To a tamne (08.09.23)

pjatk, 08. septembera 2023 spisane wot:

Nimale štyri metry dołheho pytono­weho hada su policisća w jendźelskim měsće West Bromwich popadnyli. Wobydlerjo běchu zastojnikow w połnocy informowali, zo wije so had po dróhach města. Dokelž njemóžachu fachowcow za to přisłušneje zwěrjata škitaceje organizacije docpěć, wjacori „zmužići zastojnicy“ zaskočichu, w zdźělence rěka. Woni tyknychu hada do policajskeho awta a dowjezechu zwěrjo ke skótnemu lěkarjej. Komu zwěrjo słuša, hišće njewědźa. Policija města wabi powołanski dorost nětko ze „wšědnje nowymi wužadanjemi“.

Cyły skakanski hrodźik pokradnyli su njeznaći we wólnočasnym parku w vogtlandskim Pöhlu. Nimo toho paduši spytachu, so do předawanskeje budki zadobyć. Hódnota hrodźika z kompresorom a milinowym kablom wučinja 15 000 eurow, wěcna škoda tysac eurow.

CSU hłosy wolerjow přisadźiła

štwórtk, 07. septembera 2023 spisane wot:

Augsburg (dpa/SN). Bayerska CSU je po informacijach instituta Civey w nahladnosći wolerjow dwaj procentaj přisadźiła. Strona ministerskeho prezidenta Mar­kusa Södera přińdźe w zwisku z aferu wokoło Huberta Aiwangera na 36 procentow. Swobodni wolerjo zastupowaceho ministerskeho prezidenta Huberta Aiwangera maja dobry měsac do wólbow krajneho sejma stabilne dwanaće procentow. AfD polěpšuje so wo štyri dypki na 17 procentow. Dźensa chcyše so krajny sejm z Aiwangerom zaběrać.

USA sćelu uranowu municiju

Kijew (dpa/SN). USA přewostaja Ukrainje w boju přećiwo ruskemu nadpadej dalšu wojersku pomoc. Po informacijach zakitowanskeho ministerstwa ma pomocny paket wobjim 163 milionow eurow. ­Pósłać chcedźa Ukrainje rakety za powětrowy škit, municiju za mjetaki raketow a granaty za artileriju. Prěni króć sćelu USA tež tankowe granaty z uranom. Te su twjerdše hač woclowe granaty a maja wjetšu móc, cile přerazyć. Wo jich zasadźenju kontrowersnje diskutuja.

Mortwi na torhošću

Njewjedra a sylne zliwki su w srjedźnej Grjekskej zapławjenja zawinowali. Wosebje raznje potrjechena je gmejna Karditsa a wokolne wsy. Tam steješe woda z městnami hač k třěcham domow. W srjedźnej Grjekskej so hižo štyri dny dołho dešćuje. Tam ­měša so chłódny powětr ze sewjera z ćopłym mórskim powětrom, štož zawinuje trajacy dešć. Foto: pa/REUTERS/Louisa Gouliamaki

Landsberg: Pakt za Němsku ničo noweho

štwórtk, 07. septembera 2023 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Zwjazk městow a gmejnow Němskeje paruje we wot zwjazkoweho kanclera Olafa Scholza (SPD) namjetowanym „Pakće za Němsku“ na dobro modernizowanja kraja nowe ideje. Wšitko, štož je Scholz rjekł, „by kóždy z nas podpisał. Dyrbimy pak sprawni być: To je stare wino w nowych sudach“, rjekny hłowny jednaćel Gerd Landsberg dźensa rozhłosownikam. Zwjazk městow a gmejnow bě sej hižo 2020 zakoń za spěšniše zwoprawdźenje planowanych inwesticijow žadał. „Problemy su poprawom wšě znate. Prašenje je, hač mamy w Němskej wolu, tole činić. To pak njejsym sej tak wěsty“, Landsberg rjekny. W Němskej knježi bohužel stara zasada: „Wina je stajnje tón druhi.“

Poćahujo so na sportowe zranjenje zwjazkoweho kanclera Olafa Scholza a na toho wóčnu klapu Landsberg rjekny: „Zwjazkowy kancler je tuchwilu tajke něšto kaž pirat, kiž namołwja, łódźe běrokratije nadpadnyć. Problem pak je: Dźěl jeho mustwa sedźi na tutych łódźach.“

Etaty ministerstwow na blidźe

štwórtk, 07. septembera 2023 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy sejm w Berlinje je dźensa z wuradźowanjemi wo ­naćisku etata 2024 pokročował. Na spočatku steješe etat ministerstwa za hospodarstwo a škit klimy. Nawoda ressorta Robert Habeck (Zeleni) pokaza na słabu konjunkturu w Němskej a na w mjezy­narodnym přirunanju wysoke płaćizny energije. Habeck namjetuje nachwilnje wot stata podpěrowanu płaćiznu miliny za industriju, štož tež SPD a dźěłarnistwa witaja. Nimo toho wuradźowachu dźensa w zwjazkowym sejmje wo etatowych planach strowotniskeho, justicneho, nutřkowneho a ratarskeho ministerstwa kaž tež kubłanskeho ressorta.

Wuradźowanja wo financnych planach jednotliwych ministerstwow chcedźa jutře zakónčić. Zwjazkowy minister za financy Christian Lindner (FDP) bě předwčerawšim, wutoru, naćisk zwjazkoweho etata předpołožił. Po tym chce Zwjazk klětu 445,7 miliardow eurow ­wudać, 30 miliardow mjenje hač loni. ­Wobjim nowych kreditow chcedźa na 16,6 miliardow eurow wobmjezować.

Industrijna politika centralna

štwórtk, 07. septembera 2023 spisane wot:

W Brüsselu wuradźuja ministerscy prezidenća tuchwilu z EU

Brüssel (dpa/SN). Dźensa chcedźa ministerscy prezidenća a prezidentki němskich zwjazkowych krajow swoje wuradźowanja z Europskej uniju dale wjesć. Mjez druhim steja zesylnjenje industrije, ale tež rozdźělenje ćěkancow a wobchad z wjelkom na agendźe politikarkow a politikarjow. Za to chcedźa so mjez druhim ze zamołwitymi EU za klimu, migraciju, energiju a wobswět zetkać. Po tym chcedźa woni tak mjenowane „Brüsselske rozjasnjenje krajow“ předstajić.

W srjedźišću rozmołwow steji starosć wo kmanosć němskeho a europskeho hospodarstwa w mjezynarodnym wubědźowanju dale wobstać. „Europa je jeničce tak sylna kaž jeje regiony“, wuzběhowaše prezidentka komisije EU Ursula von der Leyen (CDU), na wčerawšim zahajenju rozmołwow. Tohodla je Europa tež jenož tak sylna kaž zwjazkowe kraje a jich hospodarstwo.

Zawjerćany swět

štwórtk, 07. septembera 2023 spisane wot:
Snadna wjetšina wobydlerjow Němskeje wot zwjazkoweho knježerstwa wotpo­hladanu industrijnu płaćiznu za milinu wotpokazuje. To aktualne naprašowanje instituta Ipsos wujewja a tež, zo njeje ­zrozumjenja za lěpjestajenje wulkich industrijnych koncernow porno mało- ­a srjedźnostawskim twornjam, rjemjeslniskim zawodam a ludnosći. Po wotpohledźe knježerstwa měli w socialnym staće, kajkiž chce Němska přeco hišće być, słabši a najsłabši za to zapłaćić, zo klučowa ­industrija konkurency kmana wostanje a jej profity zaručeja. Kajki to zawjerćany swět! Toho­dla je spodźiwne dosć, zo žada sej tež wulke industrijne dźěłarnistwo IG metal wone abstruzne přepołoženje kóštow za energijowy přewrót. Solidarita dźěłarnikow poprawom hinak wupada, chibazo su woni jeno ze sobu solidarni a horjo tamnych jich njejima. Stat njech ludźi njewottraši, ale za industrijnu płaći­znu za milinu předwidźane srědki za wobnowjomne energije wužiwa. Axel Arlt

To a tamne (07.09.23)

štwórtk, 07. septembera 2023 spisane wot:

„Widźomnje nakazana“ je spěwarka Lena Meyer-Landrut po konjacym njezbožu. „Njemóžu so scyła wjace hibać“, rjekny z Hannovera pochadźaca spěwarka (32) rozhłosownikam. „Njemóžu stanyć, so sydnyć, so schilić abo něšto zběhnyć. Wšitko je wobćežne a wšo druhe hač ­rjane.“ Lena bě spočatk awgusta z konja padnyła a sej rjapowce złamała. Bjez­mała bě zlemjena była. „Mějach zbožo w njezbožu a so bórze zaso wustrowju.“

Z dźělemi honačika na předawarku mjetała je žona w spěšnohosćencu w hornjofrankskim Coburgu, dokelž njebě mjaso po jeje měnjenju přepječene. Policija je přepytowanja přećiwo 42lětnej žonje ­zahajiła, wumjetujo jej zranjene ćěła, ­dokelž je z horcym a tučnym fritěro­wanym mjasom mjetała. Do toho bě so žona z předawarku zwadźiła. Najebać njespokojnosć je wona jědź zapłaćiła.

Antony Blinken w Kijewje

srjeda, 06. septembera 2023 spisane wot:

Kijew (dpa/SN). Wonkowny minister USA Antony Blinken je k rozmołwam do ukrainskeje stolicy Kijewa dojěł. Tole wozjewjeja wjacore ukrainske medije. Je to mjeztym třeći wopyt Blinkena w Kijewje po zahajenju ruskeho wojerskeho nadpada před 18 měsacami. USA su najwažniši zapadny podpěraćel Ukrainy w boju přećiwo Ruskej. W Kijewje mjeztym wozjewja, zo su minjenu nóc wjacore nadpady trutow na Kijew a Odessu wotwobarali.

Rekord dešća w Grjekskej

Athen (dpa/SN). Wichorowa nižina „Daniel“ je Grjekskej po informacijach ­wjedrarjow rekordne mnóstwa spadkow přinjesła. Jedna so wo najhórše zliwki, kotrež je kraj hdy dožiwił, nowiny rozprawjeja, powołujo so na wjedrarjow. Rekord naměrili so we wsy Zagora, sto kilometrow sewjernje stolicy Athena: Tam je so w běhu 20 hodźin 754 litrow dešća na kwadratny meter našło. We wjacorych kónčinach je k zapławjenjam dóšło.

Chinscy awtotwarcy na wikach

Wuradźuja w Brüsselu

srjeda, 06. septembera 2023 spisane wot:

Brüssel (dpa/SN). Ministerscy prezidenća zwjazkowych krajow Němskeje wuradźuja dźensa wječor w Brüsselu z prezidentku komisije EU Ursulu von der Leyen. Při rozmołwach póńdźe mjez druhim wo industrijnu płaćiznu miliny, wo přiwzaće ćěkancow a wo wobchadźenje z antidemokratiskimi a antieuropskimi tendencami. Z wuradźowanjom krajnych šefow jutře pokročuja. Druhi dźeń wočakuja ministerskich prezidentow mjez druhim čłonojo komisije EU Maroš Šefčowić (klima), Margaritas Schinas (migracija) a Kadri Simson (energija).

Porynsko-pfalcska ministerska prezidentka Malu Dreyer (SPD) je hišće raz na to pokazała, kak wažna je industrijna płaćizna miliny. Hladajo na problemy hospodarstwa dyrbjała politika wšě móžnosće skutkowneje pomocu wužiwać.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND