China za kónc wójny w Ukrainje
New York (dpa/SN). Chinske knježerstwo je sej składnostnje generalneje debaty UNO znowa skónčenje wojowanjow w Ukrainje žadało. „Kónc njepřećelskosćow a wožiwjenje měrowych rozmołwow su jenička móžnosć, krizu w Ukrainje rozrisać“, rjekny wiceprezident Han Zheng wčera na hłownej zhromadźiznje zjednoćenych narodow w New Yorku. China wšitke prócowanja podpěruje, kotrež k měrniwemu rozrisanju krizy w Ukrainje přinošuja a chcyła při tym „dale konstruktiwnu rólu zabrać“, w stejišću chinskeho knježerstwa rěka. China je wažny partner Ruskeje. We wójnje w Ukrainje zabjerje ludowa republika oficialnje neutralnu poziciju, susodny kraj pak moralisce podpěruje.
Han Zheng w swojej narěči nimo toho žadanja Chiny potwjerdźi, Taiwan po puću „měrniweho znowazjednoćenja“ zaso do chinskeho teritorija přiwzać. Za tutón zaměr so China „jara naležnje“ zasadźuje. Na Taiwanje boja so wójny z Chinu.
Lědma zajim za šćěpjenje
Drježdźany (dpa/SN). Po zahajenju noweje sezony šćěpjenja přećiwo koronawirusej maja lěkarjo w Sakskej dotal jenož mało naprašowanjow nastupajo šćěpjenje. Tole zdźěla šef předsydstwa zjednoćenstwa kasowych lěkarjow Klaus Heckemann powěsćerni dpa. „Serum je w dosahacym mnóstwje k dispoziciji.“
Wobćežne lěkarjam je, zo njemóža jednotliwe tyzy šćěpiwa skazać. To woznamjenja za praksy tójšto přidatneho dźěła při koordinowanju terminow. Wšitke dozy dyrbja samsny dźeń přetrjebać, zo njebychu spadnyli, zdźěla Heckemann, kiž ma swoju praksu w Drježdźanach.
Za šćěpjenje wužiwaja wot spočatka tydźenja dale wuwity preparat Biontech/Pfizer. Z nim su ludźo lěpje přećiwo aktualnym wariantam wirusa a tak wosebje přećiwo ćežkim padam schorjenjow škitani. Za sezonu šćěpjenja 2023/2024 su 14 milionow dozow seruma skazali.
W cyłoněmskim přirunanju su so ludźo w Sakskej jako ći wopokazali, kiž wo šćěpjenje njerodźa. Jenož dwě třećinje wobydlerjow matej mjeztym zakładny škit. Poskitk přidatneho šćěpjenja je jenož dźewjeć procentow přiwzało.
To a tamne (22.09.23)
Njewšědnu akciju wuchowanja ze 56 metrow wysokeje cyrkwinskeje wěže je Mnichowska wohnjowa wobora zdokonjała. 72lětna žona bě ze znatymi na sławnu wěžu cyrkwje swj. Pětra zalězła, zo by jim rjany wuhlad na město pokazała. Na wěži dósta wona strowotniske problemy. Přichwatani wohnjowi wobornicy zwěsćichu, zo njeje transport žony po schodach móžny. Tuž ju na nošadle ležo z powjazami z wěže pušćichu. Turistam bě tole witana atrakcija, za kotruž so wobornikam z přikleskom dźakowachu.
Kołp na kolijach je železniski wobchad britiskeje stolicy Londona znowa haćił. Ćahi so we wčerawšim rańšim powołanskim wobchadźe zapozdźichu. Hižo srjedu bě kołp na kolijach wažnu měšćansku železnisku čaru Elizabeth Line chětro mylił. Hač jedna so wo samsne zwěrjo, zamołwići dotal hišće njewědźa.
Faeser wostanje w zastojnstwje
Berlin (dpa/SN). Najebać aferu wotwołanja bywšeho šefa zarjada za wěstotu informacijow njebudźe sej zwjazkowy sejm wotstup nutřkowneje ministerki Nancy Faeser (SPD) žadać. Wotpowědny namjet AfD su wčera wječor z wjetšinu hłosow wotpokazali. Faeser wumjetuja, zo je nazymu 2022 prezidenta zwjazkoweho zarjada za wěstotu informaciskeje techniki Arne Schönbohma bjez přičiny pušćiła. AfD je tole dopokaz, zo njeje Faeser swojim nadawkam zrosćena.
Zwada jězbneje dowolnosće dla
Brüssel (dpa/SN). Namjet za krućiše prawidła za jězbnu dowolnosć w EU je razne diskusije w parlamenće EU zbudźił. Při tym dźe wo žadanje zapósłanče francoskich Zelenych Karima Delli, po kotrymž měł za započatkarjow přichodnje limit spěšnosće 110 km/h płaćić. Nimo toho dyrbjeli wšitcy šoferojo awtow dopokazać, zo su „ćělnje a dušinje“ kmani. Němski wobchadny minister Volker Wissing (FDP) je hižo připowědźił, zo Němska namjetam „w tutej formje“ njepřihłosuje.
Hunter Biden dyrbi přijěć
Nowy zakoń runostajenja
Morja swěta lěpje škitane
Lawrow zapadej wumjetował
Rozestajenje na hłownej zhromadźiznje bjezstrašnostneje rady UNO
New York (dpa/SN). Ruski wonkowny minister Sergej Lawrow je z raznymi wumjetowanjemi zapadej napřećo na narěč ukrainskeho prezidenta Wolodymyra Zelenskeho w bjezstrašnostnej radźe UNO reagował. W retorice zapadnych njepřećelow Ruskeje su stajnje zaso słowa słyšeć kaž „inwazija“, „aneksija“ abo „agresija“, ale žane słowo wo přičinach problema, rjekny Lawrow wčera wječor w bjezstrašnostnej radźe UNO w New Yorku. We wobłuku wobšěrneho stawizniskeho pojednanja wupraji so Lawrow wo wuwićach na 2014 wot Ruskeje wobsadźenej Krimje a wo jednanjach ze zapadom w tutej naležnosći. Zdawa so, zo ma zapad strach před fachowej diskusiju, rjekny Lawrow, wumjetujo zapadej demagogiju a „kompleks mudrišeho“. Zapad powołujo so na normy a zasady, hdyž jeho potrěbnosćam wotpowěduja. Tole pak je k nowym napjatosćam wjedło. Lawrow zapadne kraje namołwješe, wšitke postajenja charty UNO spjelnić.
Armenjenjo so podali
Baku (dpa/SN). Po dobyću azerbajdźanskeje armeje w najnowšich wojowanjach wo kónčinu Hórskeho Karabacha su zastupnicy Karabachskich Armenjanow k dojednanjam dojěli. Z wida awtoritarneho nawodnistwa w Baku ma při zetkanju w měsće Yevlax wo „reintegraciju“ Hórskeho Karbacha do Azerbajdźana hić, statna powěsćernja Azertac dźensa rozprawješe. Jako posrědnicy přitomni su w kónčinje prezentni ruscy wojacy.
Azerbajdźan bě wot Armenjanow wobsydlenu kónčinu Hórskeho Karabacha wutoru z raketami a artileriju nadpadnył. Wčera běchu so wojersce podležani Armenjenjo podali. Mnozy so nětko boja, zo jich z domizny wućěrja abo – jelizo wostanu – zo stanu so z woporom azerbajdźanskeje namocy. Při wojowanjach minjenych dnjow je znajmjeńša 200 ludźi žiwjenje přisadźiło.
Něhdyšej sowjetskej republice Azerbajdźan a Armeniska hižo wjele lět wo Hórski Karabach wojujetej. Přez wolij zbohatnjeny a sylniši Azerbajdźan je lěta 2020 wulke dźěle kraja wróćo zdobył. Armenjenjo čuja so wot Ruskeje a knježerstwa w Eriwanje přeradźeni.
To a tamne (21.09.23)
Z kolesom na awtodróze po puću była je 30lětna žona w Delnjej Sakskej, dokelž bě jeje nawigaciska app tutu čaru doporučiła. Policist, kiž bě runje po puću na dźěło, žonu w strašnym połoženju wuhlada a zadźerža. Ze sylzami we wočomaj kolesowarka jemu zdźěli, zo je po puću na parkowanišćo, z kotrehož wotjědźe bus do Nižozemskeje. Policist ju tam dowjeze, jeho kolegojo starachu so wo koleso.
Hišće tójšto ludźi wo sebi přeswědčić dyrbi Julian Nagelsmann, chce-li so ze trenarjom němskeje narodneje koparskeje wubranki stać. W reprezentatiwnym woprašowanju slědźenskeho instituta YouGov jenož 33 procentow ludźi tomu přihłosuje, zo přewozmje Nagelsmann zastojnstwo Hansija Flicka. 18 procentow woprašanych Nagelsmanna jako trenarja wotpokazuje. Koparski zwjazk bě Flicka 10. septembra wuwjazał.
EU dalše rěče wotpokazuje
Brüssel (dpa/SN). Katalanšćina, baskišćina a galicišćina njebudu dalše hamtske rěče Europskeje unije. Španiska je na zetkanju ministrow w Brüsselu z pospytom zwrěšćiła, tuchwilne rěčne rjadowanje EU z dalšimi rěčemi wudospołnić. Pozadk su wotewrjene prašenja k administratiwnemu dźěłu a ke kóštam. Přiwzaće nowych rěčow do lisćiny hamtskich rěčow by rěkało, zo dyrbja postajenja a wažne dokumenty Europskeje unije přełožić.
Ruske rakety rafineriju trjechili
Kremjenčuk (dpa/SN). Při nowych nadpadach z trutami na Ukrainu su minjenu nóc rafineriju w měsće Kremjenčuk wobškodźili. Wobornicy wudyrjeny woheń hašeja, guwerner Poltawskeho regiona Dmytr Lunin zdźěla. Rafinerija wokomiknje dale njedźěła. Kremjenčuk je wulke industrijne město. Předźěłanje zemskeho wolija je tam wažny industrijny wobłuk. Ruska je město wospjet z raketami a trutami nadběhowała. Loni běchu rakety nakupowanišćo trjechili a wjace hač 20 ciwilistow morili.
Hunter Biden „njewinowaty“
