Kajka to alternatiwa?

srjeda, 24. januara 2024 spisane wot:

Tak pomału dyrbimy drje so na mysličku zwučić, zo rěka přichodny prezident USA zaso Donald Trump. Přewulka je jeho nahladnosć mjez swojimi přiwisnikami, přesnadne su sympatije Američanow za Joewa Bidena. Kajki pak to zahubny signal młódšej generaciji w USA: Ludźo smědźa so rozsudźić mjez 77lětnym Trumpom, kotremuž dyrbiš woprawdźe wšitko při­cpěwać, a 81lětnym Bidenom, kiž słuša poprawom do starownje. Wuskutki na mjezynarodnu politiku su zahubne.

W Němskej bliža so porno tomu wichorojte politiske časy do wólbow zwjazkoweho sejma 2025. Tuchwilne knježerstwo nima po aktualnych woprašowanjach žanu šansu wjace. Opoziciska CDU so runje sama zamurjuje a njeje z Friedrichom Merzom na čole žadyn symbol rozmacha a womłodźenja. Zdobom matej AfD a nowa runje załožena Unija hódnotow dosć chwile, so dale wuwiwać a sej nowych přiwisnikow zdobyć. Ně, wostudły přichodny čas zawěsće njebudźe. Marko Wjeńka

To a tamne (24.01.24)

srjeda, 24. januara 2024 spisane wot:

Na wšěch 60 chłostajomnych njeskutkow nahromadźił je paduch, kotrehož su tele dny we Werdauwje pola Šwikawy lepili. Sudnik je jeho mjeztym do jastwa pósłał. 24lětny bě so na padustwa specializował a měješe dosć šěroki spektrum: Wón kradnješe wótřerěčaki, słuchatka a druhe elektroniske wěcy runje tak kaž kofej, palenc a žiwidła. Nimo toho je wospjet spytał, z falšowanymi pjenjezami zapłaćić. Policija móže jemu z nahrawanjemi kamerow tójšto padustwow dopokazać.

Hara a škrě elektriskeje piły su paducha kolesow w Berlinje-Friedrichshainje přeradźili. Wobydler Krachtoweje bě w nocy na wutoru w zadnim dworje stareho wjaceswójbneho domu haru słyšał a paducha wobkedźbował, kiž z aku-piłu runje rjećazowy zamk kolesa přerěza, při čimž škrě zalětowachu. Přiwołana policija móžeše paducha zajeć a koleso sćazać.

Budyšin (SN/mb). Serbski sejm njeje jenož wažneho sponsora zhubił – nětko je David Chmelík, prezident załožby Slavonic Europe, našemu wječornikej zdźělił: „Čakam na někotrych zwólniwych, kotřiž so mi přizamknu – a potom załožimy nowy sejm.“ Hižo loni je Serbskemu sejmej lisćinu jědnaće dypkow za strukturelne změny gremija sposrědkował. Po jeho měnjenju trjeba Serbski sejm nowe wustawki, zo by docyła kaž parlament fungował. Do nich słušeja hierarchija z wolenym prezidentom, zastupjerjom a čłonami předsydstwa, zasadnje tworjenje rozsudow z wjetšinu a jasna struktura jednotliwych wuběrkow. Hižo tři lěta, tak Chmelík na naprašowanje, spytaše sejmarjow přeswědčić: „Njezdokonješ narodne sebjepostajowanje bjez jasnych strukturow za tworjenje rozsudow.“

NPD wot srědkow wuzamknu

wutora, 23. januara 2024 spisane wot:

Karlsruhe (dpa/SN). Prawicarsku ekstremistisku NPD, kotraž mjenuje so mjeztym „Heimat“, šěsć lět wot statneho financowanja wuzamknu. To je zwjazkowe wustawowe sudnistwo dźensa rozsudźiło. Po tutym puću wotpadnu tež dawkowe lěpšiny na dobro strony. „Heimat“ je na to wusměrjena, demokratiski zakładny porjad Němskeje wosłabić abo wotstronić, sudnicy měnjachu. Přećiwo stronje skoržili běchu zwjazkowy sejm, Zwjazkowa rada a zwjazkowe knježerstwo.

Poskićuja přiměr w Gazy

Tel Aviv (dpa/SN). Israel je terorowej organizaciji Hamas z posrědkowanjom Katara a Egyptowskeje přiměr dweju měsacow poskićił. Za to wočakuje kraj pušćenje wšěch w Gazaskim pasmje zawlečenych israelskich zastajencow, medije rozprawjeja. Tež někotrych palestinskich jatych chcedźa z israelskich jastwow pušćić. W Gazaskim pasmje je dźensa 21 ­israelskich wojakow padnyło. Wojacy chcychu dom rozbuchnyć. Přihotowane bomby pak dočasnje rozbuchnychu.

Halley přećiwo Trumpej

Znowa Huthi nadběhowali

wutora, 23. januara 2024 spisane wot:
Washington/Sanaa (dpa/SN). USA a Wulka Britaniska su z podpěru dalšich zwjazkarjow znowa zepěranišća wot Irana podpěranych milicow Huthi w Jemenje nadběhowali. Při dorěčanym wojerskim zasadźenju su wosom objektow Huthi w Jemenje atakowali, zwjazkarjo w zhromadnej deklaraciji zdźěleja. Zaměr bě mjez druhim podzemski skład Huthi. Nimo USA a Wulkeje Britaniskeje su Awstralska, Bahrain, Kanada a Nižozemska akciju podpěrali. Bě to druhi wojerski nadpad tutoho razu w běhu dweju tydźenjow. Hłowny zaměr je, wojerske kmanosće militantneje islamistiskeje milicy wosłabić. Milica wot spočatka Gazaskeje wójny mjez Israelom a islamistiskej ­Hamas stajnje zaso łódźe w Čerwjenym morju nadpaduje, kotrež steja w zwisku z Israelom. Mjeztym wulke łódźnistwa tam wjace njejězdźa.

Schneider: Zakład skutkowanja

wutora, 23. januara 2024 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Hladajo na cyłoněmske demonstracije přećiwo prawicarskemu ekstremizmej a AfD přeje sej społnomócnjeny zwjazkoweho knježerstwa za wuchodne kraje Carsten Schneider (SPD) wjace konkretneho politiskeho zasadźenja. „Demonstracije njebudu dosahać. Zawěsće pak su mnohim wuchadźišćo politiskeho skutkowanja“, rjekny Schneider dźensa rozhłosownikam. Rozprawa wo tajnym zetkanju prawicarjow z politikarjemi AfD a reakcija ludźi je Schneiderej dopokaz: „Tutón kraj njepadnje do apatije. Ludźo zakituja demokratiju a so za nju zasadźuja, tež při zymnym wjedrje.“

Mortwi při ruskim nadpadźe

wutora, 23. januara 2024 spisane wot:

Kijew (dpa/SN). Při nowych ruskich ra­ketowych nadpadach su dźensa we wšelakich kónčinach Ukrainy wjacori ludźo žiwjenje přisadźili. W stolicy Kijewje je žona zemrěła, tamniše wojerske zarjadnistwo zdźěla. Měšćanosta Witalij Kličko rěčeše nimo toho wo dźewjeć zranjenych. W centrumje stolicy běchu rano detonacije słyšeć. Tež w Charkiwje a Dnipropetrowsku su ruske rakety do domow zrazyli a wjacorych wobydlerjow morili. Po wšěm kraju su powětrowy alarm wukazali. Pólske wójsko je nadpadow dla wjacore lětadła zasadźiło, kotrež powětrowy rum nad krajom stražowachu.

Při prawdźepodobnje wot Ukrainy organizowanym nadpadźe na zawod ruskeho předewzaća za zemski płun Novatek je w Pětrohródskej kónčinje wulko­woheń wudyrił. Sobudźěłaćerjow su ewakuowali. Wěcna škoda je jara wulka. Ukrainske medije rěča, powołujo so na knježerstwo kraja, wo „specialnej operaciji“ ukrainskeje tajneje słužby. Terminal su pječa z trutami nadpadnyli. Oficialne wobkrućenje z Kijewa njepředleži.

Tež Němska kritizuje Israel

wutora, 23. januara 2024 spisane wot:

Wonkowni ministrojo EU wuradźuja wo konflikće na Bliskim wuchodźe

Brüssel (dpa/SN). Po USA zwyši nětko tež Němska zhromadnje z EU ćišć na pře­ćiwnikow rozrisanja dweju statow w konflikće na Bliskim wuchodźe. „Ći, kotřiž nochcedźa wo tym ničo wědźeć, njejsu dotal žanu druhu alternatiwu nastor­čili“, kritizowaše wonkowna ministerka Annalena Baerbock (Zeleni) wčera na wjeršku EU w Brüsselu tuchwilne połoženje. Při rozrisanju dweju statow měł njewotwisny palestinski stat měrniwje w susodstwje Isreala eksistować.

Centralny nadawk nětko je, tak Baerbock, Israelej wujasnić, zo móže kraj jenož w pokoju a wěstoće žiwy być, hdyž su tež Palestinjenjo we wěstoće a dostojnosći žiwi.

Chcemy dorosćeni być?

wutora, 23. januara 2024 spisane wot:
Dźěći maja so ćežko při hrach tež jónu přěhrać. Dorosćeny wě, zo njemóžeš jenož dobyć – poražki su wobstatk žiwjenja, tež demokratije. Sym w Serbskim sejmje jónu debatu wo wójnje w Ukrainje dožiwił, ­běše telko wšelakich měnjenjow kaž w towaršnosći. Tohodla njejsu wo stejišću wothłosowali, wšako njebě konsensa. To samsne sym pola druhich temow w zwjazkowym předsydstwje Domowiny na wědomje brał: Hdyž hrožeše strach, zo wjac hač jedyn z „Ně“ wothłosuje, su na­jebać jasnu wjetšinu dale formulacije změnili, doniž njejsu nimale wšitcy młowojtemu kompromisej přihłosowali. Bohudźak je w Drježdźanach a Berlinje dosć dorosćenych, kotřiž za nas rozsudźeja. Ale snadź chcemy so sami z dorosćenymi stać? Po wothłosowanju w krajnym sejmje sedźa zapósłancy wjetšiny a mjeńšiny rady hromadźe při piwje. A štóž je dźensa mjeńšina, móže jutře wjetšina być. Dru­hdy demokratija boli, ale bjez bolosćow njeje zrałosće. Marcel Brauman

Žiwidła ze Sakskeje stabilne

wutora, 23. januara 2024 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Sakski minister za ratarstwo Wolfram Günther (Zeleni) je zežiwjenskemu hospodarstwu swobodneho stata dobre wuwiće wobswědčił. Branša je stabilnje nastajena, ma pak tež wichorojte lěta za sobu, rjekny wón wčera na Zelenym tydźenju w Berlinje. „Ekstremne wjedro, zwyšene płaćizny zawodowych srědkow a problem pobrachowacych fachowcow branšu wužaduja. K tomu přińdźe wotwisnosć wot chabłacych płaćiznow na swětowych wikach, dale a komplikowaniše spěchowanje ratarstwa a njejasne ramikowe wuměnjenja po lětdźesatki trajacej wopak wusměrjenej ratarskej politice.“ Branša steji pod wulkim ćišćom, Günther rjekny.

Po jeho słowach su minjene lěta w Sakskej wo wjele wjace regionalnych a bio-produktow předawali. Tam bě inflacija snadniša hač pola konwencionalnych žiwidłow, minister potwjerdźi. Dobry poskitk biologiskich a regionalnych žiwidłow nimo toho turizmej w Sakskej polěkuje. „Tule ma Sakska dobre poskitki. To na Zelenym tydźenju pokazujemy.“ Sakska žiwidłowa industrija je loni 7,7 miliardow eurow wobrota nadźěłała.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND