Budyšin (SN/bn). „Psycholoinguistiske zakłady wjacerěčnosće: transformacija mytow k wukmanjenju“ bě nadpismo přednoška prof. Barbary Mertins, z kotrymž je Serbski institut wčera na žurli Budyskeho Serbskeho domu druhe zarjadowanje swojeho rjadu lětušich zjawnych referatow wuhotował. Rěčespytnica z Techniskeje uniwersity Dortmund rozłoži něhdźe 20, přewažnje fachowym wopytowarjam mjez druhim, zo „je multilingualnosć w globalnym konteksće skerje samozrozumliwa dyžli wuwzaće. Fikcija jednorěčnosće jewi so předewšěm w na rěče poměrnje chuduškej Europje.“ Wěste po jeje słowach nimo toho je, zo „njeje žanohožkuli dopokaza za tezu, po kotrejž sej dźěći rěč jednorišo přiswojeja hač dorosćeni. Dalšu rěč nawuknyć je předewšěm wěcka wosobinskeho angažementa.“

Njedawno je na taiwanskej Narodnej centralnej uniwersiće wušła kniha z hłownymi přednoškami „Mjezynarodneje konferency wo rewitalizaciji rěče Hakka a mjeńšinowych rěčow“, kotraž přewjedźe so w stolicy Taipeh w decembrje 2018. Přeprosyłoj běštej Rada za naležnosće Hakka a Koleg za rěč Hakka a socialne wědomosće uniwersity. Na nimale 500 stronach su dokumentowane nazhonjenja referentow ze sydom krajow a zastupjerjow mjeńšinowych rěčow kaž katalanšćiny w Španiskej, nižozemšćiny w Belgiskej, rěče Samow w Finskej, ainu w Japanskej, bretonšćiny w Francoskej, walizišćiny we Wulkej Britaniskej a serbšćiny w Němskej. Na konferency wobdźěli so něhdźe 200 zajimcow.

Profesorka na uniwersiće w Taipeh Fen-Fang Tsai je swoju disertaciju wo serbskich žonach napisała a zaběra so mjez druhim tež z posrědkowanjom mjeńšinowych rěčow. Při tutej składnosći je wona kontakty k něhdyšej předsydce Serbskeho šulskeho towarstwa Ludmili Budarjowej nawjazała a ju jako referentku na mjenowanej konferency zdobyła. Dr. Cordula Ratajczakowa wobdźěli so jako hósć kongresa.

Na předwječoru katolskeho swjedźenja Božeho ćěła su nawjazujo na wustajeńcu „Čej’ da sy?“ w Serbskim muzeju wo přichodźe serbskeho katolskeho swěta diskutowali – dosć kontrowersnje.

Budyšin (SN/mb). Tadej Šiman ze swojej biografiju jako něhdyši duchowny a psychologa běše perfektny moderator za njewšědne zarjadowanje, kotrež je 40 ludźi na wodźenje po wustajeńcy a na diskusiju w žurli muzeja přiwabiło. Kuratorka Andrea Pawlikowa na to skedźbni, zo bě jara ćežko, „katolske Serbstwo do 220 kwadratnych metrow wustajenišća tyknyć.“ W přehladce hraje rěč wulku rólu, wšako bě „katolska serbšćina prjedy wosebita spisowna rěč“, dźensa pak „so na ewangelskej serbšćinje orientujemy.“ Na čim pak so katolscy Serbja dźensniši dźeń we wšědnym žiwjenju orientuja?