Přewjele jatram škodźi

Montag, 06. Februar 2023 geschrieben von:

„Posłuchaj lěkarja, prjed hač jeho ­trjebaš!“, serbske přisłowo namołwja.

Tuž wěnuje so student mediciny ­Pětr Dźisławk w nowej seriji znatym a mjenje znatym chorosćam, zo by je ­čitarjam trochu bliže rozłožował (12).

Hody, nowe lěto, ptači kwas, póstnicy – kónc stareho a spočatk noweho lěta mamy tójšto swjedźenjow a nałožkow pěstować, prjedy hač „wuchowa“ nas póstny čas před hejsowanjom. Na wjetšinje mjenowanych podawkow wšak so derje jě a pije. Zo přewjele tuka a alkohola strowoće runjewon njetyjetej, drje je powšitkownje znate, přiwšěm wjetšina čło­wjekow hakle reaguje, hdyž je škoda hižo naparana. Jara znata a struchła chorosć, kotraž so ze žiwjenskim stilom zwjazuje, je jatrowa ciroza. Je to takrjec kónčny ­stadij mnohich chroniskich schorjenjow jatrow. W Němskej ćerpi 300 000 do 400 000 ludźi na jatrowu cirozu, dwójce telko muži kaž žonow. Tak słuša ke chorobam, kotrež so často jewja, byrnjež dobra prewencija za kóždeho móžna była.

Policija (06.02.23)

Montag, 06. Februar 2023 geschrieben von:

Tukowy woheń při warjenju

Budyšin. Přihotujo wječer je Budyšanej woda přewariła. Tohodla je pódla warjenskeje płoniny wotstajena plastikowa bleša škrěła. W njej bě jědźny wolij, kotryž so zapali a tukowy woheń wuskutkowa. Hobbyjowy kuchar je wuchowansku centralu we Wojerecach informował. Na to je wón hromadźe z přećelku woheń w kuchni hašał. Tón bě hižo dospołnje zhašany, hdyž je Budyska powołanska wohnjowa wobora přijěła. Wobornicy mějachu jenož hišće elektriske kuchinske kachle wotpinyć a bydlenje pře­wětrjeć. Kaž policija zdźěli, staj mějićel bydlenja kaž tež jeho 20lětna žiwjenska partnerka snadnuške zajědojćenje dymoweho płuna dla poćerpiłoj.

Što je woprawdźite, što je fake?

Montag, 06. Februar 2023 geschrieben von:
Što je woprawdźite, što je fake? Nastorki k diskusiji dodawa „zarjad za cyłu wěrnosć“ Hygienoweho muzeja w Drježdźanach, kotryž bě sobotu z hosćom we Wojerowskej kulturnej fabrice. Z filmow, performancow a interaktiwnych hrow wopytowarjo zhonja, kak často, z kotrych přičin a pod kotrymi wobstejnosćemi so łži. Na přikład su tam njewěrnosće w kampanjach influencerow, propagandowych materialach a na fotodokumentach rozjimali. Z pomocu greenscreena móhł so wotswětlić a potom před dospołnje hinaši pozadk zaměstnić dać, abo z pomocu kompjuteroweho muzeja ZCOM do wopačneje (wirtuelneje) reality zanurić a po desce přez hłubinu balansować. Tež detektor łžow bě tam zasadźeny. Zarjadowanje bě zazběh „Festiwala wopačneje wěrnosće“, kotryž ­pokročuje hač do 15. měrca na hinašich městnach ­Wojerec. Foto: Gernot Menzel

Starši žadaja sej korekturu plana

Montag, 06. Februar 2023 geschrieben von:

Brězowka (AK/SN). Tež w Dźěwinskej gmejnje je nowy plan šulskich busow problemy wotkrył. Na to skedźbni wjesnjanosta Sebastian Bertko na naprašowanje Brězowskeje staršiskeje iniciatiwy na minjenym posedźenju gmejnskeje rady. „Zamołwity je a problemy rjadować ma wokrjes. Gmejnje je wid policije wažny“, wuwjedźe Bertko.

Komuna zasadźuje so za wobmjezowanje spěšnosće wokoło Stareje šule na 30km/h. Trěbne postajenje za to hižo předleži. Bórze chcedźa wotpowědne wobchadne znamjenja připrawić. Z wobmjezowanjom spěšnosće ma so wěstota šulerkow a šulerjow w Brězowce zwyšić.

Staršiska iniciatiwa zasadźuje so za zachowanje busoweho zastanišća na Wjesnej dróze w Brězowce. Městnosć pak měli wutwarić. „Je ćma. Dźěći steja, kaž ‚kokoše na žerdźi‘. Nječuja so derje. Nimo toho faluje jasna pokazka ‚Kedźbu, dźěći‘“, měnitaj zastupjerjej staršiskeje iniciatiwy Janine Maßnick a Markus Güttler. ­Sebastian Bertko pokaza na přepytowanje policije a wuslědki tuteje. Za Wjesnu dróhu je wokrjes Zhorjelc zamołwity.

Hodowny čas je so na swěčk Marije skónčił a hodowne štomy so zaso ze stwow zhubja. Worklečanska wohnjowa wobora kóžde lěto wjesnjanam poskića, tele štomy palić. Tak je wěstota na jednej stronje stajnje zaručena była, na tamnej běše mały wjesny swjedźeń z napojemi a słódnej kołbasku za wšěch, wosebje pak za dźěći, rjane dožiwjenje. Foto: Feliks Haza

Tiger so jara derje zažiwił

Montag, 06. Februar 2023 geschrieben von:
Najebać zymske temperatury ze sněhom je so nowa wobydlerka Choćebuskeho zwěrjenca jara derje w nowym domicilu zažiwiła. Sumatra tiger je najmjeńša hišće žiwa poddružina tigra, kotraž jewi so bjezwuwzaćnje na indoneskej kupje Sumatra. Rědku družinu pak plahuja mjez druhim tež w zwěrjencach. Žónku z mjenom Surya su fachowcy loni kónc oktobra wot Wrócławja do Choćebuza přiwjezli. Do toho ­běštej w zwěrjencu zadomjenej tigrowej dwójnikaj Tangse a Masat před něšto ­časom we wotstawku jenož někotrych měsacow zemrěłoj. Foto: Michael Helbig

Krótkopowěsće (06.02.23)

Montag, 06. Februar 2023 geschrieben von:

Chedźa muzej saněrować

Wojerecy. Zarjadnistwo wokrjesa Budyšin planuje, w lěću wobšěrne saněrowanje Konrada Zusoweho kompjuteroweho muzeja ZCOM zahajić. Tuchwilu dźěła institucija pod nuzowymi postajenjemi. Dohromady chcedźa něhdźe sydom milionow eurow nałožować, kotrež přewostaja po wjetšinje Zwjazk z fondsa za zesylnjenje strukturow.

„Pomniki adoptować“

Drježdźany. Rjadownje, kursy a wuknjenske skupiny wšěch šulskich družin móža so wotnětka projektowe ideje nastupajo kulturne pomniki w Sakskej wo premiju zapodać. Kultusowe ministerstwo a krajny zarjad za pomnikoškit stej mjeztym 29. wubědźowanje krajneho programa „PEGASUS – šule adoptuja pomniki wupisałoj, požadanje je hač do 7. junija móžne.

„Bonnie a Clyde“ za Ukrainu

Praha. Čěska narodna banka je Ukrainje dwě pancerowanej jězdźidle, pomjenowanej „Bonnie“ a „Clyde“, dariła. Awće, wužiwanej za transport pjenjez, budźetej po přetwarje za transport ćežko ranjenych wojakow zasadźenej. Posrědkowar awtow je fonds „Darik za Putina“, kotryž w Čěskej pjenjezy na dobro wojowaceje Ukrainy hromadźi.

Policija (03.02.23)

Freitag, 03. Februar 2023 geschrieben von:

15lětna ćežko zranjena

Srjedu rano sta so při křižowanišću ­Goethoweje dróhi a Sewjerneje dróhi w Kamjencu njezbožo. 54lětny šofer ­awta družiny Škoda přewidźeše po wšěm zdaću 15lětnu šoferku motorskeho typa Simson. Młodostna bu při njezbožu ­ćežko zranjena. Wěcna škoda wučinja něhdźe 2 800 eurow.

Napiteju wodźerjow lepili

Srjedu bě policija na dwěmaj městnosćomaj wodźerja lepiła. W Běłej Wodźe kaž tež w Budyšinje měješe wotpowědny wodźer přewjele alkohola w kreji. Šofer VWja w Běłej Wodźe dóstanje bórze chłostanski list, dokelž měrjachu policisća pola njeho 0,8 promilow alkohola w kreji. Tež wodźer Forda w Budyšinje budźe 0,88 promilow dla pochłostany.

Wodźeše awto bjez dowolnosće

Srjedu připołdnju kontrolowachu zastojnicy awtodróhoweho policajskeho rewěra na A 4 do směra Zhorjelc dwě nakładowej awće z francoskej awtowej značku. Při tym wukopa so, zo běštej wobě jězdźidle wotzjewjenej a njeměještej pła­ćiwu dowolnosć za wobchad. Pólskaj ­šoferaj w sta­robje 36 a 60 lět mataj nětko z chłostanjemi ličić.

Serbowki za změnu we Wojerecach

Freitag, 03. Februar 2023 geschrieben von:
Wojerecy maja nowu kampanju za image města: Z jendźelskim tak mjenowanym hashtagom „Čehodla!“ wabja za změnu we Wojerecach: Něhdyše stejnišćo bydlenskeje štwórće za dźěłaćerjow kombinata „Čorna Pumpa“ ma „so znowa wunamakać“, kaž w stajnej wustajeńcy měšćanskeho muzeja rěka. K tomu wězo wosebje ­ludźo přinošuja, kotřiž so za serbstwo tež zjawnje angažuja kaž społnomócnjena za serbske naležnosće Wojerec Diana Karbowa, jeje předchadnica a ko-županka Gabriela Linakowa, regionalna rěčnica Domowiny Sonja Hrjehorjowa a předsydka serbskeje přirady města, Evelin Graf (wotprawa). Foto: město Wojerecy

Kurs hospicneje słužby

Freitag, 03. Februar 2023 geschrieben von:

Kamjenc. Chorych a mrějacych přewodźeć je naležnosć wutroby, tola słuša tež tójšto mocow k tomu. Wěda, kotraž je za přewjedźenje tajkeje słužby trěbna, sposrědkuje so na přikład w zakładnym kursu ambulantneje hospicneje słužby Carity w Kamjencu. Tutón wotměja wot 1. měrca hač do 1. apryla trójce srjedu wot 17 do 20 hodź. a trójce sobotu wot 9 do 15 hodź. Planowany kurs za pokročenych ma w septembrje slědować. Štóž chcył tajkele wukubłanje absolwować, měł so sčasom pola hospicneje słužby telefonisce pod čo. 03578 37 43 12 abo z mailku na přizjewić.

Wo klóštrje Osek a cisterciensach

Smječkecy. Wjesny klub Smječkecy přeproša wutoru, 7. februara, na přednošk Wolfganga Sperlinga. Ze wsy pochadźacy fachowc a čłon Koła přećelow klóštra Osek wobswětli po poswjećenju domu w 19 hodź. stawizny mjenowaneho sewjeročěskeho klóštra kaž tež skutkowanje rjadu cisterciensow. Zastup je darmotny.

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND