Biskop tež delnjoněmsce rěči

wutora, 06. septembera 2016 spisane wot:

Drježdźany (B/SN). Nowy Drježdźansko-Mišnjanski biskop, Heinrich Timmerevers je so z knižku z radijowymi nyšporami w delnjoněmčinje z dotalneho skutkowanišća, Oldenburgskeho kraja, roz­žohnował. Tute nyšpory je wón lětsa měł w tydźenju po jutrach w rjedźe „Dat kannst’ miglöven“ na sćelaku NDR. 64­lětny pochadźa z Garrela-Nikolausdorfa pola­ Cloppenburga a je z delnjoněmčinu jako maćeršćinu wotrostł. Dokelž jemu tale rěč na wutrobje leži, je wón přez lě­ta delnjoněmske nyšpory w radiju dźeržał.

Ajatollah dźakuje so bamžej

Rom (B/SN). Iranski wulkoajatollah Nasa Makarem Shirazi je bamžej dźakowany, zo mjez islamom a terorizmom rozeznawa. „Islam njeje runja terorizm“ rěka w lisće Shirazija swjatemu wótcej.

Ničenje mawsolejow přiznał

Nadpad wotwobarali

wutora, 06. septembera 2016 spisane wot:

Kabul (dpa/SN). Afghaniske wěstotne mocy su nadpad na pomocnu organizaciju Care w Kabulu po jědnaće hodźinach skónčnje wotwobarali. Kaž rěčnik nutřkowneho ministerstwa Sedik Sedikki wozjewi, buchu wšitcy třo atentatnicy morjeni. Nimo toho zahiny ciwilist, šěsć wosobow so zrani. 42 ludźi, mjez nimi dźesać wukrajnikow, bu wuchowanych. Care dźěła wot lěta 1961 w Afghanistanje, hdźež stara so wosebje wo kubłanje.

Šefojo Asean so schadźuja

Vientiane (dpa/SN). Wot dźensnišeho wuradźuja statni šefojo juhoaziskich krajow (Asean). Tež rozmołwy z prezidentom USA Barackom Obamu a dalšimi zastupjerjemi z Chiny a Ruskeje su předwidźane. Hłowne temy su teritorialna rozkora w Juhochinskim morju, demokra­tija a čło­wjeske prawa, rozestajenja mjez Chinu a USA kaž tež wohroženja islamskich ekstremistow dla. Wěstotni fachowcy boja so přiběraceho radikalizowanja muslimow.

Wjac pjenjez za İncirlik

Sta wohnjowych wobornikow su rozpřestrěću wulkeho lěsneho wohenja pola Marseillea zadźěwali. Woheń bě 390 hektarow płoniny w kónčinje Clanques juho­wuchodnje francoskeje metropole zničił. Na hašenju bě 860 wobornikow z 250 jězdźidłami­ zasadźenych. Dźens w nocy je so jim skónčnje poradźiło, zo so płomjenja dale do směra na morjo njerozpřestrěchu. Zranił so na zbožo nichtó njeje. Woheń­ bu po wšěm zdaću zamiškrjeny. Foto: dpa/Frédéric Speich

Wo budgeće 2017 wuradźowali

wutora, 06. septembera 2016 spisane wot:
Berlin (dpa/K/SN). Zwjazkowy sejm je so dźensa w prěnim čitanju zaběrał z budgetom za lěto 2017 a z financnym planom Zwjazka hač do 2020. Naćisk zwjazkoweho financneho ministra Wolfganga Schäuble (CDU) předwidźi wurunany etat tež w přichodnych lětach, njedźiwajcy přidatnych wudawkow za ćěkancow. Wudać wotmysli Zwjazk klětu 328,7 miliardow eurow, štož je 3,7 procentow wjac hač lětsa. Za inwesticije nałoži stat 35 miliardow eurow, dźesać miliardow wjac porno lětu 2014. Předwidźane su nahladnje wyše wudawki tohorunja za socialne naležnosće, kubłanje a slědźenje, wobchad, digitalnu infrastrukturu, nutřkownu wěstotu a zakitowanje.

CSU sypa kritiku na Merkel

wutora, 06. septembera 2016 spisane wot:
Berlin (dpa/K/SN). Po wólbach w Mecklenburgsko-Předpomorskej z čućiwej poražku CDU zběha so w sotrowskej CSU razna kritika na kanclerce Angeli Merkel. Šef CSU Horst Seehofer rjekny, jeho wo­spjetna namołwa, w politice napřećo ćěkancam kurs změnić, njebu přiwzata – wólbny wuslědk je sćěh zanjechanja. Doraznje­ žada sej Seehofer wobsahowje jasnu orientaciju nastupajo dawki, nutřkownu wěstotu, renty a migraciju. Po jeho słowach je połoženje CDU „w nanajwyšej měrje strašne. Tutu Berlinsku po­litiku ludźo nochcedźa.“ Generalny se­kretar­ CSU Andreas Scheuer sej mjez dru­him pomina, wobzamknyć maksimalnu ličbu ćěkancow.

FUEN kritizuje Grjeksku

wutora, 06. septembera 2016 spisane wot:

Flensburg (SN). Federalistiska unija europskich narodnych mjeńšin (FUEN) kritizuje postupowanje grjekskeho knježerstwa napřećo prezidentej turkowskeje sobustawskeje organizacije Rhodos, Kos a Dodekanes, Mustafje Kaymakclej. Jeho bě grjekska policija 30. awgusta zajała, dokelž njesmědźeše po wukazu z 18. julija w kraju přebywać. Tak je wón po měnjenju knježerstwa wohroženje za zjawny porjad. Wo tymle rozsudźe pak pre­zident ničo njewědźeše. Wuměnjenja w jatbje w Kos běchu wjac hač špatne. Po jednej nocy dowje­zechu jeho z eskortu grjekskeje policije do Turkowskeje. Wosobinske wěcy pak njesmědźeše sej wón z kupy Rhodos žane sobu wzać.

Mustafa Kaymakcl, rodźeny na grjekskej kupje Rhodos, je w Turkowskej wot­rostł. Wón je sobustaw turkowskeje gmejny w Rhodosu, kotrejež zaměr je kulturnu identitu a tradicije turkowskeje mjeńšiny w Grjekskej pěstować a je zachować.

Přisłód wostawa

wutora, 06. septembera 2016 spisane wot:

Wot pózdnjeho popołdnja hač do połnocy je serbska rěč wčera w Budyskim Kamjentnym domje knježiła – wot wotewrjenja naročneje wustajeńcy „Krabat be­tween us“, přez hudźbne poskićenja sku­piny Berlinska dróha hač k zarjadowanju wo serbskim ludowym zastupnistwje. To so nawoda domu Torsten Wiegel jara wjeseleše. To wšitko wotmě so pod třěchu Budyskich tydźenjow demokratije. A wone maja narok, na najwšelakoriše wašnje ze sobu­ do rozmołwy přińć, tež hdyž měnjenje tamneho swójske njeje. Za sebje stej wotewrjenje wustajeńcy kaž tež pozdźiši forum tónle narok spjelniłoj. We woběmaj padomaj bě tež tójšto młodostnych do Kamjentneho domu přišło.

Přiwšěm wostawa přisłód. Lědma je wobdźělnik jednoho zarjadowanja přebytk w kulturnym centrumje z wopytom tamneho zwjazał. Tróšku zadźiwany bě z toho tež Torsten Wiegel. Axel Arlt

To a tamne (06.09.16)

wutora, 06. septembera 2016 spisane wot:

Po dźewjeć měsacach je so zhubjena kokoš w Hamburgu k swojemu wobsedźerjej zaso nawróćiła. Kaž wčera rěkaše, bě sobudźěłaćerka pěstowarnje kokoš na ležownosći kubłanišća našła. Přiwołani policisća so w susodstwje naprašowachu, komu trochu leděrowane pjerite skoćatko słuša. Při tym so wukopa, zo bě wone 87lětnemu starcej před třištwórć lětom z kurjenca twochnyło a wot toho časa jako­ „single“ na puću žiworiło.

80lětna žona je w poruhrskim Bottropje ze swojim awtom wonkownu murju parkowanskeho domu přełamała a tři metry hłuboko na dalše parkowace awto padnyła. Wobě jězdźidle so chětro wobškodźištej. Staruška pak wopokaza so jako přewšo robustna. Njezranjena zalěze wona­ z rěbla přiwołaneje wohnjoweje wobory. Tež 85lětnemu mandźelskemu so ničo njesta. Wón wšak njebě na zbožo hišće do awta zalězł.

Z nadpadami hrozyli

póndźela, 05. septembera 2016 spisane wot:

Braunschweig (dpa/SN). Njeznaći su dźensa w nocy šěsć šulam w Braunschweigu z nadpadami hrozyli. Připowědźene hroženja běchu skućićeljo e-mailnje šěrili. Potrjechene běchu wjacore gym­nazije a zdźěla k nim słušace zakładne šule. Někotři šulscy nawodźa šulerjow tuž dźensa rano zaso domoj pósłachu. Policija tuchwilu hižo ze žanoho wohroženja njewuchadźa. Ewakuěrowanje domow je po słowach policije měrnje a bjez ćežow wotběžało. Za politiske njeskutki přisłušny statny škit nětko přepytuje.

Ličba jasnje rozrostła

Wiesbaden (dpa/SN). Ličba ludźi, kotřiž w Němskej jako azyl požadacy pjenjezy a wěcne wukony dóstawaja, je loni jasnje rozrostła. Kaž zwjazkowy statistiski zarjad dźensa zdźěli, bě loni kónc lěta 975 000 požadarjow azyla wotpowědnu podpěru dóstało. To je porno lětu 2014 přirost wo 169 procentow. Statne wudawki zwyšichu so wo 120 procentow na nimale 5,3 miliardy eurow.

Tornado zachadźał

Wjeršk pyta wuslědki

póndźela, 05. septembera 2016 spisane wot:
Hangzhou (dpa/K/SN). Wjerškowe zetkanje statow G 20 w chinskim Hangzhouwje zaměrnje za wuslědkami pyta. China podpěruje nětko žadanje zapada, postupować přećiwo nadkapacitam w produkciji wocla a w druhich­ industrijnych hałzach, dokelž maja „negatiwne wuskutki we wikowanju a na dźěłowe městna“. Na kónčnym dnju wjerška za­běraja so wobdźělnicy z wužadanjemi, nastawacymi wot nawala ćěkancow a wot terorizma. USA a Ruska njejsu so dotal na kompromis za přiměr w Syriskej dojednać móhli. Dźensa zetkataj so prezident USA Barack Obama a ruski prezident Wladimir Putin. Na kromje wjerška wuradźowachu Obama, němska kanclerka Angela Merkel (CDU) a francoski prezident François Hollande wo ukrainskej krizy.

nowostki LND