To a tamne (29.05.18)

wutora, 29. meje 2018 spisane wot:

Dokelž je přepřećelnje strowił, muž w Münsteru nětko w jastwje sedźi. Pytany, wot drogow wotwisny bě jako pěšk policistej napadnył, jako jemu kiwaše. Na prašenje, hač so znajetaj, wón rjekny: „Haj, wy sće mje tola před šěsć lětami zajał.“ Na to zastojnik wupokaz muža kontrolowaše, při čimž so wukopa, zo 33lětny statnemu rěčnistwu hišće 4 100 eurow dołži. Dokelž pjenjezy njeměješe a tež žanu krutu adresu, dowjezechu jeho do jastwa.

„Spidermanej“ z afriskeho Malija, kiž je dźěćo na štwórtym poschodźe bydlenskeho domu wuchował, chcedźa francoske staćanstwo spožčić. To je statny prezident Emmanuel Macron 22lětnemu wosobinsce přilubił. Mamoudou Gassama bě po balkonach lězł a hólčkej, kotryž wisaše na wonkownym boku wobhrodźenja, žiwjenje wuchował. Gassama je bjez papjerow w Francoskej.

Budyšin (UM/SN). Kajku pjenježnu hódnotu ma politiski jaty? Tele absurdnje klinčace prašenje měješe něhdy swoje woprawnjenje. NDR a ZRN stej na to stajnje nowe wotmołwy našłoj. Bě-li jich najprjedy 40 000 zapadnych hriwnow, je płaćizna za wukupjenje politiskeho jateho přez Zapadnu Němsku hač na 200 000 hriwnow na wosobu rozrostła. „Kóždeho jednotliweho pada dla běchu njenaprošnje a dołho wojowali“, wě Jan-Philipp Wölbern. Historikar je fachowc na polu wikowanja z jatymi mjez bywšimaj němskimaj krajomaj. Wot lěta 1963 do 1989 je Zapadna Němska cyłkownje 3,4 miliardy hriwnow nałožiła, zo by tak 33 000 muži a žonow z jastwow NDR dóstała. Přerězna płaćizna ležeše tuž trochu nad 100 000 hriwnami, z čimž je na spočatne prašenje wotmołwjene.

Dźěło cyrkwje rozjimali

póndźela, 28. meje 2018 spisane wot:

Lipsk (B/SN). Předsydstwo ewangelskeho cyrkwinskeho wobłuka Lipsk je zarjadowało nowe klawsurne posedźenje na temu „Dźěło w nowych cyrkwinskich dźělach“. To zdźěli superintendentura Lipsk. Při tym su sej situaciju w Lipsku z pla­nowanymi twarskimi předewzaćemi wu­wě­domili a zhromadnje rozjimali ćežišćowe pola cyrkwinskeho jednanja. Při tym dźěše wo dalše kročele we wuho­towanju duchowneho a socialneho kaž tež kubłanskeho zastaranja w přichodnych lětach.

Suma pjenjez dawno njedosaha

Brüssel (B/SN). Za wopory konflikta w Syriskej su na Brüsselskej konferency darićelow zwěsćili, zo zezběrachu za běžne lěto 4,4 miliardy dolarow. To pak je wjele mjenje, hač bě so Europska unija nadźijała. Němska je najwjetši dźěl pjenjez připrajiła a chce za 2018 a za slě­dowace lěta miliardu k tomu přewostajić. Zwjazk njeknježerstwowych organi­zacijow kritizuje: „Tale konferenca njeje ani docpěła, zo by tym milionam potrěbnych Syričanow wotpowědna pomoc k dispoziciji była.“

Žane biblije přez internet

Pytaja za wupućom z krizy

póndźela, 28. meje 2018 spisane wot:

Rom (dpa/SN). Po tym zo su prócowanja wo wutworjenje noweho knježerstwa dweju populistiskeju stron, hibanja Pjeć hwězdow a Lega, zwrěšćili, pytaja w Italskej za wupućom z knježerstwoweje kri­zy­. Prezident Sergio Mattarella chcyše so dźensa z hospodarskim fachowcom Carlom Cottarellijom zetkać a jemu nadawk dać, zo přechodne knježerstwo wutwori. Mattarella bě so wčera spjećował, eurokritikarja Paola Savonu za financneho ministra powołać. Pjeć hwězdow a Lega to jako njedemokratisce kritizujetej.

Schulze: Zajimawy namjet

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowa wobswětowa ministerka Svenja Schulze (SPD) wita namjet komisije EU, sej popłatk za plastowe wotpadki žadać, zo by so dalšemu zanjerodźenju wobswěta zadźěwało. „Mam to za zajimawy namjet“, praji wona w Ber­linskej nowinje. Komisija chcyše dźensa lisćinu wudźěłkow předstajić, kotrež hodźeli so samo zakazać, kaž plastowe su­dobjo, plastowy grat a troski. Zelenym je to přemało. „Troski zakazać a sej myslić, zo sy něšto činił, je za mnje symboliska politika“, rjekny zapósłanc parlamenta EU Martin Häusling dpa.

Šef awtotwarca Daimler Dieter Zetsche je tule k Berlinskemu zwjazkowemu wobchadnemu ministerstwu dojěł. Wobchadny minister Andreas Scheuer (CSU) bě sej jeho dźensa skazał, po tym zo běchu pola Stuttgartskeho awtotwarca ilegalne manipulacije dieselo­wych wotpłunow pola transporterow wotkryli. Daimler wumjetowanja wotpokazuje. Mjeztym je minister Scheuer dalše pru­wowa­nja nastupajo manipulacije wotpłuna pola Daimlera wukazał. Foto: dpa/Kay Nietfeld

Za lěpši poćah z Ruskej so wuprajili

póndźela, 28. meje 2018 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Wodźacy politikarjo SPD su so do posedźenja předsydstwa k wonkownej politice strony za intensiwniši dialog z Ruskej wuprajili. „Němska a Ruska stej zajimowanej, zaso k wu­šemu partnerstwu namakać“, rjekny ministerska prezidentka Mecklenburgsko-Předpomorskeje Manuela Schwesig (SPD) žurnalistam nowiny Welt. Městopředsyda SPD Thomas Oppermann rje­kny samsnej nowinje, zo su rozmołwy najwažniši srědk, wobchadźeć z komplikowanymi partnerami. Tež braniborski ministerski prezident Dietmar Woidke (SPD) namołwješe, z Moskwu „kooperaciju město konfrontacije pěstować“.

Wonkowny minister Heiko Maas (SPD) bě w prěnich tydźenjach w zastojnstwje razniši kurs napřećo Moskwje připowědźił a tak kritiku zbudźił.

To a tamne (28.05.18)

póndźela, 28. meje 2018 spisane wot:

„Hrabnjenčko“ móža sej zajimcy nětko w suweněrowym wobchodźe Běłeho domu kupić. Tam předawaja wopominanski pjenjez, kotryž běchu za wjerškowe zetkanje prezidenta USA Donalda Trumpa a knježerstwoweho šefa Sewjerneje Koreje Kima Jong Una zhotowili. Trump pak je wjeršk wotprajił, a tak dóstanu ­ludźo dopomnjenku nětko za 59 město 85 dolarow.

Rědke zwěrjata w interneće skazać a je z paketom pósłać njeje hižo ničo jónkrótne. Kaž němski hłowny cłowny zarjad w Frankfurće nad Mohanom zdźěla, běchu tam loni 1 700 transportowanych zwěrjatow zwěsćili. W ručnym wačoku turista z Algeriskeje nańdźechu na přikład štyri žiwe nopawy. Woranaj z Indoneskeje w póstowym pakeće njejstej telko zboža měłoj. Jedyn bě hižo zeschnyty, tamny krótko na to zahiny.

Positionspapier

pjatk, 25. meje 2018 spisane wot:

Rechtsstellung der sorbischen Minderheit / Körperschaftsfrage

Prof. Dr. Stefan Oeter z fakulty za jurisprudencu uniwersity Hamburg je 10. meje 2018 za iniciatiwu Serbski sejm aktualne stejišćo nastupajo prawniski status serbskeje mjeńšiny a korporaciju zjawneho prawa jako rozrisanje napisał. Wozjewjamy dospołny tekst w originalnej němskej rěči.

Nadźiju hišće njespušćili

pjatk, 25. meje 2018 spisane wot:

Wien (dpa/SN). Do atomoweho zetkanja dźensa we Wienje je iranske knježerstwo kedźbliwje optimistiske. „Zaměr schadźowanja fachowcow ma być, hač a kak hodźa so prawa Irana z atomoweho zrěčenja po wustupje USA přesadźić“, rjekny tamniši wonkowny minister Mohamed Dshawad Sarif. Wón je połny nadźije, zo njeje wšitko podarmo. Na iniciatiwu knježerstwa w Teheranje zetka so dźensa cyłkowna komisija we Wienje, ale prěni raz bjez zastupjerja USA.

Hižo prěnje pruwowanje

Berlin/Wien (dpa/SN). Wot płaćiwosće noweje směrnicy wo zakładnym škiće datow (DSVGO) je towarstwo Noyb dźensa prěnje přepytowanja přećiwo platformomaj Google a Facebook nućenskich přizwolenjow dla zahajiło. Mjez druhim měł po słowach towarstwa Hamburgski zarjad za škit datow wujasnić, hač Facebookej słušaca posłužba WhatsApp ze swojimi přizwolenskimi zdźělenkami směrnicu DSVGO rani. Za nowy zakoń budźe to prěnje pruwowanje, měnja ­awstriscy škitarjo datow.

Dawki tema wuradźowanjow

Nimale 48 hodźin po tym zo běchu pjećcentnarsku bombu z Druheje swětoweje wójny w Drježdźanach namakali, móžachu ju wčera popołdnju doskónčnje znješkódnić. Wšitcy potrjecheni – bě jich něhdźe 8 700 ludźi – smědźachu so mjeztym zaso do swojich bydlenjow wróćić. Wobsedźer 15 metrow ­bliskeje tankownje je jara zbožowny, zo njeje tam k žanym škodam dóšło. Wón ­dźakowaše so policiji a rozbuchanskemu mištrej za wobhladniwe dźěło. Foto: dpa/Sebastian Kahnert

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND