Hinak hač planowane

pjatk, 22. měrca 2019 spisane wot:
Móže zaćišć mylić?, chcyše kolegowka-žurnalistka časopisa Stern wote mnje wědźeć. Na zetkanju zwjazkoweho rěčnika Zwjazka 90/Zelenych Roberta Habecka wčera w Budyskim Serbskim instituće njemóžeše so jenož wona zaćišća dowobarać, zo njeje rozmołwa naležnosći přiměrjenu hłubokosć docpěła. Bě hósć snano přemało přihotowany na „swój prěni termin“ w Serbach? Abo bě wón njewěsty sebjewědomja dla, z kotrymž su serbscy rozmołwni partnerojo swoje stejišća ofensiwnje přednjesli? Hósć instituta, bywši schleswigsko-holsteinski minister, rěči dansce a sćele swoje dźěći na dansku šulu. To poprawom měło za wobsahapołnu rozmołwu wo mjeńšinowych temach dosahać. Škoda, zo tomu tak njebě. Podawki su so přemjetowali, bě z přeprošaceho wokrjesneho zwjazka Zelenych Budyšin słyšeć. Ze zwjazkowym rěčnikom stejachu hnydom tež nowinarjo ze stolicy Berlina w Zelenym wobchodźe. Naraz bě wšo hinak hač planowane. A spočatnje mjenowany zaćišć njebě žane mylenje. Axel Arlt

To a tamne (22.03.19)

pjatk, 22. měrca 2019 spisane wot:

Z brónjowymi hrajkami, kotrež wupadachu kaž prawe brónje, su młodostni na Duisburgskim hłownym dwórnišću zasadźenje policije zawinowali. Dźewjeć młodostnych bě naraz wot policistow wobkruženych, kotřiž so jim z woprawdźitymi słužbnymi pistolemi w ruce bližachu. 14- do 16lětni so chětro wustróžichu a swoje „brónje“ hnydom na zemju połožichu. Woni chcychu widejo wjerćeć a njeběchu sej wědomi, što z atrapami načinja. Wězo so zamołwichu.

Nimale nahi je muž po swětosławnej Galeriji­ Tretjakowa w Moskwje běhał. Před wobrazom „Chrystus na zahrodźe Getsemani“ bě so wón drastu slekł, a jenož tanga woblečeny chodźeše po rumnosćach wustajeńcy. Na to ju wopušći. Wjednistwo galerije tukaše na ilegalnu akciju „wěsteho načasneho wuměłca“.

Serbske kubłanske prašenja stejachu w srjedźišću wčerawšeho posedźenja Rady za serbske naležnosće Sakskeho krajneho sejma w Drježdźanach.

Drježdźany (SN/MkWj). Poprawom bě sakski kultusowy minister Christian Piwarz (CDU) přilubił, zo so na posedźenju wobdźěli. Krótkodobneho schorjenja dla pak jeho statny sekretar w kultu­sowym ministerstwje Herbert Wolff za­stu­powaše. Přišłoj běštaj tež serbsko­politiskaj rěčnikaj SPD a Lěwicy, Harald Baumann-Hasske a Hajko Kozel.

Z Wolffom diskutowachu čłonojo rady, z bywšej zapósłanču CDU w zwjazkowym sejmje Marju Michałkowej na čole, wo noweli słužbneho wukaza k serbskej wučbje. Tón chcedźa nětko zhromadnje předźěłać, zo by so kwalita serbskeje wučby­ dale polěpšiła. Přezjedni sej běchu, zo trjebaja za to wjace personala. Tak dóstanje Bosćij Handrik, kiž je w Budyskim krajnym zarjedźe za šulu a kubłanje z połnym dźěłowym městnom za serbske naležnosće zamołwity, zastupnika.

Spjećuje so planam Scholza

štwórtk, 21. měrca 2019 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Saksko-anhaltski ministerski prezident Reiner Haseloff (CDU) je wot Zwjazka planowane skrótšenja připokazankow za integraciju ćěkancow jako njeakceptabelne wotpokazał. Zwjazkowe knježerstwo je za to zamołwite a njesměło kóšty komunam a krajam nabrěmjenić, rjekny Haseloff powěsćerni dpa. Wón liči tež z nowymi socialnymi njeměrami. Financny minister Olaf Scholz (SPD) chcył připokazanki woteběraceje ličby ćěkancow dla pomjeńšić.

Prawicarscy populisća dobyli

Den Haag (dpa/SN). Prawicarskopopulistiski Forum za demokratiju je so při regionalnych wólbach w Nižozemskej hnydom z najsylnišej politiskej mocu stał. Strona, kotraž bě so prěni króć na wólbach wobdźěliła, je přećiwo imigraciji w Europje a tež aktiwnu politiku za škit klimy wotpokazuje. Tuchwilna koalicija ministerskeho prezidenta Marka Rutty je swoju wjetšinu w prěnjej komorje parlamenta přisadźiła.

Protest přećiwo reformje

Zwjazkowy prezident Frank-Walter Steinmeier přebywa wot dźensnišeho na oficialnym wopyće w Chorwatskej. Dopołdnja je jeho­ statna prezidentka Kolinda Grabar-Kitarović w stolicy Zagrebje z wojerskej ceremoniju witała. Z njej a z dalšimi politikarjemi chce Steinmeier wo wuwiću Europskeje unije a wo róli Chorwatskeje w EU wuradźować. Foto: dpa/Bernd von Jutrczenka

Putin wabi britiske firmy

štwórtk, 21. měrca 2019 spisane wot:

Moskwa (dpa/SN). Hladajo na njewěstosće w zwisku z brexitom ruski prezident Wladimir Putin britiske předewzaća namołwja w Ruskej inwestować. „Mamy sta miliardow dolarow za wuwiće hospodarstwa a za socialny wobłuk nałožić, rjekny šef Krjemla wčera w Moskwje na zetkanju z wodźacymi managerami Wulkeje Britaniskeje. „Sym sej wěsty, zo móža so waše předewzaća tež na tym dźěle wobdźělić, wiki su wulke dosć.“

Po informacijach powěsćernje Interfax Putin zdobom potwjerdźi, zo chcył wukrajnych inwestorow před nadměrnym ćišćom běrokratije škitać. Woni měli sej „maksimalnje komfortabelnje měć“. Knježerstwo w Moskwje chcyło wšitko trěbne za to činić. Podobnje bě to Putin hižo spočatk nowembra na zetkanju z němskimi předewzaćemi w ruskej stolicy zwuraznił. Ruska je zapadnych sankcijow dla w hospodarskich wuskosćach a na inwesticije pokazana.

Mjenje TBCja

štwórtk, 21. měrca 2019 spisane wot:
Drježdźany/Berlin (dpa/SN). W Sakskej je loni 170 ludźi na tuberkulozu schorjeło. To je 20 procentow mjenje hač lěto do toho, zdźěla Institut Roberta Kocha w Berlinje składnostnje swětoweho dnja tuberkulozy (24. měrca). Swobodny stat leži jasnje pod cyłoněmskim přerězkom. Po wšej Němskej je loni ličba schorjenjow runje wo jedyn procent woteběrała. Sakska strowotniska ministerka Barbara Klepsch (CDU) přiwšěm namołwja, natykliwu chorosć chutnje brać. „Wona jewi so tež we wysoko wuwitych krajach. Zo móhli rozšěrjenju TBCja zadźěwać, dyrbja wšitcy hromadźe dźěłać.“

Merkel: EU na přichod wusměrić

štwórtk, 21. měrca 2019 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) je přichodne 27 čłonskich krajow Europskeje unije namołwjała, so po wustupje Wulkeje Britaniskeje na wužadanje přichoda koncentrować. Swět so runje znowa rjaduje. Europjenjo dyrbjeli rozmyslować, kak chcedźa na to reagować, rjekny kanclerka dźensa we wobłuku swojeje knježerstwoweje deklaracije w zwjazkowym sejmje w Berlinje. Róla Europy dale rozrostuje, wona rjekny. Je tuž wažne přilubjenje derjeměća a wěstoty dale dodźeržeć. Multilateralizm je Europje měr a derjeměće přinjesł, wuzběhny Merkel tež hladajo na USA. Z tym měła Europa tež přichodnje pokročować, „na dobro wšěch“.

Hladajo na přeco hišće njerjadowany wustup Wulkeje Britaniskeje z EU móhła sej Angela Merkel dalši wjeršk EU a po­dlěšenje doby wustupa wo někotre tydźenje předstajić, njedyrbjał-li so rjadowany wustup hač k 29. měrcej poradźić. Najebać to chce wona „hač do poslednjeje hodźiny“ wojować, zo tola hišće k rjadowanemu wustupej dóńdźe.

Wjace internetnje zmištrować

štwórtk, 21. měrca 2019 spisane wot:

Sakske knježerstwo akciski plan za digitalizaciju schwaliło

Drježdźany (dpa/SN). Wobydlerjo a předewzaća w Sakskej móhli přichodnje wjace naležnosćow internetnje zrjadować. Tole předwidźi masterski plan „Digitalne zarjadnistwo Sakska“, kotrež je krajne knježerstwo wutoru schwaliło. Při tym mysla na wopisma stawnistwa, pře­zjewjenje abo wotzjewjenje awta, přizjewjenje přemysła abo próstwu wo by­dlenski pjenjez. Hač do kónca lěta 2022 chcedźa wšitke zarjadniske posłužby internetnje zmóžnić.

Zdobom dźe wo to, zarjadnistwo za digitalny přichod wukmanić. Wobdźěłanje naležnosćow ma so přichodnje jenož hi­šće­ elektronisce zmištrować. Šef sakskeje statneje kenclije Oliver Schenk (CDU) rěčeše wo „hoberskim wužadanju“ za wšitke wobłuki, wot strowotnistwa hač k financam. Dźe wo škit datow, wo wěstotu informaciskeho wobłuka a wo to, městna z fachowcami wobsadźić. Zo by za to wjace personala měła, chce swobodny stat wot lěta 2020 na swojej zarjadniskej akademiji w Mišnje kóžde lěto 16 absolwentow bachelorskeho studija we wobłuku digitalneho zarjadnistwa wukubłać.

Přepoda zběrku šćuwańcy a hidy

štwórtk, 21. měrca 2019 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Centrum za přeslědźenje antisemitizma na Berlinskej Techniskej uniwersiće dóstanje wobšěrnu zběrku z dokumentami antižidowskeje šćuwańcy a hidy. Archiw přežiwjenca ho­locausta Arthura Langermana, kiž bydli w Brüsselu, je jedna z najwu­znamnišich zestawow toho razu, rjekny wčera Berlinski knježacy wyši měšćanosta Michael Müller (SPD). Něhdźe 8 000 pohladnicow, karikaturow a plakatow z antisemitiskim wobsahom chce slědźenski centrum Techniskeje uniwersity wuhódnoćić.

Lěta 1942 pola Antwerpena w Belgiskej rodźeny Langerman, kotrehož staršeju běchu nacionalsocialisća do koncentraciskeho lěhwa Auschwitz tyknyli, bě holocaust w dźěsćownjach a hladanskich swójbach přežiwił. Pod zaćišćom procesa přećiwo Adolfej Eichmannej w Israelu je Langerman w 60tych lětach započał dokumenty šćuwańcy a hidy zběrać. Tak chcyše přičiny antisemitizma wuslědźić. Zběrka saha hač do 19. lětstotka a wopřijima dokumenty z 15 krajow. Zběrku Berlinej darić bě Langermanej, kotrehož nan bu w Auschwitzu morjeny, „ćežki, ale zdobom wědomy rozsud“.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND