Rěčne rumy wutworić

Donnerstag, 21. September 2017 geschrieben von:

Radwor (SN/MiR). 114 šulerjow 4. lětnika je so wčera dopołdnja w Radworju ze serbskej rěču zaběrało. Mjez nimi běchu 53 šulerjow z tamnišeje zakładneje šule „Dr. Marja Grólmusec“. Dalši běchu z Barta, Bošec, Bukec, Wojerec, Slepoho a Wulkeje Dubrawy, hdźež wuknu serbšćinu jako cuzu rěč. Na Swjedźeń serbskeje rěče přeprosył bě znowa Rěčny centrum WITAJ. Budyska župa „Jan Arnošt Smoler“ projekt, kotryž so mjeztym wospjet w Radworju wotmě­, podpěruje. „Nam je wažne, zo nazhonja runje šulerjo, kotřiž maćernorěčneho pochada njejsu, nowe serbskorěčne rumy“, wuswětli zamołwita za management rěčnych projektow pola RCW Weronika Butendeichowa.

Nowy wukubłanski atlas „Insider“ předleži

Mittwoch, 20. September 2017 geschrieben von:

Niska (AK/SN). Firmy a powołanske šule w regionje měli zaměrnišo wučomnikow wabić. Wone dyrbjeli intensiwnišo a prjedy ze šulemi hromadźe dźěłać. „Mamy młodych ludźi na městnje narěčeć“, podšmórny dr. Detlef Hamann, jednaćel Sakskeje Industrijneje a wikowanskeje komory (IHK), wčera w Niskej. W twarjenju tamnišeje firmy Woclo- a mostotwar tzwr přepoda wón z Frankom Großmannom, jednaćelom IHK w Zhorjelcu, prěni eksemplar noweho atlasa „Insider“ wučomnikej Maximilianej Stephanej. 18lětny wuknje w předewzaću powołanje industrijneho mechanikarja a přihotuje so paralelnje na abituru w Budyskim powołanskošulskim centrumje za hospodarstwo a techniku. Maximilian je na titulnej stronje atlasa zwobraznjeny.

Delnjoserbscy mužojo powědaja

Freitag, 15. September 2017 geschrieben von:
Choćebuz (fk/SN). Po tym zo běchu 2015 dopomnjenki delnjołužiskich Serbowkow wušli, předstajichu wčera w Choćebuskim Serbskim domje knihu z dwěmaj cejdejkomaj, na kotrymajž rozprawja dźesać delnjoserbskich muži wo swojim žiwjenju. Teksty podawa nimale 200 stron wopřijaca publikacija tež we wotpisku. Wobšěrny zawod z analyzu rěče spisał je dr. Fabian Kaulfürst ze Serbskeho instituta. Wón zamó tež w swojim přednošku na knižnej premjerje dialektalne wosebitosće powědarjow, kotřiž běchu nimale wšitcy přitomni, nazornje předstajić. Kniha, kotrejež cyłkownu koncepciju a redakciju měješe Marja Elikowska-Winklerowa na starosći, je mjeztym štwórta tohole razu. W swojim rjedźe dokumentuje Šula za delnjoserbsku rěč a kulturu žiwu delnjoserbšćinu. Nimo toho stej njedawno wušłoj dalšej dokumentaciji z archiwnymi nahrawanjemi – mjez druhim ze Serbskeho kulturneho archiwa. Na dalšim projekće so dźěła. By hódne było, wo podobnych hornjoserbskich edicijach rozmyslować.

Šulerjow do čitanja stawizničkow zapřijał

Donnerstag, 14. September 2017 geschrieben von:

Wojerecy (SN/MiR). Čitać a sej čitać dać – tónle princip je serbski rozhłosownik Štefan Paška wčera zeskutkownił. Na Wojerowskej Zakładnej šuli „Handrij Zejler“ je wón 25 šulerjam 4. lětnika předstajił swoju knihu „Nowe dyrdomdeje na wsy“. A woni hnydom wědźachu, wo koho w jeho powědančkach dźe. Wšako běchu hižo w 3. lětniku z jeho prěnički „Dyrdomdeje na wsy“ čitali. Wučerce Silwija Wjeńcyna a Regina Kummerowa běštej swojich chowancow derje na wosebitu wučbnu hodźinu přihotowałoj. Hólcy a holcy tuž spěšnje wědźachu, zo dźe w powědančkach wo hólčeca Tima, kiž je ze staršimaj, sotru Milenku na wjesny statok k dźědej a wowce ćahnył.

Nowinki za wužiwarjow Soblexa

Mittwoch, 13. September 2017 geschrieben von:

Wužiwanje serbskorěčneho internetneho poskitka Soblex je so we a zwonka Łužicy mjez wužiwarjemi serbšćiny jako pomocny srědk zakótwił. Mjeztym su nowosće wotwidźeć.

Zajimawy dohlad do modernych laborow, ateljejow a biblioteki dóstachu wopytowarjo wčera na informaciskim a poradźowanskim dnju Braniborskeje techniskeje uniwersity Choćebuz-Zły Komorow. Hač do 30. septembra móža so tam młodostni hišće za studijne směry zapisać. Foto: Michael Helbig

Je-li rěč wo časowych swědkach, mysla mnozy hnydom na čas nacionalsociali­zma, na Druhu swětowu wójnu a na holocaust. 84lětny Günther Rehbein pak je spisał knihu „Gulag und Genossen. Aufzeichnungen eines Überlebenden“ wo swojim dóńće w NDRskim času. Na kóncu stalinizma 1953 započa so dołhi ćmowy wotrězk w jeho žiwjenju. Rehbein bě njedawno hósć na Radworskej wyšej šuli „Dr. Marja Grólmusec“.

Młody muž z města Gery, 19lětny mandźelski a nan swarješe w kruhu přećelow na wašnje płaćenja reparacijow Sowjetskemu­ zwjazkej. Njetraješe dołho a hižo jeho z tekstilneje firmy, hdźež dźěłaše, wotwjedźechu a zajachu. Surowje bu wón nocy dołho w Berlinje-Karlshorsće wot sobustawow NKWD přesłyšowany a čwělowany, dokelž nochcyše přesłyšowanske protokole w ruskej rěči pod­pisać. Poł lěta pozdźišo zasudźichu jeho na 25 lět chłostarnje. Te pak njeměješe w NDR wotsedźeć, ale w Sibirskej, w dźěłowym lěhwje Workuta, tak mjenowanym gulagu.

Chcedźa dźěłarnisku syć wutworić

Dienstag, 12. September 2017 geschrieben von:

Budyski Serbski institut (SI) přihotuje zahajensku dźěłarničku pod hesłom „Historiske mjeńšinowe slědźenja“. Sobudźěłaćerjo hotuja so na prěnje tajke zarjadowanje pod hesłom „Mjeńšina a rum“.

Budyšin (SN). Wutworić ma so nadre­gionalny a interdisciplinarny diskusijny a komunikaciski forum, zdźěli dr. Theresa Jacobsowa, zamołwita za dźěło z medijemi w SI. Forum wusměrja so na akterow a akterki ze šěrokeho wobłuka historiskeho mjeńšinoweho slědźenja. Syć ma tomu słužić, wobsahowe, metodiske a zapřijećowe aspekty slědźenja w němskorěčnym rumje a zwonka njeho sylnišo profilować.

Zamołwitaj za projekt staj sobudźěłaćerjej SI a wědomostnikaj slědźerskeho ćežišća „poćahi a splećenosće“ dr. Pětš Šurman w Choćebuzu a dr. Edmund Pjech w Budyšinje. „Prěnja dźěłarnička orientuje so předewšěm na wědomostnikow a w naležnosći mjeńšin wědomostnje skutkowacych. Chcemy na prěnjej dźěłarničce zwěsćić, što su temy, wo kotrychž měli rěčeć, a kotre wotewrjene prašenja su“, rozjasni dr. Pětš Šurman na naprašowanje SN, „pozdźiše zarjadowanja su potom za wjetši kruh zajimcow myslene.“

Choćebuski Delnjoserbski gymnazij je sobotu 65lětne wobstaće kubłanišća swjećił. W srjedźišću swjedźenskeho popołdnja steještej­ zetkanje­ a bjesada mjez tuchwilnymi a něhdyšimi šulerjemi a sobudźěłaćerjemi kubłanišća. Bě tež składnosć, sej šulske­ rumnosće wobhladać, po kotrychž stej Fides Manka a Jessamyn Chmell (wotprawa) zajimcow wodźiłoj. Foto: Michael Helbig

Božemje a witajće

Montag, 11. September 2017 geschrieben von:
Rozžohnować so dyrbjeć je bolostna naležnosć, někoho witać ćim wjeselša. Takle drje začuwachu to tež hosćo swjedźenskeho zarjadowanja pjatk popołdnju w Choćebuzu. W srjedźišću steještej žonje: by­wša nawodnica tamnišeje Šule za delnjoserbsku rěč a kulturu Marja Elikowska-Winklerowa jako ta, kotrejž dachu „bože- mje“, a nětčiša nawodnica Uta Henšelowa, kotrejž rjeknychu wospjet „witajće“. Rjany to připad, zo wotmě so jubilej zhromadnje z wotchadom Elikowskeje na wuměnk a nowym powołanskim wužadanom Henšeloweje. Nětko rěka potencial, kotrejž wobě matej, dale ze sobu wjazać. Zo to funguje, pokazuje internetna strona kubłanišća. W němskej warianće stej widźeć sobudźěłaćerce a Uta Henšelowa, w serbsko- a pólskorěčnej wersiji pak dale Marja Elikowska-Winklerowa. Tam zašłosć, přitomnosć a přichod wočiwidnje hromadźe słušeja. Milenka Rječcyna

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND