To a tamne (07.12.23)

štwórtk, 07. decembera 2023 spisane wot:

Wo swój swětosławny symbol starosća so italske město Bologna. Wěža Garisenda so mjeztym strašnje nachila a je nuznje ponowjenja trěbna. Měšćanosta Matteo Lepore wobydlerjow hižo na to přihotuje, zo móhło saněrowanje 48 metrow wysokeje wěže ze srjedźowěka hač do dźesać lět trać a 20 milionow eurow płaćić. Wěža so hižo 3,20 m nachila. Twarscy fachowcy so boja, zo so Torre della Garisenda sypnje. Naměsto wokoło wěže su hižo w oktobru zawrěli.

Palacy so adwentny wěnc je minjeny nóc w Drježdźanach zasadźenje wohnjoweje wobory zawinił. Wobydlerka hornjeho poschoda wjaceswójbneho domu bě wohnjowu woboru wołała, dokelž so kur po bydlenju a po schodach waleše. Wobornicy woheń zhašachu, bydlenje přewětrichu a žonu zastarachu. Woni namołwjeja, palace so swěčki dohladować.

Za planowanja pjenjezy wobstarać

srjeda, 06. decembera 2023 spisane wot:

Podstupim/Budyšin (SN/at). Přihoty za zahajenje planowanskich dźěłow za „Serbski centrum wědy na Lawskim arealu“ su zakónčene. Wo tym je Załožba za serbski lud po nazymskim posedźenju Załožboweje rady minjeny tydźeń w Podstupimje informowała. Załožbowy direktor je społnomócnjeny, zrěčenja z Mnichowskim architekturnym běrowom bogevischs buero kaž tež z fachowymi planowarjemi Jäger Ingenieure z Radebeula za statiku, Günther Ingenieure z Drježdźan za tepjenje, wětrjenje a sanitarne kaž tež Teamplan Ingenieure, tohorunja ze sakskeje krajneje stolicy, za elektriku podpisać. Planowanja maja klětu w septembrje wotzamknjene być. Na jich zakładźe je předwidźane, próstwu wo spěchowanske srědki pola Sakskeje natwarneje banki (SAB) zapodać.

Zasadźa so zaměrnje za lěpši přichod

srjeda, 06. decembera 2023 spisane wot:

Zapósłanc sakskeho krajneho sejma Marko Šiman (CDU) tuchwilu ćežke časy zmištruje. Wobstajnje je wón na dobro Hornjeje Łužicy po puću, so z ćežemi a žadanjemi wobydlerjow rozestaja.

Budyšin (SN/BŠe). Kóždy čas ma swoje wužadanja. Na politiskim parkeće pak wěje předewšěm w Berlinje tuchwilu sylny wětřik a wězo wobsteji hladajo na změnu strukturow we Łužicy strach, zo njebudźe w přichodźe dosć pjenjezow k dispoziciji. We Łužicy wšak dyrbješe so wjele hibać. „Hladajo na financnu situaciju zwjazkoweho knježerstwa su starosće. Łužica pak trjeba financielnu wěstotu“, zwurazni zapósłanc wčera na rozmołwje z nowinarjemi. Tak měni wón na přikład slědźenski centrum za twarske maćizny, kotrež ma w Budyšinje nastać.

Hladajo na nuznje trěbne infrastrukturne projekty kaž wutwar zwjazkoweje awtodróhi A4 mjez Drježdźanami a Budyšinom wot dotal štyrjoch na šěsć jězdnjow a elektrifikaciju železniskeje čary mjez Drježdźanami a Zhorjelcom, „smy znowa lěto zhubili“, Šiman wuzběhny.

Israel bórze z nowej taktiku

srjeda, 06. decembera 2023 spisane wot:

Washington (dpa/SN). Knježerstwo USA z toho wuchadźa, zo traje israelska wojerska ofensiwa na juhu Gazaskeho pasma hišće wjacore tydźenje. Kaž sćelak CNN rozprawja, móhł Israel hižo bórze nowu a mjenje intensiwnu taktiku boja nałožować, kotraž měri so na wěstych teroristow a nawodow Hamas. Wonkowny minister USA Antony Blinken bě Israel wospjet z raznymi słowami namołwjał, ciwilistow w Gazaskim pasmje škitać.

Wuradźuja wo demonstracijach

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowa ministerka za nutřkowne naležnosće Nancy Faeser (SPD) ma antisemitizm a wohroženja přez islamistiski teror za centralnej temje dźensa so zahajaceje konferency nutřkownych ministrow. Při tym chce wona wosebje přećiwo hidźe na Židow zakročić. Wuradźować chcedźa wo tym, kak wobchadźeć z demonstracijemi na dobro Palestinjanow hladajo na zakonsce zaručene prawo demonstrowanja a zwuraznjenja swobodneho měnjenja.

Ruske truty w Ukrainje

Ze swojoraznymi akcijemi sej aktiwisća za škit klimy tele dny žadaja, wužiwanje fosilnych paliwow skónčić. Pozadk demonstracijow, kaž tule w Dubaiju, je swětowy klimowy wjeršk w susodnym Kataru. Tam bě zastupnik hosćićela wčera zdźělił, zo nimaja dopokazow, zo wužiwanje wuhla, zemskeho wolija a płuna klimje woprawdźe škodźi. Foto: pa/REUTERS/Thomas Mukoya

Drježdźany/Lipsk (dpa/SN). Wučerki a wučerjo kaž tež přistajeni uniwersitow Sakskeje běchu dźensa znowa do warnowanskeho stawka namołwjeni. Do jutřišich tarifowych jednanjow za přistajenych kraja chcychu dźěłarnistwa ćišć na dźěłodawarja hišće raz zwyšić. W běhu dopołdnja planowachu centralne zarjadowanje před financnym ministerstwom w Drježdźanach.

Financny minister Hartmut Vorjohann (CDU) ma rozsudny podźěl na ­„skomolenym połoženju“ w tarifowym rozestajenju, rjekny Burkhard Naumann, krajny šef kubłanskeho dźěłarnistwa GEW. „Jako městopředsyda tarifoweho zjednoćenstwa krajow Němskeje sedźi wón bjezposrědnje za blidom tarifowych jednanjow a je sobu wina, zo přeco hišće žadyn poskitk dźěłodawarjow njepředleži“. Warnowanski stawk tež to kritizuje.

Frakcija Lěwicy nětko rozpušćena

srjeda, 06. decembera 2023 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Politiski kónc frakcije Lěwicy w zwjazkowym sejmje je po posudku dotalneho předsyda Dietmara Bartscha zarězk za Lěwicu w Němskej a Europje. „Kónc frakcije Lěwicy w zwjazkowym sejmje je nam hórka poražka“, rjekny Bartsch w dźensnišim wudaću nowiny Rheinische Post. Stawizny frakcije su wot minjenje połnocy politisce skónčene. Wotpowědujo swójskemu wobzamknjenju je frakcija wot 00.00 hodź. rozpušćena. Pozadk je wustup Sahry Wagenknecht a dźewjeć dalšich zapósłancow ze strony Lěwicy.

Rozpušćenja frakcije dla su 108 sobudźěłaćerjow pušćili. Někotři z nich drje w skupinje wokoło Wagenknecht nowe dźěło namakaja. Lěwica dźěła přichodnje w dwěmaj skupinomaj dale: Zbywacych 28 zapósłancow frakcije na jednym ­a dźesać zapósłancow „Zwjazka Sahry Wagenknecht“ na druhim boku. Próstwu wo skupinski status je Lěwica hižo zapodała, skupina Sahry Wagenknecht chce tole přichodny tydźeń činić. Frakciju Lěwicy běchu lěta 2005 ze strony PDS a WASG załožili. Nětko pak nimaja wjace trěbnych 37 čłonow za status frakcije.

Nowa sakska stabilita

srjeda, 06. decembera 2023 spisane wot:
Lětdźesatki dołho je sakska CDU prědowała, zo wjedźe wolóženje direktneje demokratije k zesłabjenju stability reprezentatiwneje demokratije. Nětko je pozdatnje wšo hinak – a to je derje tak. Zdobom epochalny naćisk zakonja pokazuje, zo koalicija CDU, Zelenych a SPD tola lěpje funguje, hač to w špihelu medijow začuwaš. Zjawnostne dźěło koaliciskich frakcijow běše pak wčera jara zdźeržliwe. CDU dyrbi so hakle na nowu poziciju zwučić, a Zeleni a SPD na kompromis. W přichodźe budźe drje lóšo za lud, sam wothłosować. Ale wjetšina jenož płaći, hdyž wučinja znajmjeńša 20 procentow wšěch wólbokmanych. Z tym je wočiwidnje konserwatiwny dźěl koalicije tomu zadźěwał, zo móhła w přichodźe hyperaktiwna mała mjeńšina „mjelčacej“ wjetšinje něšto nanuzować. Puć hač do wobzamknjenja budźe hišće zajimawy, wšako nochce CDU najradšo ani z Lěwicu ani z AfD jednać, ale koalicija trjeba přihłosowanje 13 zapósłancow z opozicije... Marcel Brauman

70 procentow z EU spokojom

srjeda, 06. decembera 2023 spisane wot:

Brüssel (dpa/SN). Jasna wjetšina wobydlerjow Němskeje, mjenujcy 70 pro­centow, je sej wěsta, zo ma čłonstwo zwjazkoweje republiki w Europskej uniji lěpšiny. Po wšej Europje je 72 procentow ludźi samsneho měnjenja. Tole wuchadźa z dźensa wozjewjeneho wuslědka woprašowanja Euro-barometra, kiž su w nadawku Europskeho parlamenta přewjedli. Ličba je minjene lěta konstantna wostała. Wot lěta 2010, jako ležeše wona po wšej EU pola 50 procentow, je přihłosowanje ludźi spochi přiběrało. Mjez młodymi ludźimi w starobje 15 do 24 lět w Němskej je pozitiwne nastajenje EU napřećo ze 84 procentami wosebje wulke, woprašowanje zwěsća.

Centralne temy, wo kotrež dyrbjał so parlament EU starać, su we wočach wobydlerjow Němskeje demokratija a prawostatnosć (43 procentow) kaž tež přichod Europy (36 procentow) a zjawna strowota (34 procentow). Nimo toho 74 procentow Němcow a 70 procentow po wšej Europje woprašanych ludźi rjekny, zo ma dźěło EU wuskutki na jich wšědne žiwjenje. Prašeli běchu so 26 000 ludźi w EU a 1 500 z nich w Němskej.

impresum

srjeda, 06. decembera 2023 spisane wot:

Serbske Nowiny wudawaja so w Domowina-Verlag GmbH Ludowym nakładnistwje Domowina 

Jednaćel: Syman Pětr Cyž

Ludowe nakładnistwo Domowina tzwr spěchuje Załožba za serbski lud, kotraž dóstawa lětne přiražki z dawkowych srědkow na zakładźe hospodarskich planow, wobzamknjenych wot Němskeho zwjazkoweho sejma, Krajneho sejma Braniborskeje a Sakskeho krajneho sejma.

Šefredaktor a zamołwity redaktor w zmysle

nowinarskeho zakonja: Marcel Brauman 577 232/233 Naměstnik šefredaktora: Axel Arlt 577 238

tel.: 03591 / 577 232 faks: 03591 / 577 202 e-mail:  www.serbske-nowiny.de

Adresa redakcije a nakładnistwa: Sukelnska 27, 02625 Budyšin

Adresse der Redaktion und des Verlages: Tuchmacherstraße 27, 02625 Bautzen

Zamołwita za rozšěrjenje a marketing:

Patricia Róblowa 577 273

Předań nawěškow: Janka Rögnerowa 577 220 e-mail:

Ćišć: DVH Weiss-Druck GmbH & Co. KG, Lejnjanska 14, 02979 Halštrowska Hola, wjesny dźěl Hory

Vertriebskennzeichen: 2 B 2560 B

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND