Aktiwisća „Židowskeho hłosa za měr“ su so wčera před Běłym domom we Washingtonje zhromadźili, zo bychu přećiwo ­dalšemu morjenju w Gazaskim pasmje we wójnje mjez Israelom a Hamas a za hnydomny přiměr demonstrowali. Z hesłom „Nic w našim mjenje“ so wot krawneho postupowanja Israela přećiwo Palestinjanam distancowachu. Foto: pa/AP/Susan Walsh

Europjenjo proša USA wo pomoc

wutora, 12. decembera 2023 spisane wot:

Brüssel (dpa/SN). Wjace hač sto parlamentnikow europskich statow je USA namołwjało, blokadu nuznje trěbnych pjenježnych srědkow na dobro wot Ruskeje nadpadnjeneje Ukrainy zběhnyć. Ukraina trjeba zhromadnu pomoc Europy a Ameriki, pisaja zapósłancy w zjawnym lisće swojim kolegam w kongresu we Washingtonje. „Naš zhromadny zawjazk za swobodu a demokratiju steji dźensa na hračkach.“ Ukrainska armeja steji pod wulkim ćišćom, přichod Ukrainy jako njewotwisny narod je wohroženy, w lisće rěka. Podpisma přinošowali su z wjacorych čłonskich krajow EU. Za Němsku podpisali su zapósłancy zwjazkoweho sejma Michael Roth a Nils Schmidt (wobaj SPD), Norbert Röttgen a Roderich Kiesewetter (wobaj CDU) a Marie-Agnes Strack-Zimmermann (FDP).

Zwada mjez demokratami a republikanami w kongresu tuchwilu wot prezidenta USA Joewa Bidena nastorčenu pomoc za Ukrainu blokuje. Dźensa chcyše ukrainski prezident Wolodymyr Zelenskyj we Washingtonje wo pomoc prosyć.

Greenpeace: Wulke zludanje

wutora, 12. decembera 2023 spisane wot:

Swětowa klimowa konferenca w Dubaju problemow dla podlěšena

Dubai (dpa/SN). Krótko do planowaneho kónca swětoweje klimoweje konferency w Dubaju chcedźa Němska, EU a dalše staty hišće daloko sahace polěpšenja předležaceho kónčneho teksta přesadźić. Naćisk hosćićela ze Zjednoćenych arabskich emiratow, kotryž su wčera wječor předpołožili, zastopnjujetej němska wonkowna ministerka Annalena Baerbock a hłowna zamołwita EU za klimowu konferencu Wopke Hoeckstra jako přesłapjacy a njedosahacy. Zastupnicy wobswětoškitnych organizacijow reagowachu zludani a rozhorjeni. Pozadk hněwa je, zo so wot wjace hač sto krajow žadany kónc wužiwanja wuhla, zemskeho wolija a płuna w kónčnym teksće scyła wjace njejewi – hinak hač hišće w dotalnych naćiskach.

Lobbyisća derje dźěłali

wutora, 12. decembera 2023 spisane wot:
Swětowa klimowa konferenca w Dubaju je wulce wuspěšna – znajmjeńša z wida lobbyistow. Wjace hač 70 000 wobdźělnikow je so dwaj tydźenjej we wonym słónčnym arabskim kraju nad Persiskim zaliwom schadźowało: Na kóncu steja wšitcy z prózdnymi rukami. Jednory čłowjek kaž ty a ja móhł so prašeć: Što su woni tam poprawom cyły čas činili? Přewšo pilni běchu wočiwidnje lobbyisća, zastupnicy najwšelakorišich zajimow hospodarstwa. Nic mjenje hač 1 400 z nich běchu cyle oficialnje na konferencu akreditowani. Na kóncu su hosćićeljo Zjednoćenych arabskich emiratow naćisk kónčneje deklaracije předpołožili, w kotrymž wo skónčenju wužiwanja wolija, wuhla a płuna ani wjace njerěča. Wočiwidnje su lobbyisća dosć derje dźěłali. Wobkrućeni su nětko tež wšitcy, kotřiž su wot spočatka warnowali: Štóž wolijowym šajcham w Dubaju nawodnistwo swětoweje klimoweje konferency dowěrja, tón tež wjelka prosy, wowče stadło stražować. Marko Wjeńka

Huštań (Ch.Pin/SN). Na dwurěčne kemše stej wosada Grabičanski jězor cyrkwinskeho wobwoda Delnja Łužica, region Zły Komorow, a Kupka serbska namša druhu adwentnu njedźelu do Huštanja (Wüstenhain) pola Wětošowa přeprosyłoj. Běchu to druhe tajke kemše, na kotrež je 43 kemšerkow a kemšerjow přichwatało. Bohosłužbu sobu wuhotowali su młodźi ludźo Pauline, Annelie, Wanda a Kito, kotřiž su podawizny swj. Borbory přednjesli, žony, kotraž je so přećiwo woli nana wukřćić dała a za kotruž je wišnjowa hałžka w jatbje znamjo nadźije a sćerpnosće była. Wosadna Karina Raddacowa, zbobom čłonka Serbskeje přirady Ewangelskeje cyrkwje Berlin-Braniborska-šleska Hornja Łužica (EKBO), je tutu scenu hrać namjetowała. Ju přełožiła a z gymnaziastkami a gymnaziastom w serbskej rěči nazwučowała je Christiana Piniekowa. Młodźi ludźo su zdobom dwurěčne próstwy přednjesli.

To a tamne (12.12.23)

wutora, 12. decembera 2023 spisane wot:

Jenož pohladać chcył je bywši wrotar němskeho narodneho koparskeho mustwa Jens Lehmann pola susoda – z motorowej piłu w ruce. W sudniskim procesu w Starnbergu so wón dźensa zakitowaše, mějo so za wopor njewoprawnjeneho wobwinowanja. Statne rěčnistwo Lehmannej wumjetuje, zo je garažu susoda z motorowej piłu wobškodźił, ­dokelž ta jemu wuhlad na jězor kažeše. Awtomatiska kamera bě 54lětneho wobkedźbowała. Čehodla je Lehmann kozoł garaže přerězał, wón „wjace njewě“.

Do bydlenskeho domu zrazył je wulki, 32 tonow ćežki měšak betona dźensa rano w Schleswigsko-Holsteinskej. Nakładne awto z wjacorymi wóskami bě do toho z jězdnje w Blomesche zjěło. 29lětny šofer so při njezbožu snadnje zrani. ­Chětro wobškodźeny dom dyrbja nětko najprjedy raz statisce přepytować.

Adwent w swjatym kraju

póndźela, 11. decembera 2023 spisane wot:

Jerusalem (B/SN). Eksperta Bliski wuchod nastupajo Steven Höfner je nawoda běrowa Konrada Adenaueroweje załožby w palestinskej kónčinje Ramallah. Wón starosći so dźělenja křesćanow dla, kiž njemóža wjace wot wobsadźeneho Jerusalema do Betlehema a tam hody swjećić. Ličba kře­sćanow dramatisce woteběra, dźensa jenož hišće 47 000 křesćanow w palestinskej kónčinje bydli.

Hody z połnym zwonjenjom

Esztergom (B/SN). W Prěnjej swětowej wójnje běchu w katedrali arcybiskopstwa Esztergom-Budapest štyri wot šěsć zwonow sćazali. Wot toho časa wužiwachu tam jeno smjertny a Marijanski zwón. Lětsa prěnju adwentnu njedźelu je kardinal Peter Erdö wšitkich šěsć nowych abo renowěrowanych zwonow poswjećił. Na hodownej Božej mši zaklinča zwony w najwjetšim madźarskim Božim domje.

Pomocnej akciji zahajenej

Guterres namołwja wjeršk

póndźela, 11. decembera 2023 spisane wot:

Dubai (dpa/SN). Generalny sekretar UNO António Guterres je kraje w kónčnej fazy swětoweje klimoweje konferency namołwjał, swoje diferency přewinyć a kónc ­fosilnych nošakow energije skónčić. „Je načasu za maksimalnu česćelakomnosć a maksimalnu fleksibelnosć“, rjekny Guterres nowinarjam w Dubaju. Tuchwilu na konferency naležnje wo tym wuradźuje, wužiwanje wuhla, wolija a płuna skónčić. Při tym su mjezsobne pozicije krajow hišće chětro zdalene.

Biden Zelenskeho přeprosył

Washington (dpa/SN). Prezident USA Joe Biden je ukrainskeho prezidenta Wolodymyra Zelenskeho do Běłeho domu přeprosył. Po tutym puću chce Biden njepowalnu wolu USA podšmórnyć, ukrainski lud w boju přećiwo brutalnemu nadpadej Ruskeje dale podpěrować, Běły dom zdźěla. Dotal přizwolene srědki na dobro Ukrainy su kónc lěta přetrjebane. Nowu pomoc republikanojo w parlamenće USA tuchwilu blokuja.

Azylowu politiku změnić

Amber Gardner wobhladuje sej rozwaliny swojeho domu w městačku Clarksville w zwjazkowym staće USA Tennessee. Mócny tornado bě sej tam sobotu popołdnja tři smjertne wopory žadał, dalši třo wobydlerjo zemrěchu w bliskej stolicy zwjazkoweho stata Nashville. Wobydlerjo a pomocnicy za dalšimi woporami pytaja. Foto: pa/AP/Mark Zaleski

Generalny stawk za trajacy přiměr

póndźela, 11. decembera 2023 spisane wot:
Ramallah (dpa/SN). Protestujo přećiwo wójnje w Gazaskim pasmje su w Kraju zapadnje Jordana dźensa wobchody a zjawne zarjadnišća zawrjene wostali. Šule, uniwersity a banki so na generalnym stawku w palestinskej kónčinje wobdźělichu. Bě to dźěl namołwy k stawkej po wšěm swěće na dobro trajaceho přiměra w Gazaskim pasmje. Nastork Gazaskeje wójny bě najhórši masaker islamistiskeje Hamas 7. oktobra w Israelu z 1 200 woporami. Přez nadpady Israel na Gazu jako reakcija na to je mjeztym 18 000 ludźi zemrěło. Humanitarne połoženje w dospołnje zawrjenym Gazaskim pasmje je po informacijach UNO zahubne.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND