To a tamne (21.11.23)

wutora, 21. nowembera 2023 spisane wot:

Dospołnje měrny wostał je šofer taksija w Hammje pola Dortmunda při rubježnym nadpadźe. 40lětny sobujěducy bě wčera pistolu wućahnył, na šofera měrił a bróń demonstratiwnje nabiwał. Najebać to 52lětny šofer rubježnikej přirěčowaše a jeho pohnu, pistolu złožić. Na kóncu skućićel šofera prošeše, jemu znajmjeńša tyzku cigaretow kupić a jeho domoj dowjezć. Tón pak wołaše město toho policiju, kotraž rubježnika zaja.

Hodowny štom za Běły dom přijimowała je first lady USA Jill Biden. Něhdźe 5,60 metrow dołhu jědlu su po starej tradiciji z konjacym zapřahom k sewjernemu zachodej knježerstwoweje centrale we Washingtonje přiwjezli. Narostł je štom w zwjazkowym staće North Carolina. Mandźelska prezidenta so na starodawne wašnje pohončam a konjam dźakowaše a „wulkotny štom“ chwaleše.

Křesćenjo wjace daruja

póndźela, 20. nowembera 2023 spisane wot:

Berlin (B/SN). W Němskej pěstuja ludźo princip solidarnosće a socialneho angažementa. Tuž wosebje powšitkownowužitne projekty a organizacije spěchuja, zběrajo pjenjezy za nje. Starši ludźo daruja wjace hač młódši, wotwisnje wot zasłužby a stawa kubłanja. Křesćenjo wjace a časćišo pjenježne dary přewostajeja, zo bychu pomhali tym, kotřiž su najbóle potrěbni.

Hodźinu prašenjow wotměł

Vatikan (B/SN). Bamž Franciskus je njedawno 7 000 dźěći we Vatikanskej awdiencowej žurli přijał. „Sym stajnje wjesoły, hdyž so z wami zetkawam, dokelž mi stajnje něšto nowe posrědkujeće“, zwěsći bamž. 14 hólcow a holcow pra­šeše so jeho hladajo na škit wobswěta a wójny na swěće.

Radio Horeb pomha

Balderschwang (B/SN). Radio Horeb zasadźuje so za ludźi w chorownjach a w kónčinach, hdźež wulka nuza knježi, kaž na wjele městnach w Africe. Tuchwilu zběraja pjenjezy předewšěm za radijowe duše­pastyrstwo, za wusyłanje Božich słužbow a žiwjensku pomoc. Radijo Horeb ma 65 kruće přistajenych sobudźěłaćerjow a 1 000 dobrowólnych pomocnikow.

Swjate lěto 2025

Kretschmer wobkrućeny

póndźela, 20. nowembera 2023 spisane wot:

Kamjenica (dpa/SN). Dźesać měsacow do wólbow krajneho sejma je sakska CDU Michaela Kretschmera na čole strony wobkrućiła. Za 48lětneho hłosowaše na krajnym zjězdźe strony w Kamjenicy minjenu sobotu něhdźe 89 procentow wšěch wjace hač 200 delegatow. Kretschmer rěčeše wo wulkotnym wuslědku. Wón je wot lěta 2017 krajny předsyda CDU kaž tež ministerski prezident swobodneho stata. Jako tajki nawjeduje koaliciju CDU zhromadnje z SPD a Zelenymi.

Bohačkojo sobuwina

Berlin (dpa/SN). Ekstremny konsum bohatych ludźi a superbohačkow pospěša po měnjenju wuwićoweje organizacije Oxfam woćoplenje zemje na runjewon šamałe wašnje. Najbohatši procent swětoweho wobydlerstwa je lěta 2019 telko klimje škodźacych płunow naprodukował, kaž pjeć miliardow ludźi, dwě třećinje najchudšich wobydlerjow zemje. Přičiny su nadměrne wužiwanje lětadłow, hoberske chěže a gigantiske łódźe.

Afriski wjeršk w Berlinje

Składnostnje wčerawšeho dnja ludoweho žarowanja je Carola Veit (SPD), prezidentka Hamburgskeho měšćanskeho parlamenta, we wopomnišću něhdyšeho koncentraciskeho lěhwa Neuengamme wopory nacionalsocializma wopominała. Zarjadowanja za wopory wójny a namocy wotměchu so w mnohich městach Němskeje. Foto: dpa/Daniel Bockwoldt

Wojowanjaw Ukrainje traja

póndźela, 20. nowembera 2023 spisane wot:

Kijew (dpa/SN). Ukrainske wójsko je po swójskich informacijach na tysac kilometrow dołhej fronće na wuchodźe a juhu kraja znowa dźesatki ruskich nadpadow wotwobarało. Posudk generalneho staba wo wojerskim połoženju naliči dźensa rano jeničce za wčerawši dźeń 46 ruskich nadběhow. Wšitke pak su Ukrainjenjo wotwobarali. Ćežišća běštej měsće Marjinka a Awdijiwka. Runje tam Rusojo spytaja, ukrainskich zakitowarjow města wobkružić. Mokre nazymske wjedro tuchwilu wobě stronje haći.

Zakitowanski minister USA Lloyd Austin je na njepřipowědźeny wopyt do ukrainskeje stolicy Kijewa dojěł, hdźež planuje rozmołwy ze zastupnikami knježerstwa. Hłowne poselstwo Austina je: „USA Ukrainu w boju wo swobodu přećiwo ruskej agresiji dale podpěruja, nětko kaž tež w přichodźe.“

Třećina ludźi w Gazy na ćěkancy

póndźela, 20. nowembera 2023 spisane wot:
Gaza/Genf (dpa/SN). W běhu wčerawšeho dnja je po informacijach UNO něhdźe 20 000 ludźi ze sewjera Gazaskeho pasma na směra na juh pasma ćeknyło. Najwjace z nich přińdźe z busami, pěši abo z wóslacymi karami. Ludźo sćěhowachu namołwu israelske armeje, sewjer Gazaskeho pasma wopušćić. Tam maja wojowarjo islamistiskeje Hamas pječa swoje centrale pod chorownjemi, šulemi a bydlenskimi domami. Mjeztym je 1,7 milionow ludźi, třećina wšěch wobydlerjow Gazaskeho pasma, na ćěkancy w dospołnje zawrjenej kónčinje. Humanitarne połoženje je tam – tak UNO – katastrofalne.

FDP: Na socialnym polu lutować

póndźela, 20. nowembera 2023 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Hoberski deficit w zwjazkowym etaće za lěto 2024 dyrbjał so po měnjenju FDP ze zalutowanjemi na socialnym polu wurunać. Knježerstwowa koalicija SPD, Zelenych a FDP dyrbjała nuznje wo tym rěčeć, kak móhł socialny stat ke konsolidowanju etata přinošować, rjekny předsyda frakcije FDP w zwjazkowym sejmje, Christian Dürr, nowinarjam. „Fakt je, zo dyrbimy srědki najprjedy raz nadźěłać, prjedy hač je rozdźělimy.“ Dawki zwyšić je porno tomu wopačny puć, hospodarstwo wožiwić a Němsku skrućić, wón rjekny. Etat zwjazkoweho ministerstwa za dźěło a socialne wopřija 165 miliardow eurow, štož je wjace hač třećina cyłeho etata. Po rozsudźe zwjazkoweho wustawoweho sudnistwa pobrachuje financnemu ministrej Christianej Lindnerej (FDP) klětu 60 miliardow eurow. Nětko wo tym debatuja, kak móhli njedostatk narunać.

Dalša swětłownja we Łužicy

póndźela, 20. nowembera 2023 spisane wot:

Slědźenski centrum za klimje přichilene twarstwo ma w Budyšinje nastać

Budyšin (SN/BŠe). Etatowy wuběrk zwjazkoweho sejma je w nocy na minjeny pjatk wobzamknył, klětu cyłkownje 3,6 milionow eurow za slědźenišćo klimje přichileneho twarstwa w Budyšinje přewostajić. Za slědowace štyri lěta je nimo toho hač do 65 milionow eurow dalšich spěchowanskich srědkow za slědźenski centrum LAB – Living Art of Building – předwidźanych. Wo tym informowachu pjatk zapósłancy zwjazkoweho sejma Torsten Herbst (FDP), Kathrin Michel (SPD) a dr. Paula Piechotta (Zeleni). Hłowne stejnišćo centruma ma w Budyšinje być. Zdobom maja dalše městnosće po cyłej Němskej nastać. Za inwesticiju stej wokrjesaj Budyšin a Zhorjelc připrajiłoj, z pomocu městow a gmejnow hač do 450 milionow eurow swojich srědkow z hornca za změnu strukturow přewostajić.

To a tamne (20.11.23)

póndźela, 20. nowembera 2023 spisane wot:

Fatalne misnjenje při wubědźowanju Formule I w Las Vegasu změje dosć drohe konsekwency: Běrow prawiznikow je zhromadnu skóržbu w mjenje něhdźe 35 000 wopytowarjow zapodał, žadajo sej 960 milionow eurow wotškódnjenja. Defektne wěko kanala bě štwórtk prěni trening po 19 mjeńšinach přetorhnył. Hakle hodźiny po tym móžachu z tym pokročować. To běchu wopytowarjo tribuny a wubědźowanišćo dawno wopušćili.

W hrjebi tčacy wostało je policajske awto w Šwikawskim wokrjesu při přesćěhowanju šofera awta. Tón bě so wčera w Crimitschauwje policajskej kontroli wuwinył. Jako policisća za nim jědźechu, suny so jich awto w křiwicy z jězdnje. Dalše policajske awto móžeše podhladneho skónčnje zadźeržeć. Po prěnim přepytowanju je 23lětny muž do jězby drogi brał. Wěcna škoda wučinja 32 000 eurow.

Antiserbske nadběhi su „wuwzaće“

pjatk, 17. nowembera 2023 spisane wot:

Antiserbske podawki su drje „wuwzaće“, ale hdys a hdys je na partyjach młodźiny abo w stadionach „njepřećelskosćow“. Tak zjima předsyda Domowiny Dawid Statnik połoženje we Łužicy.

Wojerecy/Budyšin (AK/SN/mb). Na fachowym dnju wo ekstremizmje je so wčera we Wojerecach něhdźe 50 ludźi mjez druhim z towarstwow a zarjadow wobdźěliło. Organizowali su zetkanje iniciatiwy „Partnerstwa za demokratiju“ we Wojerecach a w Budyskim wokrjesu, ludowa uniwersita a Brigitty Reimannowa měšćanska knihownja Wojerecy. W ramiku zarjadowanja su štyri dźěłarnički přewjedli. Dawid Statnik, předsyda Domowiny, wuměnu wo temje „njepřećelskosć přećiwo serbskej ludnosći“ nawjedowaše.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND