próstwu generalnemu direktorej za porodowy register Bledarej Doracajej posrědkował, zo bychu přichodnje mjezynarodne dokumenty, kaž porod, kwas a dalše, w makedonšćinje zhotowjeli. Móžne su hižo přidatne grjekske, italske, jendźelske a němske dokumenty­ k albanskim.

Po słowach Nikole Gjurgaja by mnohim albanskim wobydlerjam pomhane było přidatne kóšty wobeńć, hdyž trjebaja woni wosobinske dokumenty, přełožene z albanšćiny do makedonšćiny dać.

Hłowu zhubili?

štwórtk, 31. awgusta 2017 spisane wot:
Wot junija jednaja zamołwići Europskeje unije a zastupjerjo Wulkeje Britaniskeje wo brexiće. Wuspěchi jednanjow dotal žane wozjewić njemóžachu. Nětko so tež komisariski prezident EU Jean-Claude Jun­cker słowa jima a předležace britiske dokumenty k brexitej raznje kritizuje. Wulka Britaniska žada sej wjace fleksibility a kompromisow. Kraj je sam wo tym rozsudźił, zo nochce Europskej uniji hižo přisłušeć. Nětko mam zaćišć, zo su hłowu zhubili. Wuskutki brexita tam hižo nětko začuwaja. Hospodarstwo njepřiběra, mnohe banki a předewzaća maja wotpohlad abo su kupu hižo wopušćili, dokelž njewidźa tam žadyn přichod. Mnohe prašenja we wšěch móžnych wobłukach, hač hospodarskich, žiwjenskich, politiskich ..., su wotewrjene. Poprawom měł so brexit hač do kónca měrca 2019 wotměć. Z časom pak dale a bóle broja. Hač drje budźe brexit na kóncu exit? Bianka Šeferowa

nowostki LND