Krótkopowěsće (29.06.22)

srjeda, 29. junija 2022 spisane wot:

NSLDź w Norwegskej

Tromsø/Budyšin. „Phōnē – mjeńšinowym rěčam hłós dać“ rěka projekt, we kotrehož wobłuku chcedźa wosom dźiwa­dłowych hrow wuwiwać a předstajić. Za njón wuhotuja zastupjerjo wosom mjeńšinowych jewišćow mjez druhim z Rumunskeje a Norwegskeje wot zajutřišeho prěnje, třidnjowske dźěłowe zetkanje w Tromsø. Němsko-Serbske ludowe dźiwadło zastupuje Madleńka Šołćic.

Nowy wobrazowy słownik

Budyšin. Ludowe nakładnistwo Domowina je z wudawaćelom noweje knihi „Mój wulki wobrazowy słownik – Jězdźidła“. Němski original Susanny Gernhäuser je Štefan Paška do hornjoserbšćiny přełožił. Publikacija, zhotowjena jako papjercowa brošura, hodźi so za dźěći wot dweju lět a je wotnětka mjez druhim w Smolerjec kniharni na předań.

Murja w naduwanej formje

Krótkopowěsće (28.06.22)

wutora, 28. junija 2022 spisane wot:

Kretschmer so z Fialu zetkał

Praha. Krótko do zahajenja čěskeho prezidentstwa rady EU je so sakski ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU) wčera w Praze z čěskim premierom Petrom Fialu zetkał. Wobaj staj mjez druhim wo železniskej čarje za wysoke spěšnosće mjez Drježdźanami a Prahu a wo energijowej wotwisnosći wot Ruskeje rěčałoj. Politikarjej chwaleštaj dale zhromadne dźěło we wuchowanskich słužbach.

Literarne myto Ričelej

Drježdźany. Lukaš Ričel je z lawreatom lětušeho Literarneho myta Sakskeho statneho ministerstwa za wědomosć a wuměłstwo. Z Worklec pochadźacy awtor bu za jeho dźiwadłowu hru „Widerstand“ kaž tež za romanaj „Z pjašću do swěta bić“ a „Raumfahrer“ wuznamjenjeny. Jury chwali jeho „bjezposrědny a čerstwy“ stil a „kritiske rozestajenje z młódšimi němskimi stawiznami“.

Sudniski wusud bn

Krótkopowěsće (27.06.22)

póndźela, 27. junija 2022 spisane wot:

Myto Bachmann Słowjence

Celovec. We wobłuku 46. dnjow němskorěčneje literatury w Korutanskej bu wčera słowjenskej awtorce Any Marwan Myto Ingeborg Bachmann spožčene. Dwurěčnje pisaca spisowaćelka wobknježi „němčinu, jakož njeby ženje w hinašej rěči žiwa była. Wona ćěri rěč doprědka“, w lawdaciji rěka. Publikumowe myto zdoby sej Awstričan Elias Hirschl.

Disertacija wo rěčach mjeńšinow

Rennes. Doktorandka politologije na uniwersiće Rennes Jeanne Toutous je swoju disertaciju „Les univers de l’action collective linguistique: l’engagement en faveur des langues de Bretagne et de Lusace (Swěty zhromadneho rěčneho skutka: Angažement za rěče Bretoniskeje a Łužicy)“ wuspěšnje zakitowała. Superwizoraj běštaj prof. Christian Le Bart a prof. Nicole Dołowy-Rybińska.

Podpěra šulerjam

Krótkopowěsće (24.06.22)

pjatk, 24. junija 2022 spisane wot:

Generaciska změna wužadanje

Drježdźany. We wobłuku sakskeho akciskeho dnja za naslědnistwo w přede­wzaćach je sakski hospodarski minister Martin Dulig (SPD) wčera tři firmy wopytał. Mjez druhim poby pola Großröhrsdorfskeho tekstilneho zawoda BATEX, hdźež je naslědnistwo na zbožo rjadowane. Přiwšěm pak pokaza wón na to, zo njeje to na wuchodźe Sakskeje samozrozumliwe. Generaciska změna w přede­wzaćach je wulke wužadanje.

Kubłanske wiki po pandemiji

Choćebuz. Kubłanske wiki su prěni raz po wudyrjenju koronapandemije wčera zaso na Delnjoserbskim gymnaziju w Choćebuzu zarjadowali. Tam su wšelake serbske institucije a towarstwa, Lipšćanska uniwersita kaž tež kraj Braniborska šulerki a šulerjow 9. lětnika wo studijnych a powołanskich perspektiwach z delnjoserbskej rěču informowali.

„Łužiske lěćo“ w Čěskej

Krótkopowěsće (23.06.22)

štwórtk, 23. junija 2022 spisane wot:

Srědki za cyłodnjowske poskitki

Drježdźany. Za šulske lěto 2022/2023 přewostaja šulam w Sakskej 45 milionow eurow za regularne cyłodnjowske poskitki, štož wotpowěduje niwowej budgeta w aktualnym šulskim lěće. Přidruži so 15 milionow eurow z nachwatanskeho programa korony dla, kotrež steja za aktualne a přichodne šulske lěto k dispoziciji, zo bychu wuknjacy dźěry při wuknjenju pandemije dla płatali, kaž kultusowe ministerstwo dźensa zdźěli.

Nowa wustajeńca wo FUEN

Celovec. Nastaće FUEN, jeje mězniki a 73lětne, hibićiwe stawizny třěšneje organizacije awtochtonych narodnych mjeń­šin a rěčnych zhromadźenstwow Eu­ro­py, to tematizuje nětko wustajeńca, kotraž swjeći we wobłuku europeady w Korutanskej swoju premjeru. Wotnětka chcedźa ju na wšelakich městnach pokazować. Ekspozicija wobsteji z 32 wulkich taflow z tekstami a mnohimi fotami.

Debit Elke Lorencoweje

Krótkopowěsće (22.06.22)

srjeda, 22. junija 2022 spisane wot:

Zwjazkowy etat wobzamknjeny

Berlin. Z přizwolenjom krajow je zwjazkowy etat wobzamknjeny. Z tym je wot dźensnišeho tež nachwilne hospodarjenje Załožby za serbski lud zakónčene. Wona móžeše lětsa dotal jenož spěchować, hdźež wobsteješe prawniska winowatosć.

Pomoc Ukrainjanam

Budyšin. Wot spočatka junija stara so jobcenter krajnoradneho zarjada Budyšin wo podpěru ćěkancow z Ukrainy. Za prašenja, za kotrež je wosobinska přitomnosć potrjechenych trjeba, dosaha, hdyž jedyn swójbny tam přińdźe. Za Ukrainjanow, kotřiž nětko hakle přińdu, płaći, zo maja so w zarjedźe za wukrajnikow přizjewić. Tón rozsudźi, hač smědźa we wokrjesu wostać abo hač jich na dalše zarjadnišća za přiwzaće ćěkancow w Sakskej rozdźěla.

Namjeznej kriminaliće zadźěwać

Krótkopowěsće (21.06.22)

wutora, 21. junija 2022 spisane wot:

Wobćežna situacija

Lipsk. Po informacijach dźěłarnistwa kubłanje a wědomosć (GEW) přiběra njedostatk fachowcow na polu kubłanja. W přichodnych pjeć do šěsć lět budźe 200 000 sobudźěłaćerjow za zažnodźě­sćo­we kubłanje a 250 000 na šulach mjenje. 92 procentow wuwučowacych tuchwilu wo přećeženju rozprawja. W někotrych studijnych směrach wučerstwa je kwota přetorhnjenja hač do 50 procentow.

Gatti za šefdirigenta wuzwoleny

Drježdźany. Italčan Daniele Gatti ma so stać z nowym šefdirigentom Sakskeje statneje kapały Drježdźany. Po jeho wu­zwolenju ze stron orchestra je kulturna ministerka Barbara Klepsch (CDU) nětko prošena z Gattijom jednanja zahajić, kaž statna kapała dźensa zdźěli. Zrěčenje z dotalnym šefdirigentom Christianom Thielemannom njebu loni w meji podlěšene a skónči so w juliju 2024.

7 000 eurow za rjad koncertow

Krótkopowěsće (20.06.22)

póndźela, 20. junija 2022 spisane wot:

Połoženje wody dla napjate

Drježdźany. Sakska chce swoje zastaranje z wodu dołhodobnje tež w krizach stabil lizarać a tak tež na doby suchoty přihotowana być. Kaž wobswětowy a ratarski minister Wolfram Günther (Zeleni) powěsćerni dpa rjekny, dyrbja za to zhromadny system mjez rěčnymi zawěrami wutwarić, zo móhli regionalne deficity wody wurunać. Tuchwilne połoženje je napjate, nic pak tak jara kaž w lěće 2020.

Třo kandidaća znowa nastupja

Zhorjelc. W rozsudnym přechodźe wólbow krajneho rady Zhorjelskeho wokrjesa 3. julija ze Sebastianom Wippelom (AfD), dr. Stephanom Meyerom (CDU) a z njewotwisnym kandidatom Sylviom Arndtom třo kandidaća znowa nastupja, zdźěli Zhorjelski krajnoradny zarjad minjeny pjatk. Kandidatka FDP Kristin Schütz je požadanje cofnyła.

Zaměrnje dźiwje swinje třěleja

Krótkopowěsće (17.06.22)

pjatk, 17. junija 2022 spisane wot:

Incidenca zaso přiběra

Budyšin. Natyknjenja z koronawirusom najebać lětnje temperatury tež w Hornjej Łužicy zaso přiběraja. W běhu tydźenja je incidenca po Roberta Kochowym instituće wot pod 100 na dźensa 193,3 w Budyskim wokrjesu a 183,6 we wokrjesu Zhorjelc stupała. Tuchwilu wothladuja w Budyskim wokrjesu jědnaće wosobow z pozitiwnym koronatestom w chorowni.

Wuměłcy móža so přizjewić

Lubin. Za Błótowski wuměłski festiwal aquamediale 15, wotměwacy so klětu wot 3. junija do 30. septembra, staj zarjadowarjej wokrjes Dubja-Błóta a spěchowanske towarstwo aquamediale open call wozjewiłoj. W nim namołwjeja wuměłcow swoje projektowe namjety k lětušej temje „Unart Natur | čłowjek prokontra přiroda“ zapodać, a to hač do 15. julija.

Rudne hory zwičnjeć

Krótkopowěsće (16.06.22)

štwórtk, 16. junija 2022 spisane wot:

Kretschmer w Romje

Drježdźany/Rom. Składnostnje konstituowanja dźěłoweje skupiny Sakska-Latij (Latium) kaž tež k priwatnej awdiency pola bamža Franciskusa přebywa ­sakski ministerski prezident Micheal Kretsch­mer (CDU) wot wčerawšeho hač do soboty w Romje. Jeho mjez druhim delegacija biskopstwa Drježdźany-Mišno pod nawodom biskopa Heinricha Timmereversa přewodźa.

Šulerjo wotpokazani

Worklecy. Wyša šula Worklecy dyrbi na wukaz LaSuB štyrjoch šulerjow z Chróšćanskeje gmejny wotpokazać. Starši měli jich do Ralbic słać. To zdźěli wčera Domowina. Starši su tomu pisomnje znapřećiwili a Serbske šulske towarstwo kaž tež Domowina a wjesnjanostaj Worklec a Ralbic-Róžanta zasadźuja so w lisće ministrej Christianej Piwarzej za wutworjenje dweju 5. lětnikow we Worklecach.

Za změnu krajneje wustawy

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND