„Posłuchaj lěkarja, prjed hač jeho trjebaš!“, serbske přisłowo namołwja.
Tuž wěnuje so student mediciny Pětr Dźisławk w nowej seriji znatym a mjenje znatym chorosćam, zo by je čitarjam trochu bliže rozłožował (12).
Hody, nowe lěto, ptači kwas, póstnicy – kónc stareho a spočatk noweho lěta mamy tójšto swjedźenjow a nałožkow pěstować, prjedy hač „wuchowa“ nas póstny čas před hejsowanjom. Na wjetšinje mjenowanych podawkow wšak so derje jě a pije. Zo přewjele tuka a alkohola strowoće runjewon njetyjetej, drje je powšitkownje znate, přiwšěm wjetšina čłowjekow hakle reaguje, hdyž je škoda hižo naparana. Jara znata a struchła chorosć, kotraž so ze žiwjenskim stilom zwjazuje, je jatrowa ciroza. Je to takrjec kónčny stadij mnohich chroniskich schorjenjow jatrow. W Němskej ćerpi 300 000 do 400 000 ludźi na jatrowu cirozu, dwójce telko muži kaž žonow. Tak słuša ke chorobam, kotrež so často jewja, byrnjež dobra prewencija za kóždeho móžna była.
Tukowy woheń při warjenju
Budyšin. Přihotujo wječer je Budyšanej woda přewariła. Tohodla je pódla warjenskeje płoniny wotstajena plastikowa bleša škrěła. W njej bě jědźny wolij, kotryž so zapali a tukowy woheń wuskutkowa. Hobbyjowy kuchar je wuchowansku centralu we Wojerecach informował. Na to je wón hromadźe z přećelku woheń w kuchni hašał. Tón bě hižo dospołnje zhašany, hdyž je Budyska powołanska wohnjowa wobora přijěła. Wobornicy mějachu jenož hišće elektriske kuchinske kachle wotpinyć a bydlenje přewětrjeć. Kaž policija zdźěli, staj mějićel bydlenja kaž tež jeho 20lětna žiwjenska partnerka snadnuške zajědojćenje dymoweho płuna dla poćerpiłoj.
Brězowka (AK/SN). Tež w Dźěwinskej gmejnje je nowy plan šulskich busow problemy wotkrył. Na to skedźbni wjesnjanosta Sebastian Bertko na naprašowanje Brězowskeje staršiskeje iniciatiwy na minjenym posedźenju gmejnskeje rady. „Zamołwity je a problemy rjadować ma wokrjes. Gmejnje je wid policije wažny“, wuwjedźe Bertko.
Komuna zasadźuje so za wobmjezowanje spěšnosće wokoło Stareje šule na 30km/h. Trěbne postajenje za to hižo předleži. Bórze chcedźa wotpowědne wobchadne znamjenja připrawić. Z wobmjezowanjom spěšnosće ma so wěstota šulerkow a šulerjow w Brězowce zwyšić.
Staršiska iniciatiwa zasadźuje so za zachowanje busoweho zastanišća na Wjesnej dróze w Brězowce. Městnosć pak měli wutwarić. „Je ćma. Dźěći steja, kaž ‚kokoše na žerdźi‘. Nječuja so derje. Nimo toho faluje jasna pokazka ‚Kedźbu, dźěći‘“, měnitaj zastupjerjej staršiskeje iniciatiwy Janine Maßnick a Markus Güttler. Sebastian Bertko pokaza na přepytowanje policije a wuslědki tuteje. Za Wjesnu dróhu je wokrjes Zhorjelc zamołwity.
Chedźa muzej saněrować
Wojerecy. Zarjadnistwo wokrjesa Budyšin planuje, w lěću wobšěrne saněrowanje Konrada Zusoweho kompjuteroweho muzeja ZCOM zahajić. Tuchwilu dźěła institucija pod nuzowymi postajenjemi. Dohromady chcedźa něhdźe sydom milionow eurow nałožować, kotrež přewostaja po wjetšinje Zwjazk z fondsa za zesylnjenje strukturow.
„Pomniki adoptować“
Drježdźany. Rjadownje, kursy a wuknjenske skupiny wšěch šulskich družin móža so wotnětka projektowe ideje nastupajo kulturne pomniki w Sakskej wo premiju zapodać. Kultusowe ministerstwo a krajny zarjad za pomnikoškit stej mjeztym 29. wubědźowanje krajneho programa „PEGASUS – šule adoptuja pomniki wupisałoj, požadanje je hač do 7. junija móžne.
„Bonnie a Clyde“ za Ukrainu
Praha. Čěska narodna banka je Ukrainje dwě pancerowanej jězdźidle, pomjenowanej „Bonnie“ a „Clyde“, dariła. Awće, wužiwanej za transport pjenjez, budźetej po přetwarje za transport ćežko ranjenych wojakow zasadźenej. Posrědkowar awtow je fonds „Darik za Putina“, kotryž w Čěskej pjenjezy na dobro wojowaceje Ukrainy hromadźi.
15lětna ćežko zranjena
Srjedu rano sta so při křižowanišću Goethoweje dróhi a Sewjerneje dróhi w Kamjencu njezbožo. 54lětny šofer awta družiny Škoda přewidźeše po wšěm zdaću 15lětnu šoferku motorskeho typa Simson. Młodostna bu při njezbožu ćežko zranjena. Wěcna škoda wučinja něhdźe 2 800 eurow.
Napiteju wodźerjow lepili
Srjedu bě policija na dwěmaj městnosćomaj wodźerja lepiła. W Běłej Wodźe kaž tež w Budyšinje měješe wotpowědny wodźer přewjele alkohola w kreji. Šofer VWja w Běłej Wodźe dóstanje bórze chłostanski list, dokelž měrjachu policisća pola njeho 0,8 promilow alkohola w kreji. Tež wodźer Forda w Budyšinje budźe 0,88 promilow dla pochłostany.
Wodźeše awto bjez dowolnosće
Srjedu připołdnju kontrolowachu zastojnicy awtodróhoweho policajskeho rewěra na A 4 do směra Zhorjelc dwě nakładowej awće z francoskej awtowej značku. Při tym wukopa so, zo běštej wobě jězdźidle wotzjewjenej a njeměještej płaćiwu dowolnosć za wobchad. Pólskaj šoferaj w starobje 36 a 60 lět mataj nětko z chłostanjemi ličić.
Kamjenc. Chorych a mrějacych přewodźeć je naležnosć wutroby, tola słuša tež tójšto mocow k tomu. Wěda, kotraž je za přewjedźenje tajkeje słužby trěbna, sposrědkuje so na přikład w zakładnym kursu ambulantneje hospicneje słužby Carity w Kamjencu. Tutón wotměja wot 1. měrca hač do 1. apryla trójce srjedu wot 17 do 20 hodź. a trójce sobotu wot 9 do 15 hodź. Planowany kurs za pokročenych ma w septembrje slědować. Štóž chcył tajkele wukubłanje absolwować, měł so sčasom pola hospicneje słužby telefonisce pod čo. 03578 37 43 12 abo z mailku na přizjewić.
Wo klóštrje Osek a cisterciensach
Smječkecy. Wjesny klub Smječkecy přeproša wutoru, 7. februara, na přednošk Wolfganga Sperlinga. Ze wsy pochadźacy fachowc a čłon Koła přećelow klóštra Osek wobswětli po poswjećenju domu w 19 hodź. stawizny mjenowaneho sewjeročěskeho klóštra kaž tež skutkowanje rjadu cisterciensow. Zastup je darmotny.